Zatorowość płucna

Opracowała Ewa Kazimierska w oparciu o:



Zator tętnicy płucnej i zakrzepica żył
głębokich, Witold Tomkowski, 2004.



Wytyczne profilaktyki i leczenia żylnej
choroby-zakrzepowo-zatorowej, Medycyna
praktyczna, Krystyna Zawilska, 2005.



Gerd Herold, Medycyna Wewnętrzna, 2004.

ZAKRZEPICE



Są to schorzenia charakteryzujące się
powstawaniem zakrzepu, który miejscowo
upośledza przepływ krwi albo wędrując
wzdłuż naczynia, zatyka je i przerywa
przepływ krwi

/ zatorowość /



Zakrzepy są materiałem składającym się
początkowo z płytek krwi i włóknika oraz z
krwinek białych, czerwonych w zależności od
przepływu krwi. Później dominuje włóknik.

PODZIAŁ ZAKRZEPICY



Zakrzepica żylna



Zakrzepica tętnicza



Zakrzepica nn. przed-i włosowatych

/ rozsiane krzepnięcie śródnaczyniowe /

Przyczyny zakrzepicy. Triada
Virchowa / wg Rudolfa Virchowa
z 1856 r /



1. Zmiany w ścianie naczyniowej



2. Zmiany w przepływie krwi



3. Zmiany w składzie samej krwi



W 1 i 2 są różnice między tętnicami a
żyłami

stąd różne przyczyny i przebieg

zakrzepicy żylnej i zakrzepicy tętniczej.



W 3- czynniki pro-i antykoagulacyjne we
krwi tętniczej i żylnej są podobne.

Zator tętnicy płucnej / ZTP /



Najczęściej jest to zator skrzeplinowy.



Źródło skrzeplin to najczęściej żyły
głębokie kończyn dolnych.



W Polsce na ZTP rocznie zapada ok. 80
000 osób.



Tylko około 30% ZTP jest rozpoznawane
za życia.

Najczęstszą lokalizacją skrzeplin kończyn
dolnych są
zatoki żylne w mięśniu płaszczkowatym,
kieszonki zastawek żyły podkolanowej i
udowej.

Przyczyny zwolnionego przepływu krwi:



unieruchomienie chorego po zabiegu

chirurgicznym



unieruchomienie ortopedyczne



porażenie mięśni kończyn dolnych: paraplegia,

hemiplegia, uszkodzenie rdzenia kręgowego-

od 75%-80% zakrzepic: wg Nicolaidesa 1992



niewydolność krążenia IV NYHA



żylakowatość kk. dolnych



otyłość, ciąża



długotrwała podróż –powyżej 6 godz.

Zmiany w układzie
krzepnięcia krwi.



Czynniki genetyczne: / TROMBOFILIA /



Obniżona aktywność antytrombiny



Obniżona aktywność białka C, białka S



Mutacje genu czynnika V /typ Leiden/,
mutacja genu protrombiny



Hiperhomocysteinemia



Disfibrynogenemia



Zwiększona aktywność cz.VIII, IX lub XI

Zmiany w układzie
krzepnięcia krwi c.d.



Czynniki nabyte:



Obecność przeciwciał antyfosfolipidowych



Nadpłytkowość



Stosowanie doustnych środków

antykoncepcyjnych



Stosowanie glikokortykoidów



Nowotory



Czerwienica prawdziwa



Przewlekły proces zapalny

Zaburzenia w układzie
fibrynolizy



Zmniejszenie aktywności fibrynolitycznej

poprzez wzrost aktywności inhibitorów:



a / wzrost aktywności PAI 1 i PAI 2



b / wzrost aktywności alfa

2

AP



c / wzrost aktywności C

1

esterazy /cz.XII/



d / wzrost aktywności lipoproteiny a



e / wzrost aktywności TAFI

Wykrzepianie wewnątrz
-naczyniowe

Aktywacja krzepnięcia z hamowaniem
fibrynolizy powoduje odkładanie fibryny
w mikrokrążeniu i uszkodzenie narządów.
- ostry - posocznica, położnicze,

chirurgiczne powikłania, zator t.płucnej,
wstrząs

- podostry - nowotwory, obumarła ciąża
- przewlekły - choroby wątroby, naczyniaki

Zejście zakrzepicy żylnej



1. Aktywacja endogennej fibrynolizy,

rozpuszczane są małe skrzepliny, duże tylko

<20%



2 .Oderwanie się skrzepliny / skrzeplina

balotująca / powstaje zator tętniczy



3. Zwłóknienie skrzepliny z następową jej

rekanalizacją



4. Zniszczenie zastawek żylnych z uszkodzeniem

żylno-mięśniowej pompy- zespół pozakrzepowy

Objawy kliniczne zatoru
tętnicy płucnej.



Duszność – u 80%



Ból w klatce piersiowej – u 50%



Krwioplucie, kaszel, sinica, gorączka



Współistnienie zakrzepicy żylnej



Obecność czynników ryzyka zakrzepicy

Zator t.płucnej- podejrzenie
gdy jest wstrząs i hipoksja.



Echo serca-przeciążenie prawej komory



Echo serca przezprzełykowe - zatory w
proksymalnej części tętnic płucnych



Scyntygrafia perfuzyjna płuc



TK spiralne płuc, angio-TK tętnic płucnych



Dimery- D



Morfologia, gazometria krwi tętniczej, usg
doppler żż. Ekg - S

I

, Qv

3

, ujemny załamek

T v

3

Ciekawostki



PRAWIDŁOWA SCYNTYGRAFIA
PERFUZYJNA PŁUC WYKLUCZA ZAWAŁ



TK spiralne płuc może być wykonane u
kobiet w ciąży.



TK spiralne płuc jest przydatne w POCHP,
gdzie scyntygrafia jest nie diagnostyczna.



Dimery-D wysokie są w zakrzepicy, po
urazach,w DIC, w chorobie
nowotworowej, w ostrych zapaleniach.