Opracowanie: Karolina

Rogulka

GR. E WSF

Pojęcie odruchu

Pojęcie odruchu

• Odruch to utrwalony,

automatyczny i

powtarzalny sposób

reagowania na

elementarne bodźce.

Odruchy zachodzą z

udziałem centralnego

układu nerwowego,

lecz bez udziału

świadomości.

Wyróżniamy odruchy

warunkowe i

bezwarunkowe.

Podział ogólny odruchów

Podział ogólny odruchów

• Odruch warunkowy –

wykształca się przy

współudziale dośrodkowego

układu nerwowego (kora

mózgowa) i w ciągu życia

indywidualnego w wyniku

procesów uczenia się. Są to

odruchy, które powstają na

skutek skojarzeń bodźców

ze świata zewnętrznego z

odruchami

bezwarunkowymi. Brak

skojarzeń przez pewien czas

powoduje osłabienie bądź

wygaśnięcie.

............

............

• Odruch bezwarunkowy –

reakcja wrodzona (odruch),

automatyczna, zachodzi przez

pobudzenie odpowiednich

receptorów zakończeń

nerwowych nerwów

czuciowych oraz pobudzenie

organów efektorowych

(głównie mięśni) poprzez

nerwy ruchowe lub

autonomiczne. Reakcja

odruchowa przebiega bez

uświadomienia, to znaczy, że

nerwy wywołują odruch

(pobudzają mięśnie) przed

powiadomieniem mózgu.

Przykłady odruchów:

Przykłady odruchów:

1)warunkowych

1)warunkowych

2)bezwarunkowych

2)bezwarunkowych

• obgryzanie paznokci,

przedmiotów

• tresura
• nauka
• rodzaje zachowań
• wydzielanie śliny

wskutek zapachu

• pływanie
• mówienie

• odruch akomodacji oka
• odruch krztuśny (ang. gag

reflex)

• odruch nurkowania (ang.

Mammalian diving reflex)

• odruch przedsionkowo-

oczny (ang. Vestibulo-
ocular reflex)

• odruch ścięgna Achillesa
• odruch rzepkowy, inaczej

odruch kolanowy (ang.
Patellar reflex)

• odruch źreniczny

Podsumowanie różnic

Podsumowanie różnic

Odruchy

bezwarunkowe

Odruchy

warunkowe

Wrodzone

Nabyte

Gatunkowe

Indywidualne

Zamykają się na niższych

odcinkach osi mózgowo-
rdzeniowej

Zamykają się na poziomie

kory mózgowej

Dojrzałe w okresie
urodzenia lub dojrzewają w

krótkim czasie po urodzeniu

Tworzą się przez przetarcie
określonych dróg w układzie

nerwowym

Istnieją stale

Istnieją zmienne

Najprostszy sposób
odpowiedzi układu
nerwowego

Złożona odpowiedź układu
nerwowego

Podział odruchów ze

Podział odruchów ze

względu na:

względu na:

a) lokalizację ośrodków

analitycznych:

•

-rdzeniowe – ośrodek w rdzeniu

kręgowym

•

-mózgowe – ośrodek w mózgu

b) receptory:

•

eksteroreceptywne (odruch

ścierania, doświadczenie

Trucka)

•

interoreceptywne

•

proprioreceptywne (odruch na

rozciągnięcie, odruch kolanowy)

..................

..................

c) budowę luku odruchowego:
• odruchowe dwuneuronowe = monosynaptyczne = własne -

występuje stały, niezależny od siły bodźca czas odruchu, małe

opóźnienie ośrodkowe, trudno podlega zmęczeniu, przy wzroście

siły bodźca nie rozszerzają się inne mięśnie, receptor i efektor

znajdują się w jednym narządzie.np. odruch więzadła rzepki,

odruch ścięgna Achillesa, odruch mięśnia dwugłowego ramienia,

odruch mięśnia trójgłowego.

• odruchowe wieloneuronowe = polisynaptyczne = obce – receptor

i efektor znajdują się w różnych narządach, czas odruchu jest

długi, opóźnienie ośrodkowe jest bardzo wyraźne, łatwo przestają

występować pod wpływem zmęczenia, zależą od wpływów z

narządowych odcinków osi mózgowo – rdzeniowej, skurcze

mięśni w tych odruchach mają charakter skurczów tężcowych i

ze wzrostem siły bodźca obejmują coraz większą liczbę mięśni,

reakcje odruchowe pełnią funkcje obronne i lokomocyjne.