Badanie fizykalne

pacjenta

urazowego

Schemat postępowania

ratownika medycznego

ETAPY POSTĘPOWANIA

RATOWNICZEGO

 Szybka ocena sytuacji

 Wstępna ocena kliniczna i
resuscytacja

 Wtórna ocena kliniczna i leczenie
wstępne

 Leczenie specjalistyczne

Szybka ocena

sytuacji

1.Czy miejsce jest

bezpieczne?

2. Czy ambulans jest

postawiony

prawidłowo?

3.Czy potrzebne są

dodatkowe zespoły?

Wstępna ocena

kliniczna i

resuscytacja

ABCDE

A

irways-

DROGI ODDECHOWE

B

reathing-

ODDYCHANIE

C

irculation-

KRĄŻENIE

D

ysfunction-

OCENA

CUN

E

xposition-

ROZCIĘCIE

ODZIEŻY

A

irways- DROGI

ODDECHOWE

 Ocena i przywrócenie drożności dróg
oddechowych (

z unieruchomieniem

kręgosłupa szyjnego

)

 Usunięcie ciał obcych z dróg oddechowych
 Rurka ustno-gardłowa
 Maska tlenowa 100% tlen
 Intubacja przez usta lub nos
 Konikotomia
 Ambu z rezerwuarem- 100% tlen
 Szybka ocena szyi ( obrzęk, zastój żylny,
przemieszczenie tchawicy, poszerzone
żyły)

B

reathing-

ODDYCHANIE

 Szybka ocena oddechu własnego
pacjenta (częstość, ruchomość i
symetria
klatki piersiowej, jakość szmerów)
 Wspomaganie oddechu
 Oddech kontrolowany- respirator
 Punkcja, drenaż opłucnowy
 Opatrzenie otwartych ran klatki
piersiowej
 Monitorowanie (Sa0

2

)

C

irculation- KRĄŻENIE

 Szybka ocena stanu krążenia (zabarwienie

powłok,
mikrokrążenie)
 Tętno: tętnice promieniowe, udowe, szyjne
 CPR
 Tamowanie krwawień ( najczęściej wystarczy

ucisk!!!)
 Pomiar RR
 Resuscytacja płynowa (dwa duże wkłucia w

czasie
do 2 min.)- ogrzane infuzje i.v. krystaloidów

[do 2 l] i
koloidów [do 2l]
Monitorowanie- EKG
 Pobranie krwi do badań (

grupa krwi, próba

krzyżowa,

morfologia, Hb, Ht, mocznik, elektrolity, gazometria)

D

ysfunction- OCENA CUN

 Ocena wg skali Glasgow (GCS)
 Unieruchomienie na materacu
próżniowym
 Unieruchomienie złamań

GCS- Glasgow Coma

Scale

Otwieranie oczu- „O”

4 - spontaniczne
3 - na polecenie
2 - na bodźce bólowe
1 - nie otwiera oczu

GCS- Glasgow Coma Scale

cd

.

Kontakt słowny- „M”

5 - odpowiedź logiczna, pacjent
zorientowany
co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 - odpowiedź splątana, pacjent
zdezorientowany
3 - odpowiedź nieadekwatna, nie na
temat lub
krzyk
2 - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 - bez reakcji

GCS- Glasgow Coma Scale

cd

.

Reakcja ruchowa- „R”

6 - spełnianie ruchowych poleceń słownych,
migowych
5 - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia
bodźca bólowego
3 - patologiczna reakcja zgięciowa,

ODKOROWANIE

(przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach

łokciowych i
ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 - patologiczna reakcja wyprostna,

ODMÓŻDŻENIE

(przywiedzenie ramion do wewnątrz, wyprost w
stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i
zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach
kończyn dolnych)
1 - bez reakcji

GCS- Glasgow Coma

Scale cd.

Ocena zaburzeń

świadomości:

GCS 15-13 - łagodne
GCS 12-9 - umiarkowane
GCS 8-3 - głębokie=
śpiączka

Exposition-

ROZCIĘCIE

ODZIEŻY

 Pełna ekspozycja pacjenta
(delikatne rozcięcie i
zdjęcie odzieży)

 Ochrona przed hipotermią
(ciepłe pomieszczenie,
folia NRC)

SAMPLE

S

ymptoms -

OBJAWY

A

llergies-

ALERGIE

M

edications-

ZAŻYWANE LEKI

P

ast illness-

CHOROBY

PRZEWLEKŁE

L

ast

meal-

OSTATNI POSIŁEK

E

vents

preceding accident-

CO SIĘ DZIAŁO

PRZED WYPADKIEM?

Wtórna ocena

kliniczna i

leczenie wstępne

Schemat badania szczegółowego

i postępowania ratowniczego

Rdzeń kręgowy

Ocena prawdopodobieństwa

uszkodzenia rdzenia kręgowego:

rodzaj i mechanika urazu

Objawy uszkodzenia:

defekt czuciowy i

ruchowy,
hipotensja,
bradykardia,

priapizm,
utrata napięcia

zwieraczy

Unieruchomienie
Ocena neurologiczna i

radiologiczna stopnia uszkodzenia

Ocena ogólna: rany, krwiaki, upośledzenie
ruchomości,
asymetria, osłuchiwanie
Ściana klatki piersiowej: kości, rany drążące,
rozedma podskórna
Wykluczenie: odmy, odmy prężnej, krwiaka
opłucnej –
nakłucie,

drenaż opłucnowy

Wykluczenie tamponady serca -

nakłucie

osierdzia

Wykluczenie tętniaka rozwarstwiającego
aorty, pęknięcia
przełyku, pęknięcia przepony
Krwotok-wstrząs hipowolemiczny-

płynoterapia

Monitorowanie: EKG, SaO2, temperatura

Klatka

piersiowa

Jama brzuszna

Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki,

ruchomość,
obrona mięśniowa

Złamania miednicy

Krwawienia

Sonda żołądkowa

Cewnikowanie pęcherza moczowego

Kończyny

Ocena zewnętrzna:

rany, krwiaki,

deformacje,
ruchomość

Badanie radiologiczne

Unieruchomienie złamań

Opatrunki

PRIORYTETY

POSTĘPOWANIA

OKOŁOURAZOWEGO

SCOOP & RUN

?

STAY & PLAY

SCOOP & RUN

- szybki, kwalifikowany

transport do najbliższych

właściwych warunków

szpitalnych

(+)

szybkie dotarcie do warunków

szpitalnych

(-)

wydłużony czas stabilizacji

parametrów funkcji życiowych

STAY & PLAY

-natychmiastowa stabilizacja

(+)

szybsza poprawa

parametrów funkcji
życiowych

(-)

opóźnienie

specjalistycznego leczenia
szpitalnego

STAY & PLAY

cd.

- ALS
- Drenaż opłucnowy
- Tamowanie krwawień
- Resuscytacja płynowa
- Unieruchamianie złamań
- Leczenie bólu

Właściwe

postępowanie

ratownicze w

określonych

przypadkach

1. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY

DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ

 Pozycja na wznak

 100% tlenu

 ‘Pakujemy i jedziemy’

 Można wstępnie zastosować
pneumatyczną odzież

przeciwwstrząsową

 Zapewnienie dostępu do żyły po

drodze

Bolus 20ml/kg ( średnio ok. 1,5 litra)
Ponowna ocena- powtórne podanie bolusu

płynu, gdy potrzeba

 Dokładne monitorowanie- RR, monitor,
Sa0

2

2. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY NIE

DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ

 Pozycja na wznak
 100% tlenu-

15l/ min.

 ‘Pakujemy i jedziemy’
 Zapewnienie dostępu do żyły po

drodze

– Podawaj płyny w celu utrzymania

ciśnienia skurczowego krwi 90-100

 Użyj opaskę uciskową w razie

potrzeby

 Powiadomienie SOR

3. KRWOTOK WEWNĘTRZNY

 Pozycja na wznak
 100% tlenu
 ‘Pakujemy i jedziemy’
 Zapewnienie dostępu do żyły po

drodze

– Podawaj płyny w celu utrzymania

ciśnienia skurczowego krwi

90-100

 Powiadomienie SOR

POSTĘPOWANIE W ODMIE

OPŁUCNOWEJ



„Cisza nad płucem”

Zapewnij drożność dróg

oddechowych
100% tlenu
Zamknij otwartą ranę
‘Pakujemy i jedziemy’
Wkłucie dożylne w drodze
Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W ODMIE

WENTYLOWEJ

 Zapewnij drożność dróg oddechowych

 100% tlenu

 Dekompresja igłą, jeśli jest

wskazanie ( częściej stosowane jest

założenie opatrunku trójstronnego)

 ‘Pakujemy i jedziemy’

 Zapewnij dostęp do żyły po drodze

 Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W KLATCE

CEPOWATEJ

 Zapewnij drożność dróg

oddechowych

 100% tlenu
 Możliwa intubacja
 ‘Pakujemy i jedziemy’
 Ustabilizuj odcinek cepowaty
 Zapewnij i.v. po drodze
 Monitoruj EKG
 Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU

WBITYCH PRZEDMIOTÓW

 Zapewnij drożność dróg oddechowych

 100% tlenu

 Ustabilizuj przedmiot

Nic nie usuwaj!!!

 ‘Pakujemy i jedziemy’

 Zapewnij dostęp do żyły po drodze

 Sprawdzaj czy nie rozwija się odma
wentylowa lub krwiak opłucnej

AMPUTACJE

 Opanuj krwawienie uciskiem

bezpośrednim

– Opaski uciskowe są rzadko potrzebne

 Zlokalizuj część amputowaną
 Nie umieszczaj części amputowanej
bezpośrednio w lodzie lub wodzie

– Umieść ją w plastykowej torebce
– Umieść torebkę w mieszaninie wody z

lodem

KONIEC