5.funkcje rodziny wg różnych ujęć i jej ujęcia
Maria Ziemska
1. prokreacyjna
2.produkcyjna
3.usługowo- opiekuńcza
4. socjalizująca
5. psychohigieniczna
Stanisław Kowalski
1. prokreacyjna
2.wychowawcza
3.gospodarcza
Franciszek Adamski
1.instytucjonalne
2.osobowe
A. małżeńska
B. rodzicielska
C. braterska
2) Funkcje drugorzędowe /AKCEDENTALNE/:
-FUNKCJA STRATYFIKACYJNA /KLASOWA/ - do niedawna determinowała losy życiowe człowieka. Wyznaczała pozycję społeczną członków rodziny w strukturze społeczeństwa /fakt urodzenia w rodzinie należącej do określonej warstwy i klasy społecznej decydował kiedyś o całej przyszłości dziecka.
-FUNKCJA OPIEKUŃCZA - polegała na wszechstronnym zabezpieczeniu członków rodziny w sytuacjach życiowych, w których sami nie mogli sprostać swym potrzebom /np. opieka nad dziećmi, ludźmi starymi, niedołężnymi, samotnymi i chorymi/; obecnie wiąże się ją także z funkcją psychiczną, emocjonalną.
-FUNKCJA EKONOMICZNA - dostarczanie dóbr materialnych w rodzinie
-FUNKCJA REKREACYJNA - potrzeba posiadania domu jako miejsca wypoczynku i psychicznego odprężenia po czasie spędzonym w środowisku pozarodzinnym, jak również dążenie do utrzymania nieformalnych kontaktów z niewielkim kręgiem osób spoza rodziny w celu towarzyskim, wymiany poglądów i łączności z szerszym otoczeniem.
-FUNKCJA RELIGIJNA - zaliczana przeważnie do funkcji socjalizacyjnej, polega na przekazie w rodzinie wartości, norm i wzorów zachowań religijnych.
-FUNKCJA INTEGRACYJNA - pełni rolę społecznej kontroli zachowań poszczególnych członków rodziny, w tym także zachowań seksualnych oraz dorastających dzieci, aktualnie nastąpiło złagodzenie nadzoru rodzinnego.
Zbigniew Tyszka
biopsychiczne
a. prokreacyjna
b. seksualna
2.ekonomiczne
a. materialno- ekonomiczna
b. opiekuńczo- zabezpieczająca
3. społeczno wyznaczające
a. klasowa
b. legalizacyjno- kontrolna
4. socjopsychologiczne
a. socjalizacyjno- wychowujące
b. kulturalne
c. rekreacyjno- towarzyskie
1)biopsychiczne (wiążą się z biologicznymi zjawiskami mającymi swe istotne podłoże w sferze psychiki)
- prokreacyjna - zawiera się nie tylko w powoływaniu nowych członków rodziny, ale też w zaspokajaniu emocjonalnych potrzeb rodziców
- seksualna - służy zaspokajaniu seksualnych potrzeb członków
2) ekonomiczna
- materialna - zaspokajanie materialnych (aktualnych i przyszłych) potrzeb rodzin, prowadzenie gospodarstwa domowego, zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych rodzinie, gromadzenie trwałych dóbr materialnych, zapewnienie startu życiowego dzieciom.
- opiekuńczo - zabezpieczająca - obejmuje działania materialne i fizyczne mające na celu pomoc tym członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie tych potrzeb zaspokoić np. sprawowanie nadzoru nad małymi dziećmi, pomoc osobom starszym , chorym,
3. społeczno - wyznaczająca - polega na regulacji życia rodziny poprzez układ zewnętrznych i wewnętrznych układów społecznych.
- klasowa (stratyfikacyjna)- określa miejsce rodziny w strukturze społecznej, które nadaje jej określony status społ., np. nieusamodzielnione dziecko robotnika ma przynależność warstwową robotniczą
- legalizacyjno - kontrolna - rodzina nadzoruje postępowanie swoich członków w celu zapobiegania ewentualnym odstępstwom od norm i wzorów uznawanych w danej rodzinie.
4. socjopsychologiczna - rodzina przygotowuje do pełnienia przyszłych ról w rodzinie i w społecz. - socjalizacyjno - wychowawcza - rodzina przekazuje podstawowe wzory zachowań, zwyczajów i obyczajów, określone wartości moralne, społeczne, polityczne, poglądy, opinie, przekazywanie dziedzictwa kulturowego, uczenie języka ojczystego itp.
- kulturalna - zapoznanie młodego człowieka z dorobkiem kulturalnym społeczeństwa, uczeniu wrażliwości estetycznej i umiejętności korzystania z dóbr kultury
- rekreacyjno - towarzyska - zapewnia możliwość wypoczynku po pracy zawodowej oraz utrzymanie kontaktów towarzyskich, co ma wpływ na utrzymanie równowagi psychicznej.
- emocjonalno - ekspresyjna -zaspokajanie potrzeb emocjonalnych członków rodziny: potrzeba bezpiecze., bliskiego kontaktu, akceptacji, bycia kochanym, samorealizacji, kontaktu intelektualnego.
Rodzina jest w ścisłym związku ze społeczeństwem, jeżeli zmienia się społeczeństwo, to rodzina też się zmienia.
Stanisław kawula wymienia 4 najważniejsze funkcje;
-biologiczno-opiekuńczą- rola rodziców nie kończy się z chwila narodzenia dziecka.Funkcja ta zapewnia dziecku właściwych warunków rozwoju fizycznego, między innymi dostarczenie odpowiedniego pożywienia,odpowiedniego ubrania, zapewnienie warunków snu, ochrona przed niebezpieczeństwem itd.
-kultularno towarzyską- organizacja wypoczynku dla dzieci, zabawy, rozrywki odbioru dóbr kulturalnych itd.należy do zasadniczych treści życia rodzinnego
-ekonomiczną -służy zaspokojeniu potrzeb materialnych (jedzenie, ubranie, mieszkanie). Każdy członek rodziny ma swój wkład w zasilanie domowego budżetu. Rodzice czerpią dochody przez pracę, dla dzieci z kolei to nauka jest swoistą inwestycją
w przyszłość. Szczególnie w społeczeństwach dawnych, ale też współcześnie - stan posiadania rodziców, ich miejsce zamieszkania i poziom wykształcenia ? decydowały
o karierze i drodze życiowej ich dzieci.
-wychowawczą-funkcja ta przygotowuje dzieci do samodzielnego zycia oraz do pełnienia w nim odpowiednich ról.