Socjologia gospodarki

dr Dariusz Dudzik

Model teoretyczny

1989 rok:

- zmiana systemu organizacji życia społecznego,
- nowe reguły gry gospodarczej,
- zmiana struktur władzy, powstają nowe instytucje,

Przestarzały, nieefektywny ład

monocentryczny zostaje zastąpiony ładem

policentrycznym, gdzie podstawą jest

istnienie gospodarki rynkowej, wolności

obywateli, mniejszego interwencjonizmu

państwowego.

Socjologia ... ???

Nowy ład = nowa subdyscyplina

Propozycje nazewnictwa:

Socjologia gospodarki

Socjologia industrialna

Socjologia ekonomiczna

Socjologia gospodarcza

Podstawy ideowe pieniądza:

- handel wymienny,
- forma rytuału na neutralnym terenie,
- wymiana przyjmowała wymiar regularnych działań,
- zaspokajanie pożądliwości, usunięcie ograniczenia

wywołanego rzadkością dóbr,

- pierwszy pieniądz to towar na tyle rzadki (żeby wzbudzić

pożądanie) i na tyle dostępny (żeby go nie brakowało),

Podstawy ideowe pieniądza:

- różne formy pierwszego pieniądza (zwierzęta, herbata,

pieprz, sól, niewolnicy),

- później znany jako pieniądz metalowy, ze szlachetnego

kruszcu,

- pieniądz ze szlachetnego stopu był gwarantem wartości ze

względu na ograniczenia występowania,

- zdecydowanie później pojawia się banknot,

Podstawy ideowe pieniądza:

- inflacja – pojęcie nierozerwalne z pieniądzem i rynkiem,
- pieniądz papierowy jest wytworem prawa obowiązującego w

państwie,

- pieniądz elektroniczny,
- pod wpływem pieniądza, relacje producent- konsument

przyjmuje formę producent - kupiec – konsument,

Koncepcja pieniądza wg. Talcota Parsonsa

- symboliczne, zgeneralizowane medium społecznej

komunikacji i interakcji,

- trzy funkcje:

1. środek wymiany,
2. miernik wartości
3. środek tezauryzacji (wycofanie z obiegu i

przechowywanie bezczynnych zapasów złota)

- pieniądz reguluje proces wymiany dóbr i usług,

Koncepcja pieniądza wg. Talcota Parsonsa

- nośnik informacji,
- reguluje proces wymiany dóbr i usług,
- pozwala na funkcjonowanie systemu jako integralnej całości,
- pieniądz jest nośnikiem znaków: postać materialna ceny i

systemów cen,

Koncepcja pieniądza wg. Talcota Parsonsa

- cena – nośnik informacji dla producenta i konsumenta,
- zmiana ceny – zmiana natężenia emitowanego sygnału,
- społeczna interpretacja pieniądza to spojrzenie przez

pryzmat socjologii na pieniądz jako kategorii ekonomicznej,

- istota pieniądza może być zrozumiane w aspekcie

symbolicznej komunikacji,

Człowiek ekonomiczny

Homo oeconomicus:

- autonomiczne indywiduum kierujące się egoizmem i

skłonnościami do wymiany (ekonomia klasyczna),

- altruizm podstawą stosunków międzyludzkich (Smith),
- komutacja (połączenie) egoizmu i altruizmu wg

Marschalla,

- istniejący porządek umożliwia aktywność jednostki i

rzutuje na jej poziom efektywności (ordoliberaowie),

Człowiek ekonomiczny

- człowiek nie działa samodzielnie współpracuje z innymi,
- człowiek jest skłonny do nierespektowania wartości i

reguł postępowania,

- działania gospodarcze człowieka jest ściśle powiązana z

wyborem odwołującym się do przesłanek racjonalnych,

- racjonalne wybory to wybór zgodny z oczekiwaniami

jednostki,

Człowiek socjalny

Homo socjologicus:

- odwołuje się do wartości niż do interesów,

- działania uzależnione od reguł instytucjonalnych,

- działania gospodarcze motywowane zasadami etycznymi,

Literatura:

1. Dyoniziak Ryszard, Iwanicka Krystyna, Karwińska Anna, Pucek Zbigniew, Społeczeństwo

w procesie zmian - zarys socjologii ogólnej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac

Naukowych „UNIVERSITAS”, Kraków 1992;

2. Kosiński Stanisław, Socjologia ogólna, PWN, Warszawa 1987;

3. Olechnicki Krzysztof, Załęcki Paweł, Słownik socjologiczny, Wydawnictwo Graffiti BC,

Toruń 1997;

4. Sztompka Piotr, Socjologia, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002;