Filozofia polityki 2

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

2

Liberalizm



libertas (łac.) = wolność



Zasada utylitaryzmu:



jak najwięcej dóbr dla jak największej liczby
osób



Zasada wolności:



granicą wolności każdego jest wolność
innego



np. wolność zrzeszania się, wolność słowa



Państwo = zbiór jednostek związanych
wzajemnymi, dobrowolnymi umowami

John Stuart Mill

(1806 -1873)

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

3

Leseferyzm



Skrajny liberalizm



laisse faire (franc.) = pozwólcie działać



Państwo-„nocny stróż”



utrzymuje wojsko, policję, sądy, więzienia

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

4

Umiarkowany liberalizm



Zadanie państwa: usuwanie przeszkód do
rozwoju



rozwój przyczynia się do wzrostu dóbr



obowiązek szkolny



ustawodawstwo społeczne

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

5

Socjalizm



socialis (łac.) = towarzyski



Państwo = zrzeszenie producentów i konsumentów



Zadanie państwa: organizacja produkcji i podziału



zaspokajanie potrzeb materialnych, sprawiedliwość



Utopijne projekty społeczne



ou topos (gr.) = nigdzie



Utopia = tytuł dzieła Thomasa More’a 1516



Regulacja produkcji i podziału  „niewidzialna ręka
rynku”

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

6

Koncepcja

społeczeństwa

Podstawowe

zadanie

państwa

Główny

mechanizm

Konserwatyzm

organicyzm

realizm

zachowanie

ciągłości

tradycji

przywiązanie do

tradycji, obyczaj

paternalizm

Liberalizm

indywidualizm

nominalizm

sprzyjanie

inicjatywie

jednostek

dobrowolne umowy

między jednostkami

i zrzeszeniami

niewidzialna ręka

rynku

Socjalizm

konstruktywizm

konceptualizm

zapewnienie

sprawiedliwoś

ci

realizacja projektu

idealnego ustroju

(utopizm)

reglamentacja

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

7

Pojęcie wolności



Wolność polityczna



wolność od przymusu



Wolność metafizyczna



wolność podejmowania
wyboru

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

8

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

9

Idealizm absolutny

(Hegel)



Krytyka kantowskiego dualizmu
zjawiska i rzeczy samej w sobie



Wolność atrybutem ducha.



Duch jest wolny, gdy jest u siebie
samego



Duch dąży do samowiedzy



do uświadomienia sobie własnej wolności



(przez swoje przedstawienia) tworzy
siebie samego

Georg Wilhelm

Friedrich

Hegel (1770-1831)

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

10

Idealizm absolutny

(Hegel)



Alienacja (wyobcowanie) = przedstawienie
sobie czegoś

własnego

jako coś obcego



Zniesienie



Dialektyczny schemat rozwoju Ducha:

antytez
a

synteza

teza

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

11

Idealizm absolutny

(Hegel)

Byt

Georg Wilhelm Friedrich

Hegel (1770-1831)

Niebyt

Stawanie się

Idea

Przyroda

Duch

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

12

Idealizm absolutny

(Hegel)



Dzieje powszechne przedstawieniem
Ducha



Bieg dziejów jest rozumny; zatem
konieczny



„Chytrość rozumu”



„Herosi ducha”



„Wolność = uświadomiona konieczność”

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

13

Materializm historyczny



Myśl wtórna względem
materialnego działania



Materia jest pierwotna względem
ducha



Jedność poznania i działania
(aktywizm  pasywizm)



Materia: przedmiot działania
różny ode mnie



przyroda



społeczeństwo

Karl Marx

1818-1883

Filozofia polityki. Koncepcje c
złowieka

14

Alienacja religijna



religia jako forma samowiedzy ludzkości:



„jaki jest człowiek, taki jest jego Bóg” (Ludwig
Feuerbach 1841)



człowiek pod postacią Boga wielbi swą własną istotę



odziera siebie z mądrości, potęgi i miłości własnej



zniesienie: uświadomienie sobie alienacji



„religia = opium dla ludu” (Marx)



zniesienie materialnych źródeł alienacji



zniesienie podziału klasowego