

Hematologiczne powikłania polekowe



Polekowe uszkodzenia skóry



Polekowe uszkodzenia narządu ruchu

i kolagenozy



Polekowe zaburzenia psychiczne



Polekowe zaburzenia neurologiczne



Polekowe uszkodzenia nerek i dróg

moczowych



Polekowe zaburzenia wodno-

elektrolitowe

Hematologiczne powikłania

polekowe



5-10% wszystkich powikłań



Rodzaje:

1. układ czerwonokrwinkowy:



Niedokrwistość aplastyczna



Niedokrwistość hemolityczna



Niedokrwistość syderoblastyczna



Niedokrwistość megaloblastyczna

Hematologiczne powikłania

polekowe- rodzaje

2.Układ białokrwinkowy:

Granulocytopenie

Limfopenie, limfopatie

3.Inne

Małopłytkowość

Nadkrwistość

Powikłania zakrzepowo-zatorowe

Nowotwory

Niedokrwistość aplastyczna



Najgroźniejsze powikłanie



Bardzo rzadkie 0,5%

Toksyczne uszkodzenie szpiku

Leki przeciwnowotworowe:

winkrystyna, winblastyna,

cyklofosfamid

Kolchicyna

Niedokrwistość aplastyczna

chloramfenikol, indometacyna,

ibuprofen, diklofenak, naproksen,

sulfonamidy, metyltiouracyl,

propylotiouracyl, tetracykliny,

amiodaron, cymetydyna, ranitydyna,

tiklopidyna, metyldopa, chinidyna,

amfetamina, furosemid

Niedokrwistość

hemolityczna



1. mechanizm toksyczny



2 mechanizm immunologiczny

Niedokrwistość

hemolityczna



Mechanizm cytotoksyczny

utlenianie i denaturacja przez leki

nieprawidłowej hemoglobiny u osób z

hemoglobinopatią

Utlenianie prawidłowej hemoglobiny u

osób z genetyczną wadą

enzymatyczną –niedobór

dhydrogenazy glukozo-6-fosforanowej

Niedokrwistość

hemolityczna

Mechanizm cytotoksyczny:



Sulfonamidy



Metyldopa



Leki przeciwzimnicze



Nitrofurantoina

Mechanizm immunologiczny:

Penicylina, metyldopa

Mikroangiopatyczna

niedokrwistość hemolityczna



Rozpad krwinek czerwonych na

skutek gromadzenia się

wewnątrznaczyniowych

mikrozakrzepów

Chemioterapia

Doustne leki antykoncepcyjne

Niedokrwistość

megaloblastyczna



Niedobór kwasu foliowego

Antymetabolity : metotreksat



Niedobór witaminy B12



Niedobór składników DNA: puryn,

pirymidyn, białka

Merkaptopuryna, azatiopryna,

fluorouracyl

Niedokrwistość

megaloblastyczna



Upośledzenie wchłaniania kwasu

foliowego:

fenytoina, metformina,

nitrofurantoina, doustne środki

antykoncepcyjne, barbiturany, etanol

(przewlekle stosowany)

Niedokrwistość

megaloblastyczna



Upośledzenie wchłaniania witaminy

B12

Neomycyna

Kwas aminosalicylowy

Etanol

Metformina

Niedokrwistość

syderoblastyczna



Leki upośledzające biosyntezę hemu

i gromadzenie się żelaza w

mitochondriach erytroblastów na

skutek zaburzenia metabolizmu

witaminy B6 lub hamowania

aktywności ferochelatazy

Chloramfenikol, cykloseryna,

izoniazyd, paracetamol,

Granulocytopenia



40% wszystkich hematologicznych

zaburzeń polekowych



tyreostatyki, NLPZ, chloramfenikol,

sulfonamidy

Limfopenia, limfopatie,

nowotwory



Leczenie przeciwnowotworowe

Szpiczak mnogi- melfalan

(po 4-5 lat 5-20% wzrasta ryzyko

nowotworu)

Chloramfenikol- aplazja szpiku- rozwój

ostrej białaczki szpikowej

Małopłytkowość polekowa



1. na tle toksycznym- cytostatyki,

chloramfenikol, diuretyki tiazydowe,

furosemid, heparyna, indometacyna,

sulfonamidy, sole złota, sole litu



2.na tle immunologicznym-

chinidyna, chlorotiazyd, digitoksyna,

kwas acetylosalicylowy, kaptopryl,

klonazepam

Powikłania zakrzepowo-

zatorowe



Czynniki sprzyjające: cukrzyca,

niewydolność serca, nadciśnienie

tętnicze, żylaki, środki

antykoncepcyjne

Penicylina prokainowa

Fenytoina, kwas epsilon-

aminokapronowy- DIC

Polekowe uszkodzenia skóry



Pokrzywka:

penicylina, kwas

acetylosalicylowy, sulfonamidy,

barbiturany, kaptopryl, enalapryl



Wyprysk:

leki stosowane miejscowo-

hydrokortyzon, tetracykliny,

gentamycyna, neomycyna, środki

znieczulenia miejscowego

Polekowe uszkodzenia skóry



Rumienie



Rumień wielopostaciowy wysiękowy-

sulfonamidy, antybiotyki beta-laktamowe,

furosemid, barbiturany, sole złota, propranolol

Rumień guzowaty:

sulfonamidy, penicyliny, salicylany,

tetracykliny, doustne środki antykoncepcyjne,

barbiturany

Rumień trwały:

metronidazol, NLPZ, sulfonamidy

Polekowe uszkodzenia skóry



Osutki plamisto-grudkowe

Penicyliny

IKA

NLPZ

Antybiotyki aminoglikozydowe

Polekowe uszkodzenia skóry



Odczyny fototoksyczne



Sulfonamidy



Tetracykliny



Gryzeofulwina



Tiazydowe leki moczopędne



Fluorochinolony



Furosemid



NLPZ



Amiodaron



Kwas walproinowy



Chinidyna

Polekowe uszkodzenia skóry



Zmiany pęcherzowe

Sulfonamidy, furosemid, sulfasalazyna,

NLPZ, kaptopryl



Trądzik lub nasilenie trądzika

Glikokortykosterydy, sulfonamidy, doustne

leki antykoncepcyjne

Zmiany zabarwienia skóry:

Amiodaron, doustne środki antykoncepcyjne,

leki przeciwnowotworowe

Polekowe uszkodzenia skóry



Wypadanie włosów

Leki przeciwnowotworowe,

przedawkowanie

witaminy A



Martwica skóry i tkanki podskórnej

Leki przeciwnowotworowe podane

poza żyłę

Polekowe uszkodzenia narządu

ruchu i kolagenozy



Zespół przypominający toczeń układowy

prokainamid, hydralazyna, izoniazyd,

fenytoina, chinidyna, sulfonamidy,

rezerpina, sulfasalazyna, beta-

adrenolityki

(propranolol, pindolol, atenolol)

Zapalenie guzkowe tętnic

Sulfonamidy, penicyliny, tetracykliny,

fenytoina, fenobarbital

Polekowe uszkodzenia narządu

ruchu i kolagenozy

Bóle mięśni i stawów

statyny, sulfonamidy,

kortykosteroidy, tiazydowe leki

moczopędne, fluorochinolony,

doustne leki antykoncepcyjne

Dna moczanowa

Cytostatyki, leki moczopędne,

cyklopsoryna

Polekowe uszkodzenia narządu

ruchu i kolagenozy

Osteoporoza

kortykosterydy, heparyna, metotreksat

Osteomalacja

leki przeciwpadaczkowe, preparaty

zawierające fluor, fosfor

Aseptyczna martwica kości

Kortykosterydy

Zahamowanie rozwoju kości, przebarwienia

zębów

tetracykliny

Polekowe zaburzenia

psychiczne



Depresja, pogorszenie nastroju,

zwolnienie procesów myślowych i

reakcji psychicznych



Zaburzenia orientacji



Senność



Stany lękowe



Zamroczenia



Stany nadmiernego pobudzenia

Polekowe zaburzenia

psychiczne



Alkohol



Wiek starszy



Obsługa pojazdów, urządzeń

mechanicznych



Depresje po lekach hipotensyjnych

Polekowe zaburzenia

psychiczne



Depresja-

leki beta-adrenolityczne,

rezerpina, kortykosterydy, metyldopa,

lewodopa, indometacyna



Niepokój, pobudzenie,agresywność-

amfetamina, TLPD, fenobarbital,

klonazepam, kofeina

Zaburzenia zbliżone do objawów

schizofrenii

amfetamina, efedryna, TLPD, leki

przecipadaczkowe

Polekowe zaburzenia

psychiczne



Stany maniakalne

leki przeciwdepresyjne,

kortykosterydy, penicylina

prokainowe- po podaniu dożylnym

Euforia

Kortykosterydy, amfetamina, lewodopa

Polekowe zaburzenia

psychiczne



Omamy

Leki cholinolityczne o działaniu

ośrodkowym (hioscyna, atropina)

Leki betadrenolityczne

TLPZ

Disulfiram

Efedryna

Polekowe zaburzenia

psychiczne



Stany majaczeniowe, splątaniowe

leki nasenne, uspokajające,

digoksyna, penicylina, aminofilina,

ranitydyna, leki przeciwdepresyjne

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



1.powikłania w obrębie naczyń mózgowych



2.encefalopatie



3.neuropatie



4.miopatie



5.bóle głowy



6.zespół otępienny



7.krwotok mózgowy



8.zaburzenia ruchowe



9.złośliwy zespół poneuroleptyczny



10.zespół serotoninowy

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Powikłania w obrębie naczyń mózgowych



A)przełom nadciśnieniowy

Inhibitory MAO+ leki

sympatykomimetyczne

B)zła kontrola lekami przeciwkrzepliwymi

lub leczenie aminami katecholowymi,

amfetaminą, metyloksantynami zwłaszcza

chorych z tętniakami mózgu lub

zaburzenia krzepnięcia

C) Doustne leki antykoncepcyjne

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Encefalopatie



Metotreksat, duże dawki soli litu

szczególnie u pacjentów z

niewydolnością nerek



Leki moczopędne, morfina, lidokaina

z niewydolnością wątroby

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Zespół rzekomego guza-jatrogenne

zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego

U dzieci- tetracykliny, nitrofurantoina,

duże dawki witaminy A, kortykosterydy

U dorosłych- duże dawki kortykosterydów

doustne leki antykoncepcyjne

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



NEUROPATIE- najczęstsze powikłania neurologiczne



Amiodaron



Chloramfenikol



Cisplatyna



Hydralazyna



Kolchicyna



Metronidazol



Nifedypina



Nitrofurantoina



Propranolol



Statyny



Sulfonamidy



TLPD

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Miopatia



Statyny (atorwastatyna, lowastatyna,

simwastatyna)



Czynniki sprzyjające miopatii:

Starszy wiek (szczególnie kobiety>80 r.ż.)

Drobna budowa ciała

Choroby współistniejące

Leki

Niedoczynność tarczycy

Krótki czas od zabiegu chirurgicznego

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Bóle głowy



Rozszerzenie naczyń- nitraty, antagoniści

wapnia, hydralazyna



Łagodne nadciśnienie śródczaszkowe-

tetracykliny, ampicylina, duże dawki witaminy A



Nasilenie migreny- cymetydyna, ranitydyna,

nifedypina, doustne środki antykoncepcyjne



Polekowe bóle głowy z odbicia-

2-3% populacji- paracetamol, NLPZ, ergotamina

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Zespół otępienny

nadużywanie benzodwuazepin,

barbituranów, leków

przeciwbólowych,

przeciwdepresyjnych, propranololu,

cymetydyny

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Krwotok mózgowy

Przewlekłe stosowanie kwasu

acetylosalicylowego

1000 osób – 1 krwotok

Osoby pochodzenia azjatyckiego, z

niskim stężeniem cholesterolu

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Zaburzenia ruchowe



Polekowe zespoły pozapiramidowe

Dystonia

Akatyzja

Parkinsonizm

Dyskineza późna

neuroleptyki, flunaryzyna, werapamil,

metyldopa, metoklopramid

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE

Reakcja dystoniczna-

toniczne kurcze (grymasy) mięśni twarzy,

kurcze języka, szyi

przymusowe spojrzenie

Akatyzja-

niepokój ruchowy

Parkinsonizm polekowy-

15% leczonych

neuroleptykami, u chorych-cynaryzyna,

metoklopramid, amlodypina, amiodaron,

amfoterycyna, flunaryzyna

POLEKOWE ZABURZENIA

NEUROLOGICZNE



Drżenia rąk

amfetamina, cyklosporyna,

fenytoina, fluorouracyl, kofeina, kwas

walproinowy, leki

przeciwcukrzycowe,

przeciwdepresyjne, sole litu,

kortykosterydy, teofilina, preparaty

tarczycy

Złośliwy zespół

poneuroleptyczny



1. rozwija się w ciągu 24-72 godzin po

leczeniu dużymi dawkami

neuroleptykami



Ostre zapalenie mózgu z zaburzeniami

świadomości, pobudzeniem, gorączką,

obustronnym objawem Babińskiego,

szybko narastającą sztywnością

pozapiramidową



Leczenie:dantrolen, bromokryptyna,

objawowe

Zespół serotoninowy



Zaburzenia świadomości



Poty



Dreszcze



Drżenia



Gorączka



Biegunka

Wzrost serotoniny w mózgu

inhibitory MAO, selektywne inhibitory

wychwytu zwrotnego serotoniny, TLPD,

sole litu, karbamazepina, sole litu

Polekowe uszkodzenia nerek i

dróg moczowych



1.uszkodzenie cewek nerkowych



2.martwica brodawek nerkowych



3.uszkodzenie kłębuszków nerkowych



4.śródmiąższowe zapalenia nerek



5.zespół lizy guza



6.zespół hemolityczno-mocznicowy



7.krwotoczne zapalenie pęcherza

moczowego

Polekowe uszkodzenia nerek i

dróg moczowych



Czynniki usposabiające:



Duże dawki leku



Częste stosowanie leku



Jednoczesne stosowanie substancji

nefrotoksycznych



Choroby nerek



Odwodnienia



Hipoalbuminemia



Zaburzenia elektrolitowe



Podeszły wiek

Polekowe uszkodzenia nerek i

dróg moczowych



Zespół lizy guza



Leczenie przeciwnowotworowe w

przebiegu ostrej białaczki szpikowej,

chłoniaków, raka

drobnokomórkowego płuca



Nefropatia zaporowa- wytrącanie się

kwasu moczowego- końcowy produkt

przemian puryn

Polekowe uszkodzenia nerek i

dróg moczowych

Krwotoczne zapalenie pęcherza

moczowego

Cyklofosfamid

Śródmiąższowe zapalenie nerek

Cyklosporyna

Martwica brodawek nerkowych

Kwas acetylosalicylowy

Zaburzenia wodno-

elektrolitowe

1.zatrzymanie wody i sodu

kortykosterydy, androgeny, estrogeny,

rezerpina

2.Hiponatriemia

heparyna, spironolakton, NLPZ,

cyklofosfamid

3.Hipokaliemia

amfoterycyna, kortykosterydy, cisplatyna,

tiazydy, neomycyna, nifedypina,

betasympatykomimetyki

4.Hiperkaliemia

IKA, NLPZ, spironolakton,heparyna,

Zaburzenia wodno-

elektrolitowe

5.Hipomagnezemia

Cisplatyna, cyklosporyna

6.Hipofosfatemia

Cisplatyna, doksycyklina,

7.Hipokalcemia

Barbiturany, furosemid, kwas etakrynowy,

neomycyna

8.Hiperkalcemia

Duże dawki estrogenów, androgenów,

hiperwitaminoza A i D, sole litu, tiazydy

9.Hiperurykemia

cytostatyki

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POWIKŁANIA POLEKOWE, Ratownictwo Medyczne, FARMAKOLOGIA, 1 ROK, 1
skórne niepożądane odczyny polekowe, 2 czesci 9 sem
Patomechanizm, objawy, powikłania zawału mięśnia sercowego ppt
Krwawienie z przewodu pokarmowego lub zagrażające powikłania oraz dyskomfort pacjenta w zakresie hig
laparoskopia powiklania
POWIKŁANIA POPRZETOCZENIOWE
Profilaktyka powikłań zakrzepowo zatorowych
Powikłania endokrynologiczne
Ostre powikłania cukrzycy2010
powiklania po znieczuleniu ogolnym, Pielęgniarstwo - materiały na studia, IT
OSTRE POWIKŁANIA HEMODIALIZ
Przewlekłe powikłania cukrzycy u dzieci i młodzieży – sposoby zapobiegania
poleko2007 26

więcej podobnych podstron