Wczesna diagnostyka w
Wczesna diagnostyka w
wybranych stanach
wybranych stanach
nagłych
nagłych
8-10-2006
Wybrane stany nagłe
Wybrane stany nagłe
■ Zaburzenia świadomości
■ Zaburzenia świadomości
■ Nagłe zatrzymanie krążenia
■ Nagłe zatrzymanie krążenia
■ Bóle w klatce piersiowej
■ Bóle w klatce piersiowej
■ Bóle brzucha
■ Bóle brzucha
■ Duszność
■ Duszność
■ Uraz wielonarządowy
■ Uraz wielonarządowy
Diagnostyka
Diagnostyka
■ Wywiad 80 – 90%
■ Wywiad 80 – 90%
■ Badanie 5 – 10%
■ Badanie 5 – 10%
■ Badania dodatkowe 5 – 10%
■ Badania dodatkowe 5 – 10%
■ Leczenie
■ Leczenie
Świadomość i jej brak
Świadomość i jej brak
(Sensorium)
(Sensorium)
Def. psychologiczna – „zespół procesów odbioru
Def. psychologiczna – „zespół procesów odbioru
informacji i sterowaniem zachowania człowieka, które
informacji i sterowaniem zachowania człowieka, które
pełnią funkcje nadrzędne wobec innych procesów
pełnią funkcje nadrzędne wobec innych procesów
regulacji zachodzących w mózgu"
regulacji zachodzących w mózgu"
„
„
zdolność do odbierania, rejestrowania i
zdolność do odbierania, rejestrowania i
zintegrowanego przetwarzania informacji, a także
zintegrowanego przetwarzania informacji, a także
celowego reagowania nabodźce"
celowego reagowania nabodźce"
-
-
wg Bilikiewicza
wg Bilikiewicza
Def. kliniczna - „poczucie przeżywania własnych
Def. kliniczna - „poczucie przeżywania własnych
procesów psychicznych. Człowiek z zachowaną
procesów psychicznych. Człowiek z zachowaną
świadomością zdaje sobie sprawę z własnego działania
świadomością zdaje sobie sprawę z własnego działania
i8 przeżyć"
i8 przeżyć"
(Prusiński A – Podstawy neurologii klinicznej)
(Prusiński A – Podstawy neurologii klinicznej)
Czy świadomy to znaczy przytomny ?
Czy świadomy to znaczy przytomny ?
Podział zaburzeń
Podział zaburzeń
świadomości
świadomości
Zaburzenia ilościowe
Zaburzenia ilościowe
Zaburzenia jakościowe
Zaburzenia jakościowe
Śpiączka (coma)
Śpiączka (coma)
Sopor (semicoma)
Sopor (semicoma)
Zmącenie świadomości
Zmącenie świadomości
(ogłuszenie, senność,
(ogłuszenie, senność,
odurzenie)
odurzenie)
Stan pomroczny
Stan pomroczny
Stan majaczeniowy
Stan majaczeniowy
Stan splątania
Stan splątania
Stan onejroidalny
Stan onejroidalny
5% przyjęć na OIT to pacjenci z zaburzeniami świadomości
Śpiączka
Śpiączka
Def. – „stan podobny do snu z całkowitym
Def. – „stan podobny do snu z całkowitym
brakiem świadomości własnej osoby i otoczenia,
brakiem świadomości własnej osoby i otoczenia,
nawet po silnej stymulacji zewnętrznej”
nawet po silnej stymulacji zewnętrznej”
Stany przypominające śwpiączkę
Stany przypominające śwpiączkę
Przetrwały stan
Przetrwały stan
wegetatywny
wegetatywny
Zespół zablokowania
Zespół zablokowania
(lock in-syndrome)
(lock in-syndrome)
Wynik ciężkiego uszkodzenia
Wynik ciężkiego uszkodzenia
mózgu
mózgu
Tzw. stan półśpiączkowy,
Tzw. stan półśpiączkowy,
zespół apaliczny, śmierć
zespół apaliczny, śmierć
mózgowa, śmierć kory mózgu,
mózgowa, śmierć kory mózgu,
demencja całkowita
demencja całkowita
Zmiana zlokalizowana w pniu
Zmiana zlokalizowana w pniu
mózgu, obejmująca drogi
mózgu, obejmująca drogi
ruchowe
ruchowe
Podział śpiączek wg przyczyn
Podział śpiączek wg przyczyn
Śpiączki strukturalne
Śpiączki strukturalne
(chirurgiczne)
(chirurgiczne)
Śpiączki metaboliczne
Śpiączki metaboliczne
Uraz
Uraz
Krwawienie śródczaszkowe
Krwawienie śródczaszkowe
Udar niedokrwienny
Udar niedokrwienny
Rozsiane zmiany
Rozsiane zmiany
mikronaczyniowe
mikronaczyniowe
Guzy
Guzy
Inne (np. osmotyczny zespół
Inne (np. osmotyczny zespół
demielinizacyjny)
demielinizacyjny)
Przedawkowanie leków
Przedawkowanie leków
Zakażenia
Zakażenia
Zaburzenia
Zaburzenia
endokrynologiczne
endokrynologiczne
Zaburzenia metaboliczne
Zaburzenia metaboliczne
Zatrucia
Zatrucia
Działanie niepożądane leków
Działanie niepożądane leków
np. zespół Rreye’a
np. zespół Rreye’a
Oziębienie
Oziębienie
Śpiączka psychogenna
Śpiączka psychogenna
Przyczyny śpiączki
Przyczyny śpiączki
zatrucia
zatrucia
niedokrwienie lub niedotlenienie (w tym NK)
niedokrwienie lub niedotlenienie (w tym NK)
zawał
zawał
udar krwotoczny
udar krwotoczny
śpiączka wątrobowa
śpiączka wątrobowa
zapalenie OUN
zapalenie OUN
krwotok podpajęczynówkowy
krwotok podpajęczynówkowy
cukrzyca
cukrzyca
zaburzenia rkz
zaburzenia rkz
guzy OUN
guzy OUN
inne...
inne...
Ocena oddechu
Ocena oddechu
Oddech Cheyne-
Oddech Cheyne-
Stokesa
Stokesa
Udar obustronny
Udar obustronny
Udar w międzymózgowiu
Udar w międzymózgowiu
Udar pomiędzy mostem, a
Udar pomiędzy mostem, a
przodomózgowiem
przodomózgowiem
Hiperwentylacja
Hiperwentylacja
neurogenna
neurogenna
Zmiana ogniskowa w
Zmiana ogniskowa w
środkowej części nakrywki
środkowej części nakrywki
mostu, brzusznie od
mostu, brzusznie od
wodociągu, lub komory IV
wodociągu, lub komory IV
Oddech 40-70/min
Oddech 40-70/min
Oddech
Oddech
apneustyczny
apneustyczny
Zmiany w grzbietowo-
Zmiany w grzbietowo-
bocznej dolnej połowie
bocznej dolnej połowie
mostu
mostu
Oddech gromadny
Oddech gromadny
Wysokie uszkodzenie rdzenia
Wysokie uszkodzenie rdzenia
Oddech ataktyczny
Oddech ataktyczny
Poprzedza zgon
Poprzedza zgon
Postępowanie wstępne
Postępowanie wstępne
Wywiad od rodziny, ratowników, pogotowia ratunkowego
Wywiad od rodziny, ratowników, pogotowia ratunkowego
(krótki-uraz?, przebieg?)
(krótki-uraz?, przebieg?)
Intensywny nadzór nad pacjentem
Intensywny nadzór nad pacjentem
Ocena podstawowych funkcji życiowych- resuscytscja
Ocena podstawowych funkcji życiowych- resuscytscja
Stabilizacja kręgosłupa przy podejrzeniu urazu
Stabilizacja kręgosłupa przy podejrzeniu urazu
Korekcja hipowolemii
Korekcja hipowolemii
Leczenie zaburzeń rytmu
Leczenie zaburzeń rytmu
Droga dożylna i ewentualne monitorowanie OCŻ
Droga dożylna i ewentualne monitorowanie OCŻ
Poziom
Poziom
glukozy
glukozy
Pobranie krwi na badania
Pobranie krwi na badania
Leczenie przeciwdrgawkowe
Leczenie przeciwdrgawkowe
Rozważ podanie : tiaminy, naloksonu, flumazenilu
Rozważ podanie : tiaminy, naloksonu, flumazenilu
Skorygować hipotermię lub hipertermię
Skorygować hipotermię lub hipertermię
Ocena stanu przytomności (GCS)
Ocena stanu przytomności (GCS)
Duszność – najczęstsze
Duszność – najczęstsze
przyczyny
przyczyny
Duszność - wywiad
Duszność - wywiad
Może być trudny do zebrania ze względu na stan
Może być trudny do zebrania ze względu na stan
pacjenta
pacjenta
Jak zaczęła się duszność, jak długo twa, co ją
Jak zaczęła się duszność, jak długo twa, co ją
nasila,
nasila,
Zapytaj o choroby płuc
Zapytaj o choroby płuc
Zapytaj o choroby układu krążenia (niewydolność
Zapytaj o choroby układu krążenia (niewydolność
krążenia)
krążenia)
Zapytaj o uraz
Zapytaj o uraz
Duszność - badanie
Duszność - badanie
Obejmuje badanie całego pacjenta
Obejmuje badanie całego pacjenta
Badanie rozpoczyna się w momencie wejścia
Badanie rozpoczyna się w momencie wejścia
pacjenta do gabinetu
pacjenta do gabinetu
Obejmuje oglądanie, palpację, opukiwanie i
Obejmuje oglądanie, palpację, opukiwanie i
osłuchiwanie
osłuchiwanie
Duszność – badania dodatkowe
Duszność – badania dodatkowe
Rtg płuc
Rtg płuc
CTpłuc
CTpłuc
Spirometria
Spirometria
Pomiar PEEF
Pomiar PEEF
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne
Ból w klatce piersiowej –
Ból w klatce piersiowej –
najczęstsze przyczyny
najczęstsze przyczyny
Ból w klatce piersiowej - wywiad
Ból w klatce piersiowej - wywiad
Jak się zaczął, jakie towarzyszą mu inne
Jak się zaczął, jakie towarzyszą mu inne
objawy
objawy
Od kiedy trwa
Od kiedy trwa
Czy występował wcześniej
Czy występował wcześniej
Czy promieniuje
Czy promieniuje
Czy jest zależny od wdechu, ruchu, pozycji
Czy jest zależny od wdechu, ruchu, pozycji
przyjmowanego pokarmu
przyjmowanego pokarmu
Na co pacjent choruje
Na co pacjent choruje
Czy był uraz w ostatnim czasie
Czy był uraz w ostatnim czasie
Ból w klatce piersiowej
Ból w klatce piersiowej
Badanie obejmuje oglądanie,
Badanie obejmuje oglądanie,
palpację, opukiwanie, osłuchiwanie
palpację, opukiwanie, osłuchiwanie
całego pacjenta nie tylko klatki
całego pacjenta nie tylko klatki
piersiowej
piersiowej
Ból w klatce piersiowej – badania dodatkowe
Ból w klatce piersiowej – badania dodatkowe
Ekg
Ekg
Echo serca
Echo serca
Rtg
Rtg
CT
CT
Usg
Usg
Gastroskopię
Gastroskopię
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne
Bóle brzucha – najczęstsze
Bóle brzucha – najczęstsze
przyczyny
przyczyny
Bóle brzucha - wywiad
Bóle brzucha - wywiad
Od kiedy, jak długo, jaki mają charakter,
Od kiedy, jak długo, jaki mają charakter,
promieniowanie
promieniowanie
Czy mają związek z jedzeniem
Czy mają związek z jedzeniem
Nudności, wymioty, biegunka
Nudności, wymioty, biegunka
Objawy dysuryczne
Objawy dysuryczne
Temperatura
Temperatura
Przyjmowane leki
Przyjmowane leki
Urazy
Urazy
Choroby występujące
Choroby występujące
Bóle brzucha - badanie
Bóle brzucha - badanie
Oglądanie – pozycja jaką przyjmuje chory
Oglądanie – pozycja jaką przyjmuje chory
Palpacja
Palpacja
Opukiwanie
Opukiwanie
Osłuchiwanie
Osłuchiwanie
Badanie objawów neurologicznych
Badanie objawów neurologicznych
Badanie
Badanie
perrectum
perrectum
Bóle brzucha – badania dodatkowe
Bóle brzucha – badania dodatkowe
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne
Usg brzucha
Usg brzucha
Rtg
Rtg
CT
CT
ekg
ekg