Agresja
Agresja
to zachowanie
mające na celu wyrządzenie
krzywdy innej osobie.
3 podstawowe składniki:
• agresja jest zachowaniem;
• agresja jest zachowaniem
celowym;
• zachowanie agresywne ma na
celu
skrzywdzenie innej osoby.
Przejawy agresji:
• Słowna;
• Fizyczna;
• Pośrednia;
• Wroga (gniewna);
• Instrumentalna.
Cele agresji
• obrona statusu;
• zadowolenie własne;
• rozładowanie nadmiaru frustracji
i emocji;
• chęć uzyskania władzy;
• dążenie do dominacji;
• chęć stworzenia wrażenia, że jest
się
twardym;
• chęć zdobycia pieniędzy;
• chęć uzyskania uznania
społecznego.
Teorie agresji
• Teoria instynktu;
• Teoria popędu;
•Teoria uczenia się.
Teoria instynktu:
• Agresja jest zachowaniem
wrodzonym,
zdeterminowanym biologiczną
koniecznością
wyładowania agresywnej energii. Jest
mało
podatna na wpływy zewnętrzne i na
proces
uczenia;
• Z. Freud: agresja to „przetworzony
instynkt
samozniszczenia”.
• K. Lorentz: agresja to wrodzony
wzorzec
zachowania, automatycznie
wzbudzany
pojawieniem się „wyzwalacz” lub
zahamowany
pojawieniem się „inhibitorów”.
Obecnie kwestionuje się
tezę o
wrodzoności wzorców
zachowania agresywnego i
małej podatności tych
wzorców na wpływy
doświadczenia.
Nic nie potwierdza
instynktownego charakteru
ludzkiej agresji.
Agresja jako popęd
Agresja jest rozładowaniem popędu,
jednak ów popęd jest rezultatem
oddziaływania czynników sytuacyjnych,
a sposób jego rozładowania zależy od
procesów uczenia się.
Teoria Frustracji-agresji (Dollard,
Miller): wszelka agresja jest wynikiem
frustracji, a wszelka frustracja rodzi
agresję.
Frustracja to zablokowanie
skierowanej na cel aktywności
organizmu, bądź też stan wynikający z
napotkania takiej przeszkody.
Wzbudzana frustracją
tendencja do
agresji jest tym większa:
• im większa jest wartość
zablokowanego
celu;
• im większa jest przeszkoda;
• im większa liczba działań
zostanie
zablokowana.
Badania wykazały
ograniczoność koncepcji
frustracji-agresji:
Okazało się, że nie zawsze i
nie każda frustracja
prowadzi do agresji, lecz
tylko niektóre jej rodzaje.
Agresja jako rezultat
uczenia się
Agresja jest wynikiem
uczenia się za
pośrednictwem:
• Warunkowania
instrumentalnego;
• Modelowania.
Wyznaczniki agresji
• Czynniki genetyczne;
• Prowokacja;
• Pobudzenie emocjonalne;
• Przemoc w mediach;
• „Efekt broni”;
• Inne: upał.
Prowokacja wzbudza agresję
ponieważ:
• Wzbudza gniew i cierpienie
motywując
sprowokowana osobę do ich
pozbycia
się za pośrednictwem agresji;
• Wywołuje pragnienie rewanżu
poprzez
agresję, zgodnie z zasadą
wzajemności;
• Podważa dobre mniemanie
zaatakowanego o sobie,
wzbudzając
motywację do ich odzyskania.
Pobudzenie emocjonalne
nasila agresję ponieważ:
• Nasila oddziaływanie
prowokacji;
• Osłabia kontrolę poznawczą
zaatakowanego.
Sposoby likwidacji
agresji
• Poprzez rozładowanie
napięcia
(hipoteza katharsis);
• Poprzez karanie
- funkcja korekcyjna kary,
- funkcja odstraszająca
kary.
• Alternatywne sposoby osiągania
korzyści;
• Panowanie nad złością;
• Ograniczenie dostępu do broni.
Sposoby
przeciwdziałania
agresji:
Dziękuję za
uwagę.