WYBRANE ZAGADNIENIA

GINEKOLOGII DZIECIĘCEJ

I DZIEWCZĘCEJ

Izabela Gasińska-Drozdowska

Pierwsze objawy

pokwitania

- fluor pubertalis

• fizjologicznie pojawiająca się treść

pochwowa ( 6 - 12 rok życia )

• skład :

- złuszczone komórki nabłonka pochwy
- pałeczki kwasu mlekowego
- śluz
- saprofitujące drobnoustroje

Zaburzenia w

miesiączkowaniu

• pierwsza miesiączka - menarche -

występuje fizjologicznie między 8 -
16 r.ż. ( średnio 13 r.ż. )

• regularne cykle miesiączkowe -

eumenarche ( 28 +/- 4 ) pojawiają
się po 3 - 4 latach

Zaburzenia częstości cykli :

• Amenorrhoea ( brak miesiączki ) :

- primaria - brak miesiączki do 16 r.ż.
- secundaria - wtórny brak miesiączki przez

ponad 90 dni

- paraprimaria - pierwsza miesiączka
wywołana

leczeniem hormonalnym
• Oligomenorrhoea - cykle ponad 35-dniowe
• Polymenorrhoea - cykle krótsze od 21 dni

Zaburzenia obfitości

krwawień :

• Hypermenorrhoea - zbyt obfite miesiączki

(ponad 100 ml krwi

dziennie)

• Hypomenorrhoea - zbyt skąpe miesiączki

(poniżej 30 ml krwi

dziennie)

Metrorrhagia iuvenilis

• zaburzenie czasu trwania i

obfitości krwawienia

• główne przyczyny :

- hyperestrogenizm z brakiem fazy
wydzielniczej w endometrium
- nadmierna aktywność fibrynolityczna
endometrium

Psychogenne zaburzenia

miesiączkowania

Jadłowstręt psychiczny ( anorexia

nervosa )

- niechęć do przyjmowania pokarmów
- znaczne wychudzenie
- zaburzenia hormonalne i metaboliczne
- pierwotny lub wtórny brak miesiączki
spowodowany zaburzeniem czynności jajników
- małe stężenie lutropiny we krwi obwodowej
- obniżenie tzw. krytycznej masy ciała poniżej 46 kg

Higiena w okresie

pokwitania

• Wdrożenie prawidłowych nawyków higienicznych

związanych z codzienną toaletą ciała, szczególnie okolicy
sromu (zwłaszcza po oddaniu moczu oraz stolca) jest
ważnym elementem edukacji dziewcząt w okresie
pokwitania, mającym znaczenie w zapobieganiu
infekcjom sromu i pochwy.

• Rozwój infekcji ( wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty )
w narządach płciowych dziewcząt ma związek ze stanem

hormonalnym oraz dojrzałością immunologiczną dziecka.

• Zakażeniom drogą wstępującą sprzyjają :

- bliskość krótkiej cewki moczowej i odbytu
- wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego
- urazy, otarcia i odparzenia skóry
- otyłość

Ciała obce i masturbacja

• należą do mechanicznych przyczyn zapaleń

sromu i pochwy

• obecność ciała obcego w pochwie objawia

się wystąpieniem ropno-krwistych upławów

• usunięcie ciała obcego (agrafki,

pierścionka, śrubki, guzika, pionka do gier,
patyczka, ziarenka fasoli itp.) wymaga
często zastosowania krótkotrwałej narkozy

Badanie

ginekologiczne

i ultrasonograficzne

• szczególne znaczenie ma stworzenie

odpowiedniej atmosfery podczas
badania, ażeby zdobyć zaufanie
młodocianej pacjentki

• badanie powinno być prowadzone
w obecności matki
• w niektórych przypadkach

ultrasonografia zastępuje badanie
ginekologiczne

Badanie ginekologiczne
przeprowadza się tylko ze
szczególnych wskazań :

• krwawienie z dróg płciowych
• zapalenia narządów płciowych
• ciała obce w pochwie
• guzy narządów płciowych
• urazy ( wypadki , przestępstwa seksualne )
• wady rozwojowe i zniekształcenia narządów płciowych
• zaburzenia rozwojowe fizyczne i endokrynologiczne
• bóle brzucha
• wady urologiczne
• zaburzenia psychiatryczne ( moczenie nocne ,

masturbacja )

• zaburzenia miesiączkowania

Profilaktyka onkologiczna

Nowotwory narządów płciowych w okresie
dziecięcym i dziewczęcym występują rzadko
i stanowią 2 - 4% nowotworów spotykanych
u kobiet.
Częstość występowania nowotworów jajnika
w wieku 0 - 18 lat wynosi około 5% ,
w tym 1 - 3% to nowotwory złośliwe .

Ektopia szyjki macicy

należy do stanów przedrakowych

- wymaga szczegółowej i wnikliwej
diagnostyki ( badanie cytologiczne
i mikroskopowe treści pochwowej )
- u 1/3 dziewcząt z upławami

ektopia

współistnieje z nimi

Nowotwory narządów

płciowych :

Mięsak groniasty pochwy

- nowotwór złośliwy
- objawia się krwawieniem z

dróg rodnych

Nowotwory narządów

płciowych - c.d.

Nowotwory jajników -charakterystyka
- łagodne lub złośliwe
- podstępny, bezobjawowy przebieg - poza
guzami hormonalnie czynnymi i dużymi
cystami (objawy ucisku na okoliczne

narządy)

- wczesne rozpoznanie - możliwość

interwencji chirurgicznej najbardziej
oszczędzającej narząd rodny

W populacji

polskiej inicjacja

seksualna

w ok. 50%

przypadków

przypada na 16 - 18

r.ż.

a w 16% przed 16

r.ż.

INICJACJA SEKSUALNA

MŁODZIEŻY 15-LETNIEJ

W POLSCE W 2002 ROKU

20,9% chłopców

9,2% dziewcząt

INICJACJA SEKSUALNA

15-LATKÓW W POLSCE (%)

W LATACH 1990- 2002

Młodzież (%) 15-letnia po

inicjacji seksualnej w

2001/2002r

( Chłopcy/Dziewczęta )

• Ukraina 47/24
• Rosja 41/16
• Anglia 36/40
• Grecja 34/10
• Włochy 27/21
• Szwecja 26/31
• Niemcy 23/34
• Polska 21/9
• Hiszpania 18/15

Antykoncepcja

• metody naturalne

: termiczna i obserwacji śluzu

Billingsa

• metody barierowe

: prezerwatywa , środki

plemnikobójcze

- kontakty seksualne sporadyczne, niejednopartnerskie

• domaciczne kształtki antykoncepcyjne (IUD)
• antykoncepcja hormonalna

- tylko dla dziewcząt regularnie miesiączkujących od
co najmniej 3-5 lat z cyklem owulacyjnym i wiekiem
kostnym 13,6 lat
- powinna być stosowana z przerwami umożliwiającymi
okresowo powrót 1-2 cykli owulacyjnych