GEN

jednostka funkcjonalna materiału genetycznego,
fragment DNA (o specyficznej linowej sekwencji
nukleotydów) kodujący cząsteczki RNA i/lub polipeptydy

LOCUS

miejsce genu w chromosomie

ALLEL

jedna z dwóch lub więcej różnych form jednego genu,
zajmująca to samo miejsce (locus) w chromosomie.
Różne allele tego samego genu wywołują odmienne
wykształcenie tej samej cechy

HOMOZYGOTA

(AA lub aa) – osobnik mający w chromosomach
homologicznych identyczne allele danego genu

HETEROZYGOTA (Aa) – osobnik mający w chromosomach

homologicznych różne allele danego genu

Pojęcia genetyczne

DOMINACJA

(A) – przewaga jednego allelu nad drugim
przejawiająca się w heterozygocie ujawnieniem fenotypu
cechy niesionej przez allel dominujący

ulega ekspresji zarówno w stanie homozygotycznym,
jak i heterozygotycznym

RECESYWNOŚĆ (a) – w heterozygocie w obecności allelu dominującego,

brak fenotypowego ujawnienia się allelu recesywnego

ulega ekspresji tylko w stanie homozygotycznym

KODOMINACJA

brak dominacji jednego allelu nad drugim, heterozygota
przejawia nową jakość – w fenotypie ujawniają się
obydwa allele

NIEPEŁNA
DOMINACJA

odnosi się do pary alleli, z których żaden nie
wykazuje dominacji, fenotyp heterozygoty jest
pośredni między fenotypami obu homozygot
(dominującej i recesywnej)

Pojęcia genetyczne

Allel dominujący

Allel recesywny

GENOM

całość informacji genetycznej charakterystyczna dla
gamety. Eukariota - DNA, obejmujący zarówno sekwencje
kodujące jak i niekodujące

CHROMOSOM

liniowa cząsteczka DNA, struktura białkowo-nukleinowa
zawierająca część jądrowego genomu Eukariota

MONOPLOIDALNA
LICZBA
CHROMOSOMÓW

(x) – podstawowa liczba chromosomów tworząca
jeden genom

HAPLOIDALNA
LICZBA
CHROMOSOMÓW

(n) – liczba chromosomów charakterystyczna dla gamet,
powstała w wyniku mejozy (dla gatunków diploidalnych
liczba ta odpowiada liczbie monoploidalnej)

Pojęcia genetyczne

GENOTYP

suma informacji genetycznej zawartej w komórkach
danego osobnika. Genotyp nie determinuje bezpośrednio
określonego fenotypu, ale zakres fenotypowych możliwości,
których realizacja uzależniona jest również od warunków
środowiska.

FENOTYP

obserwowany zestaw cech przejawianych przez organizm,
wynikający z posiadania określonego genotypu i wpływu
środowiska

KARIOTYP

charakterystyczny dla danego gatunku zestaw
chromosomów metafazowych

Pojęcia genetyczne