Planowanie systemów

transportu

Polityka transportowa

dr inż. Andrzej Brzeziński

Politechnika Warszawska, Instytut Dróg i Mostów

Warunki ruchu



Wzrastają
wskaźniki
motoryzacji
(sam./1000mieszk)

Warszawa:



1960 - 10,



1980 - 156,



1985 - 192,



1990 - 282,



1997 - 412,



2000 - 420



San Diego,
Phoenix - 650



Wzrasta
ruchliwość:

Warszawa -

podróże
niepiesze:



1993 -2,18



1998 -2,25



Zmienia się
podział zadań
przewozowych
:

Warszawa -



lata 70-te - 90%
KZ



1993 - 68% KZ



1998 - 64% KZ

Co to jest polityka transportowa

?

Strategia rozwojowa w zakresie systemu
transportowego z uwzględnieniem:

• celów rozwoju systemu transportowego,

• środków realizacji polityki,

• zasad realizacji polityki

Rodzaje polityki transportowej:

• „nic nie robić”

• pro samochodowa

• miasto bez samochodu

• zrównoważonego rozwoju

Cele polityki transportowej

Forma interwencji władz centralnych lub samorządowych !

Cele interwencji:

 stworzenie ogólnie dobrych warunków
komunikowania się,

 usprawnienie procesów gospodarczych,

 zrównoważony rozwój,

 bezpieczeństwo ruchu,

 bezpieczeństwo państwa/miasta

Poziomy polityki transportowej



poziom międzynarodowy:



określenie zasad funkcjonowania systemu transportowego,



narzędzia wdrażania polityki,



dotacje i subsydia



poziom krajowy:



wytyczne, normy i zasady funkcjonowania systemu transportowego,



podstawy prawne - legislacja,



warunki ekonomiczno-finansowe,



budowa i utrzymanie sieci transportowej,



dotacje i subsydia,



promocje, szkolenia, badania



poziom regionalny:



koordynacja rozwoju przestrzennego i transportu,



budowa i utrzymanie sieci transportowej,



organizacja i bezpieczeństwo ruchu



poziom lokalny:



koordynacja rozwoju przestrzennego i transportu,



budowa i utrzymanie sieci transportowej,



organizacja i bezpieczeństwo ruchu,



źródłafinansowania

Skutki polityki

 Mogą być uważane za naruszenie swobód obywatelskich

 Pozytywne - dobrze zorganizowany system transportowy

 Mogą być uważane za niepożądane obciążenie finansowe

Uwaga
!!!

Ważny aspekt to akceptacja społeczna -
uczestniczenie przy tworzeniu polityki i wyborze
instrumentów jej realizacji

Polityka transportowa - szczebel

krajowy

CEL GENERALNY:

Osiągniecie zrównoważonego systemu transportowego pod
względem technicznym, przestrzennym, gospodarczym,
społecznym i środowiskowym w warunkach gospodarki rynkowej
iż uwzględnieniem konkurencji międzynarodowej

Transport drogowy:

• Bezpieczeństwo ruchu

• Utrzymanie dróg

• Sprawne połączenia z UE

• Poprawa systemów metropolitarnych

Transport kolejowy:

•Sprawność najważniejszych linii

•Infrastruktura przejść granicznych

Transport morski

•Konkurencyjność portów - przeciw regionalizacji

•Poprawa dostępności od strony lądu morza

Transport lotniczy:

•Wsparcie dla trzech portów
lotniczych: Warszawa. Gdańsk,
Kraków

•Komercjonalizacja innych
portów

Transport śródlądowy:

•Tylko wyspecjalizowane
kierunki i rejony

Polityka krajowa -strategia

średnioterminowa



Podniesienie nośności dróg międzynarodowych do 115 KN/oś - dostosowanie do
UE,



Stworzenie rynku usług kolejowych (organizacyjne i techniczne) -dostosowanie do
UE,



Rozwój systemu drogowego, kolejowego, portów morskich i żeglugi oraz lotnictwa
w korytarzach transeuropejskich - dostosowanie do UE,



Restrukturyzacja kolei (oddzielenie przewozów od infrastruktury) i podniesienie
konkurencyjności polskich przewoźników kolejowych,



Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego,



Poprawa standardów utrzymaniowych dróg,



Nadrobienie zaległości w robotach modernizacyjnych na drogach i podniesienie
niezawodności mostów,



Powiązanie rozwoju infrastruktury z ochroną przeciwpowodziową,



Lepsze zarządzanie drogownictwem,



Zwiększenie operatywności i rozbudowa portów lotniczych,



Prywatyzacja PLL LOT,



Komercyjne zasady działania operatorów w transporcie wodnym

Instrumenty wdrażania polityki

krajowej



Prawne:

nowelizacja ustaw, nowe akty prawne



Organizacyjne:

efektywniejsze zarządzanie,

restrukturyzacja PKP, wzmocnienie merytoryczne



Finansowe:

bilansowanie wpływów i kosztów,

finansowanie zewnętrzne (kredyty, gwarancje, obligacje, źródła
pomocowe), stosowanie rachunku efektywności



Międzynarodowe:

wspólne przedsięwzięcia

,

synergia układów, ocena przez partnerów zewnętrznych,
konkurencyjność na rynku wykonawców usług



Samorządowe:

wspólne przedsięwzięcia, regulacja

rynku, stabilizacja finansowa



Komunikacji społecznej:

prezentacje i

dyskusje publiczne, konsultacje społeczne

Polityka zrównoważonego rozwoju

transportu w mieście

Polityka ta wywodzi się ze zrozumienia konsekwencji jakie dla
przestrzeni publicznej (poprzez obniżenie jej przyjazności i
dostępności dla mieszkańców) i ruchu samochodowego (stany
zatłoczenia ruchem, potęgowanie uciążliwości) mogłoby mieć
nieograniczone udostępnienie samochodom obszaru całego miasta.

Strategia zrównoważonego
rozwoju:

Zespół działań
zmierzających do
zapewnienia równowagi
pomiędzy ruchem
samochodów, pojazdów
komunikacji zbiorowej, a
także ruchem pieszych i
rowerów. Równowaga ta
jest niezbędna przy
występującym deficycie
przestrzeni
komunikacyjnej, która nie
jest nieograniczona w
kontekście szybkiego
przyrostu liczby
samochodów.

Strategia zrównoważonego
rozwoju:

Zespół działań
zmierzających do takiego
podziału zadań między
transportem publicznym i
indywidualnym, aby w
żadnym obszarze miasta
poziom ruchu
samochodowego nie
przekroczył ekologicznej
pojemności systemu.

Cechy polityki zrównoważonego

rozwoju

•Bierze pod uwagę ograniczone środki finansowe.

•Zakłada lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury w tym rehabilitację
zdegradowanych elementów systemu.

•Zakłada podniesienie jakości usług w transporcie zbiorowym (priorytety,
tabor, bilet, zarządzanie)

•Zakłada rozwój układu drogowego w strefie zewnętrznej.

•Zakłada poprawę warunków parkowania - ale jako cel drugorzędny.

•Zakłada ograniczenie wpływu transportu na środowisko przez:

-Faworyzowanie transportu zbiorowego, ruchu rowerowego i pieszego

-Zaostrzenie wymagań dotyczących pojazdów,

-Ograniczenie penetracji wybranych obszarów przez samochody,

-Badanie wpływu projektów/inwestycji na środowisko,

•Zakłada ograniczenie transportochłonności.

Zasady polityki zrównoważonego rozwoju

w mieście



W centrum miasta:



priorytet dla TZ,



priorytet dla rowerów i
pieszych,



ograniczenie/eliminacja
ruchu samochodów,



restrykcje w zakresie
parkowania,



ograniczenie inwestycji
drogowych.



Poza centrum



układ drogowo-parkingowy
dostosowany do
motoryzacji,



dobre połączenie z centrum
za pomocą transportu
zbiorowego,

Środki realizacji polityki transportowej w

mieście

 Planowane rozwoju miasta:

 przeciwdziałanie procesom dezintegracji,

 stymulowanie przemieszania funkcji..

 Transport zbiorowy:

 wzrost roli i atrakcyjności,

systemowe zarządzanie ruchem,

 uprzywilejowanie w ruchu miejskim,

bezpieczeństwo.

 Układ drogowy i organizacja ruchu:

 zahamowanie degradacji,

systemowe zarządzanie ruchem,

inwestycje drogowe i małe modernizacje.

 Parkowanie:

 opłaty za parkowanie,

normatywy parkingowe.

 Organizacja i zarządzanie:

 oddzielenie funkcji decyzyjnych od
wykonawczych..

 Kształtowanie opinii publicznej

.

Efekty polityki zrównoważonego

rozwoju

 Ruch samochodowy w śródmieściu nie będzie wzrastał.

 Lepsza dostępność do miejsc pracy i innych obiektów

Zahamowanie decentralizacji zaludnienia, handlu i innej
działalności

Efektywny transport zbiorowy

Wzrost ruchu pieszego i rowerowego - także efekty zdrowotne

Dobry efekt środowiskowy - redukcja emisji