$
$
KOSZTY
SPRZEDAŻ
ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIA
FINANSAMI
FINANSAMI
dr hab inż. Zofia Wilimowska,
dr hab inż. Zofia Wilimowska,
prof. nadzw.
prof. nadzw.
Zarządzanie finansami
Zarządzanie finansami
Źródła finansowania –
Źródła finansowania –
kształtowanie struktury kapitałowej
kształtowanie struktury kapitałowej
Inwestowanie – kształtowanie
Inwestowanie – kształtowanie
struktury majątkowej
struktury majątkowej
Finasowanie
Finasowanie
Bieżące
Bieżące
Pierwotne
Pierwotne
-
Powołanie przedsiębiorstwa
Powołanie przedsiębiorstwa
-
Racjonalizacja
Racjonalizacja
-
Rozbudowa
Rozbudowa
-
Sanacja
Sanacja
WPROWADZENIE - CEL
WPROWADZENIE - CEL
Gotówka
Kapitał własny
Kapitał
obcy
Dywidenda
Odsetki
Akcjonarisze
Wierzyciele
Inwestycja
Inwestycja
inwestycja jest nakładem kapitałowym poniesionym
dziś kosztem rezygnacji z bieżącej konsumpcji,
na rzecz przyszłych korzyści.
Teraźniejszość jest względnie dobrze znana,
natomiast przyszłość to tajemnica.
Zatem inwestycja jest wyrzeczeniem się pewnego
dla niepewnej korzyści.
INWESTYCJA jest nakładem kapitałowym
poniesionym dziś kosztem rezygnacji
z bieżącej konsumpcji, na rzecz przyszłych
korzyści.
Teraźniejszość jest względnie dobrze znana,
natomiast przyszłość to tajemnica.
Zatem inwestycja jest wyrzeczeniem się
pewnego
dla niepewnej korzyści.
CZYNNIKI DETERMINUJĄCE SYTUACJĘ
DECYZYJNĄ
Standardowość sytuacji
Standardowość sytuacji
Czas między decyzją, a jej
Czas między decyzją, a jej
efektami
efektami
Natura zdarzeń (chroniczne,
Natura zdarzeń (chroniczne,
sporadyczne, katastroficzne).
sporadyczne, katastroficzne).
WPROWADZENIE - RYZYKO
WPROWADZENIE - RYZYKO
możliwość poniesienia straty,
możliwość poniesienia straty,
prawdopodobieństwo poniesienia straty,
prawdopodobieństwo poniesienia straty,
rozbieżność pomiędzy rzeczywistymi i oczekiwanymi
rozbieżność pomiędzy rzeczywistymi i oczekiwanymi
wynikami,
wynikami,
prawdopodobieństwo wyniku innego od oczekiwanego,
prawdopodobieństwo wyniku innego od oczekiwanego,
możliwość wystąpienia niepożądanych zdarzeń,
możliwość wystąpienia niepożądanych zdarzeń,
warunki, w których występuje możliwość straty,
warunki, w których występuje możliwość straty,
niepewność,
niebezpieczeństwo,
możliwość
niepewność,
niebezpieczeństwo,
możliwość
niezrealizowania celu,
niezrealizowania celu,
możliwość nie uzyskania spodziewanych efektów
możliwość nie uzyskania spodziewanych efektów
założonych w chwili podejmowania decyzji.
założonych w chwili podejmowania decyzji.
PYTANIA
PYTANIA
Po co inwestować?
Po co inwestować?
Jak zarządzać?
Jak zarządzać?
PYTANIA
PYTANIA
Jakie narzędzia stosować?
Jakie narzędzia stosować?
Jakie przyniesie to efekty?
Jakie przyniesie to efekty?
Cele zarządzania
Cele zarządzania
$
$
KOSZTY
SPRZEDAŻ
KAPITAŁ
CYKL
CYKL
DUŻA
MAŁA
CZAS
Wprowa-
Wzrost
Dojrzałość
Schyłek
S
S
P
R
Z
E
D
A
Ż
Inwestycje
Dezinwestycje
dzenie
Pojęcie przedsięwzięcia
Pojęcie przedsięwzięcia
Prowadzenie
istniejącej
działalności.
Modernizacja
istniejącej
produkcji.
Rozszerzenie
rynku.
...
Rozszerzenie
działalności.
Wprowadzenie
nowej
technologii.
Rozpoczynanie
działalności.
Restrukturyzacja
przedsiębiorstwa.
PRZEDSIĘWZIĘCIE
PROGRAM
PROGRAM
Cele i funkcje zarządzania finansami
Cele i funkcje zarządzania finansami
Rynek kapitałowy i pieniężny
Rynek kapitałowy i pieniężny
Źródła finansowania przedsięwzięć gospodarczych
Źródła finansowania przedsięwzięć gospodarczych
Wartość pieniądza w czasie
Wartość pieniądza w czasie
Wycena papierów wartościowych.
Wycena papierów wartościowych.
Źródła finansowania przedsięwzięć gospodarczych,
Źródła finansowania przedsięwzięć gospodarczych,
koszt i ryzyko
koszt i ryzyko
Inwestycje rzeczowe
Inwestycje rzeczowe
Budżetowanie kapitałowe
Budżetowanie kapitałowe
Opłacalność inwestycji kapitałowych i CML
Opłacalność inwestycji kapitałowych i CML
Zarządzanie poziomem gotówki – m. Baumola
Zarządzanie poziomem gotówki – m. Baumola
Zarządzanie ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem
Literatura podstawowa - I
Literatura podstawowa - I
Wilimowska Z., Wilimowski M.,
Wilimowska Z., Wilimowski M.,
Zarządzanie finansami. Część I.
Zarządzanie finansami. Część I.
F
F
inansow
inansow
e
e
otoczenie
otoczenie
firmy
firmy
,
,
Bydgoszcz, TNOiK OPO, 1996.
Bydgoszcz, TNOiK OPO, 1996.
Wilimowska Z., Wilimowski M.,
Wilimowska Z., Wilimowski M.,
Sztuka zarządzania finansami
Sztuka zarządzania finansami
,
,
część I i II,
część I i II,
Bydgoszcz, TNOiK OPO,
Bydgoszcz, TNOiK OPO,
2001
2001
.
.
Literatura podstawowa -I
Literatura podstawowa -I
Blake D., Financial market analysis,
Blake D., Financial market analysis,
McGraw-Hill Book Company, London
McGraw-Hill Book Company, London
1990.
1990.
Lumby S., Investment Appraisal and
Lumby S., Investment Appraisal and
Financial Decision, Chapman and
Financial Decision, Chapman and
Hall, London 1996.
Hall, London 1996.
Jajuga T., Pluta W., Inwestycje.
Jajuga T., Pluta W., Inwestycje.
Capital Budgetting., AE, Wrocław
Capital Budgetting., AE, Wrocław
1994.
1994.
Literatura uzupełniająca - I
Literatura uzupełniająca - I
BRIGHMAN E.F.,
BRIGHMAN E.F.,
Podstawy zarządzania
Podstawy zarządzania
finansami
finansami
, PWN, Warszawa, 1995.
, PWN, Warszawa, 1995.
LEVY H., SARNAT M.,
LEVY H., SARNAT M.,
Capital investment
Capital investment
and Financial Decisions
and Financial Decisions
, Prentice Hall,
, Prentice Hall,
Hrertforshire, 1994.
Hrertforshire, 1994.
WILIMOWSKA Z., MADEŁA M.,
WILIMOWSKA Z., MADEŁA M.,
Fundusze
Fundusze
inwestycyjne na polskim rynku
inwestycyjne na polskim rynku
, Oficyna
, Oficyna
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej,
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej,
Wrocław 1998.
Wrocław 1998.
CELE ZARZĄDZANIA
CELE ZARZĄDZANIA
Maksymalizacja zysku
Maksymalizacja zysku
Rozwój i przetrwanie
Rozwój i przetrwanie
Maksymalizacja wartości
Maksymalizacja wartości
firmy
firmy
Wartość firmy
Wartość firmy
Wartość firmy
Zdyskontowane wg
Średniego Ważonego Kosztu
Pozyskania Kapitału
(WACC)
Przyszłe Przepływy
Pieniężne
Wpływy:
zysk obrotów
zysk gotówkowy
Wypływy:
podatek zapłacony
środki trwałe
kapitał obrotowy
WACC:
koszt kapitału
koszt zadłużenia
struktura kapitału
WARTOŚĆ FIRMY DLA WŁAŚCICIELI
WARTOŚĆ FIRMY DLA WŁAŚCICIELI
= WARTOŚĆ FIRMY - ZADŁUŻENIE
= WARTOŚĆ FIRMY - ZADŁUŻENIE
Cele niefinansowe
Cele niefinansowe
i ogólnospołeczne
i ogólnospołeczne
a.
a.
Dobro załogi
Dobro załogi
b.
b.
Dobro zarządu
Dobro zarządu
c.
c.
Dobro dostawców
Dobro dostawców
i klientów
i klientów
d.
d.
Dobro społeczne
Dobro społeczne
.
.
RYNEK
Rynek towarowy
Rynek pracy
Rynek walutowy
Rynek Pieniężny
Rynek finansowy
Rynek kredytowy
Rynek czynników
produkcji
Rynek
nieruchomości
Kapitałowy
rynek papierów wartościowych
giełdy
obrót na rynku
pozagiełdowym
Sfery zarządzania
Sfery zarządzania
zl
B a n k
ziemia
budynki
maszyny
ZARZĄDZANIE
zarządzanie firmą
MENEDZER
personelem
zarządzanie
zarządzanie
finansami
zarządzanie zasobami
rzeczowymi
MARKETING
otoczenie
otoczenie
ZARZĄDZANIE FINANSAMI
ZARZĄDZANIE FINANSAMI
Środki
obrotowe
Zobowiązania
bieżące
Środki
trwałe
Dług
długoterm.
Akcje
uprzywil.
Akcje zwykłe
Ryzyko
i oczekiwana
stopa zwrotu
Wartość
rynkowa
firmy
otoczenie prawno
gospodarcze
Sfery zarządzania
Sfery zarządzania
Przykładowe decyzje finansowe
Przykładowe decyzje finansowe
menedżer
zarządzanie finansami
kredyty inwestycyjne
emisje akcji
kredyty i pożyczki
krótkoterminowe
Szczeble zarządzania
Szczeble zarządzania
strategia
taktyka
operacja
Obszary przedsiębiorstwa
Obszary przedsiębiorstwa
angażowane w procesie
angażowane w procesie
rozwoju
rozwoju
STRATEGIA DZIAŁANIA
MISJA i WIZJA
TELEKOMUNIKACJA I INFRASTRUKTURA
PROCESY
LUDZIE
I
KULTURA
I
TECHNOLOGIA
SYSTEMY
ORGANIZACJA
I
STRUKTURA
PRODUKTY
I
USŁUGI
RYNKI I
KLIENCI
Prognozy otoczenia
Prognozy otoczenia
Sytuacja
makroekonomiczna
Inflacja
Cykl koniunkturalny
Polityka Banku
Centralnego
Polityka rządu
Rynek kapitałowy
Bezrobocie
Aktywa
- majątek trwały
- majątek obrotowy
Strategie
finansowe
Wykorzystanie
majątku
Pozyskiwanie
kapitału
Inwestowanie
- w trwałe składniki majątku
- w środki obrotowe
Finansowanie
- długookresowe
- krótkookresowe
Działalność rozwojowa
Określanie kierunków i form
inwestowania, ocena i
wybór projektów
inwestycyjnych
Kształtowanie
struktury majątku
Kształtowanie
struktury kapitału
Pasywa
- kapitał własny
- zobowiązania
Działalność bieżąca
podział
polityka
zysku
dywidendy
Zarządzanie
ryzykiem
- w wartości niematerialne
i prawne
Prognozy rynku i
Prognozy rynku i
przemysłu
przemysłu
Atrakcyjność
inwestycyjna
branży
Otoczenie bliższe
Cykl życia branży
Otoczenie dalsze
Intensywność
konkurowania
Popyt na wyroby
branży
Prognozy dla organizacji
Prognozy dla organizacji
Atrakcyjność
inwestycyjna
przedsiębiorstwa
Polityka
marketingowa
Możliwości rozwoju
firmy
Zdolność do
generowania
przychodów
Pozycja
konkurencyjna
firmy
Zarządzanie
zasobami własnymi
Nowoczesna teoria
Nowoczesna teoria
zarządzania
zarządzania
P
R
Z
YS
ZŁ
O
Ś
Ć
H
IS
T
O
R
IA
Postawy menedżerów
Postawy menedżerów
ZADOWOLONY NIEZDECYDOWANY
MĄDRY
a
o
Ustalenie wyraźnego kierunku
o
Budowa zaangażowania
o
Zarządzanie ryzykiem i niepewnością
o
Budowa obrony przed konkurencją
o
Ustanowienie silnych ram integracji
OPCJ A
AKCJ A
o
“Reakcyjna” komunikacja
o
Reakcja w postaci “klękania” przed:
–
konkurencją
-
upadkiem wydajności
-
odejściem ”J ana”
o
Nieporządane inicjatywy
-
Nieracjonalne zaangażowanie
o
Uspokajanie klienta Ad-hoc
o
Upadek morale i spadek
wydajności
o
“J an” odchodzi z pracy
o
Konkurencja uderza
o
Powoduje duże bariery na drodze
rozwoju
o
Odejście klienta
o
Kontynuacja działalności
o
Działania “instynktowne” - intuicyjne
o
Planowanie
NIC NIE ROBIĆ
ROBIĆ COŚ
ROBIĆ TO DOBRZE
ZADOWOLONY
NIEZDECYDOWANY
MĄDRY
KONSEKWENCJ E