Polityka jest aktywnością, przez którą ludzie tworzą, chronią i zmieniają ogólne zasady życia. Jako taka, jest działaniem zasadniczo społecznym, nierozerwalnie związanym z jednej strony z istnieniem różnorodności i konfliktu, a z drugiej skłonności do współpracy i współdziałania. Lepiej określać politykę jako poszukiwanie rozwiązania konfliktu, niż jako rezultat tego procesu, gdyż nie wszystkie konflikty mogą być rozwiązywalne.
Różni myśliciele definiowali politykę na różne sposoby i w ramach różnych tradycji. Polityka była postrzegana jako sztuka rządzenia, lub jako „to, o dotyczy państwa”, jako prowadzenie i zarządzanie sprawami publicznymi, jako rozwiązywanie konfliktu w drodze debaty i kompromisu, oraz jako produkcja, dystrybucja i wykorzystywanie zasobów w ciągu trwania życia społecznego.
Toczy się poważna debata na temat zakresu tego, co „polityczne”. Zgodnie z tradycyjnym wąskim ujęciem, polityka obejmuje instytucje i podmioty działające na arenie publicznej, które zajmują się organizacją życia społecznego. Jednakże gdy polityka rozumiana jest w kategoriach hierarchicznych stosunków władzy, wówczas można uznać, że obszar jej obejmuje również sferę „prywatną”.
W nauce o polityce przyjęto szereg podejść analitycznych, takich jak: filozofia polityczna, analiza teorii normatywnej, tradycja empiryczna szczególnie skupiona na badaniu instytucji i struktur, analiza behawioralna wraz z próbami wprowadzenia reżimu naukowego, oraz różnorodne współczesne podejścia np. teoria racjonalnego wyboru.
Naukowość politologii uwarunkowana jest jej umiejętnościami zdobycia obiektywnej wiedzy na temat świata polityki przez odróżnianie faktów od wartości. Zadanie to utrudniają problemy związane z dostępem do wiarygodnych danych, ukryte w modelach i teoriach politycznych wartości oraz orientacje polityczne adeptów nauki o polityce.
Pojęcia, modele, teorie są narzędziami analizy politycznej, umożliwiającymi wmurowywanie kolejnych cegiełek w gmach wiedzy. Należy jednakże pamiętać, że są jedynie narzędziami analitycznymi. Mimo iż wspierają rozwój procesu rozumienia, zawsze będą bardziej ogólnie i spójne aniżeli bezkształtna i złożona rzeczywistość, którą starają się opisać. W końcu wszystkie badania polityczne i społeczne przeprowadzane są wedle konkretnych intelektualnych ram względnie ideologicznego paradygmatu.
Normatywny- dający zalecenia dotyczące określonych wartości i standardów zachowania. Określający to co „powinno być”, aniżeli to, co „było”.
Behawioralizm- przekonanie, że społeczne teorie powinny być skonstruowane wyłącznie w oparciu o obserwowalne zachowanie, zapewniające procesom badawczym wymierne dane.
Obiektywne- zewnętrzne w stosunku do obserwatora, dające się udowodnić, pozbawione uczuć, wartości i stronniczości.
Empiryczne-oparte na obserwacji i eksperymencie. Wiedza empiryczna czerpie z danych dostarczanych przez zmysły i doświadczenie.
Dyskurs-interakcja międzyludzka, w tym szczególnie komunikacja. Dyskurs może zdemaskować lub zilustrować stosunki władzy.
Determinizm-przekonanie, że działanie i wybory ludzkie są w pełni uzależnione od zewnętrznych faktorów; determinizm sugeruje, że wolna wola to mit.
Model-teoretyczne ujęcie danych empirycznych, którego celem jest ułatwienie zrozumienia poprzez uwydatnienie najważniejszych relacji i interakcji.
Teoria- systematyczne wyjaśnienie danych empirycznych (w odróżnieniu od hipotezy) przedstawiane jako wiarygodna wiedza.