CHOROBY PRZEŁYKU I PRZEPUKLINY
PRZEPONOWE
Anatomia przełyku
Długość przełyku wynosi ok.24 cm.
Rozciąga się między poziomem C
6
i T
11
kręgosłupa.
Przełyk zaczyna się górnym zwieraczem przełyku,
utworzonym przez mięsień krtaniowo-gnykowy,następnie
przebiega poza łukiem aorty do dołu po prawej stronie
klatki piersiowej.Odchyla się do przodu i wnika do jamy
brzusznej przez rozwór przełykowy przepony,utworzony
przez prawą odnogę przepony.Przełyk łączy się z
żołądkiem połączeniem żołądkowo-przełykowym,gdzie
jest umocowany więzadłem przeponowo-
przełykowym.Połączenie żołądkowo-przełykowe znajduje
się w odległości ok..40cm od siekaczy.
Przełyk dzieli się na część :
Szyjną C
6
-Th
2
Piersiową Th
2
->Th
10
-Th
11
Brzuszną Th
10
->Th
11
- Th
12
Zwężenia:
1)
Zwężenie pierścienno-gardłowe
2)
Zwężenie oskrzelowo-aortalne
3)
Zwężenie przeponowe
Ścianę przełyku tworzą 4 warstwy:
Błona śluzowa
•
Nabłonek wielowarstwowy płaski
•
Blaszka mięśniowa błony śluzowej
•
Blaszka właściwa błony śluzowej
Utkanie podśluzowe
Błona mięśniowa
Warstwa zewnętrzna podłużna
Warstwa wewnętrzna okrężna
1/3część górna-mięśnie poprzecznie
prążkowane,
2/3 dolne-dominuje mięśniówka gładka
Błona zewnętrzna
Unaczynienie
Unaczynienie tętnicze pochodzi z gałęzi tętnic:
tarczowej dolnej
oskrzelowej
międzyżebrowej
przeponowej dolnej
żołądkowej lewej
aorty zstępującej (gałęzie przełykowe)
Spływ żylny:
Obfity podśluzówkowy splot żylny odprowadza krew do
żył podtchawiczych i do żył żołądkowych.Lewa żyła
żołądkowa stanowi ważne połączenie systemu wrotnego.
Spływ chłonki
-z górnego odcinka przełyku chłonka spływa do węzłów
szyjnych i śródpiersiowych,
-z dolnego odcinka gł. do węzłów trzewnych.
Unerwienie
Przełyk jest unerwiony przez układ wspólczulny i przywspółczulny,
przez splot krtaniowy,nerw błędny,górne i dolne szyjne nerwy
współczulne i nerwy trzewne.W przełyku znajdują się również sploty
Meissnera i Auerbacha.
Fizjologia
Górny zwieracz przełyku-stanowi początkowy odcinek przełyku,w
którym panuje wysokie ciśnienie.Ma3-5 cm dł i rozluźnia się w czasie
połykania.
Perystaltyka w części środkowej przełyku składa się z ruchów
falowych,które przesuwają się wzdłuż przełyku i stają się silniejsze w
części dolnej.Średnie ciśnienie w świetle piersiowego odcinka
przełyku 5-15mmHg
Dolny zwieracz przełyku (LES)-ma 3-5 cm,odcinek o zwiększonym
ciśnieniu(ciś. spoczynkowe ok..25mmHg)
Jego funkcja polega na zapobieganiu zarzucania żołądkowo-przełykowego.
Ciśnienie w dolnym zwieraczu zależy od wielu czynników:
Wzrasta przy diecie bogatobiałkowej,w następstwie alkalizacji treści
żołądka,działania gastryny,środków cholinergicznych
Jest obniżone przez
sekretynę,nitroglicerynę,glukagon,czekoladę,tłuste potrawy i kwaśną
treść żołądkową.
Diagnostyka chorób
przełyku
Objawy kliniczne:
Dysfagia-trudności w połykaniu
Odynofagia-bolesne połykanie
Zgaga-ból o charakterze piekącym,lokalizujący się
najczęściej w nadbrzuszu i za mostkiem,który promieniuje
do klatki piersiowej i gardła.Nasila się w pozycji leżącej ,w
zgięciu lub przy pochyleniu do przodu.
Regurgitacja-zwracanie pokarmów-bierne cofanie się
pokarmu do gardła lub jamy ustnej spowodowane
przepełnieniem,upośledzeniem drożności,hipotonią lub
zaburzeniem mechanizmu zastawkowego przełyku lub
żołądka
Wymioty-akt gwałtownego wyrzucania treści pokarmowej z
żołądka do jamy ustnej.
Zachłyśnięcie się i objawy ze strony ukł.oddechowego
Krwawienie i objawy niedokrwistości: najczęstszą
przyczyną krwawienia jest nadżerkowe zap.przełyku.
Odbijanie
Czkawka
Badania obrazowe przełyku
1)
Badanie radiologiczne:
Radiogram klatki piersiowej
Radiografia z użyciem środka cieniującego(siarczanu baru)
1)
Tomografia komputerowa
2)
Tomografia rezonansu magnetycznego
3)
Emisyjna tomografia pozytronowa (PET)
4)
Endoskopia
5)
Endoskopowa ultrasonografia (EUS)
6)
Chromoendoskopia
Badania czynnościowe przełyku
1)
Manometria przełykowa
2)
Badanie radioizotopowe
3)
Monitorowanie pH przełyku
4)
Wewnątrzprzełykowe 24h-monitorowanie stężenia
bilirubiny
5)
Badanie różnicy potencjałów elektrycznych w
przełyku
6)
Testy prowokacyjne
-test kwaśnej perfuzji przełyku (próba Bernsteina)
-test Warshawa
-Test z edrofonium
-Test balonowego rozciągania przełyku
-Test z użyciem oktapeptydu cholecystokininy
Choroba refluksowa
przełyku
Częstość występowania 0,35-2% dla całej populacji
Całkowity czas ekspozycji błony śluzowej przełyku na zarzucaną
kwaśną treść o wartości pH <4 nie przekracza 2%czasu w ciągu
dnia i 0,3%czasu w ciągu nocy.Jeżeli zarzucaniu
potwierdzonemu obiektywnymi metodami diagnostycznymi
towarzyszą dolegliwości lub związane z nim powikłania,to w grę
wchodzi patologiczne zarzucanie żołądkowo-przełykowe lub
choroba refluksowa przełyku
Warunkiem rozpoznania patologicznego zarzucania żołądkowo-
przełykowego jest całkowity czas ekspozycji przełyku na kwaśną
treść żołądkową o pH<4 przekraczający 4,5%czasu 24h badania
-u osób z patologicznym refluksem i zmianami zapalnymi w
przełyku potwierdzonymi badaniem endoskopowym lub
histopatologicznym rozpoznaje się zapalenie przełyku(reflux
oesophagitis)
Do rozwoju pełnoobjawowej choroby prowadzą
takie mechanizmy patofizjologiczne, jak:
1)
Nadmierna ekspozycja bł.śluzowej przełyku na sok
żołądkowy ,czyli niewydolność mechanizmu
antyrefluksowego
Niewydolność dolnego zwieracza przełyku-
ciś.<10mmHg,dł.<2,5 cm
Najczęstszą przyczyną nadmiernej ekspozycji bł.śluzowej
przełyku na sok żołądkowy są przejściowe relaksacje LES
,niezależne od połykania, natomiast związane ze zmniejszeniem
ciś. w obrębie zwieracza do wartości ciś. panującego w żołądku,
zab. prowadzące do upośledzenia czynności żołądka:nadmierne
wydzielanie HCl,zwiększone ciś wewnątrzżołądkowe
1)
Nadmierna wrażliwość i podatność bł.śluzowej
przełyku na sok żołądkowy
2)
Rozwój powikłań związanych z nadmierną ekspozycją
bł. śluzowej przełyku na sok żołądkowy
Do anatomicznych wad,zaburzeń
czynnościowych,stanów chorobowych,w
przebiegu których dochodzi do wtórnej
niedomogi mechanizmu antyrefluksowego
,należą:
Przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego,przepuklina
wślizgowo-okołoprzełykowa
Stan po operacjach wpustu(górna resekcja żołądka,wagotomia)
Upośledzenie pasażu żołądkowego (zwężenie
dwunastnicy,odźwiernika)
Zab.metaboliczne-angio i neuropatia cukrzycowa,kwasica,marskość
wątroby
Choroby układowe-sklerodermia,toczeń rumieniowaty ch.Raynauda
niepowściągliwe wymioty ciężarnych
Niedokrwistość złośliwa
Zmiany starcze przełyku
Zespół dolegliwości występujących w
przebiegu ChRP obejmuje:
1)
Zgagę 58%
2)
Zwracanie pokarmów44%
3)
Odbijanie
4)
Zaburzenia połykania 28%
5)
Niedokrwistość 19%
6)
Objawy związane z gardłem lub chrypka
7)
Objawy ze strony dróg oddechowych
8)
Fusowate wymioty
9)
Masywne krwawienia 12%
Objawy kliniczne ChRP
TYPOWE(przełykowe)
1)
Zgaga
2)
Ból w nadbrzuszu
3)
Odbijanie
4)
Zwracanie
pokarmów
5)
Dysfagia
NIETYPOWE
(pozaprzełykowe)
1)
Objawy otolaryngologiczne
Chrypka,kaszel
Uczucie dławienia w gardle
Zapalenie krtani
1)
Objawy płucne
Astma oskrzelowa
Przewlekle zap.oskrzeli
Zap.płuc z zachłyśnięciem
treścią żołądkową
1)
Uszkodzenie szkliwa zębów
PowikłaniaChRP
Zapalenie refluksowe przełyku
Krwawienie
Zwężenia przełyku
Skrócenie przełyku
Zespół opornych dolegliwości refluksowych
Owrzodzenie drążące przełyku w nabł.gruczołowym
(owrzodzenie Barretta)lub owrzodzenie Savary’ego i Wolfa
w okolicy połączenia nabłonków płaskiego i gruczołowego
Przełyk Barretta
Zwężenia połączenia przełykowo-żołądkowego
(pierścień Schatzkiego)
Powikłania oddechowe
Wtórne zab.motoryki przełyku
Rozpoznanie
1)
Wywiad
2)
Badanie radiologiczne z zastosowaniem środka
cieniującego
przepuklina rozworu przełykowego
Rtg wykonane metodą podwójnego kontrastu
nadżerki,zwężenia pozapalne,pierścienie
1)
Endoskopia z biopsją u -60% chorych z
typowymi dolegliwościami występują zmiany
patologiczne w bad.endoskopowym
2)
Cel-rozpoznanie reflux oesophagitis,powikłań
ChRP
3)
Endoskopowe klasyfikacje refluksowego
zap.przełyku
-Savary‘go i Millera,Los Angeles i podział
MUSE
1)
Pomiary pH-metryczne przełyku-wykonywane jako
24h pH-metria przełykowa
2)
Podstawą rozpoznania patologicznego zarzucania
żołądkowo-przełykowego jest stwierdzenie
nieprawidłowej,przedłużonej ekspozycji przełyku
na kwaśną lub rzadziej alkaliczną treść żołądkową
lub dwunastniczą.
3)
Stacjonarna manometria przełyku
Ocena ciśnienia na poziomie dolnego zwieracza
przełyku
1)
Scyntygrafia-obserwacja pasażu przełykowego i
żołądkowego i wykrycie zarzucania dwunastniczo-
i żołądkowo-przełykowego
Leczenie
Zalecenia ogólne:unikanie obfitych,tłustych
posiłków,zredukowanie masy ciała,unikanie
alkoholu, nikotyny,kawy,czekolady,zmiana
pozycji ciała w czasie snu(uniesienia wezgłowia
łóżka),unikanie leków wzmagających
wydzielanie żołądkowe,zmniejszających
napięcie spoczynkowe LES-teofilna,blokery
kanału wapniowego i uszkadzających błonę
śluzową przełyku:NLPZ,preparaty żelaza i
chlorku potasu,odstawienie lub zmniejszenie
dawek antagonistów iadrenergicznych
Leczenie farmakologiczne
1)
Leki zobojętniające-sole magnezu,glinu i wapnia i kwas
alginowy
2)
Leki prokinetyczne:
agoniści rec.chlinergicznych-betanchol
Leki antydopaminergiczne-metoklopramid-zwiększają
ciś.spoczynkowe LES,działanie przeciwwymiotne,pobudzają
mięśnie gładkie przewodu pok.
Agoniści rec.5-HT4 -cyzapryd
1)
Leki mukoprotekcyjne
Sukralfat,cytrynian tripotasowo-bizmutawy
1)
Antagoniści rec.H2-
ranitydyna,cymetydyna,famotydyna,nizatydyna
2)
Inhibitory pompy protonowej
IPPomeprazol,pentoprazol.lanzoprazol,
Leczenie operacyjne
Stosowane jest u chorych ,u których leczenie
farmakologiczne jest nieskuteczne i w przypadku rozwoju
powikłań(przełyk Barretta,zweżenie)
Wszystkie operacje polegają na otoczeniu dolnego
odcinka przełyku dnem żołądka i przywróceniu
wewnątrzbrzusznego położenia dystalnego fragmentu
przełyku z połączeniem żoł-przełykowym poniżej przepony
Przy prawidowej perystaltyce-pełna fundoplikacja
sposobem Nissena(360
0
) --> polega na otoczeniu
końcowego odcinka przełyku dnem żołądka w postaci
,,mufki’’
Brak perystaltyki lub znaczne jej upośledzenie-niepełna
fundoplikacja Belseya sposobem Mark IV polegająca na
otoczeniu dolnego odcinka przełyku dnem żołądka w
zakresie 270
0
,z dostępu przez lewostronną torakotomię
Przy skróceniu przełyku i zachowanej perystaltyce-
gastropeksja(gastroplastyka) sposobem Collisa i Nissena
lub Collisa i Belseya-jednoczesne wydłużenie przełyku i
fundoplikacja i od strony brzusznej lub kl.piersiowej.
Operacja Hilla lub tylna gastropeksja- z użyciem więzadła
łukowatego do przywrócenia wewnątrzbrzusznego
położenia dystalnego odcinka przełyku
Założenie protezy Angelchika
Zarzucanie dwunastniczo-żołądkowe-cholecystektomia
W przypadku powikłanej choroby ChRP:z dużego stopnia
dysplazją typu Barretta,przy znacznym skróceniu i
bliznowatym zwężeniu przełyku, u chorych z ciężką
dysfagią,epizodami krwawienia do przewodu
pokarmowego,po wielu zabiegach antyrefluksowych –może
zachodzić potrzeba całkowitego wycięcia przełyku z
rekonstrukcją ciągłości przewodu pokarmowego przy
użyciu żołądka lub jelita
Antyrefluksowe operacje laparoskopowe
Endoskopowe procedury antyrefluksowe
Pierwotne zaburzenia motoryki
przełyku
Istotą pierwotnych zaburzeń motoryki przełyku jest
pojawienie się i rozwój nieprawidłowej czynności ruchowej
ograniczonej wyłącznie do przełyku.Maja one charakter
neurogennej,miogennej lub neuromiogennej dysfunkcji
przełyku.
Wśród pierwotnych zab.motoryki przełyku można
wyróżnić:
Dysfunkcję górnego zwieracza przełyku i uchyłek Zenkera
Achalazję
Rozlany kurcz przełyku
Nadmierne(bolesne)skurcze przełyku
Nadkurczliwość i nadpobudliwość dolnego zwieracza
przełyku
Nieswoiste zab.motoryki przełyku
Dysfunkcję motoryki charakteryzującą się równoczesnym
występowaniem achalazji i rozlanego kurczu
Postępującą z wiekiem dysfunkcję przełyku
Wtórne zaburzenia
motoryki
Do wtórnych zaburzeń motoryki przełyku może
dojść w przebiegu następujących chorób:
Kolagenozy
Chemicznego i fizycznego uszkodzenia
przełyku
Zaburzeń hormonalnych i metabolicznych
Choroby Chagasa
Zaburzeń nerwowo-mięśniowych
Choroby refluksowej przełyku
Achalazja
To najlepiej poznane i najczęściej
rozpoznawane(70%) pierwotne zaburzenie
motoryki przełyku
Istotą choroby jest upośledzenie opróżniania
przełykowego bez ewidentnej przyczyny
organicznej(zwężenia) w dystalnym odcinku
przełyku.
U jej podstaw leżą 2 zaburzenia:
1)
upośledzenie rozkurczu prawidłowego lub
przerośniętego dolnego zwieracza przełyku,
2)
Brak perystaltyki trzonu przełyku
Mikro:brak kom. zwojowych splotu
Auerbacha,zwyrodnienie nerwów błędnych i
zmiany w j.ruchowych n.X->zaburzenie neurogenne
Etiologia nieznana
Objawy kliniczne
Występuje najczęściej u osób w wieku 50-60
lat,K=M
Klasyczny obraz kliniczny obejmuje:
Długotrwałe,stopniowo narastające trudności w
połykaniu-dysfagia
Większe nasilenie dysfagii w stanach napięcia
emocjonalnego lub podczas szybkiego jedzenia
Zmniejszenie masy ciała
Zwracanie pokarmów
Powikłania płucne-zachłystowe zap.płucne,ropnie
płuc,przewlekły kaszel,chrypka
Bóle w kl.piersiowej
Niedożywienie
Rak przełyku(8-10% chorych)-u pacjentów z
achalazją 30-krotnie częściej rak płaskonabłonkowy
przełyku
Bad.radiologiczne z użyciem środka cieniującego-
charakterystyczny obraz przełyku lejkowato zwężonego w
odcinku nadwpustowym i poszerzonego powyżej. Przewężenie w
dystalnym odcinku, zlokalizowane jest przeważnie na wys. LES
i jest charakterystyczne dla tej choroby-obraz ,,ptasiego dziobu”
Na podstawie bad.radiologicznego wyróżnia się III stopnie kurczu
wpustu:
I-średnica przełyku nie przekracza 6 cm
II przełyk o średnicy do 10 cm
III- przełyk poszerzony> 10 cm,esowato wygięty
Badanie endoskopowe
Manometria przełyku
-
wysokie ciś, spoczynkowe w strefie LES,brak perystaltyki w
obrębie trzonu przełyku,brak lub nieprawidłowa relaksacja LES
.
Podstawą rozpoznania kurczu wpustu jest
stwierdzenie podczas bab.manometrycznego braku
perystaltyki przełyku!
Testy prowokacyjne
:z użyciem oktapeptydu
cholecystokininy
Leczenie
Zalecenia ogólne:unikanie szybkiego jedzenia, pokarmów
nasilających dysfagię,stanów wzmożonego napięcia
emocjonalnego,ułożenie wyższe głowy i tułowia w czasie snu
Leczenie farmakologiczne:blokery kanału
wapniowego,nitraty-ograniczone zastosowanie-> u chorych z
I stopniem
Instrumentalne rozszerzenie okolicy wpustu
Leczenie operacyjne:
Operacją z wyboru w przyp.kurczu wpustu jest miotomia
sposobem Hellera-polega na podłużnym nacięciu warstwy
mięśniowej wpustu i dolnej części przełyku(7,5cm)na dł.10-
12cm,może być wykonana techniką laparoskopową
Wskazania do leczenia chirurgicznego:II i III stopień
zaawansowania achalazji
W niektórych przypadkach leczenie operacyjne powinno
zostać poszerzone o wycięcie przełyku-ezofagektomia
wskazanie względne:wymiar poprzeczny przełyku >8cm
(magaesophagus),
wskazanie bezwzględne-rak płaskonabłonkowy
Rozlany kurcz przełyku (przełyk
korkociągowaty)
należy do klasycznych,idiopatycznych chorób motorycznych
przełyku,
jest to zaburzenie czynności przełyku charakteryzujące się
silnymi kurczami niezależnymi od ruchów perystaltycznych
Głównym objawem,występującym u wszystkich chorych,są
bóle w klatce piersiowej.Najczęściej mają charakter
okresowy,występują w ciągu dnia.Lokalizują się
zamostkowo,promieniują do pleców.
Dysfagia,zgaga,regurgitacje
Rozpoznanie:
Manometria( kryteria rozpoznania) :
wystąpienia jednoczasowych skurczów(>30% liczby
skurczów) po każdym połknięciu standardowej ilości
płynu,okresowa prawidłowa perystaltyka
przełyku,zachowana prawidłowa reakcja zwieracza na
połykanie
Bad.radiologiczne: charaktrystyczny obraz – przełyk
przypomina korkociąg lub różaniec,
Bad.uzupełniające:24- pH-metria przełyku
rentgenoskopia,bad.scyntygraficzne i testy prowokacyjne
-bad.endoskopowe
Leczenie
Leczenie farmakologiczne:nitraty,blokery
kanału wapniowego,leki
antycholinergiczne(pochodne hioscyny),duże
dawki IPP gdy stwierdzony refluks żoł-
przełykowy
Lecz.operacyjne:ezofagomiotomia-polega na
podłużnym nacięciu warstwy mięśniowej
przełyku od poziomu łuku aorty do poziomu
tuż powyżej dolnego zwieracza przełyku
Z.MALLORY’EGO
WEISSA
W wyniku gwałtownego wzrostu ciśnienia
wewnątrzbrzusznego w ok. połączenia przełyk
–żołądkowego może dojść do pęknięcia bł.śl i
krwawienia
Uszkodzenie ograniczone do bł.śl
ok..wpustu,nie penetruje w głąb ściany,biegnie
wzdłuż ściany przełyku
PRZYCZYNY:wymioty,drgawki,powikłanie
endoskopii lub znieczulenia ogólnego,tępy uraz
OBJAWY:wymioty lub kaszel któremu
towarzyszy odksztuszanie krwistej wydzieliny
90% ustępuje samoistnie,ewentualnie
endoskopia
UCHYŁKI PRZEŁYKU
Ze względu na etiologię,objawy i dostęp
operacyjny : 3
rodzaje:gardłowo-przełykowy(uchyłek Zenkera),
przyoskrzelowe , nadprzeponowe
Ze względu na mechanizm powstawania:
- uchyłki z pociągania –w śr. cz.przełyku,na
wysokości rozdwojenia tchawicy,blizny po
przebytym stanie zapalnym,zwykle bezobjawowe
- uchyłki z wypuklenia-niewielkie
przepukliny,powstały w wyniku ruchów
perystaltycznych przełyku powyżej miejsca
długotrwałej stenozy
DIADNOSTYKA: RTG z użyciem środka
cieniującego oraz endoskopia
Nowotwory przełyku
ŁAGODNE:b.rzadkie,najczęściej
występują w dolnej i śr.części przełyku
Najczęściej:mięśniak gładkokomórkowy,
zwykle bezobjawowy
ZŁOŚLIWE:10% wszystkich neo
p.pok,w 90%rak płaskonabłonkowy>
gruczolakorak
CZYNNIKI
SPRZYJAJĄCE
Alkoholizm(25 x częściej)
Palenie tytoniu(7x)
Gorące potrawy
Przedłużony kontakt pokarmów
z bł.śl(achalazja,z.Plummera
Vinsona,zwężenie przełyku)
Modzelowatość stóp i dłoni
STANY PRZEDRAKOWE
Przełyk Baretta
Achalazja
Leukoplakia
Oparzenia
Gorące pokarmy przewl.st.zap
Z.Plummera Vinsona
Owrzodzenia
OBJAWY
Dysfagia
Chudnięcie
Ból
Ślinotok
Czkawka
Chrypka
DIAGNOSTYKA
BAD PRZEDMIOTOWE
KONTRASTOWE BAD PRZEŁYKU
ENDOSKOPIA-
bad.podstwowe,pozwala uwidocznić
guz i pobrać wycinki do bad hist-pat
BRONCHOSKOPIA
CT-do oceny stopnia
zaawansowania ch-by
OCENA STOPNIA
ZAAWANSOWANIA
KLINICZNEGO-STAGING
Tis i T0-przeżywalność-5lat
T2-przeżywalność 5 lat<60%
T3-przeżywalność 5 lat<25%
T4-przeżywalność-0%
LECZENIE
Chirurgiczne-zależnie od
lokalizacji
Paliatywne-polega na
usunięciu objawów
LECZENIE
Operacyjne-najlepsze wyniki
osiąga radykalna resekcja
przełyku z limfadektomią o
odpowiednim zakresie
Jeśli niemożliwe całkowite
wycięcie guza-leczenie paliatywne
(endoskopia+radioterapia)
LECZENIE NOWOTWORÓW
NIEZŁOŚLIWYCH
Usunięcie drogą operacyjną(najczęściej jest to
wyłuszczenie guza od strony warstwy mięśniowej
ściany przełyku bez naruszania bł.śluzowej,a tym
samym bez otwierania światła-z dostępu przez
jamę brzuszną(metoda z wyboru u chorych z
refluksem żoł-przełyk u których możliwe jest
jednoczesne wykonanie zabiegu antyrefluksowego
Usunięcie droga endoskopowa(elektroresekcja z
wykorzystaniem pętli diatermicznej)-do takiego
postępowania kwalifikują się zmiany
powierzchowne ,podśluzówkowe,polipowate o
średnicy<2cm;mniejsze zmiany można usunąć przy
pomocy kleszczyków biopsyjnych z
elektrokoagulacją
OPERACJE REKONSTRUKCYJNE
PRZEŁYKU
WSKAZANIA DO OPERACJI(pierwotny
rak przełyku,przełyk Barretta oraz
nienowotworowe zwężenia przełyku (rzadko
zaawansowana achalazja czy guzy
niezłośliwe)
Wycięcie całej części przełyku położonej
poniżej zmiany patolog wraz z wpustem
żołądka,w granicach których wielkość zal od
charakteru ch-by
Jeśli neo złośliwy-margines bezpieczeństwa
co najmniej 5cm,optymalni 10cm
Ubytek ściany przełyku odtwarza się za
pomocą uszypułowanej tuby żołądka ,jelita
cienkiego,j.grubego
LECZENIE OPERCYJNE-
ZALEŻNIE OD
LOKALIZACJI
Rak szyjnego odc. przełyku-
PLE=resekcja
przełyku+laryngektomia(usunięcie
guza z krtanią z cięcia szyjnego,wraz
z resekcją piersiowej części przełyku
z dostępu przez
torakotomię(śmiertelność-9%);
alternatywnie-zastąpienie wyciętego
odc. przełyku wolnym przeszczepem
jelita z zespoleniem naczyniowym
lub wykonanie plastyki
LECZENIE OPERACYJNE-
cd
Rak środkowej cz. przełyku-
leczenie wieloetapowe-usunięcie
całego przełyku piersiowego i
wykonanie uszypułowanej wstawki z
jelita;
Rak dolnej cz.przełyku-częsciowe
wycięcie przełyku i żołądka z
przywróceniem ciągłości przez
zespolenie przełyk-żołądek w kl.p
Czynnik
prognostyczny
-obecność odległych
przerzutów
„+’-średni czas przeżycia 6-
12 mies,niezależnie od
lokalizacji,typu
histologicznego i sposobu
leczenia
„-’-najważniejsza lokalizacja i
staging
ROKOWANIE
Korzystne-jeśli brak objawów
zajęcia ww.chł,lub guzy
małe,poddające się leczeniu.
Rak płaskonabłonkowy i
gruczołowy- złe
rokowanie,wyleczalność-mniej niż
5%
Nieoperacyjne metody
postępowania paliatywnego
Poszerzanie zwężenia-za pomocą balonu
wprowadzonego za pomocą prowadnicy lub
endoskopu;
Metody iniekcyjne-wstrzykiwanie do guza drogą
endoskopową subst chem powodujace jego
martwice i rozpad(najczesciej –98%etanol
Terapia laserowa
Endoprotezy przełykowe-b.rzadko,bo chorzy nie
byli zdolni donormalnego odzywiania
STENTY SAMOROZPRĘŻAJĄCE
Terapia fotodynamiczna
PRZEDZIURAWIENIE PRZEŁYKU
PRZYCZYNY:powikłanie endoskopii(górny
zwieracz przełyku),ciało obce(łuk aorty,lewe
oskrzele),guz przełyku(przewężenie żoł-przełykowe
na skutek rozszerzania nowotworowych,lub
nienowotworowych
zwężeń),samoistnie(z.Boerhaave’go)
OBJAWY: silny ból w kl.p najbardziej nasilony na
wysokości miejsca uszkodzenia,trzeszczenie w
obrębie szyi związane z odmą śródpiersiową,mogą
wystąpić objawy wstrząsu
LECZENIE:operacyjne lub zachowawcze w
przypadku niewielkich perforacji(żywienie
dojelitowe/pozajelitowe,antybiotykoterapia i drenaż
jamy opłucnej w której zwykle znajduje się
wysięk)endoskopoe zamknięcie otworu metalowymi
klipsami
PRZEPUKLINY
PRZEPONOWE
PRZEPUKLINA ROZWORU
PRZEŁYKOWEGO-najczęstsza przepuklina
przeponowa,
4 typy:
wślizgowa,
okołoprzełykowa
mieszane
wrodzony krótki przełyk;
PRZEPUKLINA
WŚLIZGOWA
80-90% wszystkich przepuklin rozworu przełykowego
u 50% pacj –przebieg bezobjawowy
W zależności od wielkości może upośledzać mechanizm
zabezpieczający przed zarzucaniem treści żołądkowej do
przełyku i potęgować zaburzenia perystaltyki trzonu
przełyku
Powoduje zwiększenie zaburzeń zarzucania żoł-
przełyk,wydłużony pasaż przełykowy i oczyszczanie
przełyku z zarzucanej treści
Przypomina refluks żołądkowo przełykowy-
RÓŻNICE:zgaga zależnie od pozycji ciała(↑ w pozycji
leżącej,↓ w pozycji stojącej),zwracanie pokarmów-w
nocy mogą doprowadzić do zachłyśnięcia treścią
pokarmową,dysfagia-jako wynik zwężeń pozapalnych
DIAGNOSTYKA
RTG z użyciem środka
cieniującego
ENDOSKOPIA-prawidłowo
wpust przylega do endoskopu
w badaniu odwróconym,w
przepuklinie wyraźna
przestrzeń między aparatem a
ściana wpustu.
NA PODSTAWIE OBRAZÓW ENDOSKOPOWYCH
OPRACOWANO 4-STOPNIOWĄ
SKALĘ PRZEPUKLIN
WSLIZGOWYCH
I stopień -widoczna różnica pomiędzy połączeniem
żołądkowo-przełykowym a rozworem przełykowym przepony;w
bad.odwróconym ściany wpustu prawidłowo przylegają do
endoskopu;
II stopień –widoczna różnica między połączeniem p-ż a
rozworem przełykowym przepony;w bad odwróconym ściany
wpustu przylegają do endoskopu i tylko okresowo wpust ulega
krótkotrwałemu otwarciu;
III stopień –widoczna różnica między połączeniem p-ż a
rozworem przełykowym przepony(>2cm);wyst obj klin refluksu
żołądkowo-przełykowego;w bad odwróconym stale utrzymuje
się pomiędzy ścianami wpustu a endoskopem margines wolnej
przestrzeni o szer0.5-1cm;
IV stopień-obraz typowy dla dużej przepukliny
wślizgowej,widoczna różnica między połączeniem p-ż,a
rozworem przełykowym przepony (>2cm)występują obj klin
refluksu żołądkowo-przełykowego;w bad odwróconym stale
utrzymuje się pomiędzy ścianami wpustu a endoskopem
margines wolnej przestrzeni o szer. >1cm
PRZEPUKLINA
OKOŁOPRZEŁYKOWA
Bez względu na wielkość-bezobjawowa,choć
może dawać powikłania jak każda
przepuklina(zap.worka
przepuklinowego,przepuklina
nieodprowadzalna,uwięźnięta-triada obj-
1)obecność trzew wypełnionych powietrzem w
kl.p,widoczne w RTG,2)niedrożność GOPP-
widoczne w RTG ze środkiem
cieniującym,3)brak istotnych odchyleń w badaniu
jamy brzusznej
Niektóre obj. jak duszność, wynikają z ucisku
jaki wywiera na sąsiednie narządy
przemieszczony do kl.p żołądek
PRZEPUKLINY URAZOWE
PRZEPONY
Powstają w wyniku przerwania ciągłości przepony w
następstwie ran przenikających(rana kłuta,postrzałowa),lub
tępych urazów brzucha i kl. P
Do rozerwania przepony dochodzi zwykle w jej częsci
błoniastej ,po str.lewej
Pozbawione worka przepuklinowego
OBJAWY:zależą od objętości trzewi przemieszczonych do
kl.p(mogą występować obj narastającej niewydolności
krążeniowo oddechowej jak i niedrożności p.pok
ROZPOZNANIE:RTG przeglądowe z uwidocznieniem
przepony i RTG p.pok z użyciem kontrastu
LECZENIE :chirurgiczne z dostępu od str klp lub jamy
brzusznej
WRODZONE PRZEPUKLINY
PRZEPONY
Wrotami przepuklin są otwory w przeponie
powstałe w wyniku niepełnego
wykształcenia przyczepów przepony do
żeber i mostka
Otwory przymostkowe-
Morgagniego,żebrowe-Bochdaleka
Przepukliny te są najczęściej przyczyną
zaburzeń krążeniowo-oddechowych
wynikających z ucisku zawartości
przepukliny na narządy śródpiersia i kl.p
Leczenie chirurg polega na zaszyciu wrót
przepukliny.