Dr n. med. Bogusław Bucki

Żywienie w

Żywienie w

Pediatrii

Pediatrii

cz. III

cz. III

Karmienie sztuczne

Instytut Dietetyki

PWSZ w Nysie

Karmienie sztuczne

Zalecenia WHO – 2001r.

(World Health Organization –

Światowe Zgromadzenie Zdrowia)

- przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka
zalecane jest wyłączne karmienie piersią,

- w drugim półroczu żywienie dziecka
karmionego piersią należy rozszerzyć przez
stopniowe

wprowadzanie pokarmów

uzupełniających,

Karmienie sztuczne

Jeżeli karmienie piersią jest niemożliwe

stosujemy mieszanki sztuczne

wytworzone na bazie mleka krowiego.

Zwykłe mleko krowie jest

nieodpowiednie dla niemowląt przez

cały pierwszy rok życia , dlatego

konieczna jest jego modyfikacja

Modyfikacja mleka

- Obniżenie całkowitej ilości białka i zmianie

jego
jakości przez dodanie demineralizowanej
serwatki,

- Zmianie ilości i jakości tłuszczu przez dodanie

tłuszczów roślinnych zawierających kwasy
tłuszczowe nienasycone,

- Uzupełnieniu laktozy , witamin i niektórych

mikroelementów,

- Obniżeniu całkowitej ilości soli mineralnych

Karmienie sztuczne

Polskie rekomendacje Zespół Ekspertów

dotyczące

karmienia niemowląt, przyjęte w maju 2007.

- u dzieci żywionych sztucznie należy stosować
mleko początkowe do czasu wprowadzenia
pokarmów uzupełniających , a mleko następne
dopiero w 6 - 7 m - cu życia.

Dyrektywa Unii Europejskiej 2006/141/EC.

Karmienie sztuczne

Jeżeli nie jest możliwe karmienie

pokarmem

kobiecym stosowanie hydrolizatów

białkowych może zmniejszyć ryzyko

wystąpienia chorób alergicznych i ryzyko

alergii, w pierwszych dwóch latach życia,

na białko mleka krowiego

Mleka początkowe

• Bebiko 1
• Bebilon1

(wzbogacone w oligosacharydy

o właściwościach prebiotycznych)

• Gerber 1
• Humana 1
• NAN 1
• Bebiko Omneo 1

(o właściwościach

prebiotycznych,

zapobiega dolegliwościom o

niewielkim nasileniu tj

kolki, wzdęcia, zaparcia,

ulewania )

• Milumil 1

Mleka początkowe

Wymagania dla
mleka
początkowego
wg dyrektywy
Wspólnoty
Europejskiej
z dn. 16. 02.1996.

Składniki

odżywcze

Wymagane zakresy

Energia

60 – 75 kcal/ 100ml

Białko

niemodyfikowane

Białko

modyfikowane

2,25 -3,0 g/100 kcal
1,8 – 3,0 g/100 kcal

Tłuszcze

3,3 – 6,5 g/ 100 kcal

Kw. linolowy

300 -1200 mg/ 100
kcal

Węglowodany

7 – 14 g/100 kcal

Laktoza

min 3,5 g

Mleka początkowe

Maltoza

maltodekstryny

Sacharoza

Max 30 % węgl.

Skrobia mod.

Max 20 % węgl.

Skład. min.

Na 100 kcal.

Na w mg.

20 - 60

K w mg.

60 - 125

Cl w mg.

50 - 145

Mleka początkowe

Ca w mg.

min. 50

P w mg.

25 - 90

Mg w mg.

5 -15

Fe w mg.

0,5 – 1,5

Zn w mg.

0,5 – 1,5

Cu w μg.

20 – 80

J w μg.

min. 5

Mleka początkowe

Vit. A μg.

60 -180 / 100 kcal

Vit. D μg.

1,0 – 2,5 / 100 kcal

Vit. E mg. Alfa

TE

kwas linolowy
0,5 – 1,0 / 100 kcal

jednak nie mniej niż
0,5 mg / 100 kcal

Vit. K μg.

min. 4 / 100 kcal

Mleka początkowe

Vit.C mg.

min. 8 / 100 kcal

Vit.B1 μg.

min. 40 / 100 kcal

Vit.B2 μg.

min. 60 / 100 kcal

Vit.PP μg.

min. 250 / 100 kcal

Kw.
Pantotenowy

min. 300 / 100 kcal

Vit.B6 μg.

min. 35 / 100 kcal

Vit.B12 μg.

min. 0,1 / 100 kcal

Biotyna μg.

min. 1,5 / 100 kcal

Kw. Foliowy μg. min. 4,0 / 100 kcal

Mleka początkowe - wartość odżywcza

Mieszanki mleczne zalecane

dla noworodków z małą masą

urodzeniową - LBW

- Bebilon Nenatal
- Alprem
- Alprem LCPUFA (w płynie)
- Aptamil premature*
- Enfalac premature*

Mieszanki mleczne zalecane

dla noworodków z małą masą

urodzeniową - LBW

Bebilon Nenatal (Nutricia)

wartość odżywcza 100ml (80 kcal / 335 kJ):

- białko 2,4g (kazeina / b.serwatkowe - 40/60)
- tłuszcze 4,4g
- węglowodany 7,8g (76 % laktoza,
24% maltodekstryny)

Mieszanki mleczne zalecane

dla noworodków z małą masą

urodzeniową - LBW

Bebilon Nenatal (Nutricia)

-

zawiera dodatek długołańcuchowych

wielonienasyconych kwasów tłuszczowych
(LCPUFA) i trójglicerydy (kw. palmitynowy),

- sładniki mineralne : wysoka zawartość
Ca i P (2:1); Fe 0,9mg, wzbogacony
w witaminę (D

3

), taurynę, cholinę i L-

karnitynę

Mieszanki mleczne zalecane

dla noworodków z małą masą

urodzeniową - LBW

Alprem (Nestle)

przeznaczone dla wcześniaków i niemowląt o
małej masie urodzeniowej ciała urodzonych
przed 37 tygodniem ciąży lub dla niemowląt
z cechami dystrofii od 1 dnia życia.

100ml gotowego produktu ( 70 kcal /
291kJ)

Mieszanki mleczne zalecane

dla noworodków z małą masą

urodzeniową - LBW

Alprem (Nestle)

- białka 2g (serwatkowe / kazeina - 70:30%)
- tłuszcze 3,4g (w tym 38% to MCT;
kwas linolowy / α linolenowy - 10:1)
- węglowodany 7,9g (76% laktozaa͋
24% maltodekstryny).
a͋

(laktoza ułatwia wchłanianie, wapnia i fosforu)

Mieszanki mleczne zalecane

dla noworodków z małą masą

urodzeniową - LBW

Alprem (Nestle)

- tauryna, karnityna, cholina,

inozytol

- składniki mineralne

(w tym Ca / P – 1/ 5; Cu 60µg),

- witaminy

Alprem LCPUFA

Zawartość 100ml:

- białko 2,3g

(białko serwatkowe / kazeina – 78 / 22%)

- tłuszcz 4,2g

(co najmniej 30% MCT)

( długołańcuchowe wielonienasycone kwasy

tłuszczowe, kwas linolowy 0,6g, kwas

linolenowy 62mg)

- węglowodany 8,6g

(65%laktoza / 35%maltodekstryna)

Alprem LCPUFA

Wzbogacony w:

- L-histydynę, inozytol, L-karnitynę,
taurynę i cholinę
- składniki mineralne

(Ca / P – 1/8, Cu 80µg, Fe 1,2mg),

- witaminy

Wartość energetyczna 100ml. – 80 kcal
(334 kJ)

Bebilon BMF

Wzbogaca mleko matki w:

- białko

(hydrolizat białek serwatkowych i kazeiny),

- składniki mineralne (szczególnie Ca i P),

- witaminy,

- pierwiastki śladowe.

- podnosi wartość energetyczną mleka.

Bebilon BMF

Przeznaczony do karmienia niemowląt
z małą (LBW) i bardzo małą (ELBW)

urodzeniową masą ciała.

1 torebka dodana do 50 ml odciągniętego

pokarmu

uzupełnia zawartość brakujących związków do
poziomu zalecanego przez ESPGHAN dla żywienia
wcześniaków.

Wymagania dla mleka następnego

Dyrektywa
Wspólnoty
Europejskiej
91/ 321/ EEC
z 1991 r.

Składniki odżywcze

Wymagane zakresy

Energia

60 - 80 kcal / 100ml

Białko

2,25 – 4,5g / 100 kcal

Węglowodany

7 - 14 g / 100 kcal

Laktoza

min. 1,8 g

sacharoza, fruktoza,

miód, modyfikowana
skrobia

każdy z

węglowodanów
max. 20 %

Tłuszcze

3,3 – 6,5 g / 100 kcal

Kw. linolowy

min. 300 mg / 100

kcal

Wymagania dla mleka następnego

Składniki mineralne
na 100 kcal.

Wymagane zakresy

Fe - żelazo

1-2 mg

Zn - cynk

min. 0,5 mg

J - jod

min. 5 µg

Witaminy na 100
kcal.
A

60 – 180 µg

D

1 - 3 µg

E

0,5 mg / 1g

k

w.linolowego

C

min. 8 mg

Mleka następcze

Preparaty mleka następnego

Bebiko 2

Bebilon 2 -

wzbogacony w oligosacharydy

(prebiotyki – stymulujące wzrost flory
bakteryjnej z rodz. Bifidobakterii)

Bebiko 2R -

z dodatkiem kleiku ryżowego

Bebiko 2GR -

z dodatkiem kleiku gryczano -

ryżowego

Bebiko Omneo 2 -

z dodatkiem prebiotyków

Preparaty mleka

następnego

Gerber 2

Humana 2
NAN 2
NAN 2 Bifidus -

(o właściwościach

probiotycznych,
zawiera żywekultury bakterii kwasu mlekowego:
Bifidobacterium lactis i Streptococcus termophilus)

NAN 2R

- z dodatkiem kleiku ryżowego

Milumil 2

Mieszanki mleczne

przeznaczone dla dzieci po

ukończeniu 1 r.ż.

• Nestle Junior

-

o smaku waniliowym, z miodem,

• Nestle Junior Bifidus -

zawiera żywe kultury

Bifidobacterium lactis Bb12,

• Bebiko 3 -

o smaku wieloowocowym,

• Bebiko 3R -

z dodatkiem kleiku ryżowego

• Milumil 3

Mieszanki mleczne dla

zdrowych niemowląt

wymagających

zmodyfikowanej diety

Ze skłonnością do

nadmiernego ulewania

pokarmu

Rolą tych preparatów jest zagęszczenie
pokarmu w żołądku, co utrudnia cofanie się
treści pokarmowej do przełyku.

Przeciwwskazaniem do stosowania jest

powikłany refluks żołądkowo-przełykowy

Bebilon AR

- przeznaczony dla niemowląt

od
2 m–ca życia, zawiera mączkę z chlebowca
świętojańskiego,

Ze skłonnością do

nadmiernego ulewania

pokarmu

Enfamil AR

- przeznaczony dla niemowląt od

1 m-ca, zawiera skrobię ryżową wzbogaconą
w amylopektynę.

NAN AR

– odżywka hipoalergiczna dla

niemowląt od 1 m-ca życia,
Składnikiem zwiększającym lepkość jest
skrobia ziemniaczana, niska osmolarność tego
mleka przyśpiesza opróżnianie żołądka z
pokarmu.

Mieszanki stosowane w

czynnościowych zaburzeniach

jelit

Bebilon niskolaktozowy –

do żywienia niemowląt od 1m-ca życia,
zawiera zmniejszoną ilość:

- laktozy,
- białka
- sodu, (

zapobiega nadmiernemu obciążeniu nerek)

Wskazania: obniżona tolerancja laktozy, kolki
jelitowe, realimentacja w ostrych biegunkach.

Mieszanki stosowane w

czynnościowych zaburzeniach

jelit

Bebilon pH 5,7-

o podwyższonej kwasowości, do żywienia
niemowląt od 1m-ca życia,
- o zmniejszonej zawartość laktozy

Podwyższona kwasowość wspomaga wstępne
trawienie białek przez pepsynę i hamuje rozwój
bakterii chorobotwórczych przez co redukuje
możliwość wystąpienia infekcji i biegunki.

Żywienie sztuczne

zdrowych niemowląt

wiek

Ilość i objętość

Rodzaj posiłków

1 m -c

7 x 90 / 100

ml

Mleko początkowe

2 m –c

6 x 110 / 130

ml

Mleko początkowe

3 m –c

6 x 130 ml

Mleko początkowe

4 m –c

6 x 150 ml

Mleko początkowe

5 m -c

5 x 180 ml

1 x 30 – 60 ml

4 x Mleko następne + kleik b.
glut.
1 x zupa lub papka jarzynowa
1 x 60 ml sok, przecier owocowy

Żywienie sztuczne

zdrowych niemowląt

wiek

Ilość i objętość

Rodzaj posiłków

6 m -c

5 x

180 ml

4 x mleko następne + kleik b. glut.
1 x zupa lub papka jarzynowa
z gotowanym mięsem, min. ilość

glutenu
(ok. 2 - 3 g na 50-100 ml) w

przecierze
jarzynowym

lub mleku matki,

lub mleku matki,

sok, przecier owocowy,

7 m –c

5 x

180 – 220 ml

4 x Mleko następne + kleik b. glut.
lub kaszka bezglutenowa
1 x zupa lub papka jarzynowa
z gotowanym mięsem na rosole,
kaszka na mleku z owocami,
½ żółtka co drugi dzień,
sok, przecier owocowy

Żywienie sztuczne

zdrowych niemowląt

8 m–c

5 x

180 – 220 ml

Jak w 7 m-cu

9 m-c

5 x

180 – 220 ml

Jak w 7 m-cu
Całe żółtko

10 m-c

4-5

180 – 220 ml

Jak w 9 m-cu,
obiad dwudaniowy
dodatkowo kaszki i pieczywo ze
zbóż glutenowych,

11 – 12

m-c

4-5

200 – 250 ml

Jak w 10 m-cu, całe jajko,
twarożek, kefir, jogurt 2 x w tyg.

Zasady przygotowywania

posiłków

Posiłki dla dzieci w do 12 m-ca
życia przygotowujemy:

- bez soli i cukru (miodu)

- z niewielką ilością oliwy, masła,

oleju

- mięsa gotowanego oddzielnie

Żywienie dzieci zdrowych

Zespół ekspertów, w 2007 roku,

rekomendował,

że dobowy jadłospis żywienia dzieci w wieku
13-36 miesięcy powinien uwzględniać 5 grup
produktów:

- mięso, ryby, wędliny, jaja,
- mleko i przetwory mleczne,
- warzywa i owoce,
- przetwory zbożowe,
- tłuszcze roślinne.

Żywienie dzieci zdrowych

-

Należy dążyć aby dziecko miało możliwość

spożywania w ciągu dnia 4 - 5 posiłków.

- Należy unikać podjadania przez dzieci między
posiłkami oraz oglądania telewizji oraz
zabawy w czasie posiłków.

- Najlepiej przekarmianiu lub niedożywieniu
dzieci zapobiega kierowanie się jego
apetytem i aktywnością fizyczną.

Żywienie dzieci zdrowych

Prebiotyki – błonnik, inne
wielocukry,

to nieodżywcze składniki pożywienia,
niezbędne dla regulacji funkcji
przewodu pokarmowego, w tym funkcji
motorycznej, oraz utrzymania
prawidłowego składu flory jelitowej

Żywienie dzieci zdrowych

Zalecane dzienne spożycie błonnika
wynosi ok. 10 – 15 g/dzień
(maksymalnie 20 g/dzień)

Zapotrzebowanie to pokrywa
spożywanie produktów z pełnego
ziarna

- grube kasze,
- pieczywo razowe
- warzywa i owoce.

Zapotrzebowanie na składniki

odżywcze

wiek

Białko

g / kg / dobę

Tłuszcze

g / kg / dobę

Węglowoda

ny

g / kg / dobę

Energia

kcal / kg

0 – 6

miesięcy

2,4

4,9

13,6

108

6 - 12

miesięcy

3,0

3,7

12,7

96

1 – 3

lat

2,8

3,1 –

3,6

12 - 14 86 - 100

4 – 6

lat

2,4

3,1 –

3,6

12 - 14

80 - 82

7 -9

lat

2,2

3,1 –

3,6

12 - 14

70 - 79

Zapotrzebowanie na składniki

odżywcze

Wiek

/

Płeć

Białko

g / kg / dobę

Tłuszcze

g / kg / dobę

Węglowoda

ny

g / kg / dobę

Energia

kcal / kg

10 -12 lat

♂

♂

1,8 – 2,1 2,1 – 2,4

8,8 –

10,3

62 - 71

♀

♀

1,7 – 2,0 1,8 – 2,1 7,1 – 8,1 51 - 60

13 -15 lat

♂

♂

1,6 – 1,9 1,8 – 2,0 7,1 – 8,0 51 - 57

♀

♀

1,4 – 1,6 1,5 – 1,6 5,8 – 6,6

42 -47

Dekalog żywienia dzieci w wieku 1 – 3

lat

1. Codziennie spożywać pieczywo i przetwory zbożowe

z pełnego przemiału zbóż.

2.

Codziennie spożywać nabiał, w tym mleko modyfikowane

przeznaczone dla dzieci w wieku poniemowlęcym.

3. Codziennie jeść warzywa i owoce (w tym strączkowe).

4. Chude mięso czerwone, wędliny, powinny być spożywane

dwa – trzy razy w tygodniu, a jajka kurze w dni, w których
nie jest spożywane mięso.

5. Mięso drobiowe dwa / trzy razy w tygodniu.

Dekalog żywienia dzieci w wieku 1 – 3

lat

6. Spożywać ryby, jeden / dwa razy w tygodniu.

7. Używać tłuszczów roślinnych (najlepiej oliwy z oliwek

lub
oleju) ograniczając tłuszcze zwierzęce.

8. Ograniczyć dodatek soli.

9. Ograniczyć spożywanie słodkich napojów, powinno

się
dziecku podawać do picia czystą wodę !!!.

10. Wskazany jest codzienny wysiłek fizyczny, przez

kilkadziesiąt minut !!!.

Tak chcę,
nie smoczkiem!

Dziękuję