RODZAJE KOSZTORYSÓW I METODY

KOSZTORYSOWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH

Podstawy ekonomiki,

kalkulacji kosztów

i cen

DR INŻ. MARIOLA KSIĄŻEK

Kosztorys



jest to dokument określający wartość

środków produkcji zużytych na wytworzenie

danego produktu i na tej podstawie

ustalający cenę tego produktu.

Kosztorys budowlany



określa wartość wszystkich nakładów

poniesionych na wykonanie inwestycji,

budowli, obiektu lub danego rodzaju

robót.

Klasyfikacja kosztorysów budowlanych

PODZIAŁ KOSZTORYSÓW

ZE WZGLĘDU NA

:

ZAKRES RZECZOWY

STOPIEŃ

DOKŁADNOŚCI

PRZEZNACZENIE

KOSZTORYSY :

KOSZTORYSY :

KOSZTORYSY :

• INWESTYCJI,

• OBIEKTÓW,

• RODZAJÓW ROBÓT.

• WSTĘPNE

(ORIENTACYJNE),

• GENERALNE (ZZK),

• SZCZEGÓŁOWE.

• ŚLEPE,

• NAKŁADCZE,

• INWESTORSKIE,

• OFERTOWE,

• POWYKONAWCZE,

• DODATKOWE.

Podział kosztorysów ze względu na zakres

rzeczowy:



KOSZTORYSY INWESTYCJI

– obejmują

wszystkie roboty i nakłady.



KOSZTORYSY OBIEKTÓW

– obejmują całość

kosztów obiektów.



KOSZTORYSY ROBÓT

– określają koszt

wykonania wybranych robót.

Podział kosztorysów ze względu na stopień

dokładności:



KOSZTORYSY WSTĘPNE (orientacyjne) - sporządza

się we wstępnej analizie oceny celowości realizacji

inwestycji.



KOSZTORYSY GENERALNE (tzw. zbiorcze

zestawienie kosztów) - obejmują koszty wszystkich

robót i nakładów, sporządzane są metodą

wskaźnikową w fazie założeń techniczno-

ekonomicznych,

Podział kosztorysów szczegółowych ze

względu na cel, jakiemu mają służyć:



ślepe,



nakładcze,



inwestorskie,



ofertowe,



powykonawcze,



robót dodatkowych lub

uzupełniające.

Kosztorys ślepy



stanowi część składową projektu

technicznego i sporządza go jednostka

projektowania wykonująca dokumentację

techniczną obiektu. Zawiera on opis robót,

szczegółowy przedmiar oraz podstawy do

ustalania nakładów rzeczowych.

Kosztorys nakładczy



zawiera zestawienie nakładów rzeczowych

robocizny, materiałów i pracy sprzętu w

układzie jednostkowym i scalonym, lecz

bez ich wyceny. Kosztorys nakładczy służy

do sporządzania kosztorysu inwestorskiego

oraz kosztorysu ofertowego.

Kosztorys inwestorski

Kosztorys INWESTORSKI sporządza

Zamawiający.

Stanowi on podstawę dla określenia wartości

zamówienia na roboty budowlane. Przy
ustalaniu cen jednostkowych robót należy
stosować w następującej kolejności:



ceny jednostkowe robót określone na

podstawie danych rynkowych,



kalkulacje szczegółowe.

Kosztorys ofertowy



służy do uzgodnienia ceny obiektu lub robót

budowlano-montażowych lub remontowych.



Kosztorys OFERTOWY sporządza Wykonawca

robót wtedy, gdy staje do przetargu lub

otrzymał od Inwestora propozycję złożenia

oferty na realizację robót.

Kosztorys ofertowy (c.d.)



Kosztorys OFERTOWY powinien być

sporządzony na podstawie kosztorysu

„ślepego”, udostępnionego przez

Zamawiającego.



Wybrany, sprawdzony i zatwierdzony przez

Zamawiającego kosztorys OFERTOWY

stanowi integralną część umowy o realizację

inwestycji lub robót budowlanych.

Kosztorys powykonawczy



sporządza Wykonawca po zrealizowaniu robót w
przypadku, gdy w chwili zawierania umowy nie
można było dokładnie ustalić zakresu rzeczowego
robót i warunków ich wykonania i po prostu taką
formę rozliczeń uzgodniono w kontrakcie.
Najczęściej kwestia ta dotyczy robót remontowych i
modernizacyjnych.



W umowie uzgadnia się podstawy kosztorysowe,
ceny czynników produkcji oraz koszty pośrednie i
zysk.

Kosztorys robót dodatkowych

(uzupełniający)



sporządza się w przypadku zwiększenia

ustalonego w umowie rzeczowego

zakresu robót, lub w wyniku

wprowadzenia przez Zamawiającego

zmian w dokumentacji technicznej.



dotyczą sposobów wyceny obiektów i

robót budowlanych oraz montażowych

lub ich wyodrębnionych części

technicznych, a także robót poza

obiektami oraz robót remontowych

budowlanych i instalacyjnych.

Metody kosztorysowania



O wyborze metody kosztorysowania

decyduje Zamawiający i Wykonawca

robót, w trakcie negocjacji warunków

umowy, uwzględniając zakres i

złożoność zleconych robót, stopień

ich powtarzalności, tempo inflacji itd.

Metody kosztorysowania (c.d.)



Na wybór metody wyceny wpływa także

stopień zaawansowania prac nad

przygotowaniem dokumentacji projektowej

inwestycji.



W zależności od przyjętej metody

kosztorysowania robót budowlanych istnieją

różne podstawy cenowe kalkulacji kosztów.

Metody kosztorysowania (c.d.)

Wyróżnia się dwie podstawowe metody

kosztorysowania:



metodę szczegółową – kosztorys

szczegółowy,



metodę uproszczoną – kosztorys

wskaźnikowy.

Metody kosztorysowania (c.d.)

Metoda uproszczona (c.d.)



Polega na obliczeniu ceny kosztorysowej

obiektów lub robót budowlanych, jako sumy
iloczynów odpowiednio ustalonych
jednostek przedmiarowych i cen
jednostkowych, z uwzględnieniem podatku
od towarów i usług (VAT).

Metoda uproszczona



Podstawę cenową metody uproszczonej

stanowią

ceny jednostkowe robót lub

obiektów

, zależnie od przyjętego poziomu

agregacji robót (tzw. cztery poziomy cen

jednostkowych).

Metoda uproszczona (c.d.)

Wyróżnia się następujące poziomy agregacji robót:



Roboty proste - poziom scalenia odpowiada
stopniowi scalenia robót przyjętych w Katalogach
Nakładów Rzeczowych (KNR).



Roboty scalone - stopień scalenia
zróżnicowany dla różnych rodzajów obiektów
(np. w oparciu o informacje cenowe dostępne na
rynku).



Obiekty - stopień scalenia odpowiadający
definicji obiektu budowlanego.

Metoda uproszczona (c.d.)

Poziom agregacji robót powinien być

określony w jednym z następujących
dokumentów:



dane wyjściowe do kosztorysowania,



założenia wyjściowe do kosztorysowania,



opis sposobu obliczania ceny
kosztorysowej.

Metoda uproszczona (c.d.)

Ceny jednostkowe stosowane w metodzie

uproszczonej ustala się na podstawie:



kalkulacji własnej wykonawcy robót,



publikowanych w ośrodkach informacji o
cenach jednostkowych dla budownictwa,



dwustronnych negocjacji pomiędzy
Zamawiającym, a Wykonawcą robót w
przypadku bezpośredniego (bez przetargu)
trybu zlecania robót.

Metoda uproszczona (c.d.)



Kalkulacja własna

wykonawcy robót

polega na szczegółowym obliczeniu
kosztów robocizny, materiałów z
kosztami zakupu, pracy sprzętu,
niezbędnych do wykonania robót
objętych daną jednostką przedmiarową
oraz na dodaniu kosztów pośrednich i
zysku.

Metoda uproszczona (c.d.)

W

k

=  L * C

j

C

k

=  L * C

j

+ P

v

gdzie:



W

k

- wartość kosztorysowa robót



C

k

- cena kosztorysowa



L - liczba jednostek przedmiarowych robót



C

j

- cena jednostkowa roboty podstawowej



P

v

- podatek od towarów i usług (VAT)

Metoda uproszczona (c.d.)

gdzie:



R

j

- wartość kosztorysowa robocizny na jednostkę

przedmiarową robót



M

j

- wartość kosztorysowa robocizny na jednostkę

przedmiarową robót



K

zj

- koszty zakupu na jednostkę przedmiarową robót



S

j

- wartość przedmiarowa pracy sprzętu na jednostkę

przedmiarową robót



K

pj

- koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót



Z

j

- zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową robót

C

j

= R

j

+ M

j

+ K

zj

+ S

j

+

K

pj

+ Z

j

Metoda szczegółowa



Polega na obliczeniu ceny kosztorysowej
obiektu lub robót budowlanych, jako
sumy iloczynu liczby jednostek
przedmiarowych robót, jednostkowych
nakładów rzeczowych i ich cen oraz
doliczonych odpowiednio kosztów
pośrednich i zysku, z uwzględnieniem
podatku od towarów i usług (VAT).

Metoda szczegółowa (c.d.)



Podstawę cenową

kalkulacji szczegółowej

stanowią nakłady rzeczowe i ceny
jednostkowe czynników produkcji.



Ceny jednostkowe czynników produkcji
- to stawki robocizny, stawki pracy sprzętu,
ceny jednostkowe materiałów.



Nakłady rzeczowe przyjmuje się z
katalogów lub ustala na podstawie analiz
indywidualnych.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Ceny jednostkowe czynników

produkcji określa się na podstawie:



kalkulacji własnej zamawiającego lub
wykonawcy robót,



publikowanych informacji o cenach
czynników produkcji,



dwustronnych uzgodnień.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Jednostkowe nakłady robocizny

określa się na podstawie:



kalkulacji własnej zamawiającego lub
wykonawcy robót,



publikowanych informacji o cenach
czynników produkcji,



dwustronnych uzgodnień.

Metoda szczegółowa (c.d.)



Nakłady rzeczowe robocizny określają
ilości roboczogodzin dla wszystkich
czynności, wymienionych w
szczegółowych opisach robót przy
poszczególnych pozycjach
kosztorysowych, oraz 5% rezerwy na
czynności pomocnicze.

Stawka godzinowa robocizny obejmuje:



płace zasadnicze,



premie regulaminowe,



płace dodatkowe (np.: dodatki stażowe),



płace uzupełniające (wynagrodzenia za urlopy,
inne płatne nieobecności, zasiłki chorobowe,
odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe),



obligatoryjne obciążenia płac,



odpisy na zakładowy fundusz świadczeń
socjalnych.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Metoda szczegółowa (c.d.)



Nakłady rzeczowe materiałów
określają ilości wyszczególnionych
rodzajów materiałów, wyrobów lub
prefabrykatów, a także maszyn i urządzeń
montowanych na stałe, niezbędnych do
wykonania robót ujętych w
poszczególnych pozycjach
kosztorysowych, z uwzględnieniem
ubytków i odpadów powstających w
procesie wbudowania.

Metoda szczegółowa (c.d.)



Ceny jednostkowe materiałów przyjmuje się
jako ceny ich nabycia łącznie z kosztami zakupu.



CENA NABYCIA MATERIAŁU = CENIE ZAKUPU



Ceny jednostkowe nabycia materiałów
ustala się zgodnie z formułą:

C

m

= C

mz

+ K

z

Metoda szczegółowa (c.d.)

GDZIE:



C

m

- jednostkowa cena nabycia materiału,



C

mz

- jednostkowa cena zakupu materiału

(cena płacona dostawcy materiału),



K

z

- koszty zakupu (transportu) przypadające

na jednostkę miary danego materiału.

C

m

= C

mz

+ K

z

Metoda szczegółowa (c.d.)



Nakłady rzeczowe pracy sprzętu i
środków transportu
technologicznego określają ilości
maszynogodzin jednostek sprzętowych,
niezbędnych do wykonania robót ujętych
w poszczególnych pozycjach
kosztorysowych, z uwzględnieniem
przestojów wynikających z procesu
technologicznego.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Ceny jednostkowe pracy sprzętu i środków

transportu technologicznego obejmują:



CENĘ NAJMU JEDNOSTKI SPRZĘTOWEJ lub
transportowej wraz z kosztami obsługi
etatowej,



KOSZTY JEDNORAZOWE, jeżeli nie zostały
one już uwzględnione w cenie najmu.

Metoda szczegółowa (c.d.)

GDZIE:



C

k

- oznacza cenę kosztorysową



L - liczba jednostek przedmiarowych



n - oznacza jednostkowe nakłady rzeczowe (robocizny -

n

r

materiałów - n

m

pracy sprzętu i środków transportu

technologicznego - n

s

)



c- jednostkowe nakłady rzeczowe (R, M, S)



K

pj

- koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót



Z

j

- zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową robót

C

k

=  L * (n * c + K

pj

+

Z

j

) + VAT

Metoda szczegółowa (c.d.)

KOSZTY BEZPOŚREDNIE:



R - robocizna



M - materiały



S - sprzęt

R

j

= n

rj

*

c

r

S

j

= n

sj

*

c

s

M

j

= n

mj

*

c

m

Metoda szczegółowa (c.d.)

NARZUTY (liczone pozycjami od kosztów

jednostkowych):



K

p

- koszty pośrednie,



Z - zyzk kalkulacyjny



VAT - podatek od towarów i usług

Metoda szczegółowa (c.d.)

NARZUTY (liczone pozycjami od kosztów

jednostkowych):



K

p

- koszty pośrednie,



Z - zyzk kalkulacyjny



VAT - podatek od towarów i usług

Metoda szczegółowa (c.d.)

Koszty pośrednie oblicza się w kosztorysie,

jako ILOCZYN WSKAŹNIKA KOSZTÓW
POŚREDNICH I USTALONEJ PODSTAWY ICH
NALICZANIA (lub ustala się kwotowo na
podstawie preliminarza tych kosztów).

Koszty pośrednie obejmują:



koszty ogólne budowy,



koszty zarządu przedsiębiorstwa
wykonawczego.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Koszty ogólne budowy obejmują:



płace i narzuty na płace stałego personelu budowy,



koszty zużycia zaplecza budowy,



koszty narzędzi i drobnego sprzętu,



koszty bezpieczeństwa i higieny pracy,



koszty zatrudnienia pracowników zamiejscowych,



inne koszty (np. koszty zużycia energii i wody,
ogrzewania obiektów zaplecza, dozoru budowy
itp.), zaliczane przez wykonawcę do kosztów
ogólnych budowy.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Koszty zarządu obejmują:



płace i narzuty na płace pracowników zarządu,



koszty delegacji i przejazdów,



koszty eksploatacji służbowych samochodów
osobowych,



koszty biurowe i utrzymania obiektów ogólnego
przeznaczenia,



amortyzację i remonty środków trwałych,



czynsze i ubezpieczenia,



inne koszty zaliczane przez wykonawcę do kosztów
zarządu.

Metoda szczegółowa (c.d.)

Zysk przyjmuje się w kosztorysie kwotowo

lub oblicza, jako iloczyn wskaźnika narzutu
zysku i ustalonej podstawy jego naliczania.

Wskaźniki kosztów pośrednich i narzutu zysku

ustala się na podstawie:



kalkulacji własnej,



publikowanych informacji,



dwustronnych uzgodnień.



Z. Kowalczyk, J. Zabielski: Kosztorysowanie robót
budowlanych, WSiP, Warszawa 2005.



Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2
września 2004 r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy dokumentacji projektowej,
specyfikacji technicznych wykonania i odbioru
robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-
użytkowego (Dz. U. Nr 202, poz. 2072).

Literatura



Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18
maja 2004 r. w sprawie w sprawie określenia
metod i podstaw sporządzania

KOSZTORYSU

INWESTORSKIEGO

, obliczania planowanych

kosztów prac projektowych oraz planowanych
kosztów robót budowlanych określonych w
programie funkcjonalno-użytkowym (Dz. U. Nr
130, poz. 1389)



Art. 33 ust. 3 Ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz.
177, Nr 96, poz. 959 i Nr 116, poz. 1207)

Literatura (c.d.)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!