Dojrzewanie wykład

background image

Przemiany fizjologiczne

w okresie dojrzewania

ZAKŁAD PROPEDEUTYKI PEDIATRII

AKADEMII MEDYCZNEJ

W BIAŁYMSTOKU

background image

Ontogeneza – Okres
postnatalny

Noworodkowy : do 28 dnia życia

Noworodkowy : do 28 dnia życia

Niemowlęcy : do 1 r.ż

Niemowlęcy : do 1 r.ż

Wczesnego dzieciństwa : 2-3 r.ż

Wczesnego dzieciństwa : 2-3 r.ż

Przedszkolny : 4-6 r.ż

Przedszkolny : 4-6 r.ż

Szkolny : 7-15 r.ż

Szkolny : 7-15 r.ż

Wczesnoszkolny : 7 - 10/12 r.ż

Wczesnoszkolny : 7 - 10/12 r.ż

Faza dojrzewania płciowego :10/12-

Faza dojrzewania płciowego :10/12-

15/16

15/16

Młodzieńczy : 16-20 r.ż

Młodzieńczy : 16-20 r.ż

Dojrzałości : 20/25 – 40/50r.ż

Dojrzałości : 20/25 – 40/50r.ż

Starzenia się : od 40/50 r.ż indywidualnie różnie

Starzenia się : od 40/50 r.ż indywidualnie różnie

background image

D o j r z e w a n i e

Dziewczęta - 8 - 16 r. ż

Dziewczęta - 8 - 16 r. ż

Chłopcy - 10 - 18 r.

Chłopcy - 10 - 18 r.

ż

ż

Pubertas praecox

Pubertas praecox

Pubertas tarda

Pubertas tarda

background image

Okres dojrzewania płciowego

Somatyczne objawy dojrzewania

Somatyczne objawy dojrzewania

uwarunkowane są licznymi

uwarunkowane są licznymi

czynnikami :

czynnikami :

genetycznymi

genetycznymi

środowiskowymi ( żywienie)

środowiskowymi ( żywienie)

klimatycznymi , rasowymi

klimatycznymi , rasowymi

neurohormonalnymi

neurohormonalnymi

background image

PUBERTAS

rasa

sezonowość

czynniki

klimatyczne

uwarunkowania

genetyczne

(czynniki rodzicielskie)

typ budowy ciała

czynniki

środowiskowe

(żywienie)

aktywność

fizyczna

(praca)

A

AKCELERACJA ROZWOJU

Trend sekularny

E

background image

OKRESY KRYTYCZNE ROZWOJU

(okresy o najwyższym tempie

wzrastania)

PŁODOWY

NOWORODKOWO - NIEMOWLĘCY

DOJRZEWANIA

PŁCIOWEGO

Największa wrażliwość na wpływy czynników

środowiskowych

background image

0

5

10

15

20

25

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15 16 17 18

wiek w latach

ro

cz

ne

p

rz

yr

os

ty

w

ys

ok

ci

w

c

m

Krzywa rytmu wzrastania

background image

Rozwój somatyczny

Roczne przyrosty wysokości

Roczne przyrosty wysokości

Masa ciała i sylwetka, zmiany

Masa ciała i sylwetka, zmiany

posturalne

posturalne

Zmiana proporcji ciała:

Zmiana proporcji ciała:

-

typowo męski rozwój pasa barkowego, rozwój

typowo męski rozwój pasa barkowego, rozwój

tkanki mięśniowej, rozwój masy szkieletowej

tkanki mięśniowej, rozwój masy szkieletowej

-

żeński charakter przyrostu masy tłuszczowej,

żeński charakter przyrostu masy tłuszczowej,

redystrybucja tłuszczu; mniejszy wskaźnik

redystrybucja tłuszczu; mniejszy wskaźnik

barkowo-biodrowy

barkowo-biodrowy

background image

Przyrosty ciężaru ciała

i wysokości

Wczesny okres dojrzewania

Wczesny okres dojrzewania

2 kg / rok

2 kg / rok

6 – 8 cm / rok

6 – 8 cm / rok

Skok pokwitaniowy wysokości

Skok pokwitaniowy wysokości

dziewczęta - 8 cm / rok

dziewczęta - 8 cm / rok

chłopcy - 10 cm / rok

chłopcy - 10 cm / rok

background image

K o m p o n e n t y c i

a ł a

C h ł o p c y

C h ł o p c y

przyrost

przyrost

tkanki mięśniowej

tkanki mięśniowej

,

,

beztłuszczowej (Lean Body Mass)

beztłuszczowej (Lean Body Mass)

D z i e w c z ę t a

D z i e w c z ę t a

przyrost

przyrost

tkanki tłuszczowej

tkanki tłuszczowej

organizmu przez okres dojrzewania

organizmu przez okres dojrzewania

z 8% do 25%

z 8% do 25%

background image

SKOK POKWITANIOWY

wysokości ciała

HGH

Testosteron

(u chłopców)

zakończenie

wzrostu

kortyzol

hormony tarczycy

śr.

12 r.ż.

6-12 miesięcy przed

menarche

śr.

13,5 – 14 r. ż.

Tanner: P4 . G4

G4

background image

Proporcje ciała

background image

Okres dojrzewania

Okres dojrzewania obejmuje szeroki zakres

Okres dojrzewania obejmuje szeroki zakres

wieku kalendarzowego, różny w zależności od

wieku kalendarzowego, różny w zależności od

płci.

płci.

Najważniejszym, przewodnim procesem

Najważniejszym, przewodnim procesem

jest dojrzewanie płciowe

jest dojrzewanie płciowe

.

.

Uruchomienie w okresie dojrzewania

Uruchomienie w okresie dojrzewania

płciowego całego mechanizmu hormonalnego

płciowego całego mechanizmu hormonalnego

sprawia, że zaczynają pojawiać się w ustalonej

sprawia, że zaczynają pojawiać się w ustalonej

kolejności poszczególne cechy płciowe.

kolejności poszczególne cechy płciowe.

Stanowią one kryterium oceny dojrzałości

Stanowią one kryterium oceny dojrzałości

płciowej.

płciowej.

pierwszorzędowe,

pierwszorzędowe,

drugorzędowe,

drugorzędowe,

trzeciorzędowe cechy płciowe.

trzeciorzędowe cechy płciowe.

background image

Androgeny nadnerczowe

pojawienie si

pojawienie si

ę

ę

ow

ow

ł

ł

osienia

osienia

ł

ł

onowego i pachowego

onowego i pachowego

wzrost wielko

wzrost wielko

ś

ś

ci i pobudzenia

ci i pobudzenia

wydzielania gruczo

wydzielania gruczo

ł

ł

ów

ów

ł

ł

ojowych.

ojowych.

background image

F S H

główna rola FSH to pobudzenie

główna rola FSH to pobudzenie

wzrostu jajników (rozpoczynające

wzrostu jajników (rozpoczynające

się pod koniec pierwszego stadium

się pod koniec pierwszego stadium

dojrzałości płciowej)

dojrzałości płciowej)

background image

E s t r o g e n j a j n i k o w
y

zgrubienie śluzówki pochwy,

zgrubienie śluzówki pochwy,

wzrost pigmentacji,

wzrost pigmentacji,

wzrost unaczynienia i pobudliwości warg sromowych

wzrost unaczynienia i pobudliwości warg sromowych

w

w

iększych,

iększych,

niewielkie powiększenie łechtaczki i macicy - w tym okresie trzon

niewielkie powiększenie łechtaczki i macicy - w tym okresie trzon

macicy i szyjka mają równą wielkość,

macicy i szyjka mają równą wielkość,

zgrubienie i zróżnicowanie warstwy śluzówki macicy

zgrubienie i zróżnicowanie warstwy śluzówki macicy

(endometrium),

(endometrium),

wzrost aktywności i zawartości w komórkach mięśniówki macicy

wzrost aktywności i zawartości w komórkach mięśniówki macicy

(miometrium) aktynomiozyny, kinazy kreatynowej ATP -

(miometrium) aktynomiozyny, kinazy kreatynowej ATP -

prawdopodobnie jako przygotowanie do menstruacji i ciąży,

prawdopodobnie jako przygotowanie do menstruacji i ciąży,

odkładanie glikogenu wewnątrz komórek błony śluzowej pochwy

odkładanie glikogenu wewnątrz komórek błony śluzowej pochwy

co sprzyja rozwojowi pałeczek Doderleina, które pobudzają kwas

co sprzyja rozwojowi pałeczek Doderleina, które pobudzają kwas

mlekowy, obniżają p

mlekowy, obniżają p

H

H

pochwy, chroniąc w ten sposób przed

pochwy, chroniąc w ten sposób przed

inwazją bakterii chorobotwórczych, powodując jednocześnie

inwazją bakterii chorobotwórczych, powodując jednocześnie

wzrost podatności na infekcje wywołane przez drożdżaki.

wzrost podatności na infekcje wywołane przez drożdżaki.

fizjologiczne upławy

fizjologiczne upławy

biała śluzowa wydzielina o kwaśnym

biała śluzowa wydzielina o kwaśnym

zapachu.

zapachu.

background image

T e s t o s t e r o n

powi

powi

ę

ę

kszenie naj

kszenie naj

ą

ą

drzy

drzy

powi

powi

ę

ę

kszenie p

kszenie p

ę

ę

cherzyków

cherzyków

nasiennych i gruczo

nasiennych i gruczo

ł

ł

u

u

krokowego

krokowego

background image

I-rzędowe

cechy płciowe

III-rzędowe

cechy płciowe

II-rzędowe

cechy płciowe

u płci męskiej – chłopców – jądra

u płci żeńskiej – dziewczynek - jajniki

u chłopców: prącie, gruczoł krokowy

u dziewczynek: jajowody, macica,

pochwa, gruczoł sutkowy

owłosienie łonowe i pachowe

różnice w barwie głosu

różnice w budowie i prop. ciała

zarost na twarzy u mężczyzn

gruczoły apokrynowe u kobiet

background image

Stadia dojrzałości płciowej

Stadia dojrza

Stadia dojrza

ł

ł

o

o

ś

ś

ci p

ci p

ł

ł

ciowej zosta

ciowej zosta

ł

ł

y

y

opracowane przez

opracowane przez

J.M.

J.M.

Tannera

Tannera

i

i

przedstawione w postaci

przedstawione w postaci

tzw.

tzw.

skali Tannera

skali Tannera

przygotowanej

przygotowanej

oddzielnie zarówno dla ch

oddzielnie zarówno dla ch

ł

ł

opców

opców

jak i dla dziewcz

jak i dla dziewcz

ą

ą

t

t

.

.

background image

Ocena dojrzewania
płciowego

[ Reynolds,

Winnes ]

I Stadium 1 – faza dziecięca,

I Stadium 1 – faza dziecięca,

brak cech dojrzewania płciowego

brak cech dojrzewania płciowego

II Stadium 2, 3, 4- fazy rozwojowe

II Stadium 2, 3, 4- fazy rozwojowe

III Stadium 5 – zaawansowanie

III Stadium 5 – zaawansowanie

rozwoju danej cechy typowe dla

rozwoju danej cechy typowe dla

osób dojrzałych

osób dojrzałych

background image

Piersi (M) – wg Tannera

stadium I

stadium I

faza dziewczęca

faza dziewczęca

stadium II

stadium II

otoczka i brodawka uwypuklone w formie

otoczka i brodawka uwypuklone w formie

małego wzgórka,

małego wzgórka,

zwiększona średnica

zwiększona średnica

otoczki

otoczki

stadium III

stadium III

pierś i otoczka powiększone, otoczka

pierś i otoczka powiększone, otoczka

sutkowa nie wyróżnia się w zarysie piersi,

sutkowa nie wyróżnia się w zarysie piersi,

stadium IV

stadium IV

brodawka i otoczka sutkowa tworzą

brodawka i otoczka sutkowa tworzą

wtórny wzgórek w zarysie piersi,

wtórny wzgórek w zarysie piersi,

stadium V

stadium V

kształt dojrzały, sutki sterczące, otoczka

kształt dojrzały, sutki sterczące, otoczka

nie wyróżnia się w zarysie piersi .

nie wyróżnia się w zarysie piersi .

background image

Owłosienie łonowe dziewcząt (P) –
wg Tannera

stadium I

stadium I

faza dziewczęca

faza dziewczęca

stadium II

stadium II

włosy rzadkie, słabo pigmentowane, proste

włosy rzadkie, słabo pigmentowane, proste

w środkowej linii warg sromowych większych,

w środkowej linii warg sromowych większych,

stadium III

stadium III

włosy gęstsze, ciemniejsze, zaczynają się

włosy gęstsze, ciemniejsze, zaczynają się

skręcać,

skręcać,

stadium IV

stadium IV

włosy gęste, grube, skręcone zajmują mniejszą

włosy gęste, grube, skręcone zajmują mniejszą

powierzchnię niż u dorosłego

powierzchnię niż u dorosłego

stadium V

stadium V

forma trójkąta charakterystyczna dla dorosłych

forma trójkąta charakterystyczna dla dorosłych

kobiet, rozprzestrzeniają się na wewnętrzną

kobiet, rozprzestrzeniają się na wewnętrzną

powierzchnię ud.

powierzchnię ud.

background image

Owłosienie łonowe chłopców
(P) –
wg Tannera

stadium I

stadium I

brak owłosienia

brak owłosienia

stadium II

stadium II

włosy rzadkie, długie lekko pigmentowane,

włosy rzadkie, długie lekko pigmentowane,

stadium III

stadium III

włosy ciemniejsze, zaczynają się lekko

włosy ciemniejsze, zaczynają się lekko

skręcać, zajmują małą powierzchnię ,

skręcać, zajmują małą powierzchnię ,

stadium IV

stadium IV

podobne do typu dojrzałego, ale zajmuje

podobne do typu dojrzałego, ale zajmuje

mniejszą powierzchnię, włosy gęste, skręcone

mniejszą powierzchnię, włosy gęste, skręcone

stadium V

stadium V

zajmowana powierzchnia jak u dorosłego,

zajmowana powierzchnia jak u dorosłego,

rozprzestrzenia się na wewnętrzną stronę ud

rozprzestrzenia się na wewnętrzną stronę ud

background image

Jądra i moszna (G) – wg
Tannera

stadium I

stadium I

faza dziecięca,

faza dziecięca,

stadium II

stadium II

wydłużenie moszny, skóra cienka, różowa

wydłużenie moszny, skóra cienka, różowa

,

,

stadium III

stadium III

powiększenie,

powiększenie,

stadium IV

stadium IV

powiększenie jąder, ściemnienie skóry moszny

powiększenie jąder, ściemnienie skóry moszny

stadium V

stadium V

rozmiary jak u dorosłego

rozmiary jak u dorosłego

background image

Stadia rozwoju prącia (G)

wg Tannera

stadium I

stadium I

faza dziecięca,

faza dziecięca,

stadium II

stadium II

niewielkie powiększenie

niewielkie powiększenie

,

,

stadium III

stadium III

wydłużenie,

wydłużenie,

stadium IV

stadium IV

powiększenie

długości

i

grubości,

powiększenie

długości

i

grubości,

powiększenie żołędzi

powiększenie żołędzi

stadium V

stadium V

rozmiary jak u dorosłego

rozmiary jak u dorosłego

background image

POMIAR WIELKOŚCI

JĄDER

O R C H I D O M E T R

O R C H I D O M E T R

PRADERA

PRADERA

background image

M e n a r c h e

CYKLE NIEREGULARNE, JEDNOFAZOWE,

CYKLE NIEREGULARNE, JEDNOFAZOWE,

ANOWULACYJNE

ANOWULACYJNE

MASA CIAŁA KRYTYCZNA

MASA CIAŁA KRYTYCZNA

= 47 kg

= 47 kg

(Frisch, Revelle)

(Frisch, Revelle)

BODY CELL MASS (BCM)

BODY CELL MASS (BCM)

* * *

* * *

Pierwsza miesiączka u dziewcząt na

Pierwsza miesiączka u dziewcząt na

terenie Podlasia w wieku

terenie Podlasia w wieku

12,67

12,67

+/-

+/-

0,1

0,1

(2002)

(2002)

background image

M e n a r c h e

Ok. 2 lata po

Ok. 2 lata po

menarche

menarche

65%

65%

dziewcząt ma cykle dwufazowe,

dziewcząt ma cykle dwufazowe,

owulacyjne.

owulacyjne.

Pokrywa się to ze stadium P4, M4

Pokrywa się to ze stadium P4, M4

wg Tannera

wg Tannera

background image

WIEK

GINEKOLOGICZNY

WIEK DZIEWCZĄT LICZONY

WIEK DZIEWCZĄT LICZONY

OD WYSTĄPIENIA

OD WYSTĄPIENIA

PIERWSZEJ MIESIĄCZKI

PIERWSZEJ MIESIĄCZKI

background image

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

2

3

4

5

8-14

Ax

P

8 - 13

10 – 16,5

MENARCHE

9,5

14,5

POKWITANIOWY

SKOK

WYSOKOŚCI

M

background image

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

2

3

4

5

10-15

14-18

Ax

OWŁOSIENIE

ŁONOWE

P

10 – 13.5

14,5 - 18

JĄDRA

11 – 14,5

13,5 - 17

PRĄCIE

10,5 - 16

13 – 17,5

POKWITANIOWY

SKOK

WYSOKOŚCI

background image

Przemiany okresu pokwitania u
chłopców

większa intensywność procesów wzrastania

większa intensywność procesów wzrastania

odmienny rytm wzrastania (późniejszy

odmienny rytm wzrastania (późniejszy

szczyt szybkości)

szczyt szybkości)

częstsze odchylenia w sekwencji i

częstsze odchylenia w sekwencji i

chronologii objawów pokwitania

chronologii objawów pokwitania

większy zakres zmienności występowania

większy zakres zmienności występowania

cech dojrzewania seksualnego

cech dojrzewania seksualnego

odmienna dynamika zmian komponentów

odmienna dynamika zmian komponentów

ciała

ciała

background image

I WCZESNY OKRES POKWITANIA

II stadium wg Tannera - działanie gonadotropiny i hGH

R o z w ó j p i e r s i

P o w i ę k s z e n i e

j ą d e r

estrogeny jajnikowe

F S H

G N

II ŚRODKOWY OKRES POKWITANIA

III i IV stadium wg Tannera

skok pokwitaniowy, 80% menarche

III KOŃCOWY OKRES = MŁODZIEŃCZY

androgenów

background image

Dojrzewanie płciowe

3 różne tory rozwojowe dojrzewania

3 różne tory rozwojowe dojrzewania

wcześnie

wcześnie

dojrzewający:

dojrzewający:

endomorficzny

endomorficzny

typ budowy ciała,

typ budowy ciała,

przeciętnie

przeciętnie

dojrzewające

dojrzewające

późno

późno

dojrzewający:

dojrzewający:

ektomorficzny

ektomorficzny

typ budowy ciała

typ budowy ciała

background image

Odrębności narządowe

i zjawiska okresu

pokwitania

mutacja głosu

mutacja głosu

acne iuvenilis

acne iuvenilis

struma simplex

struma simplex

metrorrhagia

metrorrhagia

iuvenilis

iuvenilis

wady postawy

wady postawy

nadmierna

nadmierna

potliwość

potliwość

ginekomastia

ginekomastia

u chłopców

u chłopców

background image

Odrębności narządowe

i zjawiska okresu

pokwitania

hipokinezja

hipokinezja

kryzys tożsamości

kryzys tożsamości

konflikty

konflikty

rodzinne

rodzinne

społeczne

społeczne

z prawem

z prawem

agresja

agresja

dysmorfofobia

dysmorfofobia

problemy emocjonalne

problemy emocjonalne

eating disorders”

eating disorders”

ciąża młodocianych

ciąża młodocianych

choroby przenoszone drogą płciową - STD

choroby przenoszone drogą płciową - STD

samobójstwa

samobójstwa


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opóźnione dojrzewanie wykład
Napęd Elektryczny wykład
wykład5
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Wykład 04
geriatria p pokarmowy wyklad materialy
ostre stany w alergologii wyklad 2003
WYKŁAD VII
Wykład 1, WPŁYW ŻYWIENIA NA ZDROWIE W RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA CZŁOWIEKA
Zaburzenia nerwicowe wyklad
Szkol Wykład do Or
Strategie marketingowe prezentacje wykład
Wykład 6 2009 Użytkowanie obiektu
wyklad2
wykład 3

więcej podobnych podstron