1. Ogólna charakterystyka pańśtwa
Włochy są krajem górzystym - z wyjątkiem Niziny Padańskiej w północnej części kraju - na północy sięgającym Alp, a na południu Morza Śródziemnego. Do Włoch należą Sycylia, Sardynia, Elba oraz około 70 mniejszych wysp. Na terenie Włoch znajdują się dwa niezależne państwa: Państwo Watykańskie w Rzymie i Republika San Marino.
Dwuizbowy parlament składa się z senatu (Senato della Repubblica) oraz z izby deputowanych (Camera dei Deputati). Wybory odbywają się co pięć lat.
Najważniejsze sektory gospodarki krajowej to turystyka, moda, przemysł maszynowy, chemia, produkcja samochodów i żywność. W północnych regionach Włoch dochód na osobę należy do najwyższych w Europie.
Półwysep Apeniński stanowił niegdyś samo serce rozległego Imperium Rzymskiego, którego imponujące dziedzictwo obecne jest w archeologii, kulturze i literaturze. To także tutaj światło dzienne ujrzały średniowieczny humanizm i renesans. Europejską myśli polityczną, filozofię i sztukę kształtowały takie umysły, jak Niccolò Machiavelli, Dante Alighieri, Leonardo da Vinci oraz Galileusz.
Lista włoskich artystów jest bardzo długa i znajdują się na niej między innymi Giotto, Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Tintoretto i Caravaggio. Z kraju tego pochodzą również sławni na całym świecie kompozytorzy oper, Giuseppe Verdi i Giacomo Puccini, a także reżyser filmowy Federico Fellini.
Kuchnia włoska należy do najbardziej wyrafinowanych w Europie i jest bardzo różnorodna: łączy w sobie pikantne smaki Neapolu i Kalabrii, dania liguryjskie z dodatkiem pesto oraz sery i risotto charakterystyczne dla Alp Włoskich.
Rok przystąpienia do UE: państwo założycielskie
Ustrój polityczny: republika
Stolica: Rzym
Powierzchnia: 301 263 km²
Liczba mieszkańców: 60 mln
Waluta: euro
Gospodarka Włoch
Włochy są krajem wysoko rozwiniętym.
Podstawą gospodarki jest przemysł i usługi. Cechą charakterystyczną tego kraju jest bardzo nierównomierne rozmieszczenie przemysłu. Większe jego natężenie wystęuje na północy kraju,
zwlaszcza w Lombardii. W XIX wieku nowoczesny przemysł zaczął rozwijać się głównie w Mediolanie i Turynie oraz w portach: Genui, Wenecji, Trie.cie, La Spezia i Bolonii. W środkowej części Włoch gównymi ośrodkami przemysłowymi są: Rzym i Florencja, na południu Neapol oraz Palermo. Podjęte w latach
60. próby industrializacji poułdnia kraju nie doprowadziły do zmian struktury gospodarczej i nadal jest to obszar typowo rolniczy.
Zasoby surowców mineralnych są niewielkie. Zwłaszcza mało jest surowców energetycznych, których brak uzupełnia się wykorzystaniem energii wodnej, jądrowej i geotermicznej. W Toskanii zespół elektrowni wykorzystuje energię wulkanów.
Rozwinięty jest przemysł samochodowy (Fiat, Alfa Romeo), stoczniowy, metalowy, elektroniczny, włukienniczt, odzieżowy, skórzany, spożywczy (makarony,wina,wermuty,sery,oliwa,sery).
Użytki rolne stanowią 57% powierzchni kraju. Uprawia się przenicę, kukurydzę, ryż, owoce cytrusowe, oliwki.
Hodowla bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu zajmuje ważne miejsce w gospodarce włoskiej. Dobrze rozwinięta jest komunikacja lotnicza, kolejowa, morska i drogowa.
Wlochy w Unii Europejskiej
(wydruk z zaznaczeniem)
Aktualne problemy Włoch
a)Nielegalni imigranci
Włochy dopiero w latach 80. XX wieku stały się krajem będącym celem wielu imigrantów. Obecnie nielegalna imigracja stanowi duży problem dla rządu włoskiego, bowiem kraj ten posiada linię brzegową o długości 7600 km, którą trudno jest zupełnie uszczelnić. Każdego roku przybywają tutaj tysiące imigrantów z Afryki, Chin, Indii, Turcji, Filipin, Albanii i innych. Dziesiątki ludzi ginie podczas ciężkiej morskiej przeprawy. W samym roku 2005 do Włoch przybyło około 1 miliona nielegalnych imigrantów. W sumie na wyżej wymienione państwa przypada 38% spośród ogółu przyznanych pozwoleń na stały pobyt.
b)Mafia
Kalabria stała się najbardziej mafijnym regionem Włoch. Tamtejsi mafiosi zarobili aż 36 mld euro w zeszłym roku na handlu narkotykami, haraczach i przechwytywaniu zamówień rządowych. Są też, jak ostrzega włoski ośrodek badawczy Eurispes, niezwykle skuteczni w werbowaniu młodzieży
Kalabryjska mafia Ndrangheta (jej nazwa pochodzi od greckiego słowa "męstwo") zagarnęła 3,4 proc. włoskiego PKB i ponad 18 proc. dochodu południowowłoskiego regionu Reggio Calabria w 2004 r. Zgodnie z szacunkami ośrodka Eurispes ubiegłoroczne zarobki kalabryjskich mafiosów wzrosły nieznacznie, bo tylko o blisko 5 mln euro w porównaniu z 2003 r. - Ndrangheta jest najprężniejszą mafią we Włoszech. Niedawno weszła na rynek nielegalnego handlu bronią, a już odnosi tam spore sukcesy - twierdzą włoscy eksperci....
c)Korupcja
We Włoszech szerzy się korupcja, szczegónie w sektorze robót publicznych, zaopatrzenia administracji państwowej, a także w służbie zdrowia. Takie przekonanie wyraził Tullio Lazzaro, prezes Najwyższej Izby Kontroli we Włoszech podczas inauguracji nowego roku sądowego w tym kraju.
Prezes włoskiego NIK-u mówił wręcz o korupcyjnej patologii, która negatywnie wpływa na wizerunek państwa. Innym problemem we Włoszech jest trwonienie publicznych pieniędzy. Tullio Lazzaro zachęcił zwykłych obywateli, by sygnalizowali władzom znane sobie przypadki marnotrawstwa. Prezes włoskiego NIK zaznaczył jednak, że nadmierna oszczędność w administracji publicznej grozi jej generalnym zubożeniem i niewydolnością. Sprawa, którą włoska najwyższa izba kontroli zajmuje się ze szczególną uwagą, to fundusze unijne, ich niewłaściwe wykorzystanie czy nawet sprzeniewierzenie.
Częścią skorumpowanego systemu wydaje się być także premier Silvio Berlusconi, przeciwko któremu toczy się proces o korupcję i oszustwa w księgowości. Premier sam oskarża również prokuratorów o rozpoczęcie przeciw niemu politycznie umotywowanej kampanii.
W ostatnich latach na Włochy spadła plaga korupcyjnych skandali, począwszy od handlu, przez piłkę nożną, do polityki. Wielu istotnych parlamentarzystów jest już skazanych za przestępstwa lub w ich sprawach toczą się śledztwa. Ostatnim skandalem jest sprawa agencji ochrony praw cywilnych, w której to sprawie prokuratura podejrzewa, że publiczne kontrakty były zawierane w zamian za łapówki i usługi seksualne.
d)Wysokie bezrobocie
Bezrobocie we Włoszech w marcu 2010 r. wzrosło do najwyższego poziomu od co najmniej 2004 r., bo mimo ożywienia w europejskiej gospodarce nowe miejsca pracy nie powstają
Zatrudnionych w średniej roku 2009 i w porównaniu do 2008 jest mniej o 380 tysięcy. To pierwszy tak wyraźny spadek od 1995 roku jak informuje włoski Istat (włoski Główny Urząd statystyczny). Stopa bezrobocia wzrosła średnio do 7,8% z 6,8% w stosunku do średniej z 2008 roku.
e)Zróżnicowanie ekonomiczne między północną a południową częścią Włoch
Północ i południe Włoch to dwie zupełnie różne rzeczywistości gospodarcze. PKB w przeliczeniu na mieszkańca północy wynosi ok. 35 tys. euro, a południa - 12 tys. euro. Średni roczny zarobek deklarowany fiskusowi na północy wynosi 20 tys. euro, na południu - 11 tys. euro. Bezrobocie na północy mimo kryzysu to 5 proc., a na południu 16 proc. Na północy poniżej granicy biedy żyje 5 proc. rodzin, a na południu co czwarta. Włosi tę przepaść usiłują zasypać już 150 lat. Teraz podjęli nową próbę.Jakkolwiek mierzyć, północ i południe Włoch to dwie zupełnie różne rzeczywistości gospodarcze i społeczne, a socjoekonomiczny rozziew jest niechlubnym rekordem zróżnicowania pośród krajów Unii.
Częścią problemu jest to, że na południu podatki ściąga mafia. Jak się szacuje, w ubiegłym roku organizacje mafijne na haraczu, lichwie i „pośrednictwie” zarobiły tam ponad 30 mld euro.
Jako że mafia ma spory wpływ na wybory lokalne (często finansuje kampanie albo wręcz skupuje głosy), na południu nie zawsze wiadomo, gdzie kończy się mafia, a zaczyna państwo. Tu lokalny boss pełni rolę fiskusa, pracodawcy, pośrednika w interesach, banku kredytowego i stróża specyficznie pojętego prawa. To oczywiście zabija konkurencję, postęp i ideę merytokracji. Po części potęga organizacji mafijnych (130 mld euro rocznego obrotu) wynika ze słabości państwa, ale też prawdą jest, że wielu biznesmenów, inwestorów, lokalnych polityków i mieszkańców południa żyje z mafią w symbiozie.
Sposób wykozystania środków z Unii europejskiej
Bibliografia
Bibliografia
P. Gardner, M. S. Rohan, A. Shackleton, Geografia
pañstw .wiata, Warszawa 1998
J. Kwiatek, Geografia Europy, Warszawa 1999
Strony WWW