ALS
Odwracalne p-ny
zatrzymania krążenia
RKO 30:2
do momentu podłączenia
defibrylatora/monitora
Oceń
rytm
Defibrylacja
wskazana
(VF/VT bez tętna)
Defibrylacja
nie wskazana
(PEA/asystolia)
1 Defibrylacja
150-360 J (dwufazowa)
lub 360 J
(jednofazowa)
Natychmiast podejmij:
RKO 30:2
przez 2 min
Wezwij
zespół
resuscytacyjny
W trakcie RKO
• lecz odwracalne przyczyny NZK*
• sprawdź położenie i przyleganie elektrod
• wykonaj/sprawdź:
dostęp donaczyniowy
drożnośc dróg oddechowych
i tlenoterapia
• nie przerywaj uciśnięć klatki
piersiowej po zabezpieczeniu dróg
oddechowych
• podawaj adrenalinę co 3-5 min
• rozważ amiodaron, atropinę,
magnez
*
Odwracalne przyczyny NZK
Hipoksja
Odma prężna (Tension pneumothorax)
Hipowolemia
Tamponada osierdzia
Hipo/Hiperkaliwmia, zab. metaboliczne
Toksyny
Hipotermia
Thrombembolia (wieńcowa lub płucna)
Natychmiast podejmij:
RKO 30:2
przez 2 min
ERC 2005
ERC 2005
NZK VF/VT
NZK VF/VT
Pojedyncze wy
Pojedyncze wy
ł
ł
adowania
adowania
RKO 30:2 bezpośrednio po defibrylacji
RKO 30:2 bezpośrednio po defibrylacji
Pętle trwające 2 minuty
Pętle trwające 2 minuty
Energia 150-200J dla 1. defibrylacji
Energia 150-200J dla 1. defibrylacji
Energia 200-360J dla kolejnych
Energia 200-360J dla kolejnych
360J dla defibrylatorów jednofazowych
360J dla defibrylatorów jednofazowych
ERC 2005
ERC 2005
NZK VF/VT
NZK VF/VT
•Adrenalina po 2. defibrylacji
1 mg co 3-5min
•Amiodaron po 3. defibrylacji
300 mg iv +
/ew.150 mg iv/
+ wlew 900 mg/24h
•Lek-defibrylacja-RKO-ocena rytmu
W przypadku rozpoznania
W przypadku rozpoznania
niskonapięciowego VF defibrylacja
niskonapięciowego VF defibrylacja
NIE zalecana.
NIE zalecana.
Kontynuacja RKO przez 2 minuty.
Kontynuacja RKO przez 2 minuty.
ERC Guidelines 2005
ERC Guidelines 2005
Odwracalne przyczyny
Odwracalne przyczyny
NZK
NZK
4H:
4H:
Hipoksja
Hipoksja
Hipowolemia
Hipowolemia
Hipo/hiperkaliemia, hipokalcemia
Hipo/hiperkaliemia, hipokalcemia
Hipotermia
Hipotermia
4T:
4T:
Odma prężna (
Odma prężna (
Tension pneumothorax
Tension pneumothorax
)
)
Tamponada osierdzia
Tamponada osierdzia
Toksyny
Toksyny
Thromb
Thromb
embolia
embolia
(
(
wieńcowa lub płucna
wieńcowa lub płucna
)
)
Hipoksja
Hipoksja
.
.
Upewnij się że drogi oddechowe są drożne
Upewnij się że drogi oddechowe są drożne
Upewnij się, że płuca pacjenta są adekwatnie
Upewnij się, że płuca pacjenta są adekwatnie
wentylowane 100% tlenem.
wentylowane 100% tlenem.
Sprawdź, czy klatka piersiowa wystarczająco
Sprawdź, czy klatka piersiowa wystarczająco
się unosi i osłuchaj obustronnie szmery
się unosi i osłuchaj obustronnie szmery
oddechowe.
oddechowe.
Sprawdź ostrożnie, czy rurka intubacyjna nie
Sprawdź ostrożnie, czy rurka intubacyjna nie
została błędnie umieszczona w oskrzelu lub w
została błędnie umieszczona w oskrzelu lub w
przełyku.
przełyku.
Hipowolemia
Hipowolemia
.
.
jest zwykle skutkiem krwotoku.
jest zwykle skutkiem krwotoku.
może ją poprzedzać uraz, krwawienie z
może ją poprzedzać uraz, krwawienie z
przewodu pokarmowego lub pękniecie
przewodu pokarmowego lub pękniecie
tętniaka aorty.
tętniaka aorty.
Należy szybko przywrócić objętość
Należy szybko przywrócić objętość
śródnaczyniową, równocześnie
śródnaczyniową, równocześnie
operacyjnie zahamować krwawienie.
operacyjnie zahamować krwawienie.
Podział krwotoków :
Podział krwotoków :
k r w o to k tę t n ic z y
k r w o to k ż y ln y
k r w o to k m ią ż s z o w y
z e w z g lę d u n a r o d z a j u s z k o d z o n e g o n a c z y n ia
k r w o t o k z e w n ę t r z n y
k r w o t o k w e w n ę t r z n y
z e w z g l ę d u n a w i d o c z n e o b i a w y
Przyczyny krwawień:
Przyczyny krwawień:
z dróg oddechowych
z dróg oddechowych
- gruźlica, ropnie, nowotwory, urazy
- gruźlica, ropnie, nowotwory, urazy
z dróg moczowych
z dróg moczowych
- urazy, kamica, nowotwory, gruźlica
- urazy, kamica, nowotwory, gruźlica
z narządu rodnego
z narządu rodnego
- powikłania ciąży i porodu, nowotwory, urazy
- powikłania ciąży i porodu, nowotwory, urazy
z przewodu pokarmowego
z przewodu pokarmowego
- owrzodzenia, nadżerki, nowotwory, polipy, uchyłki
- owrzodzenia, nadżerki, nowotwory, polipy, uchyłki
do jamy czaszki
do jamy czaszki
- urazy, tętniaki, naczyniaki
- urazy, tętniaki, naczyniaki
do jamy opłucnej
do jamy opłucnej
- urazy, złamania żeber
- urazy, złamania żeber
do jamy otrzewnej
do jamy otrzewnej
- urazy tępe, uszkodzenia narządów miąszowych
- urazy tępe, uszkodzenia narządów miąszowych
Tętniak rozwarstwiający
Tętniak rozwarstwiający
aorty
aorty
jest to pęknięcie błony środkowej ściany
jest to pęknięcie błony środkowej ściany
aorty.
aorty.
Do czynników, które zwiększają
Do czynników, które zwiększają
prawdopodobieństwo rozwarstwienie aorty
prawdopodobieństwo rozwarstwienie aorty
należą:
należą:
* nadciśnienie tętnicze
* nadciśnienie tętnicze
* zespół Marfana;
* zespół Marfana;
* płeć męska w wieku 50-60 lat lub kobiety w
* płeć męska w wieku 50-60 lat lub kobiety w
trzecim trymestrze ciąży.
trzecim trymestrze ciąży.
Objawy tętniaka aorty
Objawy tętniaka aorty
nagły, rozdzierający ból w klatce piersiowej.
nagły, rozdzierający ból w klatce piersiowej.
ból w przypadku rozwarstwiającego tętniaka aorty
ból w przypadku rozwarstwiającego tętniaka aorty
może przypominać obraz zawału serca.
może przypominać obraz zawału serca.
Bólowi z reguły towarzyszą zlewne poty, uczucie lęku,
Bólowi z reguły towarzyszą zlewne poty, uczucie lęku,
wymioty, wstrząs kardiogenny.
wymioty, wstrząs kardiogenny.
W badaniu przedmiotowym stwierdza sie
W badaniu przedmiotowym stwierdza sie
występowanie różnicy w ciśnieniu skurczowym
występowanie różnicy w ciśnieniu skurczowym
mierzonym na obu kończynach górnych.
mierzonym na obu kończynach górnych.
Charakterystyczna jest asymetria lub zanik tętna na
Charakterystyczna jest asymetria lub zanik tętna na
tętnicach obwodowych
tętnicach obwodowych
Leczenie ostrego
Leczenie ostrego
rozwarstwienia aorty
rozwarstwienia aorty
* unieruchomienie pacjenta i zapewnienie dostępu do
* unieruchomienie pacjenta i zapewnienie dostępu do
żyły;
żyły;
* kontrola oddechu, tętna i ciśnienia tętniczego;
* kontrola oddechu, tętna i ciśnienia tętniczego;
* stosowanie leków przeciwbólowych (narkotyczne leki
* stosowanie leków przeciwbólowych (narkotyczne leki
przeciwbólowe;
przeciwbólowe;
* odstawienie leków przeciwkrzepliwych;
* odstawienie leków przeciwkrzepliwych;
* obniżenie ciśnienia skurczowego do 100-120 mmHg
* obniżenie ciśnienia skurczowego do 100-120 mmHg
(beta - bloker, nitroprusydek sodu i.v., labetalol i.v.)
(beta - bloker, nitroprusydek sodu i.v., labetalol i.v.)
* leczenie kardiochirurgiczne;
* leczenie kardiochirurgiczne;
Hiperkaliemią,
Hiperkaliemią,
hipokaliema,
hipokaliema,
hipokalcemia
hipokalcemia
Kwasice i inne zaburzenia metaboliczne
Kwasice i inne zaburzenia metaboliczne
wykrywa się za pomocą testów lub wskazuje
wykrywa się za pomocą testów lub wskazuje
na nie wywiad zebrany od pacjenta, np.
na nie wywiad zebrany od pacjenta, np.
niewydolność nerek.
niewydolność nerek.
Znaczenie diagnostyczne może mieć
Znaczenie diagnostyczne może mieć
12- odprowadzeniowe EKG.
12- odprowadzeniowe EKG.
W przypadku hiperkaliemii, hipokalcemii i
W przypadku hiperkaliemii, hipokalcemii i
nadużycia blokerów kanału wapniowego
nadużycia blokerów kanału wapniowego
wskazana jest dożylna podaż chlorku wapnia.
wskazana jest dożylna podaż chlorku wapnia.
Homeostaza jonów
Homeostaza jonów
potasu
potasu
Zewnątrzkomórkowe stężenia
Zewnątrzkomórkowe stężenia
jonów K+ mieści się w granicach:
jonów K+ mieści się w granicach:
3,5-5,5 mmol/l
3,5-5,5 mmol/l
Hipokaliemia
Stężenie potasu w osoczu krwi poniżej 3.5 mmol/l
Etiopatogeneza
-niedostateczna podaż potasu z pokarmem
-utratą potasu przez przewód pokarmowy
-utratą potasu z moczem.
Najczęstszą przyczyną są: wymioty lub biegunka, diuretyki
Objawy: zaburzenia czynności mięśnia sercowego
migotanie komór
osłabienie siły mięśniowej
zaparcia
Obniżenie stężenia potasu w
osoczu
(1)
Kryteria
Spłaszczony lub odwrócony
załamek T
Obniżenie odcinka ST
Pozorne wydłużenie odstępu
QT
Obniżenie stężenia potasu w
osoczu
(2)
Hiperkaliemia
Stężenie potasu powyżej 5.5 mmol/l
Etiopatogeneza
-nadmierna podaż potasu
-zaburzone wydalanie potasu przez nerki
-zespół zmiażdżenia= uwalnianie K+ z
komórek
Objawy
-
determinowane chorobą podstawową
UWAGA ! ZATRZYMANIE KRĄŻENIA
wzrost stężenia potasu w
osoczu
Kryteria
Ostry, wysoki załamek T o
skróconym czasie trwania
Zespół QRS poszerzony
Wydłużenie odstępu PQ
wzrost stężenia potasu w
osoczu
Załamek T – wysoki
Załamek T – wysoki
Amplituda >5mm
Amplituda >5mm
Hiperkaliemia - NZK
Hiperkaliemia - NZK
Zastosuj techniki mające na celu usunięcie z
Zastosuj techniki mające na celu usunięcie z
organizmu lub przesunięcie do komórek
organizmu lub przesunięcie do komórek
jonów K+:
jonów K+:
-
Chlorek wapnia: 10 ml 10% CaCl2 i.v. w
Chlorek wapnia: 10 ml 10% CaCl2 i.v. w
bolusie.
bolusie.
-
Wodorowęglan sodu- 50mmol i.v. w bolusie
Wodorowęglan sodu- 50mmol i.v. w bolusie
(jeżeli występuje ciężka kwasica= pH <7,15)
(jeżeli występuje ciężka kwasica= pH <7,15)
-
Glukoza+ insulina: 10 j. krótkodziałającej
Glukoza+ insulina: 10 j. krótkodziałającej
insuliny i 50g glukozy i.v. w bolusie
insuliny i 50g glukozy i.v. w bolusie
Hipokaliemia- NZK
Hipokaliemia- NZK
Podanie jonów potasu dożylnie:
Podanie jonów potasu dożylnie:
-
20mmol/ godzinę.
20mmol/ godzinę.
U wielu pacjentów z niedoborem
U wielu pacjentów z niedoborem
potasu ma również niedobór
potasu ma również niedobór
magnezu.
magnezu.
Hipokalcemia
Hipokalcemia
= Ca < 2,25mmo/l
= Ca < 2,25mmo/l
P-ny:
P-ny:
niewydolność nerek, OZT,
niewydolność nerek, OZT,
przedawkowanie blokerów kanału
przedawkowanie blokerów kanału
wapniowego
wapniowego
Objawy:
Objawy:
parestezje, tężyczka,
parestezje, tężyczka,
drgawki, blok PK, NZK
drgawki, blok PK, NZK
Leczenie:
Leczenie:
10-40ml 10% CaCl2
10-40ml 10% CaCl2
Hipotermia
Hipotermia
.
.
Stwierdzamy gdy temp. głęboka
Stwierdzamy gdy temp. głęboka
< 35st. C
< 35st. C
Ma działanie protekcyjne na mózg i
Ma działanie protekcyjne na mózg i
ważne dla życia narządy
ważne dla życia narządy
Podejrzewaj hipotermię w każdym
Podejrzewaj hipotermię w każdym
przypadku tonięcia;
przypadku tonięcia;
Używaj termometru o odpowiednim
Używaj termometru o odpowiednim
zakresie skali.
zakresie skali.
hipotermia
hipotermia
Nie stwierdza się zgonu dopóki
Nie stwierdza się zgonu dopóki
nie ogrzeje się pacjenta
nie ogrzeje się pacjenta
Konieczne jest wydłużenie czasu
Konieczne jest wydłużenie czasu
trwania resuscytacji.
trwania resuscytacji.
Hipotermia -
Hipotermia -
ogrzewanie
ogrzewanie
Bierne – okrycia, zdjęcie mokrej
Bierne – okrycia, zdjęcie mokrej
odzieży
odzieży
Aktywne - gorące powietrze, płyny
Aktywne - gorące powietrze, płyny
ciepłe gazy w mieszaninie oddechowej,
ciepłe gazy w mieszaninie oddechowej,
płukanie ciepłą wodą żołądka,
płukanie ciepłą wodą żołądka,
pęcherza moczowego, krążenie
pęcherza moczowego, krążenie
pozaustrojowe.
pozaustrojowe.
Hipotermia- leczenie
Hipotermia- leczenie
1.wentylacja: używaj wysokiego stęż. tlenu, najlepiej
1.wentylacja: używaj wysokiego stęż. tlenu, najlepiej
ogrzanego (40-46st) i nawilżonego
ogrzanego (40-46st) i nawilżonego
2. oceń tętno na dużych tętnicach
2. oceń tętno na dużych tętnicach
-w ciężkiej hipotermii częstości: oddechu jak i tętna
-w ciężkiej hipotermii częstości: oddechu jak i tętna
mogą być bardzo wolne, stąd do ich oceny często
mogą być bardzo wolne, stąd do ich oceny często
potrzebny jest dłuższy czas- nawet >60 sek.
potrzebny jest dłuższy czas- nawet >60 sek.
Podczas RKO – pomiar temperatury ( w przełyku,
Podczas RKO – pomiar temperatury ( w przełyku,
pęcherzu moczowym, odbytnicy, błonie bębenkowej)
pęcherzu moczowym, odbytnicy, błonie bębenkowej)
Hipotermia zwalnia metabolizm leków, stąd może
Hipotermia zwalnia metabolizm leków, stąd może
dojść do wzrostu stężenia leków w surowicy i ich
dojść do wzrostu stężenia leków w surowicy i ich
działania toksycznego
działania toksycznego
=> wstrzymaj się z podaniem adrenaliny dopóki nie
=> wstrzymaj się z podaniem adrenaliny dopóki nie
ogrzeje się pacjenta do temp > 30 st.C
ogrzeje się pacjenta do temp > 30 st.C
Kiedy temp. głęboka >30st. C należy dwukrotnie
Kiedy temp. głęboka >30st. C należy dwukrotnie
wydłużyć czas pomiędzy kolejnymi dawkami leków,
wydłużyć czas pomiędzy kolejnymi dawkami leków,
do czasu gdy temp. osiągnie 35st.C.
do czasu gdy temp. osiągnie 35st.C.
>35 st.C podajemy leki w standardowych
>35 st.C podajemy leki w standardowych
odstępach czasu.
odstępach czasu.
Podawaj leki przez dostęp centralny lub dużą żyłę
Podawaj leki przez dostęp centralny lub dużą żyłę
obwodową
obwodową
Defibryluj do 3X jeżeli temp nie przekroczy 30
Defibryluj do 3X jeżeli temp nie przekroczy 30
º
º
C
C
Odma prężna
Odma prężna
= Tension
= Tension
pneumothorax
pneumothorax
- Pierwotną przyczyną PEA może być
- Pierwotną przyczyną PEA może być
odma prężna, powstała np. w
odma prężna, powstała np. w
następstwie prób umieszczenia
następstwie prób umieszczenia
cewnika w żyle centralnej.
cewnika w żyle centralnej.
- Rozpoznanie stawia się klinicznie.
- Rozpoznanie stawia się klinicznie.
- Odbarcz szybko odmę nakłuwając
- Odbarcz szybko odmę nakłuwając
klatkę piersiową igłą w II pmż, a
klatkę piersiową igłą w II pmż, a
następnie załóż drenaż
następnie załóż drenaż
podwodny/ssący
podwodny/ssący
Tamponada serca
Tamponada serca
Trudno rozpoznać tamponadę serca,
Trudno rozpoznać tamponadę serca,
ponieważ typowe objawy, jak poszerzone żyły
ponieważ typowe objawy, jak poszerzone żyły
szyjne i hipotensja są zwykle przesłonięte
szyjne i hipotensja są zwykle przesłonięte
przez samo zatrzymanie krążenia.
przez samo zatrzymanie krążenia.
Zatrzymanie krążenia po penetrującym
Zatrzymanie krążenia po penetrującym
urazie klatki piersiowej budzi mocne
urazie klatki piersiowej budzi mocne
podejrzenie tamponady i stanowi wskazanie
podejrzenie tamponady i stanowi wskazanie
do nakłucia worka osierdziowego albo
do nakłucia worka osierdziowego albo
torakotomii ratunkowej.
torakotomii ratunkowej.
Toksykologia
Toksykologia
Przypadkowe lub zamierzone zażycie
Przypadkowe lub zamierzone zażycie
toksycznej substancji lub środka
toksycznej substancji lub środka
terapeutycznego, przy braku
terapeutycznego, przy braku
charakterystycznego wywiadu, można wykryć
charakterystycznego wywiadu, można wykryć
wyłącznie za pomocą testów laboratoryjnych.
wyłącznie za pomocą testów laboratoryjnych.
Jeżeli są wskazania, należy podać antidotum,
Jeżeli są wskazania, należy podać antidotum,
ale w większości przypadków leczenie jest
ale w większości przypadków leczenie jest
objawowe.
objawowe.
flumazenil (benzodwuazepiny).
flumazenil (benzodwuazepiny).
nalokson (opioidy)
nalokson (opioidy)
Zatorowość płucna
Zatorowość płucna
Masywny zator tętnicy płucnej jest
Masywny zator tętnicy płucnej jest
najczęstszą przyczyną mechanicznej
najczęstszą przyczyną mechanicznej
lub zatorowo-zakrzepowej przeszkody
lub zatorowo-zakrzepowej przeszkody
w krążeniu.
w krążeniu.
Jeśli podejrzewasz, że do zatrzymania
Jeśli podejrzewasz, że do zatrzymania
krążenia doszło wskutek zatoru tętnicy
krążenia doszło wskutek zatoru tętnicy
płucnej, rozważ natychmiastowe
płucnej, rozważ natychmiastowe
podanie leku trombolitycznego.
podanie leku trombolitycznego.