ROLA LEKARZA

W INFORMOWANIU

RODZINY I PACJENTA

Z CHOROBAMI NOWOTOROWYMI.

ASPEKTY ETYCZNE I PRAWNE

MAREK PAWLICKI, JANUSZ

LEGUTKO

I Katedra Chirurgii Ogólnej i Klinika

Chirurgii Gastroenterologicznej CM UJ w

Krakowie

Kierownik: prof. dr hab. med. Jan Kulig

POSTĘPOWANIE LEKARZA

Z CHORYM Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ

Nie istnieją dolegliwości, które byłyby a priori nieuleczalne.

Istnieją jedynie choroby, których obecnie nie potrafimy

jeszcze leczyć.

Vladimir Jankélévitch

ŹRÓDŁA PRAW PACJENTA

POLSKA

KARTA PRAW PACJENTA

jest to tylko zbiór podstawowych
unormowań prawnych zebranych

w jednym opracowaniu

przez Ministerstwo Zdrowia

w 1998 r.

i opublikowane

w formie komunikatu. 

EUROPEJSKA

KARTA PRAW PACJENTA

Jest to dokument

nieformalny pozarządowy,

został sporządzony.

w 2002 roku przez organizację

Active Citizenship Network

we współpracy z 12 organizacjami

z różnych krajów Unii Europejskiej:

Ustawa z dnia

6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta

i Rzeczniku Praw Pacjenta

obowiązująca od 5 czerwca 2009 r.

Karta Praw Pacjenta w oparciu o Deklarację

Praw Pacjenta Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 

NARUSZANIE PRAW PACJENTA

KONSEKWENCJE

PRAWNE

KONSEKWENCJE

FINANSOWE

OD 12 CZERWCA 2010 r. KAŻDY LEKARZ ZAJMUJĄCY SIĘ

LECZENIEM CHORYCH NA TERENIE RP

JEST ZOBOWIĄZANY POSIADAĆ

OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE OC

INFORMOWANIE PACJENTA

DOTYCZY

RODZAJU CHOROBY

RODZAJU LECZENIA

ROKOWANIA

POWIKŁAŃ CHOROBY

POWIKŁAŃ I SKUTKÓW
UBOCZNYCH LECZENIA

KOSZTÓW LECZENIA

GENETYCZNYCH

ASPEKTÓW

LECZENIA

MOŻLIWOŚCI

ALTERNATYWNEGO

LECZENIA

MOŻLIWOŚCI

LECZENIA

W INNYCH

OŚRODKACH

INFORMOWANIE PACJENTA

Ok. 35% CHORYCH UWAŻA SIĘ

ZA NIEDOINFORMOWANYCH O ISTOCIE CHOROBY,

LUB UZYSKANE INFORMACJE

UWAŻA ZA NIEWYSTARCZAJĄCE

NAJCZĘŚCIEJ NIEPEŁNE INFORMACJE

DOTYCZĄ

ROKOWANIA

, a 15-20%

PACJENTÓW UWAŻA, ŻE W

NIEWYSTARCZAJĄCY SPOSÓB ZOSTALI

POINFORMOWANI O

POWIKŁANIACH

Wewnątrz każdego człowieka jest zarówno ktoś zdrowy, jak i ktoś

chory;

i należy sobie zdawać sprawę, który z nich przemawia w danym

momencie.

Robert Bly

INFORMOWANIE PACJENTA

CZĘŚĆ CHORYCH UWAŻA, ŻE ZOSTALI

POINFORMOWANI O ZAGROŻENIU ŻYCIA

W SPOSÓB ZBYT BRUTALNY, CO SPOWODOWAŁO

POGORSZENIE ICH STANU ZDROWIA

Ok. 14% PACJENTÓW W USA UWAŻA, ZE ZŁE

INFORMACJE PRZYCZYNIŁY SIĘ DO ICH

STRAT FINANSOWYCH

Wielu jest doktorami z tytułu, a bardzo mało z

postępowania

Hipokrates

KTÓRY LEKARZ ODPOWIEDZIALNY

JEST ZA INFORMOWANIE CHOREGO

?

SAM LEKARZ RODZINNY

jest

nieprzygotowany

do opieki nad chorym

i jego rodziną,

zarówno pod kątem

lekarskim, psychologicznym

oraz możliwości wykorzystania

opieki socjalnej

LEKARZ PROWADZĄCY

LECZENIE

W CZASIE

JEGO TRWANIA

POWINIEN BYĆ

W STAŁYM KONTAKCIE

Z LEKARZEM

RODZINNYM

ZESPÓŁ WIELODYSCYPLINARNY

na poziomie regionu lub województwa

konsultujący chorego na zlecenie

lekarza prowadzącego leczenie lub lekarza rodzinnego

przez cały okres leczenia i późniejszej obserwacji

SKARGI PACJENTÓW

SKARGI NAJCZĘŚCIEJ DOTYCZĄ

NIE PRZEBIEGU LECZENIA

LECZ NIE POINFORMOWANIA

O RYZYKU ZGONU

LUB NIEPOWODZENIU LECZENIA

DOTYCZĄ ONE NIE TYLKO CHORYCH,

ALE TAKŻE CZŁONKÓW ICH RODZIN

KONSEKWENCJE POWODUJE TAKŻE

ŹLE PRZEPROWADZONA ROZMOWA

INFORMACYJNA

RYZYKO NIEWŁAŚCIWEJ INFORMACJI

REZYGNACJA Z LECZENIA

spowodowana:

BRAKIEM NADZIEI

NA WYLECZENIE

OBAWĄ

PRZED POWIKŁANIAMI

OBJAWY DEPRESYJNE

Próby samobójcze

Nasilenie dolegliwości

związanych

z chorobami dodatkowymi

np. kardialnymi

SZUKANIE POMOCY

U BIOENERGOTERAPEUTÓW

gdyż proponowane leczenie

wydaje się zbyt niebezpieczne

lub nie gwarantujące

wyleczenia

ZASADNICZE PYTANIE

JAK INFORMOWAĆ CHOREGO

czy

ZASADĄ JEST

ODPOWIADANIE NA PYTANIA

PACJENTA I JEGO RODZINY

TAKIE INFORMOWANIE NIE POZWALA NA

PEŁNE WYJAŚNIENIE PROBLEMÓW

CHOREGO I JEGO RODZINY

EWENTUALNYCH ROSZCZEŃ PACJENTA

UŚWIADOMIENIE PACJENTOWI

BEZPOŚREDNIEGO ZAGROŻENIA ŻYCIA

MOŻE PRZYCZYNIĆ SIĘ DO:

Zmiany trybu życia

Uregulowania spraw rodzinnych,

majątkowych (spadek) i kredytowych

Decyzji w sprawach zawodowych

Zabezpieczenie opieki dla

osób samotnych

W NIEKTÓRYCH ŚRODOWISKACH MOŻE DOCHODZIĆ

DO DYSKUSJI ŚWIATOPOGLĄDOWYCH

JEDNAK LEKARZ NIE POWINIEN SUGEROWAĆ OKREŚLONYCH

POSTAW IDEOWYCH

SZCZEGÓLNIE BEZ PYTANIA PRZEZ CHOREGO

JAK INFORMOWAĆ PACJENTA

O DOTYCHCZASOWYM LECZENIU

W INNYM OŚRODKU

Pacjent zgłaszający się

do szpitala żąda informacji

o jakości

dotychczasowego leczenia

Czy negatywna ocena

NAWET SŁUSZNA

jest etyczna

wobec innego lekarza

i

czy może wpływać

na przebieg dalszego leczenia

Czy należy informować

Pacjenta

nawet gdy nie

NIE JEST

TAKĄ INFORMACJĄ

ZAINTERESOWANY

BADANIA KLINICZNE

PACJENCI OBJĘCI

BADANIAMI KLINICZNYMI

SĄ INFORMOWANI

WEDŁUG

Z GÓRY PRZYGOTOWANYCH

NIE ZAWSZE DLA NICH

JASNYCH SPOSOBACH

LECZENIA

I DZIAŁANIACH UBOCZNYCH

PACJENCI NIEZAKWALIFIKOWANI

UWAŻAJĄ, ŻE NIE WYKORZYSTANO

W PEŁNI MOŻLIWOŚCI

NOWOCZESNEGO LECZENIA

BADANIA KLINICZNE STWARZAJĄ SZANSĘ LECZENIA

LEKAMI, KTÓRE JESZCZE NIE SĄ DOSTĘPNE W KRAJU,

LUB ICH WYSOKA CENA UTRUDNIA REFUNDACJĘ PRZEZ NFZ.

DODATKOWO CHORZY SĄ WYSOKO UBEZPIECZENI.

W ŻADNYM MOMENCIE PRACY LEKARZ

NIE NAPOTYKA TYLE TRUDNOŚCI,

JAK W KONTAKTACH Z CHORYM NIEULECZALNYM,

Z UWAGI NA KONIECZNOŚĆ

INDYWIDUALIZACJI POSTAW,

KTÓRE NIE DADZĄ SIĘ UJĄĆ

W ŻADEN OBOWIĄZUJĄCY

STANDARD POSTĘPOWANIA

Obowiązkiem lekarza jest walczyć z chorobą i ze śmiercią, walkę

tę powinien prowadzić do ostatka, choć wszystkie pozycje

wydają się stracone.

Antoni Kępiński

Mimo różnych uwag dotyczących sztuki lekarskiej warto zapamiętać

słowa profesora Antoniego Kępińskiego:

W medycynie najważniejszym lekarstwem jest sam lekarz.

Saligier Ivo, Walka lekarza ze śmiercią

WIELE TEŻ ZALEŻY

OD POZIOMU KULTURY SPOŁECZEŃSTWA,

KTÓRE PORAFI SIĘ

SIĘ SKUPIĆ NA POSZUKIWANIU

PRZYCZYN NISKIEJ JAKOŚCI LECZENIA

I ICH USUWANIU

ZAMIAST

NA POSZUKIWANIU WINNYCH,

SZCZEGÓLNIE W SYTUACJACH,

GDY PRZYCZYNĄ SĄ WADY SYSTEMU

A NIE TYLKO LEKARZE

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ