Wykonali :

Tadeusz
Jakubowski

Łukasz
Haraburda

Dwa światy: północ i

południe

Włochy są krajem o głębokim podziale

regionalnym. Bogata, rozwinięta gospodarczo

północ i biedne, zacofane południe. Bogactwo i

nowoczesność Mediolanu kontrastuje z

brudnymi przedmieściami Neapolu. Różnice

dotyczą nie tylko kwestii ekonomicznych, ale

również mentalności i sposobu życia

mieszkańców. Mieszkańcy północnej części

Włoch są zdyscyplinowani, zaś południowych

bardziej otwarci, serdeczni i żywiołowi. Północne

Włochy to region silnie uprzemysłowiony, z

dobrze rozwiniętym rolnictwem. Na południu

brak jest nowoczesnych technologii a

gospodarka rolna jest zacofana.

1. Położenie

(strefa klimatyczna)

Włochy

leżą w południowej Europie, na

Półwyspie Apenińskim, nad Morzem

Śródziemnym, Liguryjskim, Tyrreńskim, Jońskim i

Adriatyckim. Na północy sięgają do Alp, na

południu obejmują wiele wysp, miedzy innymi

Sycylie. Na terytorium Włoch znajdują się dwie

enklawy, które stanowią dwa niezależne małe

państwa- San Marino i Watykan.

Znaczna część Włoch leży w paśmie

klimatu

podzwrotnikowego

typu śródziemnomorskiego, w

pozostałej części klimat umiarkowany, w

rejonach wysokogórskich -

chłodny

.

2. Budowa geologiczna

(skały

macierzyste, rzeźba terenu, hydrografia)

W ukształtowaniu powierzchni Włoch

przeważają góry średniej wysokości o

skomplikowanej budowie geologicznej.

Najpowszechniej spotykane są mezozoiczne i

kenozoiczne piaskowce i wapienie. W skałach

wapiennych rozwijają się zjawiska krasowe, a

ich przykładem jest Lazurowa Grota na

wyspie Capri. Występują stożki wulkanów

czynnych i wygasłych. Wulkany czynne:

Wezuwiusz, Etna, Stromboli, Vulcano.

Lazurowa Grota na

wyspie Capri

Wezuwiu
sz

Alpy mają krajobraz ukształtowany przez

procesy glacjalne zlodowacenia

plejstoceńskiego i lodowców współczesnych.

Lodowce występują na wysokościach powyżej

3200-3500 m n.p.m.

• Półwysep Apeniński i góry Apeniny

rozciągają się na długości 1300 km.
Występują tu rzeźba polodowcowa,
zjawiska krasowe i zjawiska wulkaniczne.
Niziny nadmorskie w części wschodniej i
zachodniej są piaszczyste na południu
natomiast skaliste.

Terytorium Włoch należy do zlewiska M. Adriatyckiego,

Tyrreńskiego oraz Liguryjskiego i Jońskiego. Sieć rzeczna

jest gęsta, zwł. w części północnej, odwadnianej przez

Pad — najdłuższą rzekę Włoch (652 km, pow. dorzecza

75 tys. km

2

, źródła w Alpach Kotyjskich). Pad na dł. ok.

600 km płynie przez Niz. Padańską, gdzie jest zasilany

zasobnymi w wodę dopływami alp. (Ticino, Adda, Oglio

i in.) oraz apenińskimi (najdłuższy Tanaro); przy ujściu

do M. Adriatyckiego tworzy szybko narastającą deltę;

z Alp do M. Adriatyckiego spływa także Adyga (dł. 410

km) i Piawa. Rzeki północnych Włoch charakteryzują się

wysokimi wiosennymi i jesiennymi wezbraniami,

powodującymi częste, katastrofalne powodzie;

w ujściowych odcinkach rzek występują powodzie

spowodowane wiatrami sztormowymi. Na Płw.

Apenińskim i wyspach rzeki są krótkie o wysokich

jesienno-zimowych stanach wód i b. niskich — letnich;

podczas lata część z nich całkowicie wysycha;

najdłuższe rzeki Płw. Apenińskiego to: Tyber (405 km),

Arno, Reno

3. Warunki klimatyczne

• W Alpach- klimat górski panują tu mroźne

zimy z dużymi opadami śniegu oraz krótkie i

chłodne lata.

• Na Nizinie Padańskiej lato jest długie i ciepłe.

Im dalej na południe, tym lata są cieplejsze, a

zimy łagodniejsze.

• Na nizinach mogą w lecie występować

długotrwałe susze. Wiosna wieje sirocco, które

przynosi znad północnej Afryki gorące suche

powietrze nad południową część kraju.

• Zimą wieją silne wiatry nad Morzem

Liguryjskim, a na Sardynii- chłodny północny

mistral.

• Naturalna szata roślinna to

makia

(zarośla zawsze zielonej roślinności

twardolistnej w klimacie podzwrotnikowym

typu śródziemnomorskiego, z wilgotną i

chłodną zimą oraz suchym i gorącym

latem) oraz lasy iglaste i dębowo-sosnowe

z gatunkami drzew: pinią i jesionem.

Wszystkie kompleksy leśne pokrywają

22%

powierzchni kraju. W górach

występują kompleksy lasów iglastych, łąk

alpejskich.

4. Szata roślinna

Klasyfikacja gleb i

charakterystyka

• 1.Luwisole- poziom akumulacji frakcji ilastej,

wysokie wysycenie KS kationami.

• 2.Cambisole-mają wyraźny poziom cambic,

wtórna akumulacja węglanów wapnia.

• 3.Andosole- utworzone z materiałów

organicznych

• 4.Vertisole- utworzone z iłów bogatych w

minerały ilaste

• 5.Leptosole- płytkie gleby bogate w węglan

wapnia

• 6.Fluwisole- młode gleby w dolinach rzek

5. Gleby, poziomy diagnostyczne,

procesy glebotwórcze

Większą część powierzchni Włoch pokrywają

gleby

brunatne leśne

, dobrze wykształcone

w strefie pogórzy, kamieniste w górach. W

kompleksie z glebami brunatnymi występują

rędziny oraz słabo węglanowe, równie żyzne

gleby cynamonowe; lokalnie na

bezwęglanowych zwietrzelinach wapieni w

Apeninach i wybrzeżach M. Adriatyckiego

wytworzyły się typowe dla regionu

śródziemnomorskiego gleby czerwone, zw.

terra rosa

, a w chłodniejszej strefie Alp

jasnobrązowe, zwane

terra fusca

. Z

osadami wulk. zach. pogórza Apeninów i

wysp są związane żyzne andosole.

W górskim piętrze Alp pod lasami

iglastymi powstały kwaśne,

kamieniste gleby bielicowe,

przechodzące wyżej w litosole,

rankiery i zwaliska skalne. Na Niz.

Padańskiej oprócz brunatnoziemów

powszechnie występują ciężkie

gleby

glejowe

i

aluwialne

, w strefie

przymorskiej zasolone.

Brunatne kwaśne

Na obszarach wzniesionych od 500 m n.p.m. do

około 4000 m n.p.m. występują gleby

brunatne

kwaśne

(Dystrict Cambisols). Powstają one ze

skał ubogich w zasady, odczyn w całym profilu

mają kwaśny lub bardzo kwaśny. Pomimo silnej

kwasowości w glebach tych nie obserwuje się

zróżnicowania profilu. Są to gleby nieurodzajne,

choć wykazują większą wartość użytkową od

gleb bielicowych. Występują najczęściej pod

lasami na terenach podgórskich i górskich, na

łagodnie lub średnio nachylonych zboczach. Na

tych glebach często powstają pastwiska lub łąki.

Litosole

• Powyżej, na obszarach wysokich gór

zalegają

litosole

(Lhitosole) - gleby

inicjalne. Występują w klimacie

wilgotnym i suchym, uprawia się je

sporadycznie, ponieważ są skaliste, płytkie

i trudnodostępne, często na silnie

erodowanych stokach gór. Miąższość

materiału zwietrzałego nie przekracza 10

cm. Mogą występować w sąsiedztwie gleb

brunatnych oraz rankerów. Zawartość

próchnicy w przypowierzchniowych

partiach tych gleb jest niewielka. 

Gleby aluwialne

• Na Równinie Terai mamy do czynienia z

glebami

aluwialnymi

(Eutric Fluvisols), w Polsce zwane

madami. Są to młode gleby aluwialne, powstające w

dolinach rzecznych, w wyniku procesu akumulacji

fluwialnej i specyficznych procesów glebotwórczych,

bogate w składniki pokarmowe. Mady są glebami

śródstrefowymi, chociaż klimat strefy, na której

występują ma znaczenie w procesie ich

kształtowania. Mady odznaczają się dużą

różnorodnością zarówno w zależność od położenia w

danej strefie geograficznej jak i w granicach tej

samej doliny rzecznej. Profil mad charakteryzuje się

warstwowaniem odpowiadającym poszczególnym

wylewom rzeki. Zawierają zwykle 2 - 3% próchnicy,

odczyn mają zasadowy lub obojętny. Są one

najżyźniejsze i najbardziej cenne z gospodarczego

punktu widzenia.

6. Przydatność rolnicza gleb i

możliwość uprawy

Tereny rolnicze stanowią większość obszaru Włoch.

Użytki rolne zajmują ok. 56%

powierzchni kraju, z czego 40% stanowią grunty

orne i sady. Około 21% powierzchni Włoch

przypada na lasy. Uprawą roli zajmuje się we

Włoszech ok. 3 mln rolników. Większość użytków

(48%) należy do małych gospodarstw (5 - 100 ha),

zaś 35% do dużych gospodarstw rolnych (powyżej

100 ha). W ostatnich latach zauważalny jest wzrost

liczby średnich gospodarstw, kosztem małych.

Włoscy rolnicy stosują tradycyjne uprawy roli. Do

podstawowych upraw należą zboża -

pszenica

,

kukurydza

,

jęczmień

i

ryż

, a także

ziemniaki

i

buraki

cukrowe

.

• Ogromne znaczenie dla rolnictwa Włoch

ma sadownictwo -

sady jabłoniowe

,

brzoskwiniowe

,

śliwy

,

grusze

,

pomarańcze

,

cytryny

,

migdałowce

i

figowce

, a także

winnice

. W północnej

części kraju rozpowszechniona jest

uprawa warzyw - zwłaszcza

pomidorów,

papryki i cebuli

. Hodowla bydła, trzody

chlewnej, kóz, owiec i drobiu dostarcza

ok. 40% wartości produkcji rolniczej we

Włoszech. Istotne znaczenie ma również

rybołówstwo morskie, szczególnie

przybrzeżne połowy sardynek, makreli,

tuńczyka oraz małży i krewetek.

Włochy należą do światowych

producentów:

• winogron (9,5 mln t; 1. miejsce,

2005),

• oliwek (4,1 mln t; 1. miejsce),
• kiwii (475 tys. t; 1. miejsce),
• karczochów (470 tys. t; 1. miejsce)

7. Główne czynniki zagrożenia

gleb

(procesy degradacji gleb)

• Erozja
• Spadek zawartości materii organicznej
• Zasolenie
• Zagęszczenie
• Skażenie
• Wycinka lasów
• Nadmierna intensyfikacja rolnictwa
• Emisja zanieczyszczeń

pizza

spaghetti

samochody

piłka nożna