Nauki o człowieku

Wykład nr 5

Diagnostyka wieku

Inne metody diagnostyki

Diagnostyka wieku



Dzieci (do 14 lat) na podstawie stopnia
rozwoju uzębienia



Młodzież (14–21 lat) na podstawie
stopnia przyrośnięcia nasad kości, zwł.
kości długich



Dorośli na podstawie spojenia łonowego,
powierzchni uchowatej, stopnia
zrośnięcia szwów czaszki i in.

Diagnostyka

wieku: dzieci

Diagnostyka wieku: młodzież

Diagnostyka wieku: dorośli



Spojenie łonowe (interwały 5-letnie)



Powierzchnia uchowata (interwały 10-
letnie)



Stopień zrośnięcia szwów czaszki (trzy
klasy wieku: adultus, maturus, senilis)



Stopień starcia zębów (trzy klasy wieku)



Wielkość jamy szpikowej



Nasilenie zmian zwyrodnieniowych

Spojenie łonowe (Todd)

Spojenie łonowe (Suchey-Brooks)

Powierzchnia

uchowata

Kategorie wiekowe stosowane w

niektórych metodach



Infans I (0–7) – do ukazania się
pierwszych stałych trzonowców



Infans II (7–14) – do ukazania się drugich
stałych trzonowców



Juvenis (14–18/22) – do skostnienia
chrząstkozrostu klinowo-potylicznego



Adultus (18/22–30/35)



Maturus (30/35–50/55)



Senilis (pow. 50/55)

Schemat starcia zębów (wg. Brothwella)

Rekonstrukcja wysokości ciała



Najbardziej wiarygodna w przypadku
uwzględnienia pomiarów wszystkich
sześciu kości długich



Różne wzory przeliczeniowe dla różnych
populacji (ze względu na zróżnicowane
proporcje kończyn)



Próby przybliżonego rekonstruowania
wysokości ciała na podstawie pomiarów
nasad kości długich oraz innych kości

Inne metody diagnostyki

indywidualnej



paleopatologia



rekonstrukcje form aktywności



badania biochemiczne



badania histologiczne



analizy starożytnego DNA



traseologia (nauka o śladach)



rekonstrukcje twarzy na podstawie czaszki

Paleopatologia



choroby wrodzone i rozwojowe



choroby zakaźne, paleoepidemiologia



zmiany swoiste (trąd, gruźlica, kiła)



zmiany nieswoiste



wskaźniki jakości życia (w tym diety)



zmiany zwyrodnieniowe



wskaźniki stresu i niedoborów



patologie zębowe

Zmiany zwyrodnieniowe

Tell Brak, EBA

Cribra orbitalia

Tell Barri, EBA

Tell Sheikh Hamad, okres partyjski

Tell Barri, LBA

Próchnica i stan zapalny kości

Złamania

Tell Sheikh Hamad, okres partyjski

Urazy

Tell Brak, chalkolit

Urazy

Schiqmim (Israel), chalkolit

Zabiegi medyczne

Tell Barri, Islamic period

Trepanacje

Tell Biٴa, MBA

Trepanacje

Arad (Israel), EBA

Qatna, MBA

Abu Hureyra,
Neolithic

Badania biochemiczne



zawartość pierwiastków (Sr, Zn, Ca, Ba)



zawartość izotopów (O, N, C)



badania kolagenu i innych białek



analizy starożytnego DNA

Badania histologiczne

Traseologia

Rekonstrukcje twarzy