Przewlekłe ropne
Przewlekłe ropne
zapalenie ucha
zapalenie ucha
środkowego z perlakiem
środkowego z perlakiem
Artur Niedzielski
Artur Niedzielski
Katedra i Klinika Otolaryngologii
Katedra i Klinika Otolaryngologii
Dziecięcej, Foniatrii i Audiologii AM
Dziecięcej, Foniatrii i Audiologii AM
w Lublinie
w Lublinie
Klinicznie jest to postać postępująca , z
Klinicznie jest to postać postępująca , z
możliwością wystąpienia wielu ,
możliwością wystąpienia wielu ,
różnych powikłań. Toczący się w
różnych powikłań. Toczący się w
przestrzeniach ucha środkowego proces
przestrzeniach ucha środkowego proces
zapalny związany jest ze specjalnym
zapalny związany jest ze specjalnym
rodzajem zmian chorobowych
rodzajem zmian chorobowych
określanym mianem perlaka. perlak
określanym mianem perlaka. perlak
lub guz perlisty (cholesteatoma)
lub guz perlisty (cholesteatoma)
pochodzi od szaroperlistej barwy
pochodzi od szaroperlistej barwy
tworu , jak również zawartych w nim
tworu , jak również zawartych w nim
kryształków cholesteryny.
kryształków cholesteryny.
Guzy perliste , stwierdzane w organiźmie
Guzy perliste , stwierdzane w organiźmie
ludzkim mogą być : wrodzone lub
ludzkim mogą być : wrodzone lub
nabyte. Wrodzony guz perlisty zwany
nabyte. Wrodzony guz perlisty zwany
niekiedy perlakiem prawdziwym , jest
niekiedy perlakiem prawdziwym , jest
nowotworem związanym rozwojowo z
nowotworem związanym rozwojowo z
przetrwałą tkanką embrionalną
przetrwałą tkanką embrionalną
.Umiejscowiony może być w różnych
.Umiejscowiony może być w różnych
narządach , a także w kościach czaszki.
narządach , a także w kościach czaszki.
Ze względu na różne przyczyny
Ze względu na różne przyczyny
powstania perkali nabyte dzielimy na
powstania perkali nabyte dzielimy na
pierwotne ;
pierwotne ;
wtórne .
wtórne .
Termin – pierwotny- przeznaczony jest dla
Termin – pierwotny- przeznaczony jest dla
zmian chorobowych ograniczonych do
zmian chorobowych ograniczonych do
zachyłka nadbębenkowego ( recessus
zachyłka nadbębenkowego ( recessus
epitympanicus s.atticus ) , natomiast wtórny
epitympanicus s.atticus ) , natomiast wtórny
– dla następstw po przebytym ostrym
– dla następstw po przebytym ostrym
nekrotycznym zapaleniu ucha środkowego ,
nekrotycznym zapaleniu ucha środkowego ,
w wyniku którego ulega zniszczeniu brzeżna
w wyniku którego ulega zniszczeniu brzeżna
część błony bębenkowej oraz
część błony bębenkowej oraz
mucoperiosteum jamy bębenkowej,
mucoperiosteum jamy bębenkowej,
zachyłka nadbębenkowego i jamy sutkowej.
zachyłka nadbębenkowego i jamy sutkowej.
Perlak uszny zarówno pierwotny jak i
Perlak uszny zarówno pierwotny jak i
wtórny jest tworem powstałym w
wtórny jest tworem powstałym w
wyniku procesu zapalnego , a składa
wyniku procesu zapalnego , a składa
się z ułożonych koncentrycznie ,
się z ułożonych koncentrycznie ,
jeden na drugim, łuskowatych
jeden na drugim, łuskowatych
płatków naskórka, pomiędzy którymi
płatków naskórka, pomiędzy którymi
znajdują się kryształy cholesteryny.
znajdują się kryształy cholesteryny.
Teorie powstania perlaka
Teorie powstania perlaka
pierwotnego
pierwotnego
w wyniku stanu zapalnego nabłonek
w wyniku stanu zapalnego nabłonek
epitympanalny ulega metaplazji w
epitympanalny ulega metaplazji w
drobne łuseczki naskórkowe
drobne łuseczki naskórkowe
(
(
Tumarkin, Begley, Mc Donald
Tumarkin, Begley, Mc Donald
,Williams ).
,Williams ).
Teorie powstania perlaka
Teorie powstania perlaka
pierwotnego
pierwotnego
wrodzone resztki naskórkowe w
wrodzone resztki naskórkowe w
zachyłku nadbębenkowym poczynają
zachyłku nadbębenkowym poczynają
się z czasem zbijać w kuleczki ,
się z czasem zbijać w kuleczki ,
tworząc perełki perlakowe
tworząc perełki perlakowe
( Mc
( Mc
Kenzie, Diament , Tweed).
Kenzie, Diament , Tweed).
Teorie powstania perlaka
Teorie powstania perlaka
pierwotnego
pierwotnego
-długotrwała niedrożność trąbki
-długotrwała niedrożność trąbki
słuchowej powoduje wciągnięcie błony
słuchowej powoduje wciągnięcie błony
wiotkiej ; w następstwie dochodzi do
wiotkiej ; w następstwie dochodzi do
zrostów w zachyłku nadbębenkowym , a
zrostów w zachyłku nadbębenkowym , a
dalej gromadzenia się w tej zamkniętej
dalej gromadzenia się w tej zamkniętej
przestrzeni lusek rogowych (
przestrzeni lusek rogowych (
Bezold ).
Bezold ).
Teorie powstania perlaka
Teorie powstania perlaka
pierwotnego
pierwotnego
- w wyniku ujemnego ciśnienia w
- w wyniku ujemnego ciśnienia w
zachyłku nadbębenkowym dochodzi
zachyłku nadbębenkowym dochodzi
do inwaginacji części wiotkiej błony
do inwaginacji części wiotkiej błony
bębenkowej. Powstaje woreczek ,
bębenkowej. Powstaje woreczek ,
którego szyjka zostaje z czasem tak
którego szyjka zostaje z czasem tak
ściśnięta , że może przez nią wydalić
ściśnięta , że może przez nią wydalić
się złuszczony naskórek.Ten
się złuszczony naskórek.Ten
zalegający naskórek jest zalążkiem
zalegający naskórek jest zalążkiem
tworzącego się perlaka
tworzącego się perlaka
(Wittmaack).
(Wittmaack).
Perlak nabyty wtórny jest najczęściej
Perlak nabyty wtórny jest najczęściej
następstwem przebytego ostrego
następstwem przebytego ostrego
nekrotycznego zapalenia ucha
nekrotycznego zapalenia ucha
środkowego .Ten dynamiczny , ostro i
środkowego .Ten dynamiczny , ostro i
burzliwie przebiegający proces zapalny
burzliwie przebiegający proces zapalny
niszczy nie tylko mucoperiosteum całej
niszczy nie tylko mucoperiosteum całej
jamy bębenkowej wraz z jej
jamy bębenkowej wraz z jej
zachyłkami , ale również pierścień
zachyłkami , ale również pierścień
włóknisty błony bębenkowej.
włóknisty błony bębenkowej.
W wyniku tego procesu powstaje ubytek
W wyniku tego procesu powstaje ubytek
czy to w wiotkiej czy też w napiętej części
czy to w wiotkiej czy też w napiętej części
błony bębenkowej. Ubytek ten nie ulega
błony bębenkowej. Ubytek ten nie ulega
samoistnemu zabliźnieniu wobec
samoistnemu zabliźnieniu wobec
toczącego się procesu zapalnego , brzegi
toczącego się procesu zapalnego , brzegi
ubytku błony bębenkowej ulegają
ubytku błony bębenkowej ulegają
zgrubieniu. Od wewnętrznej strony błony
zgrubieniu. Od wewnętrznej strony błony
bębenkowej lub przybębenkowej skóry
bębenkowej lub przybębenkowej skóry
przewodu słuchowego zewnętrznego
przewodu słuchowego zewnętrznego
wrastają poprzez brzegi ubytku do wnętrza
wrastają poprzez brzegi ubytku do wnętrza
jamy bębenkowej lub zachyłka
jamy bębenkowej lub zachyłka
nadbębenkowego łuski naskórka.
nadbębenkowego łuski naskórka.
To wrastanie naskórka, postępując
To wrastanie naskórka, postępując
bez przerwy jego stałe narastanie.
bez przerwy jego stałe narastanie.
Warstwą produkującą coraz to nowe
Warstwą produkującą coraz to nowe
płytki naskórka jest zewnętrzna
płytki naskórka jest zewnętrzna
warstwa guza perlistego , zwana
warstwa guza perlistego , zwana
macierzą perlaka ( matrix
macierzą perlaka ( matrix
cholesteatomatis ).
cholesteatomatis ).
Leczenie wyłącznie operacyjne. Polega
Leczenie wyłącznie operacyjne. Polega
na usunięciu perlaka wraz otoczką.
na usunięciu perlaka wraz otoczką.
Zakres zabiegu uzależniony jest od
Zakres zabiegu uzależniony jest od
rozległości zmian. Dojście do
rozległości zmian. Dojście do
przestrzeniu ucha środkowego poprzez
przestrzeniu ucha środkowego poprzez
cięcie skóry za małżowiną uszną
cięcie skóry za małżowiną uszną
.Następnie przy użyciu frezy zdejmuje
.Następnie przy użyciu frezy zdejmuje
się warstwę korowa kości skroniowej i
się warstwę korowa kości skroniowej i
otwiera antrum i usuwa się zmiany
otwiera antrum i usuwa się zmiany
perlakowe.
perlakowe.