Układ

limbiczny

(rąbkowy, brzeżny,

„mózg trzewny”)

Czym jest?

To struktury

kresomózgowia położone

na powierzchni

przyśrodkowej mózgu.

Odgrywają ważną rolę w

koordynacji czynności

układu somatycznego i

autonomicznego oraz w

powstawaniu stanów

emocjonalnych

(percepcja, efekt, wola).

Struktury składowe

Pojęcie i liczba ośrodków

układu brzeżnego

ulegają ciągłemu

poszerzaniu. Z układem

tym powiązane są takie

części mózgowia jak:

zakręt obręczy, cieśń

zakrętu obręczy, zakręt

hipokampa, nawleczka

szara, zakręt

tasiemeczkowy,

przegroda przezroczysta,

sklepienie, ciało

migdałowate, które są

opisywane jako tzw. płat

przybrzeżny.

Drogi nerwowe

Drogi wewnętrzne –

przebiegają

pomiędzy

poszczególnymi

częściami układu

brzeżnego, a do

najliczniejszych

należą połączenia

ciała migdałowatego

z pozostałymi

ośrodkami.

„Krąg Papeza”

Istnieje zespół dróg

nerwowych tworzących

w układzie brzeżnym

zamknięte koło, które

rozpoczyna się drogami

łączącymi hipokampy z

ciałami suteczkowatymi.

Ciała suteczkowate łączą

się z jądrami przednimi

wzgórza poprzez pęczek

suteczkowo-wzgórzowy.

Jądra przednie wzgórza

zespalają się z zakrętem

obręczy, a ten zakręt

łączy się z hipokampami.

Drogi w obrębie sklepienia

Sklepienie zawiera około 1,2 miliona włókien

nerwowych. Większośc włókien rozpoczyna

się w komórkach macierzystych

położonych w zakręcie hipokampa, tworząc

częśc sklepienia zwaną odnogą. Odnogi

sklepienia prawego i lewego wymieniają

między sobą częśc włókien w tzw. spoidle

sklepienia. Odnogi przechodzą ku przodowi

w trzon sklepienia, a ten przedłuża się w

strukturę zwaną słupem.

Słupy sklepienia przebiegają do wysokości spoidła

przedniego i tuż powyżej niego dzielą się na częśc

przedspoidłową i częśc zaspoidłową. Włókna

tworzące częśc przedspoidłową docierają do jąder

przegrody przezroczystej, natomiast włókna

przebiegające w części zaspoidłowej kończą się w

ciałach suteczkowatych, w jadrach wzgórza,

wnikają do przedniego płata przysadki, a częśc

omija podwzgórze i dochodzi do jąder przednich i

przyśrodkowych wzgórza, do jader nakrywki

konarów mózgu oraz jąder tworu siatkowatego

położonych w moscie i rdzeniu przedłużonym.

Drogi zespalające układ brzeżny z

międzymózgowiem i jądrami tworu

siatkowatego

W obrębie międzymózgowia drogi te docierają

głównie do jadra przyśrodkowego wzgórza,

jadra przednio-brzusznego, jąder

śródblaszkowych, a także do jader uzdeczki

oraz jader podwzgórza. Dzięki tym

połączeniom układ brzeżny otrzymuje

informacje zarówno z części autonomicznej

ośrodkowego układu nerwowego, jak i z

tworu siatkowatego. Opisane wyżej

zespolenia świadczą o roli układu brzeżnego

w utrzymaniu homeostazy ustroju.