kultura polityczna polskiego społeczeństwa

"System postaw, wartości i wzorów zachowań leżących u podstaw działania różnych uczestników życia politycznego" tak Słownik Kultury Politycznej określa pojęcie "Kultura polityczna". Mówiąc krócej, kultura polityczna to czynnik regulujący wzajemne relacje pomiędzy rządzącymi i rządzonymi. Amerykański politolog G. Almond, współtwórca tego pojęcia wyróżnił trzy rodzaje kultur politycznych:

1. Zaściankowa - grupuje ludzi mało interesujących się polityką

2. Poddańcza - grupuje ludzi, którzy posiadają wiedzę o funkcjonowaniu i strukturze władzy centralnej, ale nie włączają się do działalności politycznej

3. Uczestnicząca - grupuje ludzi, którzy dążą do poznania zasad życia politycznego i chcą w nim uczestniczyć

Wyżej wymienione rodzaje kultury politycznej charakteryzują stopień zaangażowania społeczeństwa danego państwa w politykę. Polityka jest jednak wszech obecna. Dzięki mediom wydarzenia ze świata politycznego docierają do każdego domu. Dlatego też trudno jest się uchronić przed wpływami wydarzeń politycznych na poszczególnych ludzi. W związku z tym zainteresowanie się grup społecznych polityką zależy od dostępności do mediów. Najgorzej jest na pewno w społecznościach biednych, gdzie dostęp chociażby do telewizora jest ograniczony. Najlepiej sytuacja przedstawia się w społecznościach krajów wysoko rozwiniętych, których obywatele mają szeroki dostęp do wszelkiego rodzaju przekaźników medialnych.

Podstawowym wskaźnikiem kultury politycznej danej społeczności jest rodzina. Oczywiście trudno tutaj brać pod uwagę najmłodszych członków rodziny, to jest dzieci. Dzieci stają się uczestnikami życia politycznego po ukończeniu osiemnastego roku życia. W tym wieku mogą po raz pierwszy oddać swój głos w wyborach parlamentarnych. W późniejszych latach mogą także kandydować na różne stanowiska polityczne.

Każdy obywatel polski decyduje o losach swego kraju co cztery lata. Co cztery lata bowiem odbywają się w Polsce wybory parlamentarne. Obywatel oddając swój głos wskazuje drogę jaką według niego Polska powinna podążyć. Wybór ten nie jest jednak świadomy, ponieważ decyzja wyborcy opiera się na obietnicach wyborczych kandydata, a te jak dobrze wiadomo raczej nie są dotrzymywane. Podobne przedstawia się sytuacja podczas wyborów prezydenckich, które w Polsce odbywają się do pięć lat. Prezydent nie posiada tak szerokich uprawnień jak parlament, dlatego to wybory parlamentarne są w Polsce najważniejsze.

Polityka to także cały wachlarz oddziaływań pomiędzy poszczególnymi członkami danej społeczności, pomiędzy poszczególnymi grupami społecznymi. Każde nasze zachowanie względem drugiej osoby jest pewnym rodzajem polityki. Człowiek nie jest przystosowany do życia w samotności, ponieważ życie w samotności nie zapewnia mu warunków do zaspokojenia swych potrzeb. Z tego powodu każdy człowiek jest zmuszony wejść w interakcje z innym człowiekiem. Interakcje pomiędzy ludźmi nie stanowią wyłącznie wymiany dóbr, ale także interakcje przyczyniły się do wytworzenia całego systemu wartości i działań. Dzięki temu członkowie danej społeczności mogą tworzyć nowe jakości, które pozwalają na dokonanie skutecznej oceny. Ta cecha przyczynia się do wytworzenia się kultury politycznej społeczeństwa.

Kultura polityczna nie jest reprezentowana tylko przez obywateli danego kraju, lecz także przez polityków. W każdym kraju obowiązuje pewien kodeks honorowy, nie jest on spisany, lecz każdy polityk musi go przestrzegać. Podstawową zasadą tego kodeksu jest ponoszenie odpowiedzialności za swoje czyny. Oprócz tego kodeksu honorowego kierownictwa klubów partyjnych wprowadzają tak zwaną dyscyplinę klubową. Dyscyplina ta obowiązuje podczas głosowań nad ustawami. Jest ona złem koniecznym dla posłów, ale koniecznym ze względów porządkowych. Poseł, który wyłamie się z ram dyscypliny klubowej i zagłosuje na daną ustawę inaczej niż stanowisko jego partii jest usuwany z szeregów swej partii. Wśród polskich polityków pojęcie kultury politycznej jest raczej mało znane. Powoli zaczyna się jednak wytwarzać pewne oznaki poczucia kultury politycznej. Mało jednak polityków świadomie dba o przestrzeganie zasad tej kultury. U większości polityków jakiekolwiek poczucie kultury politycznej wiąże się z dyscypliną partyjną.

Polskie społeczeństwo jest bardzo zróżnicowane jeśli chodzi o zainteresowanie sprawami politycznymi. Młodzież, czyli ludzie w przedziale wiekowym 18 - 23 lata, która powinna być najbardziej zainteresowana polityką obecnie znajduje się w stanie marazmu. Spowodowane jest to brakiem perspektyw na jakąkolwiek pracę zawodową. Wielu młodych ludzi wyjeżdża z kraju w celu poszukiwania godziwej pracy. Ta sytuacja wpływa ujemnie na kulturę polityczną młodzieży, a przecież ta grupa społeczna powinna być najbardziej podatna na wszelkie fakty związane z polityką. Natomiast ludzie starsi starają się wracać pamięcią do czasów PRL i narzekać na obecną rzeczywistość, wspominając jak to kiedyś było dobrze. . wielu obywateli dostrzega potrzebę zmian w Polsce. Wielu potrafi wskazać jakie zmiany są konieczne. Jednak niewiele osób chce lub nie jest w stanie dźwigać ciężaru tych przemian. Ludzie są zmęczeni codzienną gonitwą za pracą. Mało kto przyzwyczaił się, że w ustroju kapitalistycznym za wszystko trzeba płacić. Te czynniki osłabiają kulturę polityczną Polaków i stawiają nas w kategorii zaściankowej kultury politycznej. Być może wprowadzenie do szkół przedmiotów nauczających o strukturze administracyjnej i politycznej Polski przyniesie jakąś poprawę.

---