Wygaśnięcie zobowiązań
Wygaśnięcie zobowiązań
Wygaśnięcie zobowiązania z
Wygaśnięcie zobowiązania z
zaspokojeniem wierzyciela:
zaspokojeniem wierzyciela:
A.
A.
Spełnienie świadczenia przez dłużnika
Spełnienie świadczenia przez dłużnika
zgodnie z treścią zobowiązania.
zgodnie z treścią zobowiązania.
B.
B.
Naprawienia szkody wyrządzonej
Naprawienia szkody wyrządzonej
niewykonaniem zobowiązania
niewykonaniem zobowiązania
C.
C.
Datio in solutum
Datio in solutum
D. Potrącenie
D. Potrącenie
E.
E.
Odnowienie
Odnowienie
F.
F.
Złożenie do depozytu
Złożenie do depozytu
Wygaśnięcie zobowiązania
Wygaśnięcie zobowiązania
bez zaspokojenia
bez zaspokojenia
wierzyciela:
wierzyciela:
A.
A.
Zwolnienie z długu
Zwolnienie z długu
B.
B.
Rozwiązanie stosunku
Rozwiązanie stosunku
prawnego
prawnego
C.
C.
Wygaśnięcie zobowiązania z
Wygaśnięcie zobowiązania z
powodu nadzwyczajnych
powodu nadzwyczajnych
wypadków
wypadków
Świadczenie w miejsce
Świadczenie w miejsce
wypełnienia
wypełnienia
Datio in solutum - Jeżeli dłużnik w
Datio in solutum - Jeżeli dłużnik w
celu zwolnienia się z zobowiązania
celu zwolnienia się z zobowiązania
spełnia za zgodą wierzyciela inne
spełnia za zgodą wierzyciela inne
świadczenie, zobowiązanie wygasa-
świadczenie, zobowiązanie wygasa-
art.453 kc
art.453 kc
.
.
Konieczną przesłanką wygaśnięcia
Konieczną przesłanką wygaśnięcia
zobowiązania oprócz umowy stron,
zobowiązania oprócz umowy stron,
jest rzeczywiste dokonanie
jest rzeczywiste dokonanie
świadczenia przez dłużnika
świadczenia przez dłużnika
Odnowienie
Odnowienie
Zgodnie z art.506 kc jeżeli w celu umorzenia
Zgodnie z art.506 kc jeżeli w celu umorzenia
zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą
zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą
wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to
wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to
samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej,
samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej,
zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie).
zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie).
W razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści
W razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści
dotychczasowego zobowiązania nie stanowi
dotychczasowego zobowiązania nie stanowi
odnowienia. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy
odnowienia. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy
wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek.
wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek.
Skutki odnowienia- odnowienie nie ma mocy wstecznej,
Skutki odnowienia- odnowienie nie ma mocy wstecznej,
działa od chwili zobowiązania się dłużnika na
działa od chwili zobowiązania się dłużnika na
przyszłość.Wszystkie prawa dodatkowe związane z
przyszłość.Wszystkie prawa dodatkowe związane z
dawnym zobowiązaniem wygasają na skutek
dawnym zobowiązaniem wygasają na skutek
odnowienia.
odnowienia.
Potrącenie
Potrącenie
Zgodnie z art.498 kc gdy dwie osoby są jednocześnie
Zgodnie z art.498 kc gdy dwie osoby są jednocześnie
względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z
względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z
nich może potrącić swoją wierzytelność z
nich może potrącić swoją wierzytelność z
wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu
wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu
wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej
wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej
jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie
jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie
wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone
wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone
przed sądem lub przed innym organem państwowym.
przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się
Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się
nawzajem do wysokości wierzytelności niższej
nawzajem do wysokości wierzytelności niższej
Rodzaje potracenia
Rodzaje potracenia
A.
A.
Umowne potrącenie dochodzi
Umowne potrącenie dochodzi
do skutku wskutek umowy między
do skutku wskutek umowy między
stronami
stronami
B.
B.
Ustawowe - Potrącenia
Ustawowe - Potrącenia
dokonywa się przez oświadczenie
dokonywa się przez oświadczenie
złożone drugiej stronie.
złożone drugiej stronie.
(art.499kc)
(art.499kc)
Przesłanki ustawowego
Przesłanki ustawowego
potrącenia:
potrącenia:
A.
A.
Istnienie dwóch wierzytelności
Istnienie dwóch wierzytelności
B.
B.
Wierzytelności muszą istnieć między tymi samymi
Wierzytelności muszą istnieć między tymi samymi
stronami
stronami
C.
C.
Wierzytelności są jednorodzajowe co do przedmiotu
Wierzytelności są jednorodzajowe co do przedmiotu
tj.świadczeń stron
tj.świadczeń stron
D.
D.
Wierzytelności muszą być wymagalne, oraz
Wierzytelności muszą być wymagalne, oraz
zaskarżalne
zaskarżalne
Wyłączenia potrącenia - nie mogą być potrącone
Wyłączenia potrącenia - nie mogą być potrącone
A.
A.
Wierzytelności nie ulegające zajęciu;
Wierzytelności nie ulegające zajęciu;
B.
B.
Wierzytelności o dostarczenie środków utrzymania;
Wierzytelności o dostarczenie środków utrzymania;
C.
C.
Wierzytelności wynikające z czynów
Wierzytelności wynikające z czynów
niedozwolonych;
niedozwolonych;
D.
D.
Wierzytelności, co do których potrącenie jest
Wierzytelności, co do których potrącenie jest
wyłączone przez przepisy szczególne.
wyłączone przez przepisy szczególne.
Skutki potrącenia
Skutki potrącenia
A.
A.
Potrącenie umowne – decyduje
Potrącenie umowne – decyduje
wola stron – potrącenie ma moc
wola stron – potrącenie ma moc
wsteczną, oddziaływa od momentu
wsteczną, oddziaływa od momentu
kiedy potracenie stało się możliwe,
kiedy potracenie stało się możliwe,
albo od chwili dokonania
albo od chwili dokonania
potrącenia
potrącenia
B.
B.
Potrącenie ustawowe potrącenie
Potrącenie ustawowe potrącenie
ma moc wsteczną, oddziaływa od
ma moc wsteczną, oddziaływa od
momentu kiedy potracenie stało
momentu kiedy potracenie stało
się możliwe (art.499kc)
się możliwe (art.499kc)
Złożenie do depozytu
Złożenie do depozytu
sądowego
sądowego
W określonych sytuacjach dłużnik jest
W określonych sytuacjach dłużnik jest
uprawniony do złożenia przedmiotu
uprawniony do złożenia przedmiotu
świadczenia do depozytu – surogat
świadczenia do depozytu – surogat
wykonania zobowiązania – dłużnik jest
wykonania zobowiązania – dłużnik jest
zwolniony z zobowiązania.
zwolniony z zobowiązania.
Ważne złożenie do depozytu sądowego
Ważne złożenie do depozytu sądowego
ma takie same skutki jak spełnienie
ma takie same skutki jak spełnienie
świadczenia i zobowiązuje wierzyciela
świadczenia i zobowiązuje wierzyciela
do zwrotu dłużnikowi kosztów –
do zwrotu dłużnikowi kosztów –
art.470 kc
art.470 kc
Zgodnie z art.468 kc o złożeniu przedmiotu
Zgodnie z art.468 kc o złożeniu przedmiotu
świadczenia do depozytu sądowego dłużnik
świadczenia do depozytu sądowego dłużnik
powinien niezwłocznie zawiadomić wierzyciela,
powinien niezwłocznie zawiadomić wierzyciela,
chyba że zawiadomienie napotyka trudne do
chyba że zawiadomienie napotyka trudne do
przezwyciężenia przeszkody. Zawiadomienie
przezwyciężenia przeszkody. Zawiadomienie
powinno nastąpić na piśmie.
powinno nastąpić na piśmie.
W razie niewykonania powyższego obowiązku
W razie niewykonania powyższego obowiązku
dłużnik jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę.
dłużnik jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę.
Dopóki wierzyciel nie zażądał wydania przedmiotu
Dopóki wierzyciel nie zażądał wydania przedmiotu
świadczenia z depozytu sądowego, dłużnik może
świadczenia z depozytu sądowego, dłużnik może
przedmiot złożony odebrać.
przedmiot złożony odebrać.
Jeżeli dłużnik odbierze przedmiot świadczenia z
Jeżeli dłużnik odbierze przedmiot świadczenia z
depozytu sądowego, złożenie do depozytu uważa
depozytu sądowego, złożenie do depozytu uważa
się za niebyłe.(art.469 kc)
się za niebyłe.(art.469 kc)
Warunki złożenia
Warunki złożenia
przedmiotu do depozytu
przedmiotu do depozytu
Przypadki kiedy dłużnik jest uprawniony do złożenia
Przypadki kiedy dłużnik jest uprawniony do złożenia
przedmiotu świadczenia do depozytu:
przedmiotu świadczenia do depozytu:
A.
A.
Zwłoka wierzyciela
Zwłoka wierzyciela
B.
B.
Jeżeli wskutek okoliczności, za które dłużnik nie
Jeżeli wskutek okoliczności, za które dłużnik nie
ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest
ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest
wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub
wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub
siedziby wierzyciela
siedziby wierzyciela
C.
C.
Jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do
Jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do
czynności prawnych ani przedstawiciela
czynności prawnych ani przedstawiciela
uprawnionego do przyjęcia świadczenia
uprawnionego do przyjęcia świadczenia
D.
D.
Jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem
Jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem
E.
E.
Jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących
Jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących
osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione
osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione
(art.467.kc)
(art.467.kc)
Skutki złożenia do depozytu:
Skutki złożenia do depozytu:
A.
A.
W razie wytoczenia przez wierzyciela powództwa o
W razie wytoczenia przez wierzyciela powództwa o
wykonywanie zobowiązania, dłużnik może go odesłać z
wykonywanie zobowiązania, dłużnik może go odesłać z
żądaniem świadczenia do depozytu sądowego
żądaniem świadczenia do depozytu sądowego
B.
B.
Ustaje po stronie dłużnika obowiązek zachowania
Ustaje po stronie dłużnika obowiązek zachowania
rzeczy
rzeczy
C.
C.
Ustaje obowiązek zapłaty odsetek umownych, a
Ustaje obowiązek zapłaty odsetek umownych, a
odsetek za opóźnienie gdy złożenie do depozytu miało
odsetek za opóźnienie gdy złożenie do depozytu miało
miejsce z uwagi na zwłokę dłużnika
miejsce z uwagi na zwłokę dłużnika
D.
D.
Na wierzyciela przechodzą ciężary i korzyści związane
Na wierzyciela przechodzą ciężary i korzyści związane
z rzeczą oraz niebezpieczeństwa przypadkowej jej
z rzeczą oraz niebezpieczeństwa przypadkowej jej
utraty
utraty
E.
E.
Odebranie przez wierzyciela przedmiotu świadczenia z
Odebranie przez wierzyciela przedmiotu świadczenia z
depozytu- dłużnik staje się wolny od zobowiązania
depozytu- dłużnik staje się wolny od zobowiązania
Zwolnienie z długu
Zwolnienie z długu
Wierzytelność jest prawem wierzyciela,
Wierzytelność jest prawem wierzyciela,
nie ma przeszkody by wierzyciel zrzekł
nie ma przeszkody by wierzyciel zrzekł
się tego prawa tj.by umorzył
się tego prawa tj.by umorzył
zobowiązanie bez uzyskania świadczenia
zobowiązanie bez uzyskania świadczenia
ze strony dłużnika –może to nastąpić
ze strony dłużnika –może to nastąpić
zarówno odpłatnie jak i nieodpłatnie
zarówno odpłatnie jak i nieodpłatnie
Zgodnie z art. 508. kc zobowiązanie
Zgodnie z art. 508. kc zobowiązanie
wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika
wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika
z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Rozwiązanie stosunku
Rozwiązanie stosunku
prawnego
prawnego
Konsekwencją zasady swobody umów w
Konsekwencją zasady swobody umów w
zakresie stosunków zobowiązaniowych jest
zakresie stosunków zobowiązaniowych jest
możność rozwiązania zawartej przez strony
możność rozwiązania zawartej przez strony
umowy mocą wzajemnego porozumienia –
umowy mocą wzajemnego porozumienia –
zobowiązanie wygasa bez zaspokojenia
zobowiązanie wygasa bez zaspokojenia
wierzyciela – od woli stron zależy czy
wierzyciela – od woli stron zależy czy
rozwiązanie ma skutek wsteczny czy na
rozwiązanie ma skutek wsteczny czy na
przyszłość
przyszłość
Wypowiedzenie- jednostronne rozwiązanie
Wypowiedzenie- jednostronne rozwiązanie
stosunku zobowiązaniowego – skutki
stosunku zobowiązaniowego – skutki
wypowiedzenia występują na przyszłość
wypowiedzenia występują na przyszłość
Inne przypadki
Inne przypadki
wygaśnięcia zobowiązań
wygaśnięcia zobowiązań
Zjednoczenie przymiotu wierzyciela i dłużnika w jednej
Zjednoczenie przymiotu wierzyciela i dłużnika w jednej
osobie – np.spadkobranie
osobie – np.spadkobranie
Z chwilą ziszczenia się warunku zobowiązania
Z chwilą ziszczenia się warunku zobowiązania
zaciągniętego pod warunkiem rozwiązującym
zaciągniętego pod warunkiem rozwiązującym
Z upływem czasu, na które były powołane do życia
Z upływem czasu, na które były powołane do życia
zobowiązania ciągłe
zobowiązania ciągłe
Osiągnięcia celu w jakim było zawarte zobowiązanie -
Osiągnięcia celu w jakim było zawarte zobowiązanie -
np.umowa spółki
np.umowa spółki
Wskutek śmierci jednej ze stron stosunku
Wskutek śmierci jednej ze stron stosunku
zobowiązaniowego, jeżeli w jej miejsce nie mogą wstąpić
zobowiązaniowego, jeżeli w jej miejsce nie mogą wstąpić
jej spadkobiercy – może to wynikać z :
jej spadkobiercy – może to wynikać z :
A.
A.
Umowy – np.umowa zlecenia,
Umowy – np.umowa zlecenia,
B.
B.
Z natury i celu zobowiązania –np.przy umowie dożywocia
Z natury i celu zobowiązania –np.przy umowie dożywocia
C.
C.
Z mocy ustawy – zobowiązanie odszkodowawcze z tytułu
Z mocy ustawy – zobowiązanie odszkodowawcze z tytułu
czynu niedozwolonego
czynu niedozwolonego
Przejście praw i
Przejście praw i
obowiązków wynikających
obowiązków wynikających
z zobowiązań
z zobowiązań
Z chwila powstania zobowiązania, staje się
Z chwila powstania zobowiązania, staje się
możliwe przejście praw i obowiązków
możliwe przejście praw i obowiązków
wynikających z tego zobowiązania na inne osoby.
wynikających z tego zobowiązania na inne osoby.
Istota stosunku zobowiązaniowego nie podlega
Istota stosunku zobowiązaniowego nie podlega
wówczas zmianie, zmieniają się osoby
wówczas zmianie, zmieniają się osoby
uczestniczące w zobowiązaniu po stronie czynnej
uczestniczące w zobowiązaniu po stronie czynnej
(wierzyciela) lub biernej (dłużnika)
(wierzyciela) lub biernej (dłużnika)
Zmiana osób w zobowiązaniu możliwa jest
Zmiana osób w zobowiązaniu możliwa jest
zarówno w przypadku śmierci jednej ze stron
zarówno w przypadku śmierci jednej ze stron
(prawo spadkowe), jak i w stosunkach między
(prawo spadkowe), jak i w stosunkach między
żyjącymi ( prawo zobowiązań)
żyjącymi ( prawo zobowiązań)
Przejście może być wynikiem umowy bądź ustawy
Przejście może być wynikiem umowy bądź ustawy
Przelew wierzytelności
Przelew wierzytelności
Zgodnie z art.509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika
Zgodnie z art.509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika
przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że
przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że
sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo
sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo
właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością
właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością
przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w
przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w
szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Zgodnie z art.510 kc Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny
Zgodnie z art.510 kc Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny
lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia
lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia
wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że
wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej
przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej
postanowiły.
postanowiły.
Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu
Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu
zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy
zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy
zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu, z
zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu, z
bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia,
bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia,
ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego
ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego
zobowiązania. – kauzalność przelewu
zobowiązania. – kauzalność przelewu
Przedmiotem przelewu może być każda
Przedmiotem przelewu może być każda
wierzytelność byle nie sprzeciwiały się temu
wierzytelność byle nie sprzeciwiały się temu
A
A
Przepis ustawy – wierzytelności ściśle związane z
Przepis ustawy – wierzytelności ściśle związane z
osobą uprawnionego – np.stosunki pracy
osobą uprawnionego – np.stosunki pracy
B.
B.
Umowa stron- umowa stron może wyłączyć
Umowa stron- umowa stron może wyłączyć
możliwość przelewu - jeżeli wierzytelność jest
możliwość przelewu - jeżeli wierzytelność jest
stwierdzona pismem, zastrzeżenie umowne, iż
stwierdzona pismem, zastrzeżenie umowne, iż
przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika,
przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika,
jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy,
jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy,
gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu,
gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu,
chyba że nabywca w chwili przelewu o
chyba że nabywca w chwili przelewu o
zastrzeżeniu wiedział.
zastrzeżeniu wiedział.
( art.514kc)
( art.514kc)
C.
C.
Właściwość zobowiązania
Właściwość zobowiązania
Skutki przelewu
Skutki przelewu
Skutki przelewu – wierzytelność przechodzi ze
Skutki przelewu – wierzytelność przechodzi ze
zbywcy na nabywcę- dotychczasowy
zbywcy na nabywcę- dotychczasowy
wierzyciel zostaje wyłączony ze stosunku
wierzyciel zostaje wyłączony ze stosunku
zobowiązaniowego, który go wiązał z
zobowiązaniowego, który go wiązał z
dłużnikiem, na jego miejsce wchodzi nabywca
dłużnikiem, na jego miejsce wchodzi nabywca
– nowemu wierzycielowi służą, wszelkie
– nowemu wierzycielowi służą, wszelkie
prawa uboczne zabezpieczające
prawa uboczne zabezpieczające
wierzytelność główną,roszczenia o zaległe
wierzytelność główną,roszczenia o zaległe
odsetki, dłużnikowi przysługują przeciwko
odsetki, dłużnikowi przysługują przeciwko
nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty,
nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty,
które miał przeciwko zbywcy w chwili
które miał przeciwko zbywcy w chwili
powzięcia wiadomości o przelewie (art.513
powzięcia wiadomości o przelewie (art.513
kc).
kc).
Przelew dochodzi do skutku bez udziału i wiedzy dłużnika –
Przelew dochodzi do skutku bez udziału i wiedzy dłużnika –
konsekwencje
konsekwencje
Dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie,
Dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie,
spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma
spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma
skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia
skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia
świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Przepis ten
świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Przepis ten
stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych
stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych
dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem
dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem
– art. 512 kc
– art. 512 kc
Jeżeli dłużnik, który otrzymał o przelewie pisemne
Jeżeli dłużnik, który otrzymał o przelewie pisemne
zawiadomienie pochodzące od zbywcy, spełnił świadczenie
zawiadomienie pochodzące od zbywcy, spełnił świadczenie
do rąk nabywcy wierzytelności, zbywca może powołać się
do rąk nabywcy wierzytelności, zbywca może powołać się
wobec dłużnika na nieważność przelewu albo na zarzuty
wobec dłużnika na nieważność przelewu albo na zarzuty
wynikające z jego podstawy prawnej tylko wtedy, gdy w
wynikające z jego podstawy prawnej tylko wtedy, gdy w
chwili spełnienia świadczenia były one dłużnikowi wiadome.
chwili spełnienia świadczenia były one dłużnikowi wiadome.
Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności
Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności
prawnych dokonanych między dłużnikiem a nabywcą
prawnych dokonanych między dłużnikiem a nabywcą
wierzytelności.- art.515 kc
wierzytelności.- art.515 kc
Dłużnik może z przelanej wierzytelności potrącić
Dłużnik może z przelanej wierzytelności potrącić
wierzytelność, która mu przysługuje względem zbywcy,
wierzytelność, która mu przysługuje względem zbywcy,
chociażby stała się wymagalna dopiero po otrzymaniu przez
chociażby stała się wymagalna dopiero po otrzymaniu przez
dłużnika zawiadomienia o przelewie. Nie dotyczy to jednak
dłużnika zawiadomienia o przelewie. Nie dotyczy to jednak
wypadku, gdy wierzytelność przysługująca względem
wypadku, gdy wierzytelność przysługująca względem
zbywcy stała się wymagalna później niż wierzytelność
zbywcy stała się wymagalna później niż wierzytelność
będąca przedmiotem przelewu. - art 513 kc
będąca przedmiotem przelewu. - art 513 kc
Wstąpienie osoby trzeciej w
Wstąpienie osoby trzeciej w
prawa zaspokojonego
prawa zaspokojonego
wierzyciela
wierzyciela
Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego
Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego
wierzyciela – osoba trzecia spełniająca
wierzyciela – osoba trzecia spełniająca
świadczenia zamiast dłużnika wstępuje w prawa
świadczenia zamiast dłużnika wstępuje w prawa
zaspokojonego wierzyciela.
zaspokojonego wierzyciela.
Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa
Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa
spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej
spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej
zapłaty:
zapłaty:
Jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę
Jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę
trzecią tylko w części, przysługuje mu co do
trzecią tylko w części, przysługuje mu co do
pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia
pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia
przed wierzytelnością, która przeszła na osobę
przed wierzytelnością, która przeszła na osobę
trzecią wskutek zapłaty częściowej. – art.518 kc
trzecią wskutek zapłaty częściowej. – art.518 kc
Wstąpienie osoby trzeciej w
Wstąpienie osoby trzeciej w
prawa zaspokojonego
prawa zaspokojonego
wierzyciela następuje z
wierzyciela następuje z
mocy:
mocy:
A
A
Umowy zawartej pomiędzy
Umowy zawartej pomiędzy
- wierzycielem, równocześnie ze spełnieniem świadczenia,
- wierzycielem, równocześnie ze spełnieniem świadczenia,
zgoda dłużnika nie jest wówczas potrzebna;
zgoda dłużnika nie jest wówczas potrzebna;
z dotychczasowym dłużnikiem,
z dotychczasowym dłużnikiem,
B.
B.
Ustawy:
Ustawy:
jeżeli osoba trzecia płaci cudzy dług, za który jest
jeżeli osoba trzecia płaci cudzy dług, za który jest
odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami
odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami
majątkowymi;
majątkowymi;
jeżeli osobie trzeciej przysługuje prawo, przed którym
jeżeli osobie trzeciej przysługuje prawo, przed którym
spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
jeżeli osoba trzecia działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia
jeżeli osoba trzecia działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia
w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod
w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod
nieważnością wyrażona na piśmie;
nieważnością wyrażona na piśmie;
jeżeli to przewidują przepisy szczególne.
jeżeli to przewidują przepisy szczególne.
W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić
W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić
przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.- art.518 kc
przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.- art.518 kc
Przejęcie długu
Przejęcie długu
Zgodnie z art.519 kc osoba trzecia może wstąpić na
Zgodnie z art.519 kc osoba trzecia może wstąpić na
miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony
miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony
(przejęcie długu).
(przejęcie długu).
Przejęcie długu może nastąpić:
Przejęcie długu może nastąpić:
A.
A.
Przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią
Przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią
za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być
za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być
złożone którejkolwiek ze stron;
złożone którejkolwiek ze stron;
B.
B.
Przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za
Przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za
zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może
zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może
być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono
być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono
bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że
bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że
osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
Każda ze stron, które zawarły umowę o przejęcie długu,
Każda ze stron, które zawarły umowę o przejęcie długu,
może wyznaczyć osobie, której zgoda jest potrzebna do
może wyznaczyć osobie, której zgoda jest potrzebna do
skuteczności przejęcia, odpowiedni termin do wyrażenia
skuteczności przejęcia, odpowiedni termin do wyrażenia
zgody; bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu jest
zgody; bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu jest
jednoznaczny z odmówieniem zgody.( art.520 kc.)
jednoznaczny z odmówieniem zgody.( art.520 kc.)
Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od
Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od
zgody dłużnika, a dłużnik zgody odmówił, umowę uważa
zgody dłużnika, a dłużnik zgody odmówił, umowę uważa
się za nie zawartą.
się za nie zawartą.
Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od
Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od
zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówił, strona,
zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówił, strona,
która według umowy miała przejąć dług, jest
która według umowy miała przejąć dług, jest
odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel
odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel
nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.
nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.
( art.521 kc).
( art.521 kc).
Umowa o przejęcie długu powinna być pod
Umowa o przejęcie długu powinna być pod
nieważnością zawarta na piśmie. To samo dotyczy zgody
nieważnością zawarta na piśmie. To samo dotyczy zgody
wierzyciela na przejęcie długu. ( art.522 kc).
wierzyciela na przejęcie długu. ( art.522 kc).
Skutki przejęcia długu
Skutki przejęcia długu
Jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał
Jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał
się zwolnić zbywcę od związanych z własnością długów, poczytuje się w razie
się zwolnić zbywcę od związanych z własnością długów, poczytuje się w razie
wątpliwości, że strony zawarły umowę o przejęcie tych długów przez nabywcę.
wątpliwości, że strony zawarły umowę o przejęcie tych długów przez nabywcę.
Art.523 k c
Art.523 k c
Zgodnie z art.524 kc - przejmującemu dług przysługują przeciwko
Zgodnie z art.524 kc - przejmującemu dług przysługują przeciwko
wierzycielowi wszelkie zarzuty, które miał dotychczasowy dłużnik, z wyjątkiem
wierzycielowi wszelkie zarzuty, które miał dotychczasowy dłużnik, z wyjątkiem
zarzutu potrącenia z wierzytelności dotychczasowego dłużnika.
zarzutu potrącenia z wierzytelności dotychczasowego dłużnika.
Ponadto przejmujący dług nie może powoływać się względem wierzyciela na
Ponadto przejmujący dług nie może powoływać się względem wierzyciela na
zarzuty wynikające z istniejącego między przejmującym dług a
zarzuty wynikające z istniejącego między przejmującym dług a
dotychczasowym dłużnikiem stosunku prawnego, będącego podstawą prawną
dotychczasowym dłużnikiem stosunku prawnego, będącego podstawą prawną
przejęcia długu; nie dotyczy to jednak zarzutów, o których wierzyciel wiedział.
przejęcia długu; nie dotyczy to jednak zarzutów, o których wierzyciel wiedział.
W myśl art. 525 kc - jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub
W myśl art. 525 kc - jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub
ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią,
ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią,
poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą przejęcia długu,
poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą przejęcia długu,
chyba że poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie
chyba że poręczyciel lub osoba trzecia wyrazi zgodę na dalsze trwanie
zabezpieczenia.
zabezpieczenia.
Przystąpienie do długu
Przystąpienie do długu
Zmiana podmiotu w stosunku zobowiązaniowym po stronie dłużnika
Zmiana podmiotu w stosunku zobowiązaniowym po stronie dłużnika
może nastąpić w takiej postaci, że do dotychczasowego zobowiązania
może nastąpić w takiej postaci, że do dotychczasowego zobowiązania
dłużnika przystąpi osoba trzecia w charakterze dłużnika solidarnego
dłużnika przystąpi osoba trzecia w charakterze dłużnika solidarnego
Przystąpienie do długu może nastąpić na mocy
Przystąpienie do długu może nastąpić na mocy
A.
A.
Ustawy
Ustawy
Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest
Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest
odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z
odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z
prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili
prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili
nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach mimo zachowania
nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach mimo zachowania
należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do
należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do
wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego według
wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego według
stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia
stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia
wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzycieli
wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzycieli
wyłączyć ani ograniczyć.art.55 (4) kc.
wyłączyć ani ograniczyć.art.55 (4) kc.
B.
B.
Umowy
Umowy
Między wierzycielem a nowym dłużnikiem wyrażeniem na to zgody
Między wierzycielem a nowym dłużnikiem wyrażeniem na to zgody
przez dotychczasowego dłużnika
przez dotychczasowego dłużnika
Między dotychczasowym a nowym dłużnikiem oraz wyrażeniem na to
Między dotychczasowym a nowym dłużnikiem oraz wyrażeniem na to
zgody przez dotychczasowego wierzyciela
zgody przez dotychczasowego wierzyciela
Ochrona wierzyciela w
Ochrona wierzyciela w
razie niewypłacalności
razie niewypłacalności
dłużnika
dłużnika
Dłużnik odpowiada za dług całym swoim
Dłużnik odpowiada za dług całym swoim
majątkiem dotychczasowym i przyszłym, w
majątkiem dotychczasowym i przyszłym, w
praktyce wierzyciel może skutecznie prowadzić
praktyce wierzyciel może skutecznie prowadzić
egzekucję tylko do majątku istniejącego w chwili
egzekucję tylko do majątku istniejącego w chwili
żądania zaspokojenia – dla wierzyciela nie jest
żądania zaspokojenia – dla wierzyciela nie jest
więc obojętne w jakim stanie znajduje się majątek
więc obojętne w jakim stanie znajduje się majątek
dłużnika- jeżeli stan jest zły wierzyciel nie uzyska
dłużnika- jeżeli stan jest zły wierzyciel nie uzyska
zaspokojenia swojego roszczenia.Zaciągniecie
zaspokojenia swojego roszczenia.Zaciągniecie
zobowiązania nie ogranicza dłużnika w możliwości
zobowiązania nie ogranicza dłużnika w możliwości
rozporządzania majątkiem czy zaciągania nowych
rozporządzania majątkiem czy zaciągania nowych
zobowiązań. Przepisy prawa mają chronić
zobowiązań. Przepisy prawa mają chronić
wierzyciela przez pokrzywdzeniem w razie
wierzyciela przez pokrzywdzeniem w razie
niewypłacalności dłużnika – temu celowi służy
niewypłacalności dłużnika – temu celowi służy
skarga pauliańska
skarga pauliańska
Skarga pauliańska
Skarga pauliańska
Pojęcie - gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba
Pojęcie - gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba
trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za
trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za
bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia
bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia
wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się
wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się
dowiedzieć
dowiedzieć
Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej
Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej
czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był
czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był
przed dokonaniem czynności. art.527 kc
przed dokonaniem czynności. art.527 kc
Domniemania:
Domniemania:
A.
A.
Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała
Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała
korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta
korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta
wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. art.527 kc
wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. art.527 kc
B.
B.
Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść
Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść
majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych,
majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych,
domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia
domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia
wierzycieli – art.527 kc
wierzycieli – art.527 kc
C.
C.
Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba
Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba
trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za
trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za
bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie
bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie
mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. – art.528 kc
mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. – art.528 kc
D.
D.
Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością
Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością
pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek
pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek
dokonania darowizny. art.529 kc
dokonania darowizny. art.529 kc
Wykonanie prawa zaskarżenia czynności
Wykonanie prawa zaskarżenia czynności
dłużnika oraz jego skutki
dłużnika oraz jego skutki
Wykonanie prawa zaskarżenia czynności dłużnika:
Wykonanie prawa zaskarżenia czynności dłużnika:
A.
A.
Na drodze powództwa skierowanego przeciwko temu kto uzyskał korzyść
Na drodze powództwa skierowanego przeciwko temu kto uzyskał korzyść
B.
B.
Zarzutu przeciwko temu kto uzyskał korzyść , a domaga się
Zarzutu przeciwko temu kto uzyskał korzyść , a domaga się
respektowania jego uprawnień przez wierzyciela
respektowania jego uprawnień przez wierzyciela
C.
C.
W wypadku gdy osoba trzecia rozporządziła uzyskaną korzyścią,
W wypadku gdy osoba trzecia rozporządziła uzyskaną korzyścią,
wierzyciel może wystąpić bezpośrednio przeciwko osobie, na której rzecz
wierzyciel może wystąpić bezpośrednio przeciwko osobie, na której rzecz
rozporządzenie nastąpiło, jeżeli osoba ta wiedziała o okolicznościach
rozporządzenie nastąpiło, jeżeli osoba ta wiedziała o okolicznościach
uzasadniających uznanie czynności dłużnika za bezskuteczną albo jeżeli
uzasadniających uznanie czynności dłużnika za bezskuteczną albo jeżeli
rozporządzenie było nieodpłatne – art.531 kc
rozporządzenie było nieodpłatne – art.531 kc
Skutki:
Skutki:
A.
A.
Zaskarżenie czynności prawnej dłużnika zdziałanej z pokrzywdzeniem
Zaskarżenie czynności prawnej dłużnika zdziałanej z pokrzywdzeniem
wierzycieli powoduje uznanie czynności i jej ewentualnych następstw za
wierzycieli powoduje uznanie czynności i jej ewentualnych następstw za
bezskuteczne w stosunku do skarżącego – jest to bezskuteczność
bezskuteczne w stosunku do skarżącego – jest to bezskuteczność
względna, a wiec zachodzi względem wierzyciela, który tą czynność
względna, a wiec zachodzi względem wierzyciela, który tą czynność
zaskarżył, wobec innych osób jest ona ważna i skuteczna.
zaskarżył, wobec innych osób jest ona ważna i skuteczna.
B.
B.
Wierzyciel, który zaskarżył czynność może szukać zaspokojenia zna tym
Wierzyciel, który zaskarżył czynność może szukać zaspokojenia zna tym
co wyszyło z majątku lub do niego nie weszło
co wyszyło z majątku lub do niego nie weszło