Zapominanie

Zapominanie – definicja

Zapominanie

– częściowa lub całkowita utrata

zdolności do odtworzenia lub
rozpoznania informacji, która
uprzednio została przyswojona.

Teorie zapominania

Rozpad śladu pamięciowego wraz z
upływem czasu.
Brak dostępu do śladu
pamięciowego.
Modyfikacja śladu pamięciowego.
Interferencja.
Wyparcie.

Hipoteza rozpadu

śladu pamięciowego

Metafory: odcisk stopy na pisaku; zdjęcie.
Jeśli ślad pamięciowy nie jest używany, to

wraz z upływem czasu słabnie, zaciera się,

rozpada – prawo nieużywania Thorndike’a.
Krytyka: nie tyle czas ma znaczenie, ile

podejmowana w tym czasie aktywność (np.

sen lub codzienna aktywność); zapominanie

nie jest biernym procesem rozpadu.
Czas ma znaczenie, ale ważniejsza jest

interferencja (badanie z „białym szumem”).

Hipoteza braku dostępu

do śladu pamięciowego

Teoria selekcjonowania zbiorów

odpowiedzi: całkowita utrata informacji

następuje jedynie w pamięci

sensorycznej i krótkotrwałej, zaś w

pamięci długotrwałej zakodowane treści

przechowywane są permanentnie.
Odtworzenie informacji może nastąpić,

gdy podamy odpowiednie wskazówki.
Argumenty za: odzyskanie utraconych

wspomnień (hipnoza, psychoanaliza,

badania Penfielda).

Hipoteza modyfikacji

śladu pamięciowego

Przekształcenia śladów
pamięciowych w fazie
przechowywania informacji.
Procesy rekonstruowania (podczas
wydobywania) i ponowny zapis
zmodyfikowanego wspomnienia.
Odświeżanie śladów pamięciowych
wiąże się z ich przekształcaniem.

Hipoteza zapominania jako

efektu interferencji

(hamowania)

Uczenie się dwóch materiałów wpływa
niekorzystnie na efekty pamięciowe.
Interferencja: (1) proaktywna – materiał
przyswojony wcześniej zakłóca
pamiętanie nowego materiału; (2)
retroaktywna – materiał przyswojony
później zakłóca pamiętanie wcześniej
wyuczonego materiału.
Materiał interferujący (interpolowany).

Czynniki

zwiększające interferencję

Podobieństwo materiału właściwego i
interpolowanego.
Podobny kontekst uczenia się.
Podobna metoda uczenia się.
Duża ilość materiałów interpolowanych.
Silne utrwalenie materiału
interferującego.
Krótka przerwa między uczeniem się
materiału właściwego i
interpolowanego.

Wyjaśnienie zjawiska

interferencji

Hipoteza konkurencji reakcji – pobudzenie

obydwu skojarzeń ze słowem-bodźcem

(wyjaśnia błędy typu: wtrącenia/intruzje).
Teoria dwuczynnikowa – konkurencja

reakcji + oduczanie się asocjacji

występujących na właściwej liście

(wyjaśnia tzw. błędy pominięcia); rodzaj

błędu zależy od stopnia wyuczenia

materiału właściwego.
Teoria zbiorów informacji; mechanizm

selekcji.

Hipoteza wyparcia

Wyparcie (represja) – usuwanie ze
świadomości przykrych wspomnień
(Freud); ale: zespół stresu pourazowego.
Pamięć słów „emocjonalnych”.
Odzyskiwanie utraconych wspomnień.
Łączenie pojęcia represji z mechanizmem
zapominania ukierunkowanego
(hamowanie wydobywania informacji).