METODY
WSPOMAGAJĄC
E LECZENIE
ZCURNŻ
METODY
WSPOMAGAJĄCE
Redukcją objawy dokuczające pacjentowi
Nie mają wpływu na przyczynę dolegliwości
Przynoszą szybką ulgę w cierpieniu
Jest to jedynie leczenie objawowe, nie powinno
być traktowane jako leczenie definitywne
Najczesciej ich działanie to leczenie bólu i
dysfunkcji
Wyróżnia się dwa typy:
Farmakoterapia
Fizykoterapia
Nie jest rozwiązaniem prowadzącym do eliminacji
przyczyn, a tylko uzupełnieniem fizykoterapii, która
przynosi najlepsze rezultaty często z leczeniem
definitywnym
Jeżeli leki są rzeczywiście wskazane w redukcji objawów
dysfunkcji to powinny być zalecane pacjentowi w
określonych ramach czasowych.
Wśród leków najcześciej zalecanych:
Przeciwbólowe
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Steroidowe
Przeciwlękowe(anksjolityki)
Rozluźniające mieśnie
Miejscowo znieczulające
PRZECIWBÓLOWE
W przypadku gdy impulsacja bólowa typu
głębokiego stanowi przyczynę dolegliwości, jest to
jednocześnie metoda leczenia definitywnego
.Wyróżniamy leki :
NIEOPIOIDOWE:
np.TYLENOL – Lek z wyboru przy bólu nieznacznym do
średniego.
OPIOIDY – Mogą wywołac działanie depresyjne na
OUN i uzależniac. Stosowane krótko przy bólu
intensywnym o charakterze ostrym.
Leki silnie uzależniające (np.morfina) są
przeciwskazane
NIESTEROIDOWE LEKI
PRZECIWZAPALNE
NSAID
Wskazane przy bólu łagodnym i umiarkowanie
intensywnym związanym ze stanem zapalnym oraz w
przypadku ostrego bólu pooperacyjnego
Głównym wskazaniem jest ból mieśniowo-szkieletowy.
Wykazują działanie objawowe, nie zapobiegają dalszemu
uszkodzeniu przeciążonych tkanek ( wyjątek: stan zapalny
ssż)
Mechanizm: hamowanie cyklooksygenazy szlaku kwasu
arachidonowego.
Dzielimy je na:
Pochodne indolowe (Indometacyna, Sulindac)
Pochodne kwasu propionowego ze zredukowanym czasem
połowicznego rozpadu (Ibuprofen, Naproksen)
Skutecznym lekiem na bóle mieśniowo-szkieletowe jest
IBUPROFEN. Dawka: 600-800mg 3xdziennie. Dawka ta
skutecznie eliminuje też cykliczne efekty związane z bólem
głebokim.
NSAID można stosowac miejscowo w postaci żelu/maści
KETOPROFEN
Dłuższe stosowanie może wywołac podrażnienie błony
śluzowej żołądka, owrzodzenia (przyjmowanie podczas
posiłku)
Preparaty te redukują uogólnioną odpowiedź organizmu na
podrażnienie.
Regularne stosowanie doustnych NSAID zalecane w
leczeniu stanów zapalnych stawu skroniowo-żuchwowego
oraz mialgii modulowanej ośrodkowo – Aspiryna,
Ibuprofen, Naproksen, Ketoprofen, Flurbiprofen).
Preparaty te dla osiągniecia pożądanego działania powinny
być stosowane minimum 3 tygodnie.
PREPARATY STEROIDOWE
Skuteczne działanie przeciwzapalne, lecz nie są
wskazane dla pacjentów z dysfunkcjami ze względu
na ich działania uboczne. WYJĄTEK: ostry, uogólniony
stan zapalny stawów i mieśni związany z zapaleniem
wielostawowym.
W celu redukcji dolegliwości bólowych i ograniczenia
ruchomości żuchwy stosowano wstrzykiwania
bezpośrednio do jamy stawu skroniowo-żuchwowego
jednak wielokrotne iniekcje są szkodliwe dla stawu.
Korzystne działanie iniekcji na reumatoidalne
zapalenie stawu skroniowo-żuchwowego
ŚRODKI PRZECIWLĘKOWE
Stosowane gdy czynnikiem etiologicznym
pojawienia się dysfunkcji jest stres o wysokim
nateżeniu.
Anksjolityki nie redukują stresu, a jedynie
zmniejszają wrażliwośc pacjenta i jego reakcje.
BENZODIAZEPINY
DIAZEPAM – Codziennie, lecz nie dłużej niż 7dni.
Pojedyncza dawka 2,5-5mg przed snem w celu
rozluźnienia mieśni i redukcji nocnej reakcji
parafunkcjonalnej.
KLONAZEPAM – ostre objawy związane ze stanami
lekowymi i bruksizmem nocnym.
PREPARATY ROZLUŹNIAJĄCE
MIĘŚNIE
Efekt redukujący objawy jest minimalny
Wiekszośc bólów mieśniowych nie wiąże się ze
znaczną intensyfikacją tych mieśni.
Mechanizm: zdolnośc do zwiekszania puli amin
biogennych serotoniny i norepinefryny w obrebie
OUN.
W przypadku bólu mieśniowo-szkieletowego oraz
napieciowego bólu głowy dawka skuteczna to już
10mg.
Redukują liczbe epizodów wybudzania podczas snu
PREPARATY MIEJSCOWO
ZNIECZULAJĄCE
Mają zastosowanie w rozpoznawaniu, a czasem i leczeniu
zaburzeń Układu Ruchowego Narządu Żucia.
Pomocne w różnicowaniu pomiedzy miejscem odczuwania,
a źródłem generowania bólu
Stosowane w przypadku leczenia bólu mieśniowo-
powieziowego , są efektywne długo po zmetabolizowaniu.
Przerywają efekt bólu cyklicznego, co daje możliwośc
neuronom ośrodkowym powrotu do stanu bardziej
zbliżonego do prawidłowego
2% LIDOKAINA
0,5% BUPIWAKAINA (przedłużone działanie,ale toksyczne
dla mieśni)
SÓL SODOWA KWASU HIALURONOWEGO – działa
przeciwbólowo podawana jest po zabiegu artrocentezy
SSŻ
CZYNNIKI FIZYCZNE
TECHNIKI MANUALNE
- Termoterapia
- Terapia schładzająca
- Ultradźwieki
- Fonoforeza
- Jonoforeza
- Symulacja elektrogalwaniczna
- Przezskórna nerwowa
elektrostymulacja
- Akupunktura
- Laser
- Mobilizacja tkanek
miekkich
- Mobilizacja stawu
- Zabiegi mieśniowe
Wyróżniamy w niej zastosowanie:
TERMOTERAPIA
Zastosowanie ciepła i jego wykorzystanie do stymulacji
krążenia krwi w obrębie zmienionych chorobowo tkanek.
Większość koncepcji zakłada, że złożony mechanizm bólu
mięśniowego odczuwalnego jako miejscowa bolesność
mięśniowa związany jest ze zredukowanym przepływem
krwi przez dotknięty mięsień. Termoterapia wydaje się
przeciwdziałać temu zjawisku, powodując rozkurcz naczyń,
co prowadzi do redukcji objawów.
Ciepło powierzchniowe aplikuje się przez polozenie
ciepłego wilgotnego ręcznika na bolesną okolicę.
Zabieg ten powinien trwać 10 do 15 min. ( nie
przekraczająć 30min)
TERMOTERAPIA
SCHŁADZAJĄCA
Okazała się prostszą i często efektywną moetodą
pozwalając na redukcję dolegliwości bólowych
Działanie zimna rozluźnia mięśień znajdujący się w
stanie niekontrolowanego przykurczu, redukując w
ten sposób towarzyszący ból.
Lód powinien być aplikowany ruchami kolistymi w
dotknięte miejsce, bez wywierania ucisku.
Początkowo pacjent ma nieprzyjemne odczucia,
które szybko przekształcają się we wrażenie
pieczenia.
Jeśli nastąpi dalsza aplikacja zimna, to jej
rezultatem będzie lekki dyskomfort bólowy, a
potem odrętwienie ( brak czucia) . Gdy zaczyna się
odrętwienie, należy zaprzestać aplikacji zimna,
generalnie lód nie powinien być przykładany na
dłużej niż 5 -7 min.
ULTRADŹWIĘKI
Efektem działania jest:
Podniesienie temperatury na granicy tkanek, przez
co możliwe jest działanie na głebszych poziomach
tkankowych.
Powodują wzrost przepływu krwi
Umożliwiają rozdzielenie włókien kolagenowych,
co poprawia rozciągliwośc i spreżystośc tkanki
łącznej.
U pacjentów po urazach metoda ta powinna być
stosowana równocześnie razem z powierzchowną
aplikacją ciepła
FONOFOREZA
Umożliwia przezskórną, głebszą penetracje
substancji leczniczych za pośrednictwem
ultradźwieków.Do zabiegu używa się:
HYDROKORTYZON – w postaci 10% kremu,
nanoszony na okolice SSŻ
SALICYLANY
ŚRODKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE
JONOFOREZA
Umożliwia penetracje środków terapeutycznych
w głąb tkanek, bez ingerencji innych narządów –
w sposób bezpośredni.
Preparat nanosi się na podkładke z gąbki
Uzywany jest prąd o niskim natężeniu
Stosujemy w tym leczeniu :
ŚRODKI MIEJSCOWO ZNIECZULAJĄCE
PREPARATY PRZECIWZAPALNE
PRZEZSKÓRNA
NERWOWA
ELEKTROSTYMULACJA
(TENS)
Stała stymulacja włókien nerwowych bodźcami
podprogowymi
Jeżeli końcówka urządzenia zostanie przyłożona do
okolicy generującej dolegliwości bólowe, aktywnośc
elektryczna spowoduje ograniczenie percepcji
bodźców bólowych
Uzywany jest tu prąd dwufazowy, o niskim
nateżeniu i napieciu oraz zmiennej czestotliwości
Jego zastosowanie orientuje się w strone stymulacji
czuciowej różnych postaci zaburzeń bólowych
LASER
Wyrózniamy laser zimny/miekki/biostymulujący
Skuteczny w przypadku schorzeń układu
mieśniowo-szkieletowego, neurologicznych i
reumatoidalnych
Przyspiesza synteze kolagenu, stymuluje
wazogeneze, redukuje mikroorganizmy, zmniejsza
nateżenie bólu.
Zabiegi wykonywane przez terapeutę, których celem jest
poprawa czynności i redukcja bólu URNŻ.
1.Mobilizacja tkanek miękkich
2.Mobilizacja stawów
3.Zabiegi mięśniowe
Mobilizacja tkanek
miękkich
Mobilizacja tkanek miękkich w postaci
powierzchownego i głębokiego masażu wywiera
hamujący wpływ na ból. Łagodna stymulacja
skórnych zakończeń nerwów może łagodzić ból.
Masaże takie , wraz z umiejętnym rozciąganiem
tkanek mogą być wykonywane zarówno przez
terapeutę jak i samego pacjenta. Masaż głęboki,
pobudzający ukrwienie głębokich struktur, mogący
eliminować punkty spustowe może być wykonywany
jedynie przez terapeutę.
Mobilizacja stawu
Skuteczna metoda zmniejszająca ciśnienie
wewnątrzstawowe i zwiększająca zakres ruchów w
stawie. Dystrakcje stawu przeprowadza się
układając kciuk na powierzchni żującej drugiego
trzonowca żuchwy. Kciuk wywiera nacisk na żuchwę
podczas gdy lekarz stabilizuje głowę pacjenta.
Zabiegi mięśniowe
U pacjentów doświadczających bólu często zanika
prawidłowa praca mięśni- mogą ulegać one
skróceniu bądź atrofii. Wyróżniamy 4 typy ćwiczeń:
bierne rozciąganie mięśni,
rozciąganie przy udziale badającego,
ćwiczenia izometryczne
ćwiczenia postawy ciała.
Bierne rozciąganie- to delikatne, bierne
rozciąganie dotkniętego mięśnia prowadzi ono do
przywrócenia jego pełnej długości i
funkcjonalności. Np.; nakazanie pacjentowi
otwierania ust przed lustrem
Rozciąganie z udziałem badającego- siła powinna
być przykładana z wyczuciem z coraz to większa
intensywnością. Pacjenci mogą sami uczestniczyć
w tych ćwiczeniach przykładając siłę własnymi
palcami
Ćwiczenia izometryczne- np. przyłożenie pięści
pod bródkę i próba otwierania ust mimo
występującego oporu.
Ćwiczenia postawy ciała-czyli przywracania
prawidłowej pozycji głowy i szyi oraz ich
równowagi czynnościowej.
Biofeedback
-technika umożliwiająca pacjentowi regulowanie
niektórych czynności życiowych pozostających w
zasadzie poza zasięgiem woli(np.aktywności fal
mózgowych i relaksacji mięśniowej)
Analizując mięśnie URNŻ przykłada się elektrody nad
mięśniem żwaczem, a następnie podłącza do systemu
monitorującego. Jeśli dochodzi do zaciśnięcia zębów
przez pacjenta na skali pojawiają się wysokie
wartości odczytów i generowany jest dźwięk o
wysokich natężeniach. Gdy mięśnie zostają
rozluźnione wartości wracają do pierwotnych.
Zadaniem pacjenta jest utrzymanie wcześniej
wymienionych wartości na ich podstawowym
poziomie. Kiedy ten stan zostanie osiągnięty przez
pacjenta następny etap polega na nauce percepcji i
wyczuwania tego stanu.