EPOPEJA

Epopeja



Epos (także: epopeja, poemat heroiczny, czasem również

poemat epicki) – jeden z głównych i najstarszych

gatunków epiki.



Obejmuje utwory najczęściej poetyckie, rzadziej tworzone

prozą, ukazujące dzieje życia legendarnych, częściowo lub

całkiem historycznych bohaterów, na tle wydarzeń

przełomowych dla danego narodu, lub też

opowieść o prapoczątkach tego narodu lub grupy

etnicznej, a także omawia początki kultów religijnych.

Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też

boskich, magicznych czy demonicznych. Najwcześniejsze

eposy mają charakter zbioru opowieści mitycznych i

wywodzą się często z czasów, w których grupa ich

autorów nie znała pisma.

Cechy epopei w ,, Panu
Tadeuszu ’’



występuje akcja, narrator,



dominująca forma podawcza: opowiadanie, dialog, opis



obecność inwokacji (zwrot do Matki Boskiej, Litwy z prośbą o natchnienie)



porównanie homeryckie



opis zajazdu przypomina opis bitwy



trzy splecione ze sobą wątki:



polityczne (związane z osobą ks. Robaka)



osobiste (1. miłosny: Tadeusz, Zosia, Telimena; 2. rodzinny: spór o zamek pomiędzy sędzią a

Hrabią)



poboczne (np. Gerwazego, spór Asesora z Rejentem



nie wpływają na akcję ale rozbudowywują fabułę)



trzy rodzaje komizmu:



postaci (np. Rejent, Tadeusz, Telimena)



sytuacji (np. kiedy Telimenę napadły mrówki)



słowny (np. wasal



wąsal)



język charakteryzuje prostota, jasność ale i bogactwo słownictwa;



dużo środków stylistycznych: epitety, onomatopeje



utwór realistyczny, odtwarza w sposób pełny realia obyczajowe, polityczne



przedstawia obyczaje szlacheckie, uchwyca procesy zachodzące w społeczeństwie



ubożenie magnaterii, utrata politycznego znaczenia (np. Hrabia)



bogacenie się drobnego ziemiaństwa (np. Sędzia)



ubożenie szlachty zaściankowej (np. Bartek Prusak)



szerzenie się kosmopolityzmu, wyraźnie odrzucanie tradycji narodowych (np. Hrabia,

Telimena)



napisane wierszem



splatanie elementów komicznych i patetycznych

Autorzy



,,Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz;



,,Iliada”, ,,Odyseja” – Homer;



,,Eneida” – Publiusz Vergiliusz;



,,Raj utracony” – John Milton;

www.wikipedia.pl;

Encyklopedia multimedialna. Warszawa 2003;
Słownik Języka Polskiego PWN. Warszawa 1996;
Adam Mickiewicz ,, Pan Tadeusz ”. Warszawa

1984.