Trądzik różowaty
Dr Wacław Pawliszyn
Małopolska Wyższa Szkoła
Zawodowa w Krakowie
Wiadomości podstawowe
• Trądzik różowaty zaliczany jest do nerwic
naczynioruchowych skóry twarzy
• Objawia się nawrotowym lub stałym rumieniem twarzy,
wysiewem grudek, krostek oraz przerostem gruczołów
łojowych
• Trądzik różowaty występuje zwykle na twarzy. Mogą
jednak pojawić się zmiany na dekolcie, skórze głowy, w
okolicach zausznych i na plecach
• W zależności od stopnia nasilenia zmian rozróżnia się
cztery podstawowe postacie trądziku różowatego
Wiadomości podstawowe
• Trądzik różowaty (rosacea) występuje zarówno
u kobiet jak i u mężczyzn. Kobiety chorują
częściej, ale u mężczyzn przebieg jest cięższy.
• Choroba dotyka osoby w wieku 25-35 lat i
później 45-55 lat
• Trądzik różowaty występuje u ok.2 % populacji.
• Zdarza się ,że pierwsze objawy występują u
osób młodszych (ok. 25 r.ż.), ale nigdy trądzik
różowaty nie pojawia się przed okresem
pokwitania.
• Niekiedy trądzik występuje rodzinnie
Postacie trądziku
różowatego
• Postać rumieniowa: w początkowym okresie zmiany
mają charakter rumieniowy, z przemijającym
zaczerwienieniem twarzy, pojawia się uczucie gorąca i
pieczenia skóry
• Postać grudkowo - krostkowa: w obrębie trwale
utrzymujących się ognisk, coraz intensywniej
zaczerwienionych, pojawiają się rozszerzone naczynka,
skóra jest bardziej wrażliwa, pojawia się obrzęk, grudki,
krostki
• Postać przerosła: duże, zapalne guzki, rozrost tkanek
miękkich, guzowatość, powiększenie gruczołów łojowych,
nasilenie łojotoku, nos staje się duży i czerwony (ta forma
trądziku występuje przeważnie u mężczyzn)
• Postać piorunująca: bardzo liczne, skupione wykwity
guzowate, gorączka (ta odmiana dotyczy zwykle kobiet)
Objawy początkowe
• Zmiany pojawiają się początkowo na nosie,
później na policzkach, na środkowej części
czoła i brody, oraz dalej w kierunku okolic
podszczękowych. Ogniska maja zwykle
symetryczny układ (kształt motyla)
• Trądzik różowaty występuje zwykle na
twarzy. Mogą jednak pojawić się zmiany na
dekolcie, skórze głowy, w okolicach
zausznych i na plecach
Czynniki wywołujące
• Zaburzenia naczynioruchowe, nadreaktywność układu
wegetatywnego, zaburzenia naczynioruchowe zależne od
czynników psychicznych
• W wywiadzie często pacjenci przyznają, że ich cera ma
skłonność do łatwego czerwienienia się pod wpływem
bodźców emocjonalnych oraz czynników zewnętrznych
• Łojotok - opinie lekarzy są sprzeczne, za takim związkiem
przemawia lokalizacja zmian w miejscach łojotokowych;
przeciwko: występowanie trądziku także u osób z suchą cerą;
• Zaburzenia hormonalne - objawy mogą nasilać się po
stosowaniu leków hormonalnych, w chorobach tarczycy, w
czasie stosowania hormonalnych środków
antykoncepcyjnych, w okresie przekwitania, w zależności od
cyklu miesiączkowego
Czynniki wywołujące
• Zaburzenia ze strony układu pokarmowego (przeważnie
stwierdza się niedokwaśność soku żołądkowego,
nadkwasotę, przewlekłe zaparcia, nieżyt żołądka, stany
zapalne dróg żółciowych, u wielu badanych osób
stwierdzono obecność Helicobacter Pylori, chorobę
wrzodową żołądka, także choroby wątroby)
• Alergia wziewna na kurz, pyłki traw i chwastów
• Alergia pokarmowa np.: na mleko, śmietanę
• Nerwowy, stresujący tryb życia
• Obecność w łuskach naskórka demodex folliculorum
(nużeniec - pasożyt ludzkiej skóry), który może
powodować zmiany skórne Pityrosporum ovale -
drożdżaki
• Ogniska infekcji - szczególnie niewyleczone zęby
• Kortykosteroidy - stosowanie leków sterydowych może
powodować zmiany w obrębie ust i oczu określane jako
dermatitis perioralis (zapalenie okołoustne)
Czynniki zaostrzające
Czynniki powodujące
nawroty
• Promieniowanie słoneczne (także UV w solarium)
• Gwałtowne zmiany temperatury otoczenia;
• Duszne pomieszczenia
• Klimatyzowane pomieszczenia
• Gorące kąpiele
• Niektóre leki (szczególnie przyjmowane przy
nadciśnieniu)
• Błędy dietetyczne - zbyt gorące potrawy, zbyt ostre
przyprawy, mocna kawa, herbata, alkohol, spożywanie
żółtych serów, czekolady, owoców cytrusowych
• Używki - szczególnie nikotyna
• Stosowanie nieodpowiednich kosmetyków
zawierających drażniące substancje jak mięta, olejek
eukaliptusowy, cynamon, alkohol
• Brak właściwej pielęgnacji cery
Zakazy pielęgnacyjne
• Unikać mycia twarzy twardą, chlorowaną wodą
• Unikać mydeł barwionych, zapachowych, z zawartością
alkoholu
• Unikać słońca i solarium
• W czasie wysiłku fizycznego nie dopuszczać do
przegrzania twarzy
• Uważać na leki z kortykosteroidami fluorowanymi, oraz
wszystkie rozszerzające naczynka
• Unikać sytuacji stresowych
• Unikać gorących napojów, pikantnych i gorących
potraw, alkoholu, kawy
• Nie stosować peelingów ziarnistych
• Nie stosować maseczek typu peel off, ani innych trudno
zmywających się
• Nie korzystać z sauny
• Nie wychodzić z domu bez uprzedniego zabezpieczenia
cery kremem ochronnym
Zalecenia pielęgnacyjne
• Stosować łagodne, bezzapachowe kosmetyki (z
takimi substancjami jak: wit.C, wit.PP, wit.K,
kasztanowiec, wyciąg z arniki, zielona herbata,
biała herbata)
• Stosować kremy z filtrami UVA i UVB
• W okresie jesienno-zimowym stosować kremy
chroniące przed zimnem i wysuszeniem skóry
• Stosować techniki relaksacyjne
• W przypadku nerwicy naczyniowej stosować
ziołowe środki uspokajające
• Stosować właściwą dietę, bogatą w owoce i
warzywa i obserwować, jakie potrawy
pogłębiają zmiany skórne
Zalecenia pielęgnacyjne
• Można stosować peeling enzymatyczny
• Starać się wykonywać makijaż z użyciem podkładu,
pudru (jako dodatkowa ochrona) ale unikać
stosowania nadmiernej ilości kosmetyków
kolorowych i taczej wybierać kosmetyki z serii
hypoalergicznych
• Dwa razy w roku (wiosną i jesienią) poddawać się
serii zabiegów wzmacniających naczynka
• Poddawać się zabiegom zamykania naczyń (nie
czekać, aż będą silnie rozszerzone)
• Można zażywać leki z wit. C jak Rutinoscorbin,
Ascorutical ,Vitacell, nalewkę z kasztanowca,
preparaty z gingko biloba (miłorząb japoński), z
arniką, z korą dębu
Zabiegi w gabinecie
kosmetycznym
• Dwa razy w roku, wiosną i jesienią kosmetyczka
powinna zaproponować zabiegi seryjne, mające na
celu wzmocnienie i obkurczenie naczyń krwionośnych
• Mogą to być proste i niedrogie zabiegi jak jonoforeza
z zastosowaniem chlorku wapnia lub zabiegi z
wprowadzaniem leków za pomocą ultradźwięków),
maseczek i alg
• Zabiegi powinny być wykonane w serii ok. 8-10, po 2-
3 zabiegi w tygodniu
• W gabinecie kosmetycznym można także poddać się
zabiegom polegającym na naświetlaniu skóry lampą
solux z niebieskim filtrem oraz galwanizacji
Zabiegi w gabinecie
dermatologii estetycznej
• W leczeniu trądziku różowatego stosuje się doustnie
antybiotyki, głównie z grupy tetracyklin,
metronidazol, retinoidy (Roaccutane)
• Antybiotyki i Metronidazol zaleca się zwykle w
kilkutygodniowych lub kilkumiesięcznych cyklach z
przerwami - leki mogą bowiem uszkadzać wątrobę
• Retinoidy natomiast zalecane są tylko w bardzo
ciężkich przypadkach choroby, ponieważ ich
stosowanie może wywołać poważne objawy uboczne -
wady rozwojowe płodu, uszkodzenia wątroby oraz
zaburzenia lipidowe. Stąd konieczność okresowych,
kontrolnych badań krwi i stosowania antykoncepcji
• Postać przerosła trądziku wymaga leczenia
chirurgicznego. Najlepsze efekty uzyskuje się dzięki
ścinaniu mas guzowatych nożem elektrycznym
Zabiegi w gabinecie
dermatologii estetycznej
• W leczeniu trądziku różowatego należy unikać maści i innych form leków
zewnętrznych zawierających sterydy
• Początkowa poprawa po zastosowaniu tego typu preparatów jest zwykle
krótkotrwała, a nawroty choroby po takim leczeniu są częstsze, o wiele
bardziej nasilone i trudniej poddające się dalszej terapii
• Światło IPL niszczy szybko namnażające się bakterie odpowiedzialne za
zmiany zapalne w trądziku
• Działanie jest podobne do antybiotyków
• Badania przeprowadzone w wielu ośrodkach na świecie wykazały
osiągnięcie trzy razy szybszych efektów leczenia systemem IPL, niż w
przypadku tradycyjnych metod
• Bardzo spektakularne efekty uzyskuje się w leczeniu tą metodą trądziku
ze zmianami ropnymi
• Zalecana jest seria 3-5 zabiegów, w odstępach 7 dniowych.
• W zabiegach laserowych (Nd:YAG) zwykle wystarczy tylko jeden zabieg,
aby usunąć drobne, pojedyncze naczynia
• Jednak, jeśli naczynek jest dużo należy wykonać kilka powtórzeń (2-3)
• Zabiegi laserowego usuwania rozszerzonych naczynek są dość dobrze
reklamowane, znajdują sporo zwolenników, ale są również osoby,
którym ta terapia nie pomogła