ZDANIA



POJEDYNCZE



oznajmujące



pytające

○

ogólne (rozstrzygnięcia)

○

szczegółowe (o uzupełnienie)



przeczące



asertywne



z uwydatnionym tematem (z oznaką

tematyzacji)



rozkazujące

SZYK

AGNIESZKA

a

i-ix(a)

LUBIĆ

j-b

LÓD

b

‘Agnieszka lubi lody.’

LÓD

b

AGNIESZKA

a

i-ix(a)

LUBIĆ

j-b

i-ix(a)

LUBIĆ

j-b

LÓD

b

AGNIESZKA

a



szyk

HKSL:

NG

a

BOOK

i-a

GIVE

j-b

JENNY

b

‘Ng dał książkę Jenny.’

PJM

: AGNIESZKA

a

i-ix(a)

LUBIĆ

j-b

LÓD

b

‘Agnieszka lubi lody.’

KOT BABCIA MIEĆ

Szyk neutralny: SVO
neg
DZIEWCZYNA

a

IX

a

i-ix(a)

NIE_ROZUMIEĆ DŁUGOPIS

‘Dziewczyna nie rozumie (znaku) długopis.’

Szyk nacechowany (?): SOV

neg
DZIEWCZYNA

a

IX

a

DŁUGOPIS

i-ix(a)

NIE_ROZUMIEĆ

‘Dziewczyna nie rozumie (znaku) długopis.’

CHŁOPAK

a

IX

a i-ix(a)

CHCIEĆ

IŚĆ

1

PRACOWAĆ

‘Chłopak chce iść pracować.’

STÓŁ/PÓŁKA

a

KSIĄŻKA LEŻEĆ

a

‘Na stole leży książka.’

JANEK

a

i-a

IŚĆ

b

SKLEP

b

JANEK

a

SKLEP

b

i-a

IŚĆ

b

SKLEP

b

JANEK

a

i-a

IŚĆ

b

‘Janek poszedł do sklepu.’

ZDANIE PYTAJĄCE

MAREK WIDZIEĆ AGNIESZKA
‘(Czy) Marek widział Agnieszkę?’

IX

3

i-ix(3)

JEDZENIE KUPIĆ

‘(Czy) on kupił jedzenie?’

t/n

t/n

MAREK

i-ix(a)

WIDZIEĆ KTO

‘Kogo widział Marek?’  

CO MARIA

a

i-ix(a)

KUPIĆ

‘Co kupiła Maria?’

pyt

pyt

 

< pyt>

JAN LUBIĆ KOT PIES
‘Jan lubi koty czy psy?’  

< pyt>

IX2 JECHAĆ WARSZAWA KRAKÓW

‘Jedziesz do Warszawy czy Krakowa?’

ZDANIA PRZECZĄCE

JABŁKO KL:kształt’duży’ #NIE
‘jabłko nie jest duże’

JABŁKO

a

IX

a

NIE_CHCIEĆ

‘Nie chcę jabłka.’

neg

neg

ZDANIA ASERTWYNE

KSIĄŻKA CIEKAWY
‘Książka jest bardzo ciekawa.’

JABŁKO SMACZNY
‘Jabłko jest naprawdę smaczne.’

asert

asert

TOPIKALIZACJE

ALA LUBIĆ ALKOHOL
‘Ala lubi alkohol.’

ALA, LUBIĆ ALKOHOL
‘Jeśli chodzi o Alę, to ona lubi alkohol.’

ALKOHOL, ALA LUBIĆ
‘Jeśli chodzi o alkohol, to Ala go lubi.’

t

t

JAN JEŚĆ JABŁKO

JAN, JEŚC JABŁKO

JABŁKO, JAN JEŚĆ

OWOCE, JAN JEŚĆ JABŁKO

t

t

t



ZŁOŻONE



pytania retoryczne*



warunkowe



relatywne



przeciwstawne

TZW. PYTANIA RETORYCZNE
przykłady



PJM

IX

3

KUPIĆ KSIĄŻKA TEMAT JAKI JĘZYKOZNAWSTO

‘On kupił książkę językoznawczą.’

MARIA MIESZKAĆ GDZIE WARSZAWA
‘Maria mieszka w Warszawie.’

JAN KOCHAĆ KTO ANIA
‘Jan kocha Anię.’

ret/pyt

ret/pyt

ret/pyt

WYKŁADNIKI EMFAZY

pyt

pyt

KTO MARIA

a

i-ix(a)

KOCHAĆ, KTO

‘Kogo kocha Maria?’

JUTRO MAREK

a

PRZYSZŁOŚĆ

i-

ix(a)

UCZĘSZCZAĆ LEKTORAT JUTRO

‘Jutro Marek pójdzie na lektorat.’

IX

2 i-2

MIEĆ KSIĄŻKA,

i-2

MIEĆ

‘Masz książkę.’

KSIĄŻKA IX

2

i-2

MIEĆ KSIĄŻKA

‘Masz książkę.’

IX

2

i-2

MIEĆ KSIĄŻKA IX

2

‘Ty masz książkę.’

ZDANIA WARUNKOWE

zdanie podrzędne jako poprzednik

(warunek), zdanie nadrzędne jako
następnik (wynik)

KSIĄŻKA IX

2

CIEKAWY, JUTRO IX

2

DAĆ

INNY/PODOBNY

‘Jeśli ta książka Cię zainteresuje, to jutro

dam Ci inną/podobną.’

war

ZDANIA RELATYWNE

MĘŻCZYZNA MIGAĆ PJM, GŁUCHY
‘Mężczyzna, który miga PJMem, jest

głuchy. ’

rel

ZDANIA
PRZECIWSTAWNE

MAMA IŚĆ SKLEP, TATA IŚĆ KINO.
‘Mama poszła do sklepu, a tata do

kina.’

JAN LUBIĆ KOT, NIE LUBIĆ PIES
‘Jan lubi koty, ale nie lub psów.’

< L>

< P>

< L>

< P>

IKONICZNOŚĆ W JĘZYKACH MIGOWYCH

IKONICZNOŚĆ

Cóż to takiego znak ikoniczny (ikona)?
Jest to taki znak, który w jakiś sposób

przypomina rzecz, do której się
odnosi, jest do niej w jakiś sposób
podobny

- mapy, plany
- onomatopeje

Znaki ikoniczne są, jak wszystkie inne

znaki, konwencjonalne.

(kulturowo uwarunkowane )

Skoro znak ikoniczny jest podobny do

przedmiotu, który oznacza, to musi

on do tego przedmiotu być

podobny pod jakimś względem.

TYPY IKONICZNOŚCI



podobieństwo znaku do
oznaczanego przedmiotu pod
względem kształtu,



podobieństwo pod względem relacji
przestrzennych



podobieństwo ruchu (jego trasy,
szybkości itp.).



AD.1. układ dłoni lub narysowany w
powietrzu zarys jest w jakiś sposób
podobny do przedmiotu, który znak
ma przedstawiać. „dom” /„kubek”



AD.2. znaki lokalizujące, które służą
do opisywania relacji przestrzennych



AD.3. znaki, które opisują
przemieszczanie się obiektów w
przestrzeni

JAK POWSTAJE ZNAK
IKONICZNY



Wybór obrazu /koncepcji
związanych z przedmiotem



Schematyzacja obrazu – podział na
cechy/właściwości



Wybór konkretnych cech



Kodowanie cech w języku

(dostosowując je do właściwości

fonologicznych)

CO TO JEST POEZJA
MIGOWA?

Dot Miles:
"[It's] a way of putting meaning very

briefly so people will see it and feel
very strongly".

Clayton Valli:
"Poetry is using esthetic criteria for placement of

words, instead of custom…Beauty of phrase,
intensity of motion, and ingeniousness of
technique are poetry's substance."

Like so much poetry in any language,
sign language poetry is a means of expressing

ideas unusually succinctly, through means
of heightened "art" language.

It uses specific language devices to maximize

the significance of the poem, just as in the
poetry of spoken languages, although the
language devices are rather different from
the rhymes and alliteration that are familiar
to most hearing audiences

POECI MIGOWI



Wim Emmerik (NGT),



Rosaria and Giuseppe Giuranna
(ISL),



Patrick Graybill, Ella Mae Lenzand
Clayton Valli (ASL),



Paul Scott and John Wilson (BSL)



KREATWYNOŚĆ JĘZYKÓW
MIGOWYCH



neologizmy



konstrukcje klasyfikatorowe



ikoniczność



doraźne metafory

ŚRODKI STYLISTYCZNE



POWTÓRZENIA JF:



INSTRUMENTACJA
GŁOSKOWA



ALITERACJE



RYM, RYTM



ZWROTKI



EPIFORA



PARALELIZYM
SKŁADNIOWE



POWTÓRZENIA W JM:



kształt dłoni
(powtórzenie
parametru, nawet jeśli
modyfikuje to
pierwotny znak)



dwuręczność
(symetria)



Ruch - rytm (? Stopy,
metrum)

DOT MILES

DOUBLE MAPPING
PROCESS

METAFORY W POEZJI MIGOWEJ



metaphorical mapping ( od abstrakcyjnego
konceptu do konkretu)



iconic mapping (od konkretu do formy
językowej)



Poziom



micro (cechy subleksykalne)



macro (kontekst poetycki)



KSZTAŁT DŁONI

film

(OTWARTY/ZAMKNIĘTY/B/A)



PRZESTRZEŃ



ORIENTACJA DŁONI



RUCH

PAUL SCOTT

DOROTHY MILES

DOROTHY MILES

SSL