background image

Typologia 

Typologia 

systemów 

systemów 

rodzinnych wg 

rodzinnych wg 

Fielda

Fielda

dr Elżbieta Trylińska-Tekielska

background image

Modele funkcjonowania 

Modele funkcjonowania 

rodziny wg D. Fielda

rodziny wg D. Fielda

RODZINY

nadmiernie

uzależniona

opiekuńcza

związku

władzy

chaotyczna

RELACJE

otwarci

równowaga 

zorientowani

u się na 

sobie

wyalienowan

ie

koncentracja 

na sobie

orientacja na 

relacje

stopienie się 

ze 

środowiskie

m

INDYWIDUALNOŚĆ

prawo do 

własnego 

zdania

dominacja 

tylko 

własnych 

poglądów

racja raczej 

po mojej 

stronie

niepewność 

co myślą inni

myślenie 

kategoriach 

zbiorowości

background image

Rodzina związków

Rodzina związków

Cechy

wysoki poziom indywidualności

skuteczność w relacjach z innymi

członkowie rodziny związani ze sobą

umiejętność i możliwość zachowania odrębności

Rodzice

współpracujący

odpowiedzialni

są przykładem

władza w ich rękach

silny zespół dający poczucie bezpieczeństwa

Członkowie

zachęcają się wzajemnie do samorozwoju

Małżeństwo

każdy z małżonków silny jako jednostka

silny związek

umiejętność porozumiewania się

Rodzice

zapewniają trwałość struktury

uczą otwartości

nie dopuszczają do zaistnienia sytuacji, by jedno z nich 

miało 

silniejszy związek z dzieckiem niż ze sobą nawzajem

Dziecko

nie czuje się tłumione

Dynamika

problemy są ujawniane i podejmowane próby ich 

rozwiązania

bronią wartości

Wartości

system wartości jest uznawany konsekwentnie

pozwala jednak na różnice poglądów i przekonań

Wyjście 

z domu

przygotowane do życia

odpowiedzialne

pewne siebie

bez obciążenia nierozwiązanymi konfliktami

Suma – 

określenie

równowaga pomiędzy indywidualnością a relacyjnością

poczucie bezpieczeństwa

poczucie indywidualnej tożsamości

nie czują zagrożenia ze strony innych

background image

Rodzina władzy

Rodzina władzy

Cechy

wyraźna struktura

skrystalizowane i jasno dookreślone oczekiwania

trwałe skoncentrowanie się na wynikach tych oczekiwań

skłonność do krytycyzmu

brak rodzinnej bliskości

względem siebie – obcość

Rodzice

stosunki jednostronnie autokratyczne

porozumiewanie z dziećmi na poziomie zadań

Członkowi

e

nie ma bliskich relacji pomiędzy rodzeństwem

miara własnej wartości i innych to osiągnięcie wyniku

arogancja w zachowaniach

Małżeństw

o

pomiędzy małżonkami próżnia interpersonalna

spory – niczego nie rozwiązujące

Dziecko

pod surową władzą rodziców

polecenia, wskazówki, dyrektywy

podejrzliwość

postawa buntu, cynizmu

niezależne

pozbawione czułości

polegają tylko na sobie

zachowanie wokół roli, a nie relacji

Dynamika

trudność ze słuchaniem innych

skrytość zachowań

orientacja na zadania

nie ma potrzeby dostosowania się do otoczenia (lub na 

własnych warunkach)

Wartości

narzucone (brak otwartości na wymianę myśli)

Wyjście 

z domu

chce się uniezależnić

w relacjach z ludźmi brak swobody

po wyjściu z domu odrzucają wartości rodziców

Suma – 

określenie

surowość w związkach z innymi

brak wrażliwości

narzucona władza

background image

Rodzina opiekuńcza

Rodzina opiekuńcza

Cechy

wrażliwość uczuciowa

unikanie niezgody

nie ujawniają swoich własnych uczuć

rezygnacja z indywidualności

lęk bycia nieakceptowanym

Rodzice

oddani dzieciom (szczególnie jedno z nich)

obniżony autorytet

nadmierna ochrona dzieci

wzbudzanie poczucia winy (jedna z metod wychowawczych)

Małżeństwo

przystosowują się do siebie, ale nie umieją o sobie ze sobą 

rozmawiać

brak bliskości

jedno z rodziców przechodzi do podsystemu dzieci

Dziecko

główna postać w rodzinie

determinuje plany rodziny

domaga się uwagi, egocentryczne

pozycja wpływowa

nie radzące sobie w trudnych sytuacjach

zahamowana indywidualność

potrzeba akceptacji ze strony grupy rówieśniczej

zdolne do otwartości

silne związki z innymi

Dynamika

wsparcie i opieka w sytuacjach trudnych

nieumiejętność podejmowania decyzji

dostosowywanie się do otoczenia (w ten sposób uzyskującego 

akceptację)

zagrożeni w obecności „innych” z zewnątrz

uzależnieni od autorytetów

brakuje pewności i siły wewnętrznej

Wartości

koncentracja na rodzinie, wspólnocie

Wyjście 

z domu

skłonność do ucieczki, gdy są problemy

szukanie partnerów o opiekuńczych cechach

niepewność, potrzeba akceptacji

priorytet rodziny pochodzenia

Suma – 

określenie

brak pewności siebie i swobody

background image

Rodzina chaotyczna

Rodzina chaotyczna

Cechy

pozbawiona więzi

źle zorganizowana

prowokowanie wewnątrz do konfliktów

Rodzice

związek z dziećmi bardzo słaby

kierują się nastrojami w wychowaniu

nieodpowiedzialni

grożą, używają siły

surowi, niesprawiedliwi

poniżający dziecko

Członkow

ie

widują się pod koniec dnia

nieufni, odizolowani od siebie

nie odczuwają potrzeby bycia ze sobą

zdystansowani w stosunku do siebie

Małżeńst

wo

brak miłości

kłótnie, agresja

separacje, rozwody

Dziecko

emocjonalnie porzucone, ignorowane

wykorzystywane

brak więzi z rodzicami

zagrożone

pragną ucieczki

chęć zemsty

gniew, gorycz, bunt

nie znoszą autorytetów, łamią zakazy (alkohol, narkotyki)

Wartości

nie uznają żadnych

Wyjście 

z domu

nie potrafią nawiązać kontaktu z innymi

brakuje pozytywnego wzorca z domu rodzinnego

atakujący

ucieczka

nie rozwiązane konflikty

dokonują aktów przemocy

Suma – 

określeni

e

brak wewnętrznej zwartości

brak współdziałania

brak wymiany relacji rodzice-dzieci-rodzeństwo

background image

Rodzina nadmiernie 

Rodzina nadmiernie 

uwrażliwiona

uwrażliwiona

Cechy

silnie zorientowana na siebie

obsesyjne związanie z dzieckiem

Rodzice

zaborczy

wykorzystujący dziecko dla swoich interesów

oszukujący

kontrolujący każdą sferę życia

naruszający granice prywatności dzieci

nie pozwalający na rozwój indywidualności

uzależniający od siebie

zagrożeni sobą

Małżeństwo

kruche

manipulujące sobą

kontrolujące drugiego

władza w rękach partnera, który „dowiódł” swej słabości

Dziecko

ciągle oskarżane

stara się dostosować do wymagań rodzica

rezygnujące z własnej indywidualności

Dynamika

ciągły niepokój, lęk, niepewność, napięcie

myślenie w kategoriach zbiorowości

Wyjście z 

domu

fizyczne

psychiczne – ciągłe uzależnienie i kontrola rodziców

Suma – 

określenie

związek oparty na wykorzystywaniu

background image

Modele rodziny o pozytywnych 

Modele rodziny o pozytywnych 

aspektach życia rodzinnego

aspektach życia rodzinnego

regeneracyjne

sprężyste

rytmiczne

wysoki stopień 

spójności, 

wytrzymałości

wspólne wartości

wzajemna akceptacja

godność, zaufanie

otwartość na wpływy 

zewnętrzne

stabilność, spokój 

emocjonalny

poczucie celu i sensu 

życia

panowanie nad 

sytuacją

wspólne, aktywne 

podejmowanie 

działań, decyzji

poczucie bliskości

komplementarność 

działań

otwartość życia

silna więź 

emocjonalna

w krytycznych 

sytuacjach 

elastyczność, 

gotowość do zmian 

reguł funkcjonowania

otwarty wzorzec 

komunikacji

współpraca, 

umiejętność 

wprowadzenia 

zmiany 

w systemie 

rodzinnym

wspólnotowość

podtrzymywanie 

wspólnoty 

rodzice-dzieci-

małżonkowie

wspólne spędzanie 

czasu

perspektywiczność 

działań

rytm życia 

rodzinnego 

przestrzegany 

background image

Dziękuję 

Dziękuję 

za 

za 

uwagę!

uwagę!


Document Outline