Leki antyalergiczne

Arkadiusz Wejnarski

Paweł Wołkowycki

Łukasz Zdunikowski

• Choroby alergiczne są jednymi z najczęściej

występujących schorzeń współczesnej cywilizacji.
Większość chorób z tej grupy ma charakter przewlekły,
wymaga systematycznego leczenia. Alergia jest
spowodowana nieprawidłową reakcją układu
odpornościowego na pewne czynniki.

• Alergenami jest wiele substancji w otaczającym

człowieka środowisku, a najczęstszymi objawami alergii
są sezonowy katar sienny, całoroczny nieżyt nosa, astma,
pokrzywka, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry oraz
uczulenia na pokarmy, uczulenia na żądła pszczół i os,
wstrząs anafilaktyczny. Leczenie alergii jest trudne i
musi być wielokierunkowe

• Znanych jest kilkadziesiąt tysięcy związków

mogących wywołać u osób z odpowiednimi
predyspozycjami alergię.

• Najczęściej spotykane alergeny wziewne:

– roztocza kurzu domowego,
– pyłki roślin,
– sierść zwierząt,
– zarodniki pleśni,
– pierze,
– wełna,
– pyły w miejscu pracy.

• Współczesny człowiek coraz dłużej przebywa w

pomieszczeniach zamkniętych, zbudowanych z

syntetycznych materiałów o sztucznym

mikroklimacie. Pojawiają się też hipotezy, że

alergie są także ubocznym skutkiem nadmiernej

higieny życia. Choroby alergiczne wiążą się z

wysokim standardem życia, są o wiele rzadsze w

krajach nierozwiniętych.

• Alergia jest schorzeniem przewlekłym. Mimo, że

alergologia to już potężna gałąź medycyny,

ciągle sposoby leczenia nie są w pełni

zadowalające. Właściwie obecnie nie można

całkowicie, trwale wyleczyć alergii. Skłonność

do nadmiernej reakcji uczuleniowej niestety

zwykle pozostaje na całe życie.

Epidemiologia

• Obecnie choroby atopowe (alergie) występują u 30%

społeczeństwa. Najczęstsze postaci tych chorób to
pyłkowica odnotowana u około 20% populacji, astma
oskrzelowa występująca u 5-8% populacji.

• Gwałtowny wzrost został po raz pierwszy zanotowany

w drugiej połowie XX wieku. Na początku lat 70.
szacowano zachorowalność na granicy kilku do 10-
12%.

• Co 4 dorosły obywatel  Europy oraz co 3. dziecko mają

cechy alergii. Na podstawie danych bieżących i analizy
dziesięcioleci XX wieku dokonali projekcji
statystycznej w przyszłość XXI wieku. Ocenili, że w
2020 roku częstość występowania chorób alergicznych
osiągnie 50% populacji.

• W ciągu minionej dekady w Polsce wykonano kilka

podobnych analiz, przeprowadzonych przez
Bręborowicz, Małolepszego i Emeryka. Ich wyniki
wskazywały występowanie np. alergicznego
nieżytu nosa w 5-17%  populacji polskiej.

• Alergia pokarmowa występuje u 7-10% dzieci i 2-

3% dorosłych

Leki I generacji

Antagoniści receptora H1

• Są to leki będące pochodnymi róznych związków

chemicznych (etanoloaminy, fenotiazyny,
piperydyny) blokują receptor H1 a także receptory
cholinergiczne, serotoninergiczne, adrenergiczne,
dopaminergiczne.

• Histamina jest substancją własną organizmu,

wyzwalającą się gdy ustrój zostaje poddany
działaniom substancji wywołujących alergie.

Clemastinum

clemastine fumarate

Producent: Polfa Warszawa - Polska
Forma leku: Injekcje 1mg/ml; syrop 100mg/ml; tabletki 1mg
Sposób działania: Blokuje efekt histaminy. Skuteczny na różnego

rodzaju alergie związane z wysypką, katarem, uczuleniami na

ukąszenia owadów. Wykazuje działanie uśmierzające świąd.

Ostrzeżenie: Lek upośledza sprawność psychofizyczną, możliwość

interakcji.

Działania niepożądane: 1/100 zmęczenie, ospałość zwłaszcza na

początku kuracji; 1/1000 zawroty i ból głowy, mdłości; mniej niż

1/1000 bóle brzucha, zaparcie

Dawkowanie: dorośli: 2 tab. lub 15-20ml syropu w 2 porcjach / dzień
dzieci: 2,5-7,5ml syropu w 2 porcjach / dzień
Najlepszy efekt na czczo.
Ciąża i karmienie: Brak szkodliwego wpływu na płód, przenika do

mleka matki lecz oddziaływanie na dziecko jest mało

prawdopodobne.

Cena: syrop 0,1mg/ml, 100ml – 5,90zł – 1,2zł/ dzień dorośli
- 0,4zł/ dzień dzieci

tabletki 1mg, 30 tab. – 6,35zł – 0,41zł/ dzień dorośli

Ketotifen

Ketotifen fumarate

Producent: Polfa Warszawa - Polska
Forma leku: syrop 0,2mg/ml, tabletki 1mg
Sposób działania: Przeciw histaminowo, zmniejsza kurczliwość oskrzeli,

kilkudniowa kuracja zmniejsza napady astmy a nawet całkowicie ją

niweluje. Leczenie astmy, inne choroby alergiczne dróg oddechowych

i skóry.

Ostrzeżenie: Lek upośledza sprawność psychofizyczną, możliwość

interakcji. Nie podawać pacjentom uczulonym na ketotifen. Koniec

kuracji polega na stopniowym systematycznym zmniejszaniu dawki.

Działania niepożądane: Senność, suchość błon śluzowych, wzmożony

apetyt, wzrost masy ciała.

Dawkowanie: 1-2mg dziennie w dawce jednorazowej lub podzielonej
dzieci: ustala pediatra wg. masy ciała i wieku dziecka.
Ciąża i karmienie: Prepaerat oddziałuje na płód, nie zażywać w okresie

ciąży.

Cena: syrop 0,2mg/ml, 100ml – 6,20zł – 0,30zł/ dzień dla 1mg/ dzień
0,60zł/ dzień dla 2mg/ dzień
tabletki 1mg, 30 tabl. – 6,27zł – 0,21zł/ dzień dla 1mg/ dzień
0,42/ dzień dla 2mg/ dzień

Leki II generacji

selektywni antagoniści receptora H1

• Leki tej grupy charakteryzują się długim

okresem półtrwania i słabo bądź wcale nie
przenikają przez barierę krew-mózg. Niektóre
z leków tej grupy są czynnymi metabolitami
pierwszej a nawet drugiej generacji leków
przeciwhistaminowych.

Zyrtec

cetirizine dihydrochloride

Producent: Polfa Kraków – Polska, UCB - Belgia
Forma leku: Tabletki powlekane 10mg, krople 10mg/ml
Sposób działania: Zyrtec blokuje działanie histaminy. Działa 2 godziny po

zastosowaniu a efekt utrzymuje się 24 godziny. Stosowanie: katar
sienny, pokrzywka, zapalenie spojówek, i obrzęki alergiczne.

Ostrzeżenie: Nie stosować u dzieci poniżej 12 roku życia, upośledza

sprawność psychofizyczną, możliwość interakcji. Wzmaga działanie
środków uspakajających i przeciwbólowych.

Działania niepożądane: 1/100 ospałość, suchość błon śluzowych jamy

ustnej. Niezbędna jest szczególna higiena zębów po każdym posiłku.

Dawkowanie: 1 tab. lub 20 kropli raz dziennie.
Ciążą i karmienie: Nie zażywać w okresie karmienia.
Cena: krople 10mg/ml, 10ml – 10,32zł – 1,03zł/ dzień (dorośli)
- 0,5zł/ dzień (dziecko)
tabletki 10mg, 20 tab. – 13,98zł – 0,7zł/ dzień pełnej dawki
30 tab. – 21,33zł – 0,7zł/ dzień pełnej dawki

Glikokortykosteroidy

• Leki tej grupy należą do hormonów kory

nadnerczy, które regulują przemiany białek,
weglowodanów i tłuszczów. Grupa tych leków
ma działanie przeciwzapalne,
przeciwalergiczne i immunosupresyjne.
Wzmacniają działanie adrenaliny. Wykazują
szereg działań ubocznych dlatego stosowanie
musi odbywać się pod ścisłym nadzorem
lekarza.

Hydrocortisonum

hydrocortisone

Producent: Jelfa SA - Polska
Forma leku: tabletki 20mg
Sposób działania: Przeciwdziała stanom zapalnym i alergiom. Działa

także na przemianę soli i związków mineralnych w ustroju oraz
gospodarkę wodną. Stosowany jest w chorobie Addisona
(niedoczynności kory nadnerczy), niedoczynności przysadki
mózgowej, chorobach alergicznych.

Ostrzeżenie: 1/100 zaburzenia w gospodarce wodą, obrzmienia,

wysokie ciśnienie, słabośc mięśni; 1/1000 ryzyko powstania
zakrzepów krwi, przygnebiebnie, syndrom Cushinga ( gromadzenie
się tłuszczu w okolicach korpusu i twarzy, zmiany skórne,
zwiotczenie mięśni, cukrzyca, zaburzenia menstruacji,
przygnębienie), zmiejsza odpornośc organizmu, opóznione gojenie
się ran.

Dawkowanie: 20-30mg raz dziennie (1-1,5 tabletki)
Ciąża i karmienie: Nie wolno stosować leku w czasie ciąży.
Cena: tabletki 20mg, 20tabl. -5,46zł – 0,54gr/ dzień

Budesonid (mite/forte)

budesonide

Producent: GlaxoSmithKline Pharmaceuticals SA, Polska
Forma leku: Aerozol wziewny (mite) 0,05 mg/dawkę; (forte) 0,2

mg/dawkę,

Sposób działania: Łagodzi stany zapalne dróg oddechowych i zapobiega

im. Maksimum efektu następuje po kilku dniach stosowania. Stosowany

w astmie oskrzelowej, katarze alergicznym o nieznanym i znanym

pochodzeniu np.: katarze siennym.

Ostrzeżenie: Leku nie stosować w infekcjach grzybiczych gardła, nosa,

oskrzeli a także gruźlicy. Nie używać w przewlekłej chorobie skóry z

przekrwieniem i zaczerwienieniem.

Działania niepożądane: 1/100 podrażnienie gardła, chrypka, kaszel,

infekcje grzybicze jamy ustnej i gardła; poniżej 1/1000 nieprzyjemny

zapach i smak, który może zależeć od przyczyny choroby lub

właściwości leku a także skurcz oskrzeli i wysypka.

Dawkowanie: 0,2-0,4 mg (1-2 wdechy) 2-3 razy dziennie.
dzieci 0,05-0,2mg 2 razy dziennie
Ciąża i karmienie: Nie wolno zażywać leku w III trymestrze ciąży.
Cena: mite – 8,80zł – 0,35zł – dzień przy dawce 0,2mg 2 razy na dzień
forte – 12,99 zł – 0,52zł – dzień przy dawce 0,4mg 2 razy na dzień

Reasumując

Głównymi aspektami branymi pod
uwagę przy tworzeniu naszej mini
listy leków refundowanych były: cena,
jak najmniejsze skutki uboczne,
pierwszeństwo dla polskich
producentów, jak najszersze spektrum
działania, dostępne formy leku.