Wykład XIV
Wykład XIV
Starzenie się organizmu
Starzenie się organizmu
W drugiej połowie XX wieku
W drugiej połowie XX wieku
gwałtownie zwiększa się liczba osób
gwałtownie zwiększa się liczba osób
starszych
starszych
Gerontologia, nauka integrująca
Gerontologia, nauka integrująca
badania biologiczno-medyczne
badania biologiczno-medyczne
procesów starzenia się organizmu
procesów starzenia się organizmu
Geriatria – dział medycyny klinicznej,
Geriatria – dział medycyny klinicznej,
zajmujący się osobami w wieku
zajmujący się osobami w wieku
starczym
starczym
Nie istnieje pojęcie tzw. śmierci
Nie istnieje pojęcie tzw. śmierci
naturalnej, której przyczyną byłby
naturalnej, której przyczyną byłby
zaawansowany wiek !
zaawansowany wiek !
Postęp technologiczny spowodował powstanie
Postęp technologiczny spowodował powstanie
wielu około 300 teorii starzenia organizmu
wielu około 300 teorii starzenia organizmu
Można je podzielić na dwie duże grupy
Można je podzielić na dwie duże grupy
Starość jest fizjologicznym procesem i
Starość jest fizjologicznym procesem i
stanowi genetycznie zaprogramowany etap
stanowi genetycznie zaprogramowany etap
życia
życia
Starość jest wynikiem gromadzenia w
Starość jest wynikiem gromadzenia w
komórkach wskutek zaburzenia homeostazy
komórkach wskutek zaburzenia homeostazy
jej nienaprawionych uszkodzeń
jej nienaprawionych uszkodzeń
Teoria katastrofy błędów przyczyna starzenia
Teoria katastrofy błędów przyczyna starzenia
są przypadkowe uszkodzenia kwasu
są przypadkowe uszkodzenia kwasu
nukleinowego (DNA)
nukleinowego (DNA)
Teoria tempa życia
Teoria tempa życia
Długość życia organizmu zależy od
Długość życia organizmu zależy od
podstawowego poziomu jego
podstawowego poziomu jego
metabolizmu Tak jest u zwierząt
metabolizmu Tak jest u zwierząt
zmiennocieplnych (odwrotnie
zmiennocieplnych (odwrotnie
proporcjonalnie)
proporcjonalnie)
Wolnorodnikowa teoria starzenia
Wolnorodnikowa teoria starzenia
Wolne rodniki tlenowe są przyczyną
Wolne rodniki tlenowe są przyczyną
uszkodzenia białek komórki i inicjują
uszkodzenia białek komórki i inicjują
proces jej starzenia
proces jej starzenia
Mitochondrialna teoria starzenia
Mitochondrialna teoria starzenia
Wraz z wiekiem dochodzi do gromadzenia w
Wraz z wiekiem dochodzi do gromadzenia w
komórce dużej ilości zmutowanego
komórce dużej ilości zmutowanego
mitochondrialnego DNA. Zaburza to
mitochondrialnego DNA. Zaburza to
mechanizmy eliminujące wolne rodniki
mechanizmy eliminujące wolne rodniki
tlenowe.
tlenowe.
Geny starości
Geny starości
Wykryto w obrębie chromosomów człowieka
Wykryto w obrębie chromosomów człowieka
1-4,6,11,18.
1-4,6,11,18.
Wprowadzenie ich do komórki
Wprowadzenie ich do komórki
nowotworowej powoduje jej starzenie się
nowotworowej powoduje jej starzenie się
Teoria Cutlera
Teoria Cutlera
Organizm żyje tym dłużej im wyższy
Organizm żyje tym dłużej im wyższy
jest poziom jego endogennych
jest poziom jego endogennych
przeciwutleniaczy w stosunku do
przeciwutleniaczy w stosunku do
zużytego w ciągu życia tlenu.
zużytego w ciągu życia tlenu.
Wybrane aspekty starzenia się
Wybrane aspekty starzenia się
układów w organizmie
układów w organizmie
Ośrodkowy układ nerwowy
Ośrodkowy układ nerwowy
Zmiany inwolucyjne
Zmiany inwolucyjne
Zmniejszanie się masy mózgu, zmiany
Zmniejszanie się masy mózgu, zmiany
zwyrodnieniowe tworzenie się amyloidu
zwyrodnieniowe tworzenie się amyloidu
Otępienie umysłowe
Otępienie umysłowe
Choroba Alzheimera
Choroba Alzheimera
Układ krwiotwórczy
Układ krwiotwórczy
Zmiany inwolucyjne najczęściej dotyczą
Zmiany inwolucyjne najczęściej dotyczą
erytropoezy, leukopoezy
erytropoezy, leukopoezy
Układ moczowy
Układ moczowy
Zmiany inwolucyjne w nerkach
Zmiany inwolucyjne w nerkach
(zaniki nefronów)
(zaniki nefronów)
Nietrzymanie moczu
Nietrzymanie moczu
Układ odpornościowy
Układ odpornościowy
Zanik grasicy
Zanik grasicy
Zmniejszenie wytwarzania
Zmniejszenie wytwarzania
limfocytów T
limfocytów T
Układ kostny
Układ kostny
Spadek masy kostnej 1% rocznie
Spadek masy kostnej 1% rocznie
od 40 rż.
od 40 rż.
Osteoporza pomenopauzalna
Osteoporza pomenopauzalna
(typ 1) niedobór estrogenów u
(typ 1) niedobór estrogenów u
kobiet
kobiet
Osteoporoza starcza (typ2)
Osteoporoza starcza (typ2)
występuje u obu płci po 75 r.ż.
występuje u obu płci po 75 r.ż.
Schemat osteoporozy
Schemat osteoporozy
kość zdrowa kość chora
kość zdrowa kość chora
koniec
koniec