Receptory opioidowe
Receptory opioidowe
• należą do receptorów metabotropowych, sprzężonych z
białkami G.
• Zbudowane są z trzech podjednostek:
zewnątrzkomórkowej, wewnątrzkomórkowej i śródbłonowej.
• Ligandy receptorów opioidowych łączą się z
zewnątrzkomórkowa podjednostką receptora, co prowadzi
do aktywowania sprzężonego z nim białka G.
• Białko G składa się z trzech podjednostek: α, β, γ.
Podjednostka α związana jest z GDP.
• Połączenie się liganda z receptorem powoduje zmianę jego
konformacji. Następuje odłączenie podjednostki α. Ma ona
znaczenie katalityczne, co może mieć wpływ na rozwój
tolerancji.
• Istnieje kilka rodzajów tych receptorów:
μ, κ, σ, które różnicuje się na podstawie
wiązania z odpowiednimi agonistami i
antagonistami.
• Morfina i endorfiny wykazują największe
powinowactwo do receptorów μ,
• enkefaliny do receptora δ,
• dynorfiny do receptora κ.
• Receptory te dzielą się na podtypy,
wyróżnia się na przykład receptor μ1 i μ2.
• Specyficzny antagonista μ1 – naloksazyna
hamuje przeciwbólowe działanie morfiny
(więc jest ono związane z tym
receptorem), lecz nie hamuje fizycznego
uzależnienia od morfiny.
• W działaniu analgetycznym, czy w rozwoju
tolerancji interesująca jest również rola
receptorów κ. Ich aktywacja za pomocą
dynorfiny hamuje analgezję oraz symptomy
morfinowego zespołu abstynencyjnego,
wywołane agonistami μ.
• W zmianach w układach neuronalnych
związanych z działaniem opiatów biorą więc
udział interakcje pomiędzy różnymi typami
receptorów opioidowych.
• Opioidy wpływają także na przewodnictwo
jonowe w komórce.
• Hamują pobudliwość komórek nerwowych
na dwa sposoby: poprzez hamowanie
przewodnictwa Ca2+ (receptory μ ) oraz
nasilanie przewodnictwa K+ (receptory κ).
KONIEC