Czym jest emocja?

Zrozumieć emocje – rozdział 4

Zrozumieć emocje – rozdział 4

Definicja robocza emocji

Definicja robocza emocji



Spowodowana przez świadome/nieśwaidome

Spowodowana przez świadome/nieśwaidome

wartościowanie przez podmiot jakiegoś zdarzenia jako

wartościowanie przez podmiot jakiegoś zdarzenia jako

istotnego dla jakiegoś ważnego dla niego celu

istotnego dla jakiegoś ważnego dla niego celu



Rdzeń emocji – gotowość do działania i podsuwanie planów

Rdzeń emocji – gotowość do działania i podsuwanie planów



Konkretna emocja nadaje priorytet jednemu/kilku rodzajom

Konkretna emocja nadaje priorytet jednemu/kilku rodzajom

działania (co może zakłócać/rywalizować z alternatywnymi

działania (co może zakłócać/rywalizować z alternatywnymi

procesami umysłowymi/działaniami)

procesami umysłowymi/działaniami)



Konkretna emocja jest zazwyczaj doznawana jako odrębny

Konkretna emocja jest zazwyczaj doznawana jako odrębny

typ stanu umysłowego, któremu niekiedy

typ stanu umysłowego, któremu niekiedy

towarzyszą/następują po nim:

towarzyszą/następują po nim:



Zmiany somatyczne

Zmiany somatyczne



Akty ekspresji

Akty ekspresji



Działania

Działania



Warunek konieczny emocji – zmiana gotowości do działania

Warunek konieczny emocji – zmiana gotowości do działania

Koncepcje emocji oparte na

Koncepcje emocji oparte na

prototypach

prototypach

Fehr i Russell – pojęcia potoczne

Fehr i Russell – pojęcia potoczne

odnoszące się do emocji, są

odnoszące się do emocji, są

reprezentowane jako

reprezentowane jako

prototypy

prototypy



Potoczne prototypy emocji

Potoczne prototypy emocji

przypominają skrypty (char. schematy

przypominają skrypty (char. schematy

sekwencji zdarzeń)

sekwencji zdarzeń)



Zabrali mi zabawkę-> gniewne odczucia->

Zabrali mi zabawkę-> gniewne odczucia->

myśli, jak naprawić sytuację

myśli, jak naprawić sytuację

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny



Emocje jako ciąg faz – Frijda:

Emocje jako ciąg faz – Frijda:



Ocena poznawcza -> wartościowanie

Ocena poznawcza -> wartościowanie

kontekstowe -> gotowość do działania ->

kontekstowe -> gotowość do działania ->

zmiana psychologiczna, ekspresja, działanie

zmiana psychologiczna, ekspresja, działanie



Zbieżne z potoczną teorią emocji jako skryptów!

Zbieżne z potoczną teorią emocji jako skryptów!



Stein, Trabasso, Liwag – zwiększona rola

Stein, Trabasso, Liwag – zwiększona rola

wniosków, przekonań i planów (co się stało,

wniosków, przekonań i planów (co się stało,

co mogę poradzić, co będzie dalej?)

co mogę poradzić, co będzie dalej?)



Spostrzeżenie wydarzenia, które zmienia status

Spostrzeżenie wydarzenia, które zmienia status

ważnego celu -> podważone przekonania (co

ważnego celu -> podważone przekonania (co

powoduje zmiany somatyczne i ekspresję) ->

powoduje zmiany somatyczne i ekspresję) ->

tworzenie planów działania odnośnie wydarzenia

tworzenie planów działania odnośnie wydarzenia

(by zachować lub zmodyfikować cel)

(by zachować lub zmodyfikować cel)

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Ocena poznawcza

Ocena poznawcza



(Frijda)

(Frijda)

Zakłada się, że emocje są:

Zakłada się, że emocje są:



Zazwyczaj wywołane przez zdarzenia

Zazwyczaj wywołane przez zdarzenia



Są intencjonalne (mają obiekt jakiegoś typu

Są intencjonalne (mają obiekt jakiegoś typu

np.: boję się

np.: boję się

czegoś

czegoś

)

)



Tradycja studiów nad emocjami – emocje

Tradycja studiów nad emocjami – emocje

zawierają odczucia, których nie da się

zawierają odczucia, których nie da się

zredukować/poddać dalszej analizie

zredukować/poddać dalszej analizie



Wundt – przyjemność i ból, co odpowiada u

Wundt – przyjemność i ból, co odpowiada u

Lazarusa – zgodności i niezgodności z celem

Lazarusa – zgodności i niezgodności z celem



Niewielka liczba specyficznych emocji –

Niewielka liczba specyficznych emocji –

inaczej-> podstawowe

inaczej-> podstawowe



Nie musi być świadoma (nie musimy być

Nie musi być świadoma (nie musimy być

świadomi, co wywołało emocję)

świadomi, co wywołało emocję)

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Wartościowanie kontekstowe – ocena

Wartościowanie kontekstowe – ocena

wtórna

wtórna



Tutaj pojawiają się myśli w doświadczaniu emocji

Tutaj pojawiają się myśli w doświadczaniu emocji



Jeśli

Jeśli

w rezultacie wydarzenia

w rezultacie wydarzenia

(które wywołało

(które wywołało

daną emocję) ma nastąpić

daną emocję) ma nastąpić

zmiana priorytetów

zmiana priorytetów

, to

, to

musi to zostać

musi to zostać

wszechstronnie rozważone

wszechstronnie rozważone



Adaptacja, do tego co nieoczekiwane

Adaptacja, do tego co nieoczekiwane



Bierze w tym udział atrybucja

Bierze w tym udział atrybucja



Od tworzonych przez ludzi wyjaśnień przyczyn zdarzeń

Od tworzonych przez ludzi wyjaśnień przyczyn zdarzeń

może zależeć charakter emocji (Wiener i Graham)

może zależeć charakter emocji (Wiener i Graham)



6 z ortografii i duma lub jej brak

6 z ortografii i duma lub jej brak



Arystoteles i Beck – emocje to wartościowania,

Arystoteles i Beck – emocje to wartościowania,

częściowo możemy zmieniać wartościowania więc

częściowo możemy zmieniać wartościowania więc

i nasze emocje

i nasze emocje

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Gotowość do działania

Gotowość do działania



Wg Frijdy głównym rdzeniem emocji –

Wg Frijdy głównym rdzeniem emocji –

zmiana gotowości do działania

zmiana gotowości do działania



Profile gotowości do działania są równie

Profile gotowości do działania są równie

dobrą charakterystyką emocji co profile

dobrą charakterystyką emocji co profile

oceny poznawczej (46% i 43% poprawności

oceny poznawczej (46% i 43% poprawności

w przewidywaniu nazw emocji)

w przewidywaniu nazw emocji)



Emocje wyznaczają ścieżki pośród naszych

Emocje wyznaczają ścieżki pośród naszych

działań

działań



Emocje to procesy, które pozwalają nam:

Emocje to procesy, które pozwalają nam:



Skupić się na pojawiającym się problemie

Skupić się na pojawiającym się problemie



Zmienić bieg wydarzeń, gdy to konieczne

Zmienić bieg wydarzeń, gdy to konieczne

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Ekspresja

Ekspresja



Darwin – każda

Darwin – każda

emocja

emocja

jest stanem

jest stanem

dyskretnym z

dyskretnym z

przypisaną sobie

przypisaną sobie

:

:



Ekspresją

Ekspresją

(

(

po której można ją rozpoznać

po której można ją rozpoznać

)

)



Działaniem

Działaniem



Procesem fizjologicznym (np.: płacz)

Procesem fizjologicznym (np.: płacz)



Tomkins, Ekman, Izard -> twarz jako

Tomkins, Ekman, Izard -> twarz jako

podstawowe siedlisko ekspresji

podstawowe siedlisko ekspresji



Morris i in -> istnieją niewerbalne znaki

Morris i in -> istnieją niewerbalne znaki

emocji podobne do języka (np.:gesty), do

emocji podobne do języka (np.:gesty), do

ich rozumienia potrzebne „słowniki”

ich rozumienia potrzebne „słowniki”

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Ekspresja cd

Ekspresja cd

5 kategorii ekspresji niewerbalnych:

5 kategorii ekspresji niewerbalnych:

1.

1.

Emblematy

Emblematy

(inaczej gesty, V)

(inaczej gesty, V)

2.

2.

Ilustratory

Ilustratory

(towarzyszą mowie i zmieniają się

(towarzyszą mowie i zmieniają się

wraz z ze stopniem podniecenia, machanie rękami

wraz z ze stopniem podniecenia, machanie rękami

itp)

itp)

3.

3.

Regulatory

Regulatory

(np.: kiwnięcia głową stosowane do

(np.: kiwnięcia głową stosowane do

utrzymania płynności rozmowy)

utrzymania płynności rozmowy)

4.

4.

Przejawy afektu

Przejawy afektu

(np.: uśmiech i zmarszczenie

(np.: uśmiech i zmarszczenie

brwi)

brwi)

5.

5.

Adaptatory

Adaptatory

(manipulacje cielesne typu

(manipulacje cielesne typu

samopielęgnacji, np.: dotykanie się)

samopielęgnacji, np.: dotykanie się)

Potencjalnie tylko kategoria 4 to typowe gatunkowo

Potencjalnie tylko kategoria 4 to typowe gatunkowo

wskaźniki emocji

wskaźniki emocji

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Ekspresja cd

Ekspresja cd



Ludzie mają kontrolę dowolną nad

Ludzie mają kontrolę dowolną nad

mięsniami wokół ust (możliwe, że dlatego

mięsniami wokół ust (możliwe, że dlatego

iż posługuja się mową), inne mięśnie nie

iż posługuja się mową), inne mięśnie nie

poddają się jej tak łatwo

poddają się jej tak łatwo



Głos (Pittam i Scherer)

Głos (Pittam i Scherer)



Smutny i przestraszony dobrze rozpoznawany

Smutny i przestraszony dobrze rozpoznawany

przez wszystkich

przez wszystkich



Radosny tylko przez holendrów!

Radosny tylko przez holendrów!



Planalp, DeFrancisco, Rutherford – 97%

Planalp, DeFrancisco, Rutherford – 97%

osób używa 2+ oznak do rozpoznania

osób używa 2+ oznak do rozpoznania

każdej emocji u współmieszkańca

każdej emocji u współmieszkańca

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Ekspresja cd

Ekspresja cd



Badania nad paraplegikami – to w jaki sposób ludzie

Badania nad paraplegikami – to w jaki sposób ludzie

doznają emocji może zależeć od tego:

doznają emocji może zależeć od tego:



Jak je interpretują

Jak je interpretują



Na ile są przekonani, że wrażenia cielesne mają na nie wpływ

Na ile są przekonani, że wrażenia cielesne mają na nie wpływ



Zajonc, Murphy, Ingelhart – pewne ekspresje

Zajonc, Murphy, Ingelhart – pewne ekspresje

mimiczne wywołują skutki emocjonalne przez

mimiczne wywołują skutki emocjonalne przez

zmniejszenie przepływu krwi w naczyniach

zmniejszenie przepływu krwi w naczyniach

krwionośnych twarzy, co wpływa na obieg krwi w

krwionośnych twarzy, co wpływa na obieg krwi w

pewnej części mózgu i skutkuje zmianą temperatury,

pewnej części mózgu i skutkuje zmianą temperatury,

która doznawana jest jako przyjemna lub nie

która doznawana jest jako przyjemna lub nie



Głoska „u umlaut” – niechęć

Głoska „u umlaut” – niechęć



Stack, Martin, Stepper – pióro w ustach i b. śmieszne komiksy

Stack, Martin, Stepper – pióro w ustach i b. śmieszne komiksy



Zmiany w twarzy mogą wywoływać lub

Zmiany w twarzy mogą wywoływać lub

intensyfikować emocje, choć ich natężenie jest

intensyfikować emocje, choć ich natężenie jest

niskie!!!

niskie!!!

Proces emocjonalny

Proces emocjonalny

Działania

Działania



Działania charakterystyczne dla emocji:

Działania charakterystyczne dla emocji:



Poruszanie się do – radość

Poruszanie się do – radość



Poruszanie się przeciw – gniew

Poruszanie się przeciw – gniew



Oddalanie się – wszystkie negatywne emocje

Oddalanie się – wszystkie negatywne emocje



Sagon i Masutani -> emocje stojące za wzorcami

Sagon i Masutani -> emocje stojące za wzorcami

działania są łatwo rozpoznawalne dla innych

działania są łatwo rozpoznawalne dla innych



Japońscy aktorzy sfilmowani od tyłu – trafne

Japońscy aktorzy sfilmowani od tyłu – trafne

rozpoznania dla ok. 50-60%,

rozpoznania dla ok. 50-60%,



Strach, smutek i wstręt dobrze rozpoznawany przez obie grupy

Strach, smutek i wstręt dobrze rozpoznawany przez obie grupy

– wzorce zapewne uniwersalne (powolność i opuszczenie

– wzorce zapewne uniwersalne (powolność i opuszczenie

ramion w smutku)

ramion w smutku)



Niektóre – jak ukłon, są pod wpływem kultury

Niektóre – jak ukłon, są pod wpływem kultury



Społeczeństwa dysponują specyficznymi

Społeczeństwa dysponują specyficznymi

rytuałami działań zbiorowych na ważne

rytuałami działań zbiorowych na ważne

okoliczności emocjonalne (np.: pogrzeby, wesela)

okoliczności emocjonalne (np.: pogrzeby, wesela)

Relacje między bodźcami

Relacje między bodźcami

wyzwalającymi, doświadczeniem,

wyzwalającymi, doświadczeniem,

ekspresją i zmianami somatycznymi

ekspresją i zmianami somatycznymi

Tomkinsa teoria spójności pomiędzy różnymi aspektami

Tomkinsa teoria spójności pomiędzy różnymi aspektami

emocji:

emocji:



Afekty, to zbiory reakcji mięśniowych i gruczołowych

Afekty, to zbiory reakcji mięśniowych i gruczołowych

zlokalizowanych w twarzy i szeroko rozproszonych w ciele

zlokalizowanych w twarzy i szeroko rozproszonych w ciele



Generują sensoryczną informację zwrotna, która jest albo

Generują sensoryczną informację zwrotna, która jest albo

wewnętrznie akceptowalna albo nieakceptowalna

wewnętrznie akceptowalna albo nieakceptowalna



Te zorganizowane zbiory reakcji są uruchamiane w

Te zorganizowane zbiory reakcji są uruchamiane w

ośrodkach podkorowych (gdzie zmagazynowane są

ośrodkach podkorowych (gdzie zmagazynowane są

programy dla każdego odrębnego afektu)

programy dla każdego odrębnego afektu)



Programy są zorganizowane w sposób wrodzony i zostały

Programy są zorganizowane w sposób wrodzony i zostały

odziedziczone genetycznie

odziedziczone genetycznie



Programy są w stanie przejąć jednocześnie kontrolę nad

Programy są w stanie przejąć jednocześnie kontrolę nad

wybranymi organami i narzucić im specyficzny wzorzec

wybranymi organami i narzucić im specyficzny wzorzec

reakcji

reakcji

Relacje między bodźcami

Relacje między bodźcami

wyzwalającymi, doświadczeniem,

wyzwalającymi, doświadczeniem,

ekspresją i zmianami

ekspresją i zmianami

somatycznymi

somatycznymi

cd

cd



James – specyficzne zmiany cielesne

James – specyficzne zmiany cielesne

korespondują ze specyficznymi emocjami

korespondują ze specyficznymi emocjami



Canon – zmiany cielesne tworzą się w

Canon – zmiany cielesne tworzą się w

mózgu i są podobne w przebiegu różnych

mózgu i są podobne w przebiegu różnych

emocji (przeciwstawne do obwodowej teorii

emocji (przeciwstawne do obwodowej teorii

Jamesa)

Jamesa)



Ta sama ogólna aktywacja sympatycznej części

Ta sama ogólna aktywacja sympatycznej części

autonomicznego układu nerwowego

autonomicznego układu nerwowego



W reakcji pobudzenia – wydzielanie adrenaliny,

W reakcji pobudzenia – wydzielanie adrenaliny,

co powoduje mobilizację zasobów cielesnych

co powoduje mobilizację zasobów cielesnych

przygotowującą do działania

przygotowującą do działania

(walki/ucieczki/seksualne)

(walki/ucieczki/seksualne)

Bodźce wyzwalające, doznanie

Bodźce wyzwalające, doznanie

i zmiany somatyczne

i zmiany somatyczne

Czy zmiany somatyczne (potliwość, HR) są

Czy zmiany somatyczne (potliwość, HR) są

charakterystyczne dla konkretnych emocji?

charakterystyczne dla konkretnych emocji?



Ekman i in.

Ekman i in.



Każdej udawanej ekspresji mimicznejtowarzyszył nieco

Każdej udawanej ekspresji mimicznejtowarzyszył nieco

odmienny wzorzec reakcji somatycznej

odmienny wzorzec reakcji somatycznej



Niskie tętno – radość, gniew, zaskoczenie

Niskie tętno – radość, gniew, zaskoczenie



Wysoka temperatura skóry- gniew

Wysoka temperatura skóry- gniew



Niska temperatura skóry – strach i smutek

Niska temperatura skóry – strach i smutek



Odtworzenie epizodów z własnego życia

Odtworzenie epizodów z własnego życia



Dane nie pozwalają na różnicowanie

Dane nie pozwalają na różnicowanie



Stemmler

Stemmler



Realistyczne i imaginacyjne wzbudzenie emocji wywołało

Realistyczne i imaginacyjne wzbudzenie emocji wywołało

podobne reakcje subiektywne

podobne reakcje subiektywne



1/3 badanych nie doznała zamierzonych emocji

1/3 badanych nie doznała zamierzonych emocji



Przy wyobrażonych żaden ze wskaźników somatycznych

Przy wyobrażonych żaden ze wskaźników somatycznych

ich nie różnicował

ich nie różnicował



Wyniki nie są zbieżne z innymi badaniami na ten temat

Wyniki nie są zbieżne z innymi badaniami na ten temat

Bodźce wyzwalające, doznanie

Bodźce wyzwalające, doznanie

i zmiany somatyczne

i zmiany somatyczne

Trzy rodzaje powiązań między zmianą somatyczną a

Trzy rodzaje powiązań między zmianą somatyczną a

doznawaną emocją

doznawaną emocją



Odpowiednioć pomiędzy specyficznymi zmianami

Odpowiednioć pomiędzy specyficznymi zmianami

cielesnymi a specyficznymi emocjami (James,

cielesnymi a specyficznymi emocjami (James,

Tomkins)

Tomkins)



Niespecyficzna aktywacja somatyczna, gdy ciało

Niespecyficzna aktywacja somatyczna, gdy ciało

przygotowuje się do ożywionej aktywności (Cannon)

przygotowuje się do ożywionej aktywności (Cannon)



Możliwa dwuznaczność pewnych wzorców zmiany

Możliwa dwuznaczność pewnych wzorców zmiany

cielesnej (Schachter i Singer – ten sam rodzaj

cielesnej (Schachter i Singer – ten sam rodzaj

pobudzenia identyfikowany jako gniew lub radość,

pobudzenia identyfikowany jako gniew lub radość,

w zależności od sytuacji społecznej)

w zależności od sytuacji społecznej)

Cacioppo i in -> różne rodzaje relacji w różnych fazach

Cacioppo i in -> różne rodzaje relacji w różnych fazach

przetwarzania (najpierw uogólnione pob., potem

przetwarzania (najpierw uogólnione pob., potem

bardziej specyficzne)

bardziej specyficzne)

Bodźce wyzwalające,

Bodźce wyzwalające,

dośwaidczenie i ekspresja

dośwaidczenie i ekspresja



Rosenberg i Ekman – studentki, oglądanie krótkich filmów

Rosenberg i Ekman – studentki, oglądanie krótkich filmów

mających wywołać wstręt

mających wywołać wstręt



Jedynie 50% ekspresji mimicznych emocji towarzyszyły uczucia

Jedynie 50% ekspresji mimicznych emocji towarzyszyły uczucia

subiektywne

subiektywne



Tomarken i Davidson – oglądanie nieprzyjemnych filmów

Tomarken i Davidson – oglądanie nieprzyjemnych filmów



Badani informują o strachu a prezentują ekspresję mimiczna

Badani informują o strachu a prezentują ekspresję mimiczna

wstrętu

wstrętu



Kraut i Johnson – badania nad kręglarzami

Kraut i Johnson – badania nad kręglarzami



Uśmiechają się do przyjaciół bez względu na wynik rzutu

Uśmiechają się do przyjaciół bez względu na wynik rzutu



Sporadycznie uśmiechali się „do siebie” po dobrym rzucie

Sporadycznie uśmiechali się „do siebie” po dobrym rzucie



Jones, Collins i Hong – niemowlaki bawiące się zabawkami

Jones, Collins i Hong – niemowlaki bawiące się zabawkami



Dzieci uśmiechały się znacznie częściej do matek niż do zabawek,

Dzieci uśmiechały się znacznie częściej do matek niż do zabawek,

szczególnie gdy matka poświęcała im uwagę – ekspresja mimiczna

szczególnie gdy matka poświęcała im uwagę – ekspresja mimiczna

ma głównie charakter komunikacyjny!

ma głównie charakter komunikacyjny!



Fridlund –

Fridlund –

ekspresje nie wyrażają emocji, ale intencje

ekspresje nie wyrażają emocji, ale intencje

,

,

dlatego też brak ścisłej odpowiedniości ekspresji do

dlatego też brak ścisłej odpowiedniości ekspresji do

bodźców wyzwalających

bodźców wyzwalających

Odrębne funkcje systemów:

Odrębne funkcje systemów:

poznawczego, somatycnzego i

poznawczego, somatycnzego i

ekspresyjnego

ekspresyjnego

Lang – trzy odrębne systemy reakcji

Lang – trzy odrębne systemy reakcji

(nie są ze sobą ściśle

(nie są ze sobą ściśle

związane)

związane)



Poznawczo-werbalny

Poznawczo-werbalny



W zainteresowaniu teorii emocji

W zainteresowaniu teorii emocji



Emocje, które zauważamy i do których możemy się odwołać i opisać je

Emocje, które zauważamy i do których możemy się odwołać i opisać je

(byłem szczęśliwy, bo…), trwają od kilku minut do kilku godzin

(byłem szczęśliwy, bo…), trwają od kilku minut do kilku godzin



Funkcja: każda emocja to stan gotowości (Frijda), który nadaje priorytet

Funkcja: każda emocja to stan gotowości (Frijda), który nadaje priorytet



Somatyczno-fizjologiczny

Somatyczno-fizjologiczny



Trwają zazwyczaj kilka sekund i mijają niezauważone, zasadniczo ludzie

Trwają zazwyczaj kilka sekund i mijają niezauważone, zasadniczo ludzie

nie potrafią ich trafnie opisać

nie potrafią ich trafnie opisać



Funkcja: wywoływanie gotowości i zarządzanie zasobami cielesnymi

Funkcja: wywoływanie gotowości i zarządzanie zasobami cielesnymi



Badania nad hokeistami – noradrenalina (gniew) wyższa o napastników,

Badania nad hokeistami – noradrenalina (gniew) wyższa o napastników,

adrenalina (strach) wyższa u bramkarza i nie grających zawodników

adrenalina (strach) wyższa u bramkarza i nie grających zawodników



Zróżnicowanie w wydzielaniu hormonów przy innych emocjach nie jest jasne

Zróżnicowanie w wydzielaniu hormonów przy innych emocjach nie jest jasne



Behawioralno-ekspresyjny

Behawioralno-ekspresyjny



Ma charakter społeczny – nie uśmiechamy się, jeśli nie mamy do kogo

Ma charakter społeczny – nie uśmiechamy się, jeśli nie mamy do kogo



Głównie regulacja bieżącej interakcji – nie musi odpowiadać bardziej

Głównie regulacja bieżącej interakcji – nie musi odpowiadać bardziej

długotrwałym stanom, takim jak radość czy smutek

długotrwałym stanom, takim jak radość czy smutek

*Wyobrażone emocje nie potrzebują zasobów cielesnych!!!

*Wyobrażone emocje nie potrzebują zasobów cielesnych!!!

Czym naprawdę są emocje?

Czym naprawdę są emocje?



Campos i in.

Campos i in.



Emocje to te procesy, które ustanawiają,

Emocje to te procesy, które ustanawiają,

podtrzymują, zmieniają lub przerywają relację

podtrzymują, zmieniają lub przerywają relację

między jednostką a środowiskiem w sprawach

między jednostką a środowiskiem w sprawach

znaczących dla tej jednostki

znaczących dla tej jednostki



Damasio

Damasio



Emocje są niezbędne, gdy planujemy nasze

Emocje są niezbędne, gdy planujemy nasze

życie (nie musimy sprawdzać wszystkich

życie (nie musimy sprawdzać wszystkich

możliwości, bo emocje blokują niektóre z nich

możliwości, bo emocje blokują niektóre z nich

-> unikamy tych, gdzie można uzyskać karę

-> unikamy tych, gdzie można uzyskać karę

społeczną, kierujemy się do tych rozwiązań,

społeczną, kierujemy się do tych rozwiązań,

które są atrakcyjne emocjonalnie)

które są atrakcyjne emocjonalnie)



Pochodzenie emocji jest cielesne, ale: gdy są

Pochodzenie emocji jest cielesne, ale: gdy są

wyuczone i ustabilizowane to mogą

wyuczone i ustabilizowane to mogą

występować wyłącznie w mózgu (nie potrzebna

występować wyłącznie w mózgu (nie potrzebna

już pętla sprzężenia zwrotnego z ciała)

już pętla sprzężenia zwrotnego z ciała)

Domena afektywna:

Domena afektywna:

emocje, nastroje,

emocje, nastroje,

dyspozycje.

dyspozycje.

Nastrój – stan emocjonalny,

Nastrój – stan emocjonalny,



trwa zwykle od kilku godzin do kilku tygodni,

trwa zwykle od kilku godzin do kilku tygodni,



czasem jako tło o niskiej intensywności,

czasem jako tło o niskiej intensywności,



nie ma wyraźnego początku i końca,

nie ma wyraźnego początku i końca,



często bezprzedmiotowy i nieukierunkowany

często bezprzedmiotowy i nieukierunkowany



Podtrzymuje stan gotowości do działania i opiera się zmianie

Podtrzymuje stan gotowości do działania i opiera się zmianie



Mogą być modyfikowane w sposób nie angażujący oszacowań

Mogą być modyfikowane w sposób nie angażujący oszacowań

zdarzeń zewnętrznych (np.: antydepresanty, alkohol)

zdarzeń zewnętrznych (np.: antydepresanty, alkohol)



Do pomiaru nastroju używa się:

Do pomiaru nastroju używa się:



List przymiotnikowych

List przymiotnikowych



List twierdzeń

List twierdzeń



Skali likerta z punktami zakotwiczenia

Skali likerta z punktami zakotwiczenia

Zaburzenia emocjanalne

Zaburzenia emocjanalne



Stany emocjonalne, które trwają dłużej niż nastroje

Stany emocjonalne, które trwają dłużej niż nastroje



Głównie do zaburzeń nastroju i zaburzeń lękowych

Głównie do zaburzeń nastroju i zaburzeń lękowych

Cechy osobowości

Cechy osobowości



Mogą trwać przez całe życie jednostki

Mogą trwać przez całe życie jednostki



Nieśmiałość, lęk

Nieśmiałość, lęk

Domena afektywna:

Domena afektywna:

emocje, nastroje,

emocje, nastroje,

dyspozycje cd

dyspozycje cd



Relacje pomiędzy jednostkami

Relacje pomiędzy jednostkami

spektrum emocji

spektrum emocji



Nie są dobrze znane, prawdopodobnie

Nie są dobrze znane, prawdopodobnie

są złożone

są złożone



Dla RADOŚCI -> czy jesteś szczęśliwy wg

Dla RADOŚCI -> czy jesteś szczęśliwy wg

różnych testów psychometrycznych

różnych testów psychometrycznych

zależy od częstości przeżywania przez

zależy od częstości przeżywania przez

Ciebie nastrojów pozytywnych (nie od

Ciebie nastrojów pozytywnych (nie od

ich intensywnośći)

ich intensywnośći)

Składniki emocji

Składniki emocji

podstawowych

podstawowych



Teorie składnikowe

Teorie składnikowe



Emocje są złozone z połaćzonych części – dlatego

Emocje są złozone z połaćzonych części – dlatego

róznie się o nich mówi w różnych strukturach

róznie się o nich mówi w różnych strukturach



Istnieje biologiczna podstawa emocji, a specyficzne

Istnieje biologiczna podstawa emocji, a specyficzne

emocje sa pochodną ukłądu części

emocje sa pochodną ukłądu części



Teorie emocji podstawowych

Teorie emocji podstawowych



Same emocje są uniwersaliami

Same emocje są uniwersaliami



Istnieją podstawowe programy inicjujące emocje,

Istnieją podstawowe programy inicjujące emocje,

które zostały ukształtowane przez selekcję

które zostały ukształtowane przez selekcję

ewolucyjną

ewolucyjną



Nutowa metafora emocji

Nutowa metafora emocji