Aktywność i bierność

polityczna

Aktywność polityczna –
aspekty



Rodzaj wpływu (realny vs symboliczny)



Konwencjonalność (i normatywność)



Intensywność uczestnictwa



Poziom kolektywności (i liczebność)

Typy aktywności politycznej w Polsce
(Skarżyńska, 1996)



Zaangażowanie poznawcze



Zachowania wyborcze



Niekonwencjonalne zachowania

afirmacyjne (wsparcie dla partii, petycje,
spotkania z politykami)



Zachowania niekonwencjonalne typu

protest



Przynależność do partii

Model decyzji o uczestnictwie w danej akcji politycznej
Klandermansa (na podst. Skarżyńska, 2005, s.189)

Oczekiwana użyteczność:
-Konieczność uczestnictwa
własnego
-Oczekiwanie, że sukces akcji
doprowadzi do celu
-Oczekiwana partycypacja
znaczących innych

Oczekiwane
reakcje znaczących
innych

Analiza
zysków/
kosztów

Wartość celu
akcji

Wartość reakcji
innych

Wartość

ryzyka

i nagród

G

o

to

w

o

ść

d

zia

ła

n

ia

Uwarunkowania aktywności
politycznej



Wartości i motywy



Rozwój moralny (wyższy poziom, rola
motywacji zaangażowania w działania
polityczne)



Potrzeby (głównie władzy i osiągnięć, rola
potrzeby afiliacji)



Czynniki psychologiczne wpływające na
ocenę prawdopodobieństwa sukcesu
(poczucie wpływu, skuteczność, odporność
na stres, sposób funkcjonowania
społecznego)

Wartości

- Indywidualizm aktywistów partyjnych

(Skarżyńska, 1996)

-Współzależność (kolektywizm) w

angażowaniu się w akcje zbiorowe z

uwagi na podatność na wpływ społeczny

(Smith i Bond, 1993) i porównania

międzygrupowe (Hinkle i Brown, 1990)

- Wartości postmaterialistyczne (Inglehart,

Schwartz): sukces, osiągnięcia

indywidualne, wpływ, władza

Motywy aktywności politycznej
(Skarżyńska, 1995)



Zadaniowa



Osiągnięcia



Afiliacja i poczucie wspólnoty



Władza



Moralność i ideologia

Uwarunkowania udziału w
niekonwencjonalnych formach aktywności
politycznej
(Siemieńska, 2002)



Wiek (młodszy)



Wykształcenie



Zainteresowanie polityką



Zaufanie



Płeć męska



Brak związku z sytuacją ekonomiczną

Uwarunkowania udziału w
protestach (Grabowski, 2002)



Zagrożenie ekonomiczne



Atrybucja odpowiedzialności do władzy



Silniejsze przeżywanie emocji

negatywnych (poczucie krzywdy,

poczucie bycia zranionym)



Mniejsze koszty psychologiczne (ocena

poznawcza wraz z przeżywanymi

emocjami)

Poparcie dla protestów
(Lewicka 2004)



Roszczeniowość



Negatywna ocena władzy



Poczucie zadowolenia i poczucie krzywdy takie
same jak u osób angażujących się w
działalność konstruktywną

Aktywność konwencjonalna - wyznaczniki



Subiektywne prawdopodobieństwo sukcesu



Poczucie skuteczności politycznej



Wewnętrzne umiejscowienie kontroli



Umiejętności radzenia sobie ze stresem



WZA



Ekstrawersja



Zaufanie



Poziom myślenia politycznego (dane

niejednoznaczne)

Typy ról poselskich wg Jackiewicz



Specjalista



Polityk



Wojownik



Reprezentant



negocjator

Poparcie (w %) dla wybranych form aktywności
niekonwencjonalnej protestacyjnej wśród badanej
młodzieży (N=161)

petycja

bojkot

Legalna

demonstr

acja

Okupacja

budynków

Nielegaln

y strajk

Popierający

Nie

popierający

Brak

odpowiedzi

89,4

5,6

5

49,7

47,2

3,1

70,8

26,1

3,1

41,6

53,4

5

50,3

46,0

3,7

Poparcie (w %) dla wybranych form aktywności
konwencjonalnej i niekonwencjonalnej afirmatywnej
wśród badanej młodzieży (N=161)

głosowanie Kandy-

dowanie

zbieranie
podpisów

roznosze
nie
ulotek

udział w
komisji

Udział w
kampanii

Przynależ
ność do
partii

Popierają
cy
Nie
popier.
Brak
odp.

87,0

9,9

3,1

46,0

50,9

3,1

39,1

57,8

3,1

32,9

66,0

3,1

47,2

49,7

3,1

43,5

52,8

3,7

46,8

53,2

4,3

Mentalnościowe predyktory aktywności wyborczej

(N=154), wyniki analizy liniowej hierarchicznej
metodą eliminacji wstecznej (Żemojtel-Piotrowska,
Piotrowski, 2009)

Aktywność

wyborcza

Roszczeniowoś
ć bierna

mściwość

indywidualiz
m

β = -,23*

β = -,28**

β = ,21*

* p < 0,05
** p < 0,01

Mentalnościowe i socjo-demograficzne predyktory chęci

osobistej partycypacji w polityce (N=161), wyniki analizy
liniowej hierarchicznej metodą eliminacji wstecznej.

alienacja

Osobista

partycypacj

a

w polityce

Wiara w grę

wiek

autorytaryzm

indywidualizm

*** p<0,001 ** p < 0,01 * p < 0,05

β =
-,32***

β =
-,21*

β = -,17t

β = ,23**

β = ,
36***

Mentalnościowe i socjo-demograficzne predyktory
(N=161) afirmacyjnej aktywności
niekonwencjonalnej: analiza liniowa hierarchiczna
metodą eliminacji wstecznej.

Niekonwencjo

nalna

aktywność

afirmacyjna

Uczęszczanie

do liceum (typ

szkoły)

autorytaryzm

Relatywne

dochody

mściwość

indywidualiz

m

Wiara w grę

β = ,
26**

β =
-,18

*

β = -,19*

β = ,19*

β = ,
19*

β =
-,22*

* p < 0,05

Mentalnościowe i socjo-demograficzne predyktory
(N=161) normatywnej aktywności
niekonwencjonalnej typu protest: analiza liniowa
hierarchiczna metodą eliminacji wstecznej

Normatywna

aktywność typu

protest

Alienacja

Mściwość

Dochody

(relatywne)

Sytuacja

materialna

β = -,22*

β
=-,15t

β = ,
20

*

β = -,19*

* p < 0,05