Miernictwo
Miernictwo
i systemy
i systemy
pomiarowe
pomiarowe
WSTĘP
WSTĘP
Metrologia
Metrologia
Termin metrologia został utworzony
Termin metrologia został utworzony
w oparciu o greckie słowa
w oparciu o greckie słowa
métron
métron
– miara
– miara
lógos
lógos
- słowo, nauka.
- słowo, nauka.
Jest to więc nauka o pomiarach,
Jest to więc nauka o pomiarach,
o sztuce mierzenia.
o sztuce mierzenia.
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Historia - przyczyny
Historia - przyczyny
konieczność mierzenia długości i masy,
konieczność mierzenia długości i masy,
jako podstawa wymiany towarowej,
jako podstawa wymiany towarowej,
duża wiedza astronomiczna u
duża wiedza astronomiczna u
najstarszych cywilizacji, jak Sumerowie
najstarszych cywilizacji, jak Sumerowie
i Egipcjanie
i Egipcjanie
dokładne przewidywanie niektórych
dokładne przewidywanie niektórych
zjawisk, takich jak zaćmienie słońca itp
zjawisk, takich jak zaćmienie słońca itp
budowa systemów nawadniających i
budowa systemów nawadniających i
powstanie wielkich budowli w
powstanie wielkich budowli w
starożytnym Egipcie
starożytnym Egipcie
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Historia - rozwój
Historia - rozwój
na ogół przyjmuje się za początek
na ogół przyjmuje się za początek
rozwoju metrologii wiek XVI
rozwoju metrologii wiek XVI
P. Nonius (1492-1577) – portugalski
P. Nonius (1492-1577) – portugalski
matematyk, astronom i lekarz
matematyk, astronom i lekarz
Na marginesie można zaznaczyć, że noniusz nie został
Na marginesie można zaznaczyć, że noniusz nie został
wynaleziony przez P.Noniusa lecz przez francuskiego
wynaleziony przez P.Noniusa lecz przez francuskiego
matematyka P.Verniera, który w roku 1631 opublikował opis
matematyka P.Verniera, który w roku 1631 opublikował opis
wynalezionego przez siebie przyrządu i nazwał go noniuszem
wynalezionego przez siebie przyrządu i nazwał go noniuszem
na cześć P.Noniusa.
na cześć P.Noniusa.
zajmował się budową przyrządów
zajmował się budową przyrządów
zwiększających dokładność pomiaru
zwiększających dokładność pomiaru
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Historia – rozwój 2/2
Historia – rozwój 2/2
w XIX wieku rozpoczęto produkcję
w XIX wieku rozpoczęto produkcję
suwmiarek, mikrometrów i czujników
suwmiarek, mikrometrów i czujników
mechanicznych (dźwigniowych) na
mechanicznych (dźwigniowych) na
skalę przemysłową
skalę przemysłową
Na początku XX w. zaczyna się
Na początku XX w. zaczyna się
rozwijać technika pomiarów
rozwijać technika pomiarów
optycznych. Powstają pierwsze
optycznych. Powstają pierwsze
optimetry, mikroskopy warsztatowe,
optimetry, mikroskopy warsztatowe,
maszyny pomiarowe i podzielnice.
maszyny pomiarowe i podzielnice.
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Najnowsze osiągnięcia
Najnowsze osiągnięcia
lasery i masery
lasery i masery
technika podczerwieni i inne osiągnięcia
technika podczerwieni i inne osiągnięcia
fotoniki
fotoniki
wykorzystuje się zjawiska fizyczne takie jak:
wykorzystuje się zjawiska fizyczne takie jak:
fale materialne, zjawiska fotoelektryczne i
fale materialne, zjawiska fotoelektryczne i
piezoelektryczne, elektrostrykcję i
piezoelektryczne, elektrostrykcję i
magnetostrykcję, ultradźwięki,
magnetostrykcję, ultradźwięki,
promieniotwórczość oraz zjawisko rezonansu
promieniotwórczość oraz zjawisko rezonansu
magnetycznego jąder atomów co daje
magnetycznego jąder atomów co daje
podstawę do tzw. tomografii
podstawę do tzw. tomografii
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Doskonalenie
Doskonalenie
Presja na ciągłe doskonalenie sprzętu
Presja na ciągłe doskonalenie sprzętu
i techniki pomiarowej wynika nie tylko
i techniki pomiarowej wynika nie tylko
z ogólnego poziomu rozwoju techniki
z ogólnego poziomu rozwoju techniki
budowy maszyn ale również z
budowy maszyn ale również z
konieczności zapewnienia wytwarzanym
konieczności zapewnienia wytwarzanym
produktom odpowiedniej jakości, co jest
produktom odpowiedniej jakości, co jest
jednym
jednym
z zasadniczych warunków produkcji w
z zasadniczych warunków produkcji w
warunkach gospodarki rynkowej.
warunkach gospodarki rynkowej.
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Metrologia prawna
Metrologia prawna
Od 1 stycznia 1994r. obowiązuje w Polsce nowy
Od 1 stycznia 1994r. obowiązuje w Polsce nowy
porządek prawny w zakresie tzw. metrologii
porządek prawny w zakresie tzw. metrologii
prawnej. Jest to pakiet następujących ustaw:
prawnej. Jest to pakiet następujących ustaw:
prawo o miarach,
prawo o miarach,
utworzeniu Głównego Urzędu Miar,
utworzeniu Głównego Urzędu Miar,
badaniach i certyfikacji,
badaniach i certyfikacji,
normalizacji,
normalizacji,
prawo probiercze.
prawo probiercze.
Dz.Ustaw Nr 55 z dnia 28 czerwca 1993 r. Wszystkie ustawy z dn. 3 kwietnia
Dz.Ustaw Nr 55 z dnia 28 czerwca 1993 r. Wszystkie ustawy z dn. 3 kwietnia
1993 r.
1993 r.
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy
Metrologia - dzisiaj
Metrologia - dzisiaj
większa swoboda w gospodarce sprzętem
większa swoboda w gospodarce sprzętem
pomiarowym
pomiarowym
nadzór instytucji państwowych tylko nad
nadzór instytucji państwowych tylko nad
niektórymi narzędziami pomiarowymi
niektórymi narzędziami pomiarowymi
międzynarodowe normy serii ISO 9000
międzynarodowe normy serii ISO 9000
wyższe kwalifikacje inżynierów i
wyższe kwalifikacje inżynierów i
techników
techników
przewidzenia w procesie produkcyjnym
przewidzenia w procesie produkcyjnym
czynności pomiarowo-kontrolnych
czynności pomiarowo-kontrolnych
Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy