Patofizjologia wieku
podeszłego
Zagrożenia życia w wieku
podeszłym
• Choroby naczyń i serca
• Nadciśnienie tętnicze
• Zakrzepica z migotaniem
przedsionków sprzyhja epizodom
zatorowym.
• Nowotwory złośliwe
Zagrożenia chorobowe w wieku
podeszłym
• Osteoporoza
• Zmiany zwyrodnieniowe
• Utrata pamięci i otępienie
• Niedowidzenie
• Nietrzymanie i częstrze onnawanie
moczu w skutek rozrostu gruczołu
krokowego
• Spadek odporności
• Wrażliwość na zmiany pogody
Gerontologia kliniczna
Bada związki starości z chorobą i
opisuje specyfikę starczej patologii.
Zaburzenia czynnościowe
Zmiany anatomiczne:
• Zanik komórek specyficznych: komórek
kurczliwych mięśni, komórek wydzielniczych,
nefronów, hepatocytów, komórek
rozrusznikowych węzła zatokowego itp.
• Rozplem tk. Łącznej
• Gromadzenie się metablitów w komórkach/
lipofuscyny
• Tkankowa dgeneracja
Obraz kliniczny i zabużenia
homeostazy- czynniki
• Zmiany inwolucyjne: osłabiają odpowiedź na
czynniki patogennne np. brak obrony
mięśniowej w ostrych stanach zapalnych
narządów jamy brzusznej z odczynem
otrzewnowym, brak odczynu leukocytarnego
lub wysokiej gorączki w ciękich zakażeniach.
Przyczyniają się do powstawania dysfuncji
O.U.N , serca, narządów najsilniej
reaguijących na destabilizację środowiska
wewnętrznego organizu.
Obraz kliniczny i zabużenia
homeostazy- czynniki
• Polipatoligia- współistnienie kilku lub
kilkunastuprzwlekłych chorób współczesnej
cywilizacji z różnymi i zmiennymi
powikłaniami
• Następstwa niewłaściwego leczenia
farmakologicznego
• Przebyte urazy , opercje, choroby
• Osobowość i funkcje poznawcze- urazy i
napięcia psychiczne
• Warunki życia
Niedokrwienie
Jest najczęściej skutkiem miażdżycy
oraz dodatkowo ucisku na tętnice
zmienionych wyrostkó ikrawędzi
trzonów w odcinku szyjnym i
lędźwiowym kręgosłupa. Zaburzenia
hemodynamiki pochodzenia
sercowego oraz mikro angiopatia
cukrzycowa powodująca zaburzenia
perfuzji.
Neuropatie obwodowe
Bywają następstwwemucisku osteofitów na
rdzeń i korzenie nerwowe, udział w tym ma
również obniżenie krążków
miedzykręgowych oraz zwyrodnienia.Często
u podłoża neuropatii zanjduje się
niedokrwienie, uszkodzeniardzenia lub
nerwów, rzadziej procesy demienilizacji
powiązane z niedoborem wit. B12.
Polineuropatia cukrzycowa wywołuje
zaburzenia ruchowe i czuciowe
Niedomoga lub uszkodzenia
O.U.N
Zburzenia funkcji poznawczych,
nastroju, sprawności motorycznej,
równowagi i inne wywołane są
obturacją tetnic szyjnych i
penetrujących O.U.N.
Infekcje
Bakteryjne i wirusowe ostre przbiegają
bez objawów nieżytu górnych dróg
oddechowych i gorączki, z
charkterystycznymi dla wieku
starczego dolegliwościami pojawia
się nagłe osłabienie i zmęczenie .
Niedokrwistość
Jest wynikiem procesoów zanikowych
komórek krwiotwórczych w szpiku
kostnym.
Niedożywienie
Zwłaszcz niedobory witamin jest
trudnie do udokumentowania.
Pojawia się niezależnie od
racjonalnego odżywiania, a jego
przyczyną mogą być zwiększone
zapotrzebowanie, biegunki,
nierozważne stosowanie leków
moczopędnych, nadużywanie
alkoholu itp.
Depresja
Może być nie rozpoznana gdy
towarzyszy jej pobudzenie, lub nie
występuje z z dominującymi
objawami otępienia lub
somatycznymi.
Choroby proliferacyjne
Choroby z autoagresji pojawiają się w
sposób charakterystyczny np.RZS
Zaburzenia termoregulacji
Hipotermia- rozpoznajemy ją gdy
temperatura pod pachą wynosi 35°C
lub mniej, zagrożeniem życia jest
temp w odbytnicy
35°- 32°C
Występuje: w pomieszczeniach
zamknietych, po upadkach i
dlugotrwałym wychłodzeniu
Objawy hipotermii
• Bladość i chłód skóry
• Wzrost napięcia mieśni szkieletowych
kończyn
• senność, zamroczenie, śpiączka
hipometaboliczna z płytkim, powolnym
oddechem, zwolnioną akcją serca,
słabo wyczuwalnym tętnem, albo nie
możliwym do określenia ciśnieniem
tętniczym krwi
Predyspozycje do hipotermii
• Spadek wytwarzania ciepła spowodowany
małą masą mieśni szkieletowych i
aktywnością fizyczną
• Brak mechanizmów obronnych jak
stymulacja adrnergiczna,
dreszcze,odruchowe podkurczanie kończyn
• Patologia starcza, niesprawność i
niemożność podniesienia się po upadku
• Patologia współistnijąca-niedokrwistość,
niedożywienie, niedoczynność tarczycy,
• Warunki życia
Hipertermia
Występuje jakczęściej jako udar
cieplny u osób mało aktywnych i
obłożnie chorych, gdy temperatura
pod pachą >39° C najczęście w
zamknietych pomieszczeniach w
wysokiej temperaturze zewnętrznej i
wewnętrznej
Predyspozycje do
hipertermii
• Upośledzienie termoregulacji
• Zmniejszona powierzchnia parowania
(zanik gruczołów)
• Osłabione poczucie pragnienia
(odwodnienie)
• Warunki życia
Odwodnienie hipertoniczne
Występuje zawsze ze zwiększoną
ilością sodu i jest związane z większą
utratą wody niz sodu
Czynniki:
• Osłabie nie pragnienia w połączeniu
ze wzmozonnym zapotrzebowaniem
na wodę np: biegunka, stany
gorączkowwe
• Obfita osmoyczna diureza np:
poprzedzająca śpiączke cukrzycową
Odwodnienie izotoniczne
Jako następstwo nadużywania leków
sodopędnych.
Przewodnienie izotoniczne
Występuje w przebiegu zastoinowej
niewydolności serca w niewydolności
wątroby i hipertonicznie u chorych z
niewydolnością nerek.
Przewodnienie hipotoniczne
Przebiega z właściwą ilością sodu i
polega na zatrzymywaniu wody
wewnątrz komórek będącego
skutkiem nadmiernej stymulacji ADH(
hormon antydiuretyczny)
Choroba nowotworowa
Transformacja
Transformacja
nowotworowa:
nowotworowa:
• Przemiana pojedynczych komórek w
populację komórek odmiennych pod
względem morfologicznym i
czynnościowym,
• 3 etapy:
– Inicjacja.
– Promocja.
– Progresja.
•
Inicjacja
Inicjacja – wywoływanie zmian w aparacie
genetycznym komórki komórka potencjalnie
nowotworowa; powodowana przez indukowane
różnymi czynnikami mutacje.
•
Promocja
Promocja - ujawnia fenotyp nowotworowy
komórek; na tym etapie komórki mają zdolność
do rozplemu inwazyjnego.
•
Progresja
Progresja - rozwój w komórkach
nowotworowych określonych cech
biologicznych, np. postępującej odmienności
funkcjonalnej i morfologicznej oraz zwiększonej
inwazyjności. Przykładem progresji jest utrata
zdolności reagowania komórek na bodźce
hormonalne, np. w raku sutka.
•
Nowotwór powstaje w wyniku szeregu mutacji DNA.
•
Każda mutacja wyzwala szereg podziałów
komórkowych, czemu towarzyszy wzrost objętości
guza, dezorganizacja komórki i złośliwienie.
•
Ilość mutacji jest wypadkową siły działania
egzogennych czynników mutagennych, aktywności
układów detoksykacyjnych organizmu oraz
sprawności mechanizmów naprawy uszkodzeń
DNA.
•
Mutacje, kumulowane w materiale genetycznym
zwykle dziesięciolecia, są odpowiedzialne za
zmianę funkcji poszczególnych genów biorących
udział w onkogenezie.
Komórka
Komórka
nowotworowa:
nowotworowa:
• Autonomiczna.
• Oporna na większość sygnałów indukcyjnych
apoptozę.
• Oporna na sygnały proapoptotyczne.
• Uzależnienie od czynników przeżycia (Il-3, IGF-
1, neurotrofiny.
Czynniki kancerogenne
• Czynniki fizyczne
• Czynniki chemiczne
• Czynniki biologiczne
Epidemiologia
nowotworów
Zachorowalność
• Kobiety
– Rak piersi,
– rak płuca,
– rak jelita grubego
• Mężczyźni
– Rak gruczołu krokowego,
– rak płuca,
– rak jelita grubego
Umieralność
• Kobiety
– Rak płuca
– Rak piersi
– Rak jelita grubego
• Mężczyźni
– Rak płuca
– Rak gruczołu krokowego
– Rak jelita grubego
Podział
nowotworów
Klasyfikacja nowotworów:
• Morfologiczna (typ nowotworu i
stopień złośliwości).
• Anatomiczna (zasięg choroby).
nowotwór łagodny
nowotwór złośliwy
SZYBKOŚĆ
WZROSTU
powolny
szybki
TOREBKA
zwykle jest
nie ma
NACIEKANIE
TKANEK
nie ma
jest
WRASTANIE DO
NACZYŃ
nie ma
jest
PRZERZUTY
nie ma
są
WZNOWY
nie ma
są
BUDOWA
HISTOLOGICZNA
zbliżona do tkanki
prawidłowej
różni się od tkanki
prawidłowej,
wykazuje cechy
anaplazji
Zasięg choroby
(klasyfikacja TNM):
•
T
T
umor
•
N
N
odulus
•
M
M
etastasi
s
8 OBJAWÓW GŁÓWNYCH,
8 OBJAWÓW GŁÓWNYCH,
KTÓRYCH NIE WOLNO
KTÓRYCH NIE WOLNO
LEKCEWAŻYĆ !!!
LEKCEWAŻYĆ !!!
•
NIETYPOWE KRWAWIENIA
NIETYPOWE KRWAWIENIA (1)
– nowotwory narządów rodnych
– nowotwory jelita grubego
– nowotwory pęcherza moczowego
– nowotwory płuc
•
CHRYPKA LUB KASZEL
CHRYPKA LUB KASZEL (2)
– które trwają dłużej niż 4 tygodnie
– rak płuca lub krtani
•
NOWE PIEPRZYKI, ZNAMIONA,
NOWE PIEPRZYKI, ZNAMIONA,
BRODAWKI I GUZKI
BRODAWKI I GUZKI (3)
– czerniak złośliwy
– nowotwory skóry
•
ZABURZENIA GASTRYCZNE
ZABURZENIA GASTRYCZNE (4)
– które utrzymują się dłużej niż trzy miesiące
– nowotwory żołądka
– nowotwory jelita grubego
•
ZABURZENIA W ODDAWANIU MOCZU
ZABURZENIA W ODDAWANIU MOCZU (5)
– rak gruczołu krokowego
– rak pęcherza moczowego
•
POWIĘKSZENIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH
POWIĘKSZENIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH (6)
•
GUZEK W PIERSI
GUZEK W PIERSI (7)
– zmiana kształtu piersi, wyciek z brodawki sutkowej
•
OBJAWY OGÓLNE
OBJAWY OGÓLNE (8)
– gorączka, ból, zlewne poty, chudnięcie
Profilaktyka.
• Pierwotna:
– Zanim pojawi się nowotwór.
– Promocja zachowań zdrowotnych.
– Właściwa edukacja.
• Wtórna:
– Wczesne wykrycie – scrining.
• Chemoprewencja.
Skrining
• Wczesne wykrywanie=profilaktyka
wtórna.
• Wykrycie przedklinicznej choroby.
• Faza bezobjawowa.
•Chirurgia
•ChT
•Immunoterapia
•Terapia hormonalna
•RT