background image

Uzależnienia od substancji 
psychoaktywnych. 
Od alkoholizmu do seksoholizmu . 
Kilka porad nt. EMERGENCY 
PSYCHIATRY

 

background image

2

Mity związane z 
alkoholizmem

Alkoholicy piją codziennie

Alkoholicy łatwo się upijają

Klin to zwykła rzecz

Jeśli nie piję przez jakiś czas - nie jestem 

alkoholikiem

Tylko wódka uzależnia - piwo to nie alkohol

Po leczeniu można pić w sposób kontrolowany

Picie alkoholu jest korzystne dla zdrowia - w 

niektórych sytuacjach

Są grupy ludzi, zawody w których nie ma 

alkoholików

background image

3

Zespoły związane z używaniem i 
nadużywaniem alkoholu:

1.    Intoksykacja alkoholowa (upicie proste)

2.    Upicie atypowe

3.    Zespół abstynencyjny po alkoholu

4.    Majaczenie drżenne (DT)

5.    Halucynoza alkoholowa

6.    Alkoholowe zaburzenie amnestyczne

7.    Otępienie alkoholowe

8.    Nadużywanie alkoholu

9.    Zespół uzależnienia od alkoholu (ZUA)

background image

4

Związek stężenia alkoholu ze stanem psychicznym

0.1%

Łagodne upicie, pogorszenie zdolności do sądzenia, 
opóźnienie czasu reakcji, relaksacja, odhamowanie

0.2%

Umiarkowana intoksykacja, bełkotliwa mowa, 
rumień twarzy, oczopląs, nudności, zmiany nastroju, 
wrogość, agresywność, ; poziom alkoholemii dobrze 
tolerowany przez większość alkoholików

0.3%

Znacząca intoksykacja, rozkojarzenie mowy, stupor, 
zaburzenia koordynacji ruchowej, wymioty 
(większość osób funkcjonujących przy tym stężeniu 
alkoholu to alkoholicy)

0.4%

Stupor, sen, lub śpiączka

> 0.5% Zagrożenie życia

background image

5

Kryteria diagnostyczne 
upicia alkoholowego

A.   Wypicie alkoholu w ostatnim czasie.

B.   Znaczące zaburzenia zachowania związane z 

wypiciem alkoholu .

C.   Co najmniej jeden z poniższych objawów 

występujących bezpośrednio po wypiciu alkoholu:

 

1)   bełkotliwa mowa 

2)   zaburzenia koordynacji ruchowej

3)   zaburzenia równowagi

4)   oczopląs

5)   zaburzenia uwagi lub pamięci

6)   stupor lub śpiączka

background image

6

Kryteria diagnostyczne 
upicia atypowego

A.   Znaczące zmiany zachowania, 
nietypowe dla ilości wypitego 
alkoholu

B.   Zachowanie nietypowe dla danej 
osoby.

C.   Brak innych zaburzeń 
psychicznych.

background image

7

Kryteria diagnostyczne 
alkoholowego zespołu 
abstynencyjnego

A.   Zaprzestanie lub redukcja intensywnego i długiego picia.

B.   Dwa lub więcej z podanych niżej objawów w kilka godzin 

lub dni po wystąpieniu kryterium A:

 

1)   autonomiczna nadaktywność (pocenie się lub tachykardia)

2)   drżenie rąk

3)   zaburzenia snu

4)   nudności lub wymioty

5)   przejściowe złudzenia

6)   pobudzenie

7)   lęk

8)   napady drgawkowe

background image

8

Majaczenie drżenne

Zwykle 1-3 doby po zaprzestaniu 
picia

Zwykle trwa do tygodnia

Okres predeliryjny

Nasilanie zaburzeń w nocy

Żywe omamy wzrokowe

Zaburzenia orientacji allopsychicznej

background image

9

Cechy zespołów abstynencyjnych
 

1 6-8 

godzi
n

drżenie

2 24 

godzi
n

halucynoza

3 7-48 

godzi
n

Alkoholowe napady 
drgawkowe

4 3-5 

dni

Majaczenie drżenne

background image

10

Kryteria diagnostyczne 
halucynozy alkoholowej

 

A.   Rozwój żywych halucynacji 
słuchowych w ciągu pierwszych 48 
godzin po zaprzestaniu lub redukcji 
picia.

B.   Reagowanie na groźby zawarte 
w halucynacjach słuchowych.

C.   Brak zaburzeń świadomości

background image

11

Charakterystyka napadów 
drgawkowych alkoholowych

                 znane jako  “rum fits”

                 pojawiają się w odstępie 7-

48 godzin po redukcji lub zaprzestaniu 

picia

                 1/3 rozwija w następnej 

dobie DT

                 napady uogólnione, krótkie

                zaburzenia świadomości po 

napadzie (nie mylić z DT)

background image

12

Cechy encefalopatii 
Wernicke’go:

Oftalmoplegia

Ataksja

Zaburzenia świadomości lub pamięci

Choroba rozwija się z powodu 

niedoboru tiaminy

Zaburzenia pamięci na pierwszym 

tle > psychoza Korsakowa

background image

13

Psychoza Korsakowa

Niedobór tiaminy

Obustronne uszkodzenie hippokampa

Konfabulacje

Zaburzenia pamięci 
krótkoterminowej

Dezorientacja allopsychiczna

Zaburzenia w identyfikacji osób

background image

14

Czy  w ciągu ostatnich dwu tygodni  
cierpiałaś (eś)?

 

1.      Uwag bliskich Panu (i) osób o  

Pana(i) nadmiernym piciu alkoholu.

2.      Picia alkoholu po to, aby dojść 

do formy.

3.      Drżenia, pocenia się, lub 

niepokoju w sytuacji trzeźwienia po 

nadużyciu alkoholu.

4.      Nadmiernego , lub słabo 

kontrolowanego picia alkoholu.

background image

15

J. Uzależnienie od alkoholu. F.10.2.

Pacjent w okresie ostatniego roku miał co najmniej 3 sytuacje 
w czasie których w ciągu 3 godzin wypił co najmniej 3 drinki 

(J1)...

 

W okresie ostatniego roku (J2) ...

Pił po to, żeby dojść do formy...

W czasie trzeźwienia miał drżenie, pocił się, odczuwał niepokój, lub pił, 

aby tego uniknąć ...
Gdy pił, wypijał więcej, niż początkowo planował ...

Usiłował zmniejszyć picie alkoholu, lub zaprzestać picia ...

W dnie, w które pił, sprawy związane z piciem i trzeźwieniem zajmowały 

mu więcej, niż 2 godziny ...
Z powodu picia poświęcał innym sprawom mniej czasu ...

Kontynuował picie, pomimo świadomości, o jego negatywnych skutkach ...

Jeśli J1 tak i co najmniej z J2 3 razy tak to rozpoznanie – uzależnienie od 

alkoholu...

background image

16

CAGE

1)   Has you ever felt the need to 

C

ut down on 

his drinking?

2)   Is he 

A

nnoyed by criticism of his drinking?

3)   Has he had 

G

uilty feeling about drinking?

4)   Has he ever taken a morning 

E

ye opener?

Four yea – diagnosis = alcohol dependency

background image

17

Diagnostyka uzależnienia od 
alkoholu

objawy abstynencyjne, 

zaburzenia somatyczne,  

ciągi, „przerwy w 

życiorysie”

niemożność zaprzestania 

picia, picie poranne, picie 

wynalazków

konflikty z prawem, bójki, 

kłopoty w pracy

otoczenie badanego 

uważa, iż pije on za dużo

*

ZUA - > 2 pozytywne 

odpowiedzi

Czy miałeś 
kiedykolwiek potrzebę 
zaprzestania picia?

Czy denerwuje cię gdy 
inni mówią o twoim 
piciu?

Czy masz poczucie 
winy z powodu picia 
alkoholu?

Czy stosujesz klina?

background image

18

MAST

Czy uważasz się za normalnie pijącego?

Czy przyjaciele i rodzina uważają cię za takiego?

Czy uczestniczyłeś w spotkaniu AA? (5)

Czy straciłeś przyjaciela  z powodu alkoholu?

Czy z powodu alkoholu miałeś kłopoty w pracy?

Czy opuściłeś dom lub pracę na co najmniej 2 dni z powodu 
alkoholu?

Czy miałeś objawy Dts, lub słyszałeś głosy? (5)

Czy prosiłeś kogoś o pomoc z powodu nadmiernego picia?

Czy byłeś kiedyś w szpitalu w stanie nietrzeźwości?

Czy byłeś w IW lub prowadziłeś pod wpływem alkoholu?

Cut-off >5

background image

19

Trzy fazy tolerancji na 
alkohol

background image

20

Złe i dobre pytania o 
problemy alkoholowe

Jak tam 
u Pana z 
alkohole
m?

Jak 
często 
pije Pan 
wódkę?

background image

21

Złe i dobre pytania o 
problemy alkoholowe

Jak 

często 
pije Pan 
alkohol?

Jak długo 

w ciągu 
ostatnieg
o roku w 
ogóle Pan 
nie pił?

background image

22

Złe i dobre pytania o 
problemy alkoholowe

Jak leczy 
Pan kaca?

Co 
najlepsz
e na 
klina?

background image

23

Złe i dobre pytania o 
problemy alkoholowe

Czy 
uważa się 
Pan za 
osobę 
nadmierni
e pijącą?

Czy Pana 
żona 
uważa , 
że za 
dużo 
Pan pije?

background image

24

Dobre pytanie

Czy wymiotuje 

Pan po 
alkoholu?

background image

25

Dobre pytanie

Jak często 

urywa się 
Panu film?

background image

26

Kim jest alkoholik?

„Osobą, która nie ma 

wyboru 

Z kim

Gdzie 

Ile wypić”

background image

27

Badania laboratoryjne 
wskazujące na uzależnienie 
od alkoholu

 

> 30 j. GGT

MCV podwyższony

Podwyższony poziom SGOT

Podwyższony poziom lipidów

background image

28

Ilościowa utrata kontroli

Wzrost tolerancji

Głód alkoholu

Sytuacyjna utrata kontroli

Jakościowa utrata kontroli

background image

29

Piciorys

Pierwszy raz

Pierwsze świadome 

upicie

Preferowane alkohole

Tolerancja 

Klinowanie

Zespół abstynencyjny

Urwania się filmu

Utrata odruchu 

wymiotnego

Ciągi

Suche okresy

Utrata kontroli – 

jakiej?

Preferowane sytuacje 

picia

Konflikty z prawem

Funkcjonowanie w 

rolach

Skutki somatyczne

Psychozy

Próby terapii

Wgląd 

background image

30

Inne zaburzenia psychiczne 
związane z ZUA

Alkoholowy zespół urojeniowy

Depresja alkoholowa

Wtórny zespół lęku panicznego

background image

31

Mity związane z narkomanią

Jedno użycie to jeszcze nie uzależnienie

Miękkie lepsze od twardych

Każdy kiedyś brał

background image

32

Czy  w ciągu ostatnich dwu tygodni  
cierpiałaś (eś)?

1.      Uwag bliskich  Panu (i) osób o 

Pana (i) nadmiernym przyjmowaniu 

leków. 

Jakich?......................................................

................................................................

2.      Brania leków po to, aby dojść do 

formy.

3.      Nadmiernego, słabo 

kontrolowanego używania leków.

4.      Drżenia, pocenia się, lub niepokoju 

w sytuacji po nadużyciu leku.

background image

33

K. Uzależnienie od środków 

psychoaktywnychF.11-19.2. (BDA-F.13.2)

 

W okresie ostatniego roku pacjent użył 

więcej niż raz środek z listy podanej niżej, 

aby poczuć się lepiej, lub zmienić 

nastrój ...

Lista: benzodiazepiny, barbiturany, 
haszysz i pochodne, amfetamina i 

pochodne, kokaina, opiaty,  

psychodysleptyki, „kleje”, sterydy, inne 

(zaznacz grupę, wyszczególnij środki i ich 

zwykłe dawki):

background image

34

W okresie ostatniego roku ... 

Brał środki psychoaktywne po to, żeby dojść do formy...
W czasie abstynencji miał drżenie, pocił się, odczuwał 

niepokój, lub brał środki psychoaktywne, aby tego 

uniknąć ...
Gdy brał środki psychoaktywne, używał ich więcej, niż 

początkowo planował ...
Usiłował zmniejszyć ich używanie, lub zaprzestać brania ...
W dnie, w które brał środki psychoaktywne, sprawy 

związane z ich braniem i dochodzeniem do siebie  

zajmowały mu więcej, niż 2 godziny ...
Z powodu używania środków poświęcał innym sprawom 

mniej czasu ...
Kontynuował branie, pomimo świadomości, o jego 

negatywnych skutkach ...
Brał środki psychoaktywne po to, żeby dojść do formy...

background image

35

Benzodiazepiny: clonazepam, 
lorafen, rudotel, signopam, 
estazolam ...

Najbardziej dostępne – po alkoholu

Uzależnienie fizyczne i psychiczne

Rosnąca tolerancja

Odstawienie groźne dla życia

Tolerancja krzyżowa z alkoholem

Zamienniki dla innych substancji 
psychoaktywnych

background image

36

Barbiturany : cyklobarbital, 
luminal ...

Uzależnienie fizyczne i psychiczne

Rosnąca tolerancja

Odstawienie groźne dla życia

Tolerancja krzyżowa z alkoholem

background image

37

Haszysz i pochodne: 
marihuana, hasz ...

Uzależnienie psychiczne

Zwykle traktowane jako niegroźne

Czynniki kryminogenny

W niektórych krajach traktowane 
jako „dozwolone narkotyki” 

Dowiedzione uszkodzenie 
materiału genetycznego

background image

38

Amfetamina i pochodne

Uzależnienie psychiczne

Zachowania agresywne

Objawy abstynencyjne - depresja

background image

39

Kokaina

Uzależnienie psychiczne

Możliwość uzależnienia fizycznego

Zachowania agresywne

background image

40

Opiaty: kompot, brown sugar, 
hera, crack ...

Uzależnienie fizyczne i psychiczne

Wzrost tolerancji

Skutki pośrednie

Najpopularniejsze 

background image

41

Psychodysleptyki: LSD, 
extase, grzybki ...

Uzależnienie psychiczne

Stała tolerancja

„złe odloty”

background image

42

Kleje

Uszkodzenie OUN

Początek uzależnień

Pierwsze i ostatnie użycie

background image

43

Sterydy 

Zaburzenie rozwoju 
psychobiologicznego

Zachowania agresywne

Psychozy

background image

44

Inne uzależnienia

Od hazardu

Od seksu

Od pracy

Od terapeuty

background image

45

Problem przemocy

Fizycznej 

Seksualnej

Psychicznej

Instytucjonalnej 

background image

„Nadużywanie jakiejś 
substancji

nie powinno być dowodem 

przeciwko jej używaniu”

background image

EMERGENCY PSYCHIATRY

background image

48

Schemat szybkiej sedacji – I.

HALOPERIDOL – DOM. 2.5 MG – 5 MG

30’ – 60’

HALOPERIDOL – DOM. 2.5 MG – 5 MG

SEDACJA LUB HALOPERIDOL –20-30 MG

30’ – 60’

background image

49

Schemat szybkiej sedacji – II.

PROMAZYNA – DOM. 50 MG – 100 MG

60’

PROMAZYNA – DOM. 50 MG – 100 MG

SEDACJA LUB PROMAZYNA 200 – 300 

60’

background image

50

Schemat szybkiej sedacji – III.

CLOPIXOL ACUPHASE – DOM. 50 MG – 100 MG

24-48 H

CLOPIXOL ACUPHASE – DOM. 50 MG – 100 MG

CLOPIXOL DEPOT

24-48 H

background image

51

ZASADY POSTĘPOWANIA Z PACJENTEM 
AGRESYWNYM

Przyczyny agresji
Eskalacja agresji – od słownej do czynnej
Unikanie zachowań prowokujących
Możliwość ucieczki
Zdecydowanie
Liczba > siła
Sedacja farmakologiczna > 
unieruchomienie
Ochrona pacjenta


Document Outline