POCHODNE KWASU
INDOLOOCTOWEGO
INDOMETACYNA
• silny, niemal wybiórczym inhibitorem COX- 1, bardzo silne działanie
przeciwzapalne i słabe przeciwbólowe
• najczęściej wywołuje uszkodzenia przewodu pokarmowego wśród
NLPZ I generacji
• często objawy ze strony OUN; bóle i zawroty głowy, uczucie
znużenia, zaburzenia słuchu, a nawet depresje i stany splątania
• Przeciwwskazania są szersze niż dla innych NLPZ, jest coraz
rzadziej stosowany w leczeniu chorób reumatycznych rzadko też w
ostrych napadach dny moczanowej
• Silnie hamujące działanie Indometacyny na COX-1 zostało
wykorzystane do zamykania przetrwałego przewodu tętniczego
u wcześniaków
• stosowana miejscowo (1% aerozol) w stanach zapalnych tkanek
miękkich, ścięgien, torebek stawowych
SULINDAK
• działa dopiero po przekształceniu w postać aktywną w wqtrobie
(prodrug)
• wydala się z moczem wyłqcznie w postaci nieczynnych metabolitôw
• ze wszystkich NLPZ I generacji
najrzadziej uszkadza nerki
• może powodować zmiany zabarwienia moczu
Indometacyna
(Indometacinum)
• Metindol Retard, 75 mg, tabl (3/24h podczas
posiłku)
• Metindol, 5%, maść (na zmienione zapalnie
miejsca na skórze)
• Elmetacin 1%, aerozol (na zmienione zapalnie
miejsca na skórze)
• Indocollyre, 0,1%, krople do oczu
Odbijanie, niestrawność, nudności, bóle w nadbrzuszu, wzdęcia,
wiatry, biegunka, zaparcie, brak łaknienia, wrzód żołądka lub
dwunastnicy, perforacja i krwawienie z przewodu pokarmowego,
odczyny alergiczne: skórne reakcje uczuleniowe, rumień, obrzęki,
pokrzywka, nieżyt nosa, astma oskrzelowa; po dużych dawkach
mogą wystąpić zaburzenia psychiczne, drgawki, bóle i zawroty
głowy, osłabienie, zmęczenie, zatrzymanie płynów, obrzęki,
zaburzenia widzenia, senność, upośledzenie czynności nerek i
wątroby.
POCHODNE KWASU
FENYLOPROPIONOWEGO
IBUPROFEN
•
Ze wszystkich NLPZ I generacji ma najkorzystniejszy stosunek stężeń
hamujących aktywność COX-2/COX-1
•
najrzadziej wywołuje uszkodzenie przewodu pokarmowego
•
preferowany w leczeniu chorób reumatycznych
•
dopuszczony do stosowania jako lek przeciwgorączkowy u dzieci
(zalecany, jeśli działanie paracetamolu nie jest wystarczające)
•
silne działanie przeciwbólowe (silniejsze niż paracetamol i ASA) max
działanie przeciwbólowe występuje w dawce 400 mg wyraźny
synergizm z doustnie stosowanymi opioidami
•
został dopuszczony do sprzedaży bez recepty
DEKSIBUPROFEN
• postać prawoskrętna ibuprofenu, silne działanie przeciwbólowe i
przeciwzapalne
Ibuprofen i deksibuprofen działania niepożądane
• uszkodzenia przewodu pokarmowego wystçpują znacznie rzadziej niż
po innych NLPZ I generacji i po dłuższym (12-miesiçcznym) stosowaniu
ich czçststość nie jest wiçksza niż czçstość opisana po celekoksibie
• ibuprofen ze względu na bardzo korzystny stosunek koszt /
skuteczność i bezpieczeństwo powinien być lekiem I rzutu w
leczeniu chorób reumatycznych
Ibuprofen (Ibuprofenum)
• Nurofen dla dzieci, czopki, 125 (60) mg (max. 4/24h)
• Nurofen, tabl, 200 mg, (1-2 tabl. co 4-6h, max 1200
mg/24h)
• Nurofen, zawiesina, (100 mg / 5 ml) (U dzieci o masie ciała
7-9 kg 2,5 ml 3 razy dziennie. Przy masie ciała 10-15 kg
2,5 ml 3-4 razy dziennie. Dzieci o masie 16-18 kg 5 ml 3
razy dziennie; 19-28 kg 5 ml 4 razy dziennie; 29-40 kg 10
ml 3 razy dziennie; powyżej 40 kg: 10 ml 4 razy dziennie.)
• Nurofen, żel, (50 mg / g) (4/24h)
Zaburzenia ze strony: przewodu pokarmowego (ból brzucha, nudności,
niestrawność, zaparcie, biegunka, krwawienie z przewodu
pokarmowego), układu nerwowego (nadmierne pocenie, nadmierne
uczucie pragnienia, nadpobudliwość, bezsenność, osłabienie mięśni,
trudności w oddawaniu moczu); układu krwiotwórczego (zmiany obrzu
krwi); uszkodzenie nerek, reakcje alergiczne; reakcje ze strony układu
oddechowego (skurcz oskrzeli, duszność, astma oskrzelowa, szczególnie
u pacjentów uczulonych na kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe
leki przeciwzapalne), alergie skórne.
Deksibuprofen
(Dexibuprofenum)
• Seractil, tabletki powlekane, 200 (400)
mg (3/24h podczas posiłku 1-2 tab, max
1200 mg)
Mogą wystąpić: nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, zgaga,
bóle żołądka, bóle brzucha, krwawienia z przewodu
pokarmowego, ból i zawroty głowy, szum w uszach, pokrzywka,
świąd i zaczerwienienie skóry, obrzęki kończyn, drażliwość.
Długotrwałe leczenie może powodować: silne bóle brzucha,
nawrót lub zaostrzenie choroby wrzodowej, krwawienia z
przewodu pokarmowego, bezsenność, depresję, dezorientację,
ospałość, zaburzenia widzenia, zaburzenia słuchu, gorączkę,
duszność, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, upośledzenie
czynności nerek lub wątroby, zaburzenia krwiotworzenia
POCHODNE KWASU FENYLOPROPIONOWEGO
• Naproksen wyróżnia sic siłą i czasem działania
przeciwbólowego = sile działania diklofenaku i ketoprofenowi
• Nie ma korzystnego stosunku hamowaniaCOX-2/COX-1
• częstość uszkodzeń p.pokarmowy = z diklofenakiem <
ketoprofen
• został dopuszczony do sprzedaży bez recepty jako lek
przeciwgorączkowy i przeciwbólowy wchłaniany po podaniu
doodbytniczym.
• choć jest odwracalnym inhibitorem COX — hamuje agregację
PLT w stopniu istotnym klinicznie, nasila działanie kumaryn
• KETOPROFEN – silne działanie p/bólowe, częściej niż
naproksen i ibuprofen powoduje uszkodzenia p.pokarmowego
• FLURBIPROFEN
• INDOBUFEN
• OKSAPROZYNA -b.silne działanie p/bólowe, działanie
ochraniające chrząstkę
• KW.TIAPROFENOWY – b.silne działanie p/bólowe oraz
ochraniające chrząstke
Naproksen (Naproxenum)
• Naproxen 1,2% (10%), żel (4-5/24h)
• Naproxen 250 (500), czopki, 250 (500) mg (1-2/24h 500
mg, dzieci 2-12 r.ż. 10 mg/kg.m.c./24h, dzieci >25 kg
250 mg/24h)
• Naproxen, tabletki, 200 (250, 500) mg (dla 200 mg: 2
tabletki jednorazowo, następnie 1 tabletkę co 6-8 godzin;
w schorzeniach reumatoidalnych i bólach przewlekłych -
2 tabletki dziennie, w ostrych stanach dawkę zwiększyć
do 3-5 tabletek dziennie w dawkach podzielonych.)
Objawy ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty, bóle
brzucha. Reakcje skórne: zaczerwienienia skóry, świąd, pokrzywka,
obrzęk naczynioruchowy. Nerki: śródmiąższowe zapalenie nerek,
zespół nerczycowy. Objawy neurologiczne: drgawki, ból i zawroty
głowy, zaburzenia snu, trudności z koncentracją, szum w uszach.
Układ krwionośny: zmiany w obrazie morfologicznym krwi,
przyspieszenie akcji serca. Ponadto szumy uszne, osłabienie słuchu,
zawroty głowy.
Ketoprofen (Ketoprofenum)
• Fastum, 2,5%, żel (2/24h nie wystawiać skóry na
słońce do 2 tyg. po kuracji))
• Ketoprofen, czopki doodbytnicze, 100 mg (2/24h)
• Ketonal, iniekcje domięśniowe, 100 mg / 2 ml (max
300 mg/24h)
• Ketonal, kapsułki, 50 (100) mg (100-300 mg/24h w
3 dawkach)
Najczęściej występują: zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
(niestrawność, nudności, wzdęcia, bóle brzucha, biegunka lub
zaparcia), ból głowy. Mogą wystąpić skórne reakcje alergiczne. Rzadziej
mogą wystąpić wymioty, brak łaknienia, zapalenie jamy ustnej,
zawroty głowy, bezsenność, zaburzenia psychiczne. Bardzo rzadko
zaburzenia widzenia, szumy w uszach, zaburzenia czynności wątroby i
nerek. Podobnie jak dla całej grupy niesteroidowych leków
przeciwzapalnych (NLPZ) może wystąpić ryzyko krwawień z przewodu
pokarmowego, wrzodu żołądka. Preparat może wpływać na sprawność
psychofizyczną (zawroty głowy, senność).
POCHODNE KWASU
FENAMOWEGO
Oksikamy
• Meloksikam preferencyjny inhibitor COX-2
• Piroksikam – b. silnie hamuje COX1,
b.toksyczny
• Izoksikam
• Tenoksikam – b.silnie hamuje COX1, b.
toksyczny
• Pod względem częstości uszkadzania
przewodu pokarmowego ustępują tylko
indometacynie
• bardzo często wywołują retencję sodu i wody
• upośledzają czynność nerek szczególnie
często u osób w zaawansowanym wieku,
toteż ich stosowanie jest u tych chorych
przeciwwskazane
Meloksikam (Meloxicamum)
• Movalis, iniekcje, 15 mg / 1,5 ml (zwykle
jednorazowo na początku kuracji domięśniowo)
• Movalis, czopki doodbytnicze, 15 mg (1/24h)
• Movalis, tabl., 0,75 (15) mg ( 1/24h p.o.)
Mogą wystąpić nudności, wymioty, zaparcia, wzdęcia, biegunka,
dyskomfort i bóle brzucha, niestrawność, zapalenie przełyku,
zapalenie błony śluzowej żołądka, wrzód żołądka lub
dwunastnicy, jawne lub utajone krwawienie z przewodu
pokarmowego, przebicie przewodu pokarmowego, zapalenie
jelita grubego, obrzęki, kołatanie serca, wzrost ciśnienia
tętniczego, zaczerwienienie twarzy, atak astmy, ból i zawroty
głowy, szum w uszach, senność, dezorientacja, splątanie,
nieprawidłowe parametry czynności nerek lub wątroby, zmiany
w obrazie krwi, świąd, wysypki, zapalenie błony śluzowej jamy
ustnej, pokrzywka, nadwrażliwość na światło, zapalenie
spojówek, zaburzenia widzenia. Preparat może upośledzać
sprawność psychofizyczną (zawroty głowy, senność).