Nicienie
Nicienie
– ewolucyjny tryumf
– ewolucyjny tryumf
prostoty
prostoty
1. Ogólne cechy nicieni.
1. Ogólne cechy nicieni.
2. Filogeneza nicieni.
2. Filogeneza nicieni.
3. Budowa morfologiczna.
3. Budowa morfologiczna.
4. Anatomia nicieni.
4. Anatomia nicieni.
5. Choroby
5. Choroby
6. Ciekawostki
6. Ciekawostki
Ogólne cechy nicieni
Ogólne cechy nicieni
Są niewielkich rozmiarów
Są niewielkich rozmiarów
(03,mm do 1,2m )
(03,mm do 1,2m )
Nie występuje
Nie występuje
wyodrębniona głowa
wyodrębniona głowa
Żyją głównie w wodach i
Żyją głównie w wodach i
glebie
glebie
Silnie wydłużone
Silnie wydłużone
Zwierzęta bezkręgowe
Zwierzęta bezkręgowe
U licznych gatunków
U licznych gatunków
występuje dymorfizm
występuje dymorfizm
płciowy
płciowy
Niektóre prowadzą
Niektóre prowadzą
pasożytniczy tryb życia
pasożytniczy tryb życia
Potocznie zwane robakami
Potocznie zwane robakami
obłymi
obłymi
Filogeneza
Filogeneza
Pochodzą z karbonu
Pochodzą z karbonu
Powstały razem z stawonogami
Powstały razem z stawonogami
Poziom ewolucyjny jest stały i przez lata brak szczególnych
Poziom ewolucyjny jest stały i przez lata brak szczególnych
zmian
zmian
Występują we wszystkich środowiskach
Występują we wszystkich środowiskach
Opisano 15 tysięcy gatunków
Opisano 15 tysięcy gatunków
Trudno sprawdzić dokładnie z jakiego okresu pochodzą
Trudno sprawdzić dokładnie z jakiego okresu pochodzą
ponieważ nie zostają w materiale kopalnym
ponieważ nie zostają w materiale kopalnym
Budowa morfologiczna
Budowa morfologiczna
Wór powłokowo-mięśniowy –
Wór powłokowo-mięśniowy –
narząd ruchu, złożony z nabłonka
narząd ruchu, złożony z nabłonka
i warstwy mięśni. Nie występują w
i warstwy mięśni. Nie występują w
nim twarde elementy szkieletowe.
nim twarde elementy szkieletowe.
Mięśnie ułożone są podłużnie lub
Mięśnie ułożone są podłużnie lub
okrężnie. Skurcze wora
okrężnie. Skurcze wora
powłokowo-mięśniowego
powłokowo-mięśniowego
pozwalają jedynie na wykonanie
pozwalają jedynie na wykonanie
nieskomplikowanych ruchów
nieskomplikowanych ruchów
pełzających.
pełzających.
Oskórek (kutikula)
Oskórek (kutikula)
– zbudowany
– zbudowany
w dużej części z chityny. Oskórek
w dużej części z chityny. Oskórek
chroni narządy wewnętrzne, jest
chroni narządy wewnętrzne, jest
miejscem przyczepu mięśni,
miejscem przyczepu mięśni,
ogranicza wzrost organizmu.
ogranicza wzrost organizmu.
Budowa morfologiczna
Budowa morfologiczna
Wałki hypodermalne
Wałki hypodermalne
– są to
– są to
zgrubienia biegnące wzdłuż ciała
zgrubienia biegnące wzdłuż ciała
Surowiczy płyn
Surowiczy płyn
– spełnia on rolę
– spełnia on rolę
płynu hydraulicznego szkieletu
płynu hydraulicznego szkieletu
który nadaje sprężystość,
który nadaje sprężystość,
zastępuje on układ krążenia
zastępuje on układ krążenia
Anatomia
Anatomia
1. Układ pokarmowy
1. Układ pokarmowy
Ma on postać przewodu, rozpoczyna
Ma on postać przewodu, rozpoczyna
się otworem gębowym a kończy
się otworem gębowym a kończy
odbytowym
odbytowym
Otwór gębowy posiada ząbki, szczęki
Otwór gębowy posiada ząbki, szczęki
itp.
itp.
Za otworem jest gardziel
Za otworem jest gardziel
Jelito środkowe ma postać prostej rury
Jelito środkowe ma postać prostej rury
Anatomia
Anatomia
2. Układ oddechowy
2. Układ oddechowy
Nicienie nie mają układu oddechowego
Nicienie nie mają układu oddechowego
Oddychają całą powierzchnią ciała
Oddychają całą powierzchnią ciała
Anatomia
Anatomia
3. Układ krążenia
3. Układ krążenia
posiadają płyn surowiczy który rozprowadza substancje odżywcze po całym
posiadają płyn surowiczy który rozprowadza substancje odżywcze po całym
ciele
ciele
nie mają wyszczególnionego układu krążenia
nie mają wyszczególnionego układu krążenia
Anatomia
Anatomia
4. Układ nerwowy
4. Układ nerwowy
Centralną część stanowi pierścień
Centralną część stanowi pierścień
okołogardzielowy który posiada
okołogardzielowy który posiada
cztery pary nerwowe
cztery pary nerwowe
Z pierścieniem łączy się kilka pni
Z pierścieniem łączy się kilka pni
nerwowych połączonych
nerwowych połączonych
spoidłami
spoidłami
Niektóre gatunki wodne posiadają
Niektóre gatunki wodne posiadają
fotoreceptory
fotoreceptory
Anatomia
Anatomia
5. Układa wydalniczy
5. Układa wydalniczy
Brak komórek płomykowych
Brak komórek płomykowych
Ma kształt litery H
Ma kształt litery H
Składa się z 2 kanałów
Składa się z 2 kanałów
biegnących w bocznych wałkach
biegnących w bocznych wałkach
hypodermalnych
hypodermalnych
Kanały są zbudowane z niewielkiej
Kanały są zbudowane z niewielkiej
liczby komórek
liczby komórek
Układ wydalniczy służy głównie do
Układ wydalniczy służy głównie do
osmoregulacji oraz usuwaniu
osmoregulacji oraz usuwaniu
zbędnych składników przemiany
zbędnych składników przemiany
materii
materii
Anatomia
Anatomia
6. Układ rozrodczy i jego
6. Układ rozrodczy i jego
cechy
cechy
Zwierzęta rozdzielnopłciowe
Zwierzęta rozdzielnopłciowe
Dymorfizm płciowy
Dymorfizm płciowy
Występują cewki
Występują cewki
Wspólny odcinek układu
Wspólny odcinek układu
pokarmowego i rozrodczego
pokarmowego i rozrodczego
nazywa się stekiem
nazywa się stekiem
Najczęściej jest zapłodnienie
Najczęściej jest zapłodnienie
wewnętrzne
wewnętrzne
Rozwój jest złożony
Rozwój jest złożony
Larw przechodzi proces linienia
Larw przechodzi proces linienia
Pasożyty mogą być
Pasożyty mogą być
monokseniczne i polikseniczne
monokseniczne i polikseniczne
Choroby
Choroby
Słoniowacizna
Słoniowacizna
- nasilony obrzęk
- nasilony obrzęk
kończyn na skutek utrudnionego
kończyn na skutek utrudnionego
odpływu chłonki (limfy).
odpływu chłonki (limfy).
Spowodowany zaczopowaniem
Spowodowany zaczopowaniem
pni chłonnych, masywną
pni chłonnych, masywną
niedrożnością węzłów chłonnych
niedrożnością węzłów chłonnych
lub mniejszych naczyń
lub mniejszych naczyń
limfatycznych.
limfatycznych.
Włośnica
Włośnica
– ciężka choroba
– ciężka choroba
pasożytnicza, spowodowana
pasożytnicza, spowodowana
zarażeniem człowieka lub
zarażeniem człowieka lub
zwierzęcia włośniem krętym.
zwierzęcia włośniem krętym.
Glistnica
Glistnica
– choroba pasożytnicza
– choroba pasożytnicza
powodowana przez glisty. Chorobę
powodowana przez glisty. Chorobę
wywołuje glista ludzka pasożyt
wywołuje glista ludzka pasożyt
jelita cienkiego człowieka.
jelita cienkiego człowieka.
Węgorek pszeniczny
Węgorek pszeniczny
- pasożyt
- pasożyt
żyjący w kłosach pszenicy i żyta.
żyjący w kłosach pszenicy i żyta.
Larwy atakują młode rośliny przed
Larwy atakują młode rośliny przed
wschodami i przez długi czas w
wschodami i przez długi czas w
sezonie wegetacji żyją w
sezonie wegetacji żyją w
pochwach liściowych, następnie
pochwach liściowych, następnie
przechodzą do kwiatów i kłosów.
przechodzą do kwiatów i kłosów.
Ciekawostki
Ciekawostki
powłoki ciała odporne na działanie enzymów trawiennych i kwasu
powłoki ciała odporne na działanie enzymów trawiennych i kwasu
solnego
solnego
pasożyty dożyją trzydziestki
pasożyty dożyją trzydziestki
kwas walerianowy wypełnia jamę ciała
kwas walerianowy wypełnia jamę ciała
w 1cm3 gleby moze być nawet ok. 10 tysięcy nicieni
w 1cm3 gleby moze być nawet ok. 10 tysięcy nicieni