Nerw twarzowy i jego niedowłady

Nerw twarzowy i jego niedowłady

lub porażenia jako problem

lub porażenia jako problem

diagnostyczny i rehabilitacyjny

diagnostyczny i rehabilitacyjny

Hanna Mackiewicz-Nartowicz

Katedra i Klinika Otolaryngologii

AM w Bydgoszczy

Rys historyczny

XVI w. – Gabriel Fallopius – opisał kanał
nerwu VII wewnątrz k. skroniowej
1829 – Bell przedstawił przed Królewskim
Towarzystwem w Londynie pracę na temat
unerwienia mm. twarzy
1829 – Bell opisał przypadek porażenia n. VII
1879- Drobnick – I-sza anastomoza n. VII z n.
XI
1927 – Bunnell – I-sza wewnątrzskroniowa
operacja zszycia n. VII
1932 – Ballance i Duel –I –sza dekompresja n.
VII

Przyczyny porażeń

1. Porażenia wrodzone
- zespół Moebiusa
- wrodzona aplazja mięśni

2. Zakażenia wirusowe
- półpasiec uszny
- poliomyelitis
- mononukleoza zakaźna
- zespół Guillain-Barre
- inne

Przyczyny porażeń - cd

3. Zakażenia bakteryjne
- zapalenie ucha środkowego – ostre i przewlekłe
- zapalenie ucha zewnętrznego
- bakteryjne zapalenie opon m-r
- kiła
- inne: tężec, błonica, trąd, leptospiroza

4. Grzybice

5. Urazy (również jatrogenne)
-kości skroniowej
-ślinianki przyusznej
-szyi

Przyczyny porażeń- cd

6. Nowotwory
- nerwu twarzowego
- kąta mostowo-móżdżkowego
- mostu
- kości skalistej i ucha środkowego
- białaczki
- ślinianki przyusznej

7. Choroby kości
- choroba Pageta
- osteoporoza

Przyczyny porażeń - cd

8. Choroby układu nerwowego
- stwardnienie rozsiane
- choroby naczyniowe pnia mózgu, tętniaki

tylnej jamy czaszki
- stwardnienie zanikowe boczne

9. Neuropatia toksyczna

10. Neuropatie metaboliczne
- cukrzyca
- porfiria
- amyloidoza

Przyczyny porażeń - cd

11. Idiopatyczne porażenie typu
Bella

12. Zespół Melkersona Rosenthala

Patofizjologia

1. Neurapraxia – ucisk na nerw powoduje
uszkodzenie osłonki myelinowej. Zwolnienie ucisku
- powrót czynności nerwu bez jego dysfunkcji.

2. Axonotmesis – uszkodzenie aksonu lub ucisk
nerwu powodujący blok dystalnego fragmentu
nerwu powoduje jego zanik – porażenie występuje
po kilku dniach

3. Neurotmesis – przerwanie ciągłości nerwu na
całej grubości pnia – natychmiastowe porażenie
nerwu

Objawy porażenia nerwu

twarzowego

-zniesienie czynności mm. mimicznych
twarzy: wygładzenie czoła, nie domykanie
powiek, opadnięcie kącika ust
- zaburzenia ruchomości szyi
- zaburzenia wydzielania łez, wysychanie
rogówki oka
- nadwrażliwość na dźwięki
- zaburzenia smaku

Topodiagnostyka porażeń

nerwu twarzowego

1. Test Schirmera – 5 min – 1,5 cm (różnica
50 % patologia)

2. Badanie smaku – elektrogustometria
- próg smaku- drażnienie anodą – 5-50
mikroA
- katodą – 60-120
- próg zniesienia smaku - 300-350

3. Odruch strzemiączkowy badany przy
pomocy mostka elektroakustycznego

Badania diagnostyczne

1. Testy audiologiczne
- badanie progowe słuchu
- audiometria impedancyjna
- audiometria mowy
- próby nadprogowe
- badanie progu niewygody
- badanie BERA

2. Badanie elektronystagmograficzne

Badania diagnostyczne -

cd

3. Test pobudliwości nerwu twarzowego
- porównuje się pobudliwość obu stron
- różnica 3,5 mA – patologia
- brak odpowiedzi przy pobudliwości 20 mA

– degeneracja włókien

4. Elektromiografia

5. Badania radiologiczne
Rtg uszu wg Stenversa i Schillera, TK kości

skroniowej, USG ślinianek, NMR głowy i szyi

Leczenie zachowawcze

porażeń nerwu twarzowego

Sterydy – enkorton 30 mg/dobę
Antybiotykoterapia
Witaminy z grupy B – B1, B6
Cocarboxylasa, Nivalina
Rehabilitacja: ćwiczenia mimiczne twarzy,
masaż suchy twarzy, solux ( od 1 dnia),
laser na punkt motoryczny n. VII,
galwanizacja( po 7 dniach), stymulacja
mm. twarzy( po 14 dniach).

Leczenie operacyjne porażeń

nerwu twarzowego

1.Odbarczenie – decompressio
2.Zespolenie
3.Skracanie drogi przebiegu – rerouting
4.Przeszczepianie
- nerw uszny wielki (splot szyjny)
- nerw udowy powierzchowny
- nerw łydkowy
5. Anastomozy
- połączenia z nerwem VII strony przeciwnej
- połączenia z nerwem podjęzykowym