Misja, strategia,
planowanie

Jacek Tomaszewski

Fazy procesu planowania

Opracowanie i wybór strategii

Planowanie taktyczne i operacyjne

System kierowania i kontroli

Opracowanie planu strategicznego

Określenie misji organizacji

S

y

s

te

m

p

la

n

o

w

a

n

ia

w

p

rz

e

d

s

ię

b

io

rs

tw

ie

Istota misji przedsiębiorstwa

Misja przedsiębiorstwa to przewodnia idea

realizowana przez organizację, generalne

uzasadnienie racji jej egzystencji i rozwoju,

a więc istnienie uświadomionego,

szczególnego celu głównego jaki organizacja

realizuje poprzez swoją działalność

Składniki misji

1. Tożsamość organizacji

- wyróżnik

odrębności firmy wobec otoczenia.
Odrębność wynikać może z indywidualnej
tradycji organizacji, szczególnej
kompetencji w określonej dziedzinie,
specyficznej roli na rynku pracy czy też - co
jest najczęściej podkreślane - wyjątkowego
produktu, bądź potrzeb zaspakajanych
przez wytwory organizacji;

Składniki misji

2. Odpowiedzialność

- wobec swoich

właścicieli i pracowników, oraz:



udziałowców - za bezpieczeństwo

zainwestowanych środków oraz ich zwrot,



pracowników - za bezpieczne warunki pracy,

rozwój i najlepsze wykorzystanie ludzkich

uzdolnień,



klientów - za rozwój i dostarczanie produktów

i usług,



społeczeństwa – za przestrzeganie prawa,

zachowanie standardów bezpieczeństwa,

ochronę środowiska spełnianie społecznych

aspiracji.

Składniki misji cd.

3. Wizja

- odpowiadająca aspiracjom

dotyczącym tego, czym organizacja chce
się stać w przyszłości, wizja
przedsiębiorstwa może pokrywać się z jego
tożsamością, gdy jej dotychczasowe
działanie jest zadawalające.

Określone powyżej składniki misji przedsiębiorstwa

współtworzą w odpowiedniej sekwencji praktyczna

procedurę formułowania misji, stosowaną zresztą z

powodzeniem w wielu firmach.

Funkcje misji

1. Funkcja ukierunkowująca

- całokształt działań

realizowanych przez zarząd i pracowników firmy, w tym
przede wszystkim nadająca ramy procesowi planowania
strategicznego. W toku formułowania strategii poza sferą
wyboru pozostają obszary nie związane z misją;

2. Funkcja integracyjna

- polega na tym, że znane

pracownikom i akceptowane przez nich uzasadnienie
istnienia firmy pomaga w utożsamieniu indywidualnych
interesów i aspiracji z potrzebami i koncepcją działania
firmy;

3. Funkcja promocyjna

- oznacza, że misja prezentowana

przez przedsiębiorstwo partnerom z otoczenia stanowi
składnik jego public image, służy więc kreowaniu
korzystnego dla firmy nastawienia.

Przykłady misji

mBank

:

Maksimum korzyści i wygoda w finansach osobistych

Allianz

:

Z jednakową troską dbamy o poczucie bezpieczeństwa osób
prywatnych, jak i wielkich korporacji...

Europejski Bank Centralny:

Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne tworzą
Eurosystem - system bankowości centralnej obszaru euro.
Podstawowym celem Eurosystemu jest utrzymanie stabilności
cen, czyli ochrona wartości euro.
Europejski Bank Centralny zobowiązuje się skutecznie
wykonywać wszystkie powierzone mu zadania banku
centralnego, dążąc przy tym do osiągnięcia jak najwyższego
poziomu rzetelności, kompetencji, wydajności i przejrzystości.

Przykłady misji cd.

Misją

TEB Consulting

jest udostępnianie wiedzy ekonomicznej oraz

wskazywanie możliwości jej praktycznego zastosowania podmiotom
życia gospodarczego. TEB Consulting instytucjonalnie łączy
środowisko akademickie szkół wyższych i sferę biznesową.
Zasoby wiedzy, z których korzystamy to:

• rzetelnie gromadzone oraz profesjonalnie systematyzowane

informacje ekonomiczne i prawne

• badania naukowe prowadzone przez wyższe szkoły bankowe

• doświadczenie i merytoryczne przygotowanie ekspertów

świadczących usługi szkoleniowe i doradcze

TEB Consulting świadczy oferuje swoje usługi szeroko rozumianym
podmiotom życia gospodarczego, a w szczególności
przedsiębiorstwom komercyjnym, organom samorządowym i
państwowym, zakładom opieki zdrowotnej.
Maksymalizacja zadowolenia klientów i profesjonalizm w działaniu -
zasady, którymi kierujemy się w naszej działalności znalazły już
uznanie w opiniach naszych klientów. W trakcie realizacji projektów
pozostajemy w stałym kontakcie z klientem informując o postępach
w pracach i pozostając otwartym na wszelkie sugestie oraz uwagi.

Przykłady misji cd.

„

Gdański Klub Biznesu

jest prestiżową organizacją

przedsiębiorców, właścicieli i szefów czołowych firm regionu
Pomorskiego."
Jesteśmy po to, aby:

• aktywizować gospodarkę regionu we wszystkich aspektach,

które dotykać mogą kondycji ekonomicznej firm - członków
Klubu;

• wspierać się wzajemnie w działaniach biznesowych oraz

osobistych;

• wpierać rozwój kultury, oświaty, ochrony zdrowia, jako

nieodzownych czynników, warunkujących tworzenie dobrobytu
i rozwoju w regionie”.

Przykłady misji cd.

Misją

Fundacji "Progress and Business

"

jest wspomaganie

rozwoju gospodarczego naukowego w warunkach przemian i
tworzenia gospodarki wolnorynkowej. Fundacja działa poprzez:

• Inicjowanie i wspieranie projektów mających na celu pomoc

poszczególnym obszarom działalności ekonomicznej lub gałęziom
polskiej gospodarki.

• Tworzenie wspólnej platformy wymiany doświadczeń, w tym

organizację szkoleń, seminariów i konferencji w zakresie edukacji
kadry menedżerskiej i finansowej.

• Wspomaganie i realizacja projektów badawczych.

• Organizowanie szkoleń i seminariów propagujących nowoczesne

technologie i metody zarządzania.

• Pośredniczenie w nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów między

kontrahentami, zwłaszcza w zakresie transferu technologii,
włączając w to obsługę prawną i pomoc przy organizacji i
prowadzeniu negocjacji.

• Stymulowanie inicjatyw gospodarczych, naukowych i

edukacyjnych.

Przykłady misji cd.

Echo Investment S.A.:

Rzeczywistość zmienia się nieustannie. Nowe technologie i
wynikający z nich lawinowy postęp, jakiemu podlegają dziś
społeczeństwa wysoko rozwinięte, wywierają ogromny wpływ na
obraz współczesnego świata. Wraz z zachodzącymi zmianami
rodzą się nowe upodobania i potrzeby obecnych uczestników
rynku.
Z optymizmem spoglądamy na rysujące się przed nami
perspektywy. Wykorzystując posiadaną wiedzę i zdobyte
doświadczenie zamierzamy realizować kolejne inwestycje, które
pozwolą systematycznie i stabilnie rozwijać działalność Grupy
Kapitałowej Echo Investment S.A. Patrząc w przyszłość, już dziś
myślimy o kolejnych projektach, które z jednej strony będą
nowymi kamieniami milowymi w historii naszych dokonań, z
drugiej zaś świadectwem naszego uczestnictwa w kształtowaniu
oblicza polskiej, europejskiej i globalnej rzeczywistości.

Przykłady misji cd.

AMM-KOMPUTER:

Wizja rzetelnej i profesjonalnej firmy zapewniającej
kompleksową obsługę wszelkich potrzeb w zakresie Web Hostingu
jest realizowana przez nas w praktycznym działaniu. Celem
nadrzędnym AMM-KOMPUTER jest:
Dostarczanie profesjonalnych rozwiązań
informatycznych w zakresie Serwerów Wirtualnych,
Sklepów Internetowych i poczty E-mail.

Przykłady misji cd.

EDELMAN

:

Oferowanie kompleksowych usług w zakresie komunikacji oraz doradztwa
strategicznego, które umożliwiają naszym Klientom budowanie
satysfakcjonujących relacji z otoczeniem i kreowanie pożądanych postaw
wśród konsumentów.
Misję realizujemy poprzez:

• łączenie specjalistycznej wiedzy i doświadczeń agencji na rynkach

międzynarodowych ze znajomością specyfiki lokalnego rynku

• budowanie długofalowych relacji partnerskich, które przyczyniają się do

osiągania rynkowych sukcesów przez naszych Klientów w złożonym
otoczeniu biznesowym

Nasze Wartości:

• Jakość: Doskonałość produktów, usług i kompetencje ludzi wpływają na

rozwój firmy i satysfakcję jej pracowników

• Dojrzałość: Odpowiedzialni, godni zaufania partnerzy szanowani przez

Klientów

• Szacunek: Pozytywne relacje w pracy, w kontaktach z Klientami i

społecznością, w której funkcjonujemy

• Proaktywność: Pracownicy stale poszukują nowych rozwiązań dla naszych

Klientów

• Wspólne korzyści: Sukces w biznesie cieszy zarówno nas, jak i naszych

Klientów

Przykłady misji cd.

Wyższa Szkoła Zarządzania Personelem:

Misją Wyższej Szkoły Zarządzania Personelem jest kształcenie
kadry specjalistycznej i kierowniczej w oparciu o najnowsze
osiągnięcia nauki i techniki tak aby byli oni dobrze przygotowani
do podjęcia pracy zawodowej zgodnie z wymaganiami stawianym
przez współczesny rynek pracy oraz potrzebami gospodarki
narodowej.
Swoją misję realizujemy poprzez studia w formie tradycyjnej
jak i poprzez Internet.
Misją Internetowej Wyższej Szkoły Zarządzania Personelem
zwanej e-WSZP, jest kreowanie swobodnego dostępu do edukacji
za pomocą nowoczesnych technologii informatycznych w
nauczaniu młodzieży oraz doskonaleniu predyspozycji kadr
menedżerskich i personelu firm.

Strategia - definicje

Kompletny plan, który określa jakie decyzje będą podjęte w każdej

możliwej sytuacji.

Neumann, Morgenstern

Polega na przeanalizowaniu obecnej sytuacji i jej zmianie jeżeli jest

to konieczne.

P. Drucker

Zbiór celów i głównych przedsięwzięć organizacyjnych.

Tilles

Określenie głównych, długofalowych celów firmy i przyjęcie takich

kierunków działania, oraz taka alokacja zasobów, które są
konieczne dla zrealizowania celów.

J. Penc

Układ w czasie reakcji organizacji na jej otoczenie wspartej

zdefiniowanymi celami organizacji oraz pełnieniem jej misji.

Stoner, Wankel

Cechy strategii

1. Horyzont czasu

- strategii używa się do opisu czynności

związanych z odległym horyzontem czasowym, zarówno z
punktu widzenia okresu potrzebnego do wykonania tych
czynności, jak i do wystąpienia ich efektów.

2. Efekty

- zakłada się, że wyniki posługiwania się określoną

strategia będą znaczące dla organizacji.

3. Skupienie wysiłków

- skuteczność strategii wymaga skupienia

działalności, wysiłków, uwagi na względnie ograniczonej wiązce
zamierzeń.

4. Układ decyzji

- decyzje w organizacji muszą się wzajemnie

wspierać, tworząc konsekwentny układ w czasie realizujący
strategiczna wiązkę celów.

5. Wszechobecność

- wszystkie szczeble organizacji powinny

działać w sposób wzmacniający realizację strategii organizacji.

Sposoby wyznaczania strategii

1. Sposób przedsiębiorczy

- oparty na intuicyjnie

podejmowanych przez silnego przywódcę ryzykownych
decyzjach, wyborem kierują nie ustalone reguły, lecz osobisty
plan ataku szefa

2. Sposób dostosowawczy

- zwany „nauką przebrnięcia”;

strategia polega na reagowaniu organizacji na poszczególne
sytuacje w miarę ich pojawiania się

3. Sposób planowy

- określa ramy i dążenia do wytyczenia

kierunku działań organizacji. Wybory planistyczne cechuje
systematyczność i ustrukturalizowanie, co oznacza, że oparte
są na racjonalnej ocenie okazji i zagrożeń stwarzanych przez
otoczenie

P

ro

c

e

s

b

u

d

o

w

y

s

tr

a

te

g

ii

Planowanie strategiczne

Strategiczne planowanie jest

sformalizowanym procesem

długofalowego planowania stosowanego

do określania i realizacji celów

organizacji

(J. Stoner, Ch. Wankel)

Etapy planowania strategicznego

1. Formułowanie celów - definicja misji
2. Identyfikacja obecnych zadań i strategii
3. Analiza otoczenia
4. Analiza zasobów
5. Identyfikacja strategicznych okazji i zagrożeń
6. Ustalenie zakresu potrzebnych zmian strategii
7. Podejmowanie strategicznych decyzji
8. Wdrożenie strategii
9. Pomiar i kontrola postępu.

Przyczyny niepowodzeń

1. Sformalizowane planowanie nie jest akceptowane przez

wszystkich kierowników.

2. Planiści nie rozumieją niektórych aspektów planowania.
3. Do prac planistycznych nie włączono kierowników

niektórych szczebli.

4. Podstawową odpowiedzialność za planowanie scedowano

na pracowników sztabowych.

5. Uważa się plany długoterminowe za niezmienne.
6. Wybiera się wyszukany i kosztowny system planowania.
7. Dobre plany są po prostu ignorowane.
8. Nie odróżnia się planowania od prognozowania

i preliminowania kosztów.

9. Dostępna informacja jest niewystarczająca

Zarządzanie strategiczne – zasady
i wartości

Przyjmowane

wartości

Respektowane zasady

Otwartość

Traktowanie świata jako wspólnego miejsca do

zaopatrywania się, produkcji i handlu (tzw.

globalizacja zachowań przedsiębiorstw)
Uznanie, że najskuteczniejsze są kontakty

bezpośrednie, nie sformalizowane (tzw.

przedsiębiorstwo bez drzwi)
Podkreślanie, że wzajemne zaufanie jest więcej warte

dla wyników i klimatu społecznego niż najbardziej

sprawne systemy organizacyjne

Kompleksowość

Rozwiązywanie problemów, a nie tylko spełnianie

funkcji (czynności) jest istotą zarządzania
Traktowanie organizacji jako części otoczenia, które

stanowi dla niej zbiór szans i zagrożeń i determinuje

osiąganie sukcesu w działaniu
Uznawanie, że dla rozwoju organizacji równie ważne

jest osiąganie efektów ekonomicznych, jak i rozwój

ludzi

Zarządzanie strategiczne – zasady
i wartości

Przyjmowane

wartości

Respektowane zasady

Orientacja na

przyszłość

Zarządzanie oparte na wizji przyszłości organizacji,

nawet odległej w czasie
Rozwiązywanie dzisiejszych problemów z punktu

widzenia przyszłości
Uznawanie, że postęp jako wyraz rozwoju organizacji

jest daleko ważniejszy niż przetrwanie

Kreatywność

Zagospodarowanie wiedzy ludzkiej jest daleko

ważniejsze niż zasobów rzeczowych.
Respektowanie zasady rerum novarum cupidus

(chciwy nowych rzeczy) przez wszystkich

i wszędzie.
Poszukiwanie i wspieranie liderów.
Rozwijanie u ludzi poczucia potrzeby osiągnięć

Zarządzanie strategiczne – zasady
i wartości

Przyjmowane

wartości

Respektowane zasady

Orientacja na

wyniki

Wypracowywanie bogactwa zamiast jego liczenia lub

uzyskiwania go przez rozszerzanie formalnych

kompetencji
Przyjęcie uzyskiwanych wyników, a nie

wykonywanych czynności, posiadanych dyplomów

czy cech osobniczych za podstawowe kryterium

oceny
Nacisk na działanie: „zrób to”, „wypróbuj to”

Współdziałanie

„Poszukujemy partnerów” zamiast prawa dżungli

i działania w pojedynkę
Poszukiwanie konsensusów, negocjowanie
Orientowanie form, procedur i metod organizacyj-

nych na współdziałanie, a nie na zapewnianie

dominacji czy ochronę zajmowanych pozycji

K

o

m

p

o

n

e

n

ty

z

a

rz

ą

d

z

a

n

ia

s

tr

a

te

g

ic

z

n

e

g

o

Analiza SWOT

Metoda SWOT jest metodą analizy atutów i słabości

przedsiębiorstwa w warunkach okazji i zagrożeń

stwarzanych przez otoczenie

Nazwa

SWOT

jest akronimem angielskich słów:

1. S

TRENGTHS (mocne strony)

2. W

EAKNESSES (słabe strony)

3. O

PPORTUNITIES (szanse)

4. T

HREATS (zagrożenia).

Analiza SWOT obejmuje analizę zewnętrzną

(okazje i zagrożenia)

i analizę wewnętrzną (silne i słabe strony).

SWOT – analiza otoczenia

1. Warunki ekonomiczne

w skali narodowej, regionalnej i lokalnej,

2. Analiza konkurentów

(wielkość, dynamika rozwoju, S, W),

3. Warunki prawnopolityczne

regulujące w skali kraju działalność

organizacji i jej relacje z otoczeniem,

4. Warunki społeczne

(warunki i normy, które mogą oddziaływać na

zachowanie organizacji),

5. Warunki demograficzne

(charakterystyki gospodarstw, rozwój i

ruch ludności),

6. Rozwój technologii

(dostępność światowych technologii)

7. Rynek pracy

(podaż pracy, poziom płac, kwalifikacje),

8. Zasoby mineralne

- dostępność do kluczowych surowców i

materiałów),

9. Dostawcy, dystrybutorzy

(relacje z firmą, jakość i koszty

konkurencyjnych dostaw i dystrybutorów),

10.Warunki transportowe

(lokalizacja, dostępność efektywnych

środków transportu),

11.Źródła energii

12.Warunki międzynarodowe

SWOT – analiza wewnętrzna

1. Produkcja

(zdolność produkcyjna, jakość i koszt wytwarzania, efekty

korzyści skali, doświadczenie, lokalizacja jednostek wytwórczych)

2. Technologia

(nowoczesność wyposażenia, modułowość technologii

i możliwości logistyczne, posiadane certyfikaty jakości)

3. Produkt

( jakość produktów, zdywersyfikowanie oferty,

konkurencyjność cenowa, znaki towarowe, marka, serwis gwarancyjny
i usług posprzedażnych)

4. Marketing

(udział rynkowy, jakość i koszty dystrybucji, reklama

i promocja (systemy), system badania rynku, marka firmy)

5. Załoga

(kwalifikacje i przygotowanie kadr, płynność załogi, nabór,

szkolenia, awanse, ocena, selekcja, nagradzanie, polityka płacowa,
kultura, organizacyjna)

6. Finanse

(poziom i struktura zadłużenia, cash flow, zdolność do

samofinansowania, źródła finansowania, struktura i wielkość majątku,
poziom, struktura i płynność zapasów, struktura kosztów, poziom
zysku)

7. Organizacja

(struktura organizacyjna, charakterystyka procesów

podejmowania decyzji, metody i techniki zarządzania, style
kierowania, elastyczność i kreatywność organizacyjna)

SWOT – wyznaczanie strategii

1. Strategia agresywna

- najlepszego spożytkowania atutów

jakie dają szanse otoczenia.

Działania:

• śmiałe wychwycenie sposobności otoczenia,

• atakowanie rynku, zwiększanie udziałów,

• przejmowanie organizacji o tym samym profilu,

• mała wrażliwość na koszty,

• koncentrowanie zasobów i wysiłków na konkurencyjnych

produktach.

SWOT – wyznaczanie strategii

2. Strategia konkurencyjna

- przezwyciężenie słabości firmy (lub

ich unikanie przez wykorzystanie możliwości jakie stwarza
otoczenie. Jest to strategia podejmowania dużej aktywności w
celu zrekompensowania swoich niedociągnięć poprzez
poszukiwanie innych atutów i budowę innego układu silnych
stron firmy.

Działania:

• powiększanie zasobów finansowych (pożyczki) - zwiększanie

produktywności swego majątku,

• poszukiwanie możliwości współdziałania z innymi firmami,

• utrzymywanie istniejącej przewagi konkurencyjnej,

• doskonalenie zasobów wewnętrznych (np. szkolenie).

SWOT – wyznaczanie strategii

3. Strategia konserwatywna

- upatruje się powodzenia głównie

we własnych siłach przedsiębiorstwa poprzez unikanie lub
zmniejszanie zagrożeń.

Działania:

• selekcja produktów,

• segmentacja rynku i poszukiwanie segmentów atrakcyjnych,

• ulepszanie produktów konkurencyjnych,

• duża dyscyplina kosztowa.

4. Strategia defensywna

- strategia mająca zapewnić przetrwanie

i stanowi alternatywę wobec możliwości bankructwa lub likwidacji.

Działania:

• redukcja potencjału produkcyjnego (zamknięcie, wyłączenie,

dzierżawa),

• redukcja kosztów,

• zaniechanie inwestowania,

• poszukiwanie silniejszego partnera do fuzji.

Plany operacyjne

Jednorazowe

1.

Programy – obejmują względnie duży zbiór działań
Określają:
- główne etapy osiągnięcia celu
- jednostkę organizacyjną lub osobę odpow. za każdy
etap
- kolejność i termin wykonania każdego etapu

Przykłady:
a) „wysłanie człowieka na księżyc” – duży zakres
b) „zwiększenie umiejętności czytania u uczniów klas
czwartych” - mały zakres

Plany operacyjne

2.

Projekty – mniejsze, wydzielone części programów

Przykłady:

a) „przygotowanie rozmieszczenia urządzeń magazynowych”
b) „raport o dostępności siły roboczej”
c) „zalecenia dot. Przeniesienia zapasów z istniejących budynków
do nowego obiektu”

3.

Preliminarze finansowe – zestawienia
zasobów finansowych, zarezerwowanych na
określone przedsięwzięcia w danym okresie.
Specyfikują dochody i wydatki

Jednorazowe cd.

Plany operacyjne

Trwale obowiązujące

1.

Wytyczne polityki – ogólne wskazówki przy
podejmowaniu decyzji.
Wyznaczają granice decyzji, wskazując te które
są dopuszczalne oraz te których podjąć nie
wolno
Przykłady:
a) „wymagania co do stroju pracownika”

Plany operacyjne

Trwale obowiązujące

2.

Ustalone procedury
Procedura zawiera zbiór szczegółowych instrukcji
dotyczących sposobu wykonania serii czynności
realizowanych często lub systematycznie

Przykład:
Przyjęcie zwrotu towaru (w ciągu siedmiu dni od daty zakupu)
1) Uśmiechnij się do klienta
2) Sprawdź datę zakupu na paragonie lub fakturze zakupu
3) Sprawdź stan towaru
4) Zapytaj o powód zwrotu… itd..

Plany operacyjne

Trwale obowiązujące

3.

Reguły
Stanowią, że w danej sytuacji musi się
rozpocząć określone działanie lub, że nie wolno
takiego działania podjąć
Przykład:
„w biurze pracownicy powinni pracować do
godziny 17.00”