Przeszczepienie
Przeszczepienie
wątroby Historia
wątroby Historia
1 tx wątroby - 1 marca 1963 T. Starzl
1 tx wątroby - 1 marca 1963 T. Starzl
1 udana tx - 23 lipca 1967 T. Starzl
1 udana tx - 23 lipca 1967 T. Starzl
1 tx Polska - 1987 Szczecin, Zabrze
1 tx Polska - 1987 Szczecin, Zabrze
1 udana tx - 1990 CZD
1 udana tx - 1990 CZD
DOTYCHCZAS W POLSCE WYKONANO PONAD
DOTYCHCZAS W POLSCE WYKONANO PONAD
1000
1000
TRANSPLANTACJI WĄTROBY
TRANSPLANTACJI WĄTROBY
WSKAZANIA DO
WSKAZANIA DO
PRZESZCZEPIENIA
PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
U DOROSŁYCH
U DOROSŁYCH
1.
1.
PRZEWLEKŁA
PRZEWLEKŁA
NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY:
NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY:
PIERWOTNA MARSKOŚĆ ŻÓŁCIOWA ( PBC )
PIERWOTNA MARSKOŚĆ ŻÓŁCIOWA ( PBC )
PIERWOTNE STWARDNIAJĄCE ZAPALENIE DRÓG ŻÓŁCIOWYCH ( PSC )
PIERWOTNE STWARDNIAJĄCE ZAPALENIE DRÓG ŻÓŁCIOWYCH ( PSC )
AUTOIMMUNOLOGICZNE ZAPALENIE WĄTROBY
AUTOIMMUNOLOGICZNE ZAPALENIE WĄTROBY
ALKOHOLOWA MARSKOŚĆ WĄTROBY
ALKOHOLOWA MARSKOŚĆ WĄTROBY
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU B i C
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU B i C
CHOROBA WILSONA
CHOROBA WILSONA
ZESPÓŁ BUDD CHIARI’EGO
ZESPÓŁ BUDD CHIARI’EGO
RODZINNA POLINEUROPATIA AMYLOIDOWA ( FAP )
RODZINNA POLINEUROPATIA AMYLOIDOWA ( FAP )
NIEDOBÓR ALFA-1 ANTYTRYPSYNY
NIEDOBÓR ALFA-1 ANTYTRYPSYNY
KRYPTOGENNA MARSKOŚĆ WĄTROBY
KRYPTOGENNA MARSKOŚĆ WĄTROBY
WSKAZANIA DO
WSKAZANIA DO
PRZESZCZEPIENIA
PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
2. OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ
2. OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ
WĄTROBY :
WĄTROBY :
- ZAPALENIE WIRUSOWE WĄTROBY A, B, C, D (współistniejące), E
- ZAPALENIE WIRUSOWE WĄTROBY A, B, C, D (współistniejące), E
- ZATRUCIA :
- ZATRUCIA :
- PARACETAMOLEM
- PARACETAMOLEM
- AMANITA PHALLOIDES
- AMANITA PHALLOIDES
- ZESPÓŁ BUDD CHIARI’EGO
- ZESPÓŁ BUDD CHIARI’EGO
- CHOROBA WILSONA
- CHOROBA WILSONA
- HAT 7 – 10 DNI PO oltX
- HAT 7 – 10 DNI PO oltX
- BRAK CZYNNOŚCI PRZESZCZEPU - PNF
- BRAK CZYNNOŚCI PRZESZCZEPU - PNF
WSKAZANIA DO
WSKAZANIA DO
PRZESZCZEPIENIA
PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
3. CHOROBY
3. CHOROBY
NOWOTWOROWE
NOWOTWOROWE
WĄTROBY :
WĄTROBY :
ZŁOŚLIWE PIERWOTNE NOWOTWORY WĄTROBY :
ZŁOŚLIWE PIERWOTNE NOWOTWORY WĄTROBY :
- HEPATOMA
- HEPATOMA
- HEPATOBLASTOMA
- HEPATOBLASTOMA
ŁAGODNE NOWOTWORY WĄTROBY :
ŁAGODNE NOWOTWORY WĄTROBY :
- TOBIELOWATOŚĆ
- TOBIELOWATOŚĆ
- OGROMNY NACZYNIAK
- OGROMNY NACZYNIAK
NAJCZĘSTSZE WSKAZANIA
NAJCZĘSTSZE WSKAZANIA
DO PRZESZCZEPIENIA
DO PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
ZAKAŻENIE WIRUSOWE
ZAKAŻENIE WIRUSOWE
42%
42%
MARSKOŚĆ ALKOHOLOWA
MARSKOŚĆ ALKOHOLOWA
26%
26%
PBC
PBC
18%
18%
KRYPTOGENNA
KRYPTOGENNA
7%
7%
AUTOIMMUNOLOGICZNA
AUTOIMMUNOLOGICZNA
4%
4%
CHOROBA WILSONA
CHOROBA WILSONA
1%
1%
OCENA PILNOŚCI PRZESZCZEPIENIA W
OCENA PILNOŚCI PRZESZCZEPIENIA W
PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI WĄTROBY
PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI WĄTROBY
WG SKALI
WG SKALI
CHILD - PUGH
CHILD - PUGH
LICZBA PUNKTÓW
LICZBA PUNKTÓW
1
1
2
2
3
3
BILIRUBINA ( MG
BILIRUBINA ( MG
% )
% )
1-2
1-2
2-3
2-3
>3
>3
ALBUMINY ( G% )
ALBUMINY ( G% )
>3,5
>3,5
2,8-3,5
2,8-3,5
<2,8
<2,8
WYDŁUŻENIE
WYDŁUŻENIE
CZASU PT ( S )
CZASU PT ( S )
1-4
1-4
4-6
4-6
>6
>6
ENCEFALOPATIA
ENCEFALOPATIA
BRAK
BRAK
I-II
I-II
III-IV
III-IV
WODOBRZUSZE
WODOBRZUSZE
BRAK
BRAK
P
P
RZEJŚCIOWE
RZEJŚCIOWE
OPORNE
OPORNE
GRUPA
GRUPA
A: 5-6 pkt B: 7-9 pkt C: 10-15
A: 5-6 pkt B: 7-9 pkt C: 10-15
pkt
pkt
Kwalifikacja biorcy wątroby-
Kwalifikacja biorcy wątroby-
MARSKOŚĆ WĄTROBY
MARSKOŚĆ WĄTROBY
Skala MELD
Wiek (data urodzenia)
Bilirubina (mg%)
INR
Kreatynina
HD
www.unos.org/resources/meldPeldCalcula
tor.asp
Nie uwzględnia np.: wyniszczenia,
opornego wodobrzusza
DO PRZESZCZEPIENIA
DO PRZESZCZEPIENIA
ZGŁASZANI SĄ CHORZY
ZGŁASZANI SĄ CHORZY
GRUPY
GRUPY
B i C
B i C
Chorych grupy A kwalifikuje się w razie :
Chorych grupy A kwalifikuje się w razie :
SPONTANICZNE BAKTERYJNE ZAPALENIE
SPONTANICZNE BAKTERYJNE ZAPALENIE
OTRZEWNEJ
OTRZEWNEJ
NAWRACAJĄCE ZAKAŻENIA DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
NAWRACAJĄCE ZAKAŻENIA DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
KRWAWIENIA Z ŻYLAKÓW PRZEŁYKU
KRWAWIENIA Z ŻYLAKÓW PRZEŁYKU
UPORCZYWY ŚWIĄD MIMO LECZENIA
UPORCZYWY ŚWIĄD MIMO LECZENIA
NAWRACAJĄCA ENCEFALOPATIA
NAWRACAJĄCA ENCEFALOPATIA
ZESPÓŁ WĄTROBOWO-NERKOWY
ZESPÓŁ WĄTROBOWO-NERKOWY
WODOBRZUSZE OPORNE NA LECZENIE
WODOBRZUSZE OPORNE NA LECZENIE
NASILONA OSTEOPOROZA
NASILONA OSTEOPOROZA
OSŁABIENIE UNIEMOŻLIWIAJĄCE PRACĘ
OSŁABIENIE UNIEMOŻLIWIAJĄCE PRACĘ
KWALIFIKACJA DO
KWALIFIKACJA DO
PRZESZCZEPIENIA
PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
W OSTREJ
W OSTREJ
NIEWYDOLNOŚCI
NIEWYDOLNOŚCI
1. W PRZEBIEGU ZAKAŻENIA
1. W PRZEBIEGU ZAKAŻENIA
WIRUSOWEGO -
WIRUSOWEGO -
KRYTERIA CLICHY
KRYTERIA CLICHY
2.
2.
W INNYCH CHOROBACH -
W INNYCH CHOROBACH -
KRYTERIA KING’S COLLEGE
KRYTERIA KING’S COLLEGE
Kryteria Clichy
Kryteria Clichy
Wiek < 30
Wiek < 30
lat
lat
Wiek > 30
Wiek > 30
lat
lat
Poziom
Poziom
czynnika V
czynnika V
(%)
(%)
< 20
< 20
< 30
< 30
Encefalopati
Encefalopati
a
a
III/IV
III/IV
III/IV
III/IV
Kryteria King`s College
Kryteria King`s College
Zatrucie Paracetamolem
Zatrucie Paracetamolem
pH krwi tętniczej < 7,3
pH krwi tętniczej < 7,3
lub obecne poniższe :
lub obecne poniższe :
PT> 100 s.
PT> 100 s.
Kreatynina > 3,4 mg%
Kreatynina > 3,4 mg%
Encefalopatia III/IV
Encefalopatia III/IV
Inne przyczyny
Inne przyczyny
PT > 100 s.
PT > 100 s.
lub 3 z poniższych :
lub 3 z poniższych :
Żółtaczka > 7 dni
Żółtaczka > 7 dni
Wiek < 10 lub > 40 lat
Wiek < 10 lub > 40 lat
PT > 50 s.
PT > 50 s.
Bilirubina > 17,5 mg%
Bilirubina > 17,5 mg%
Zatrucie halotanem lub
Zatrucie halotanem lub
innymi lekami
innymi lekami
ROKOWANIE W ZALEŻNOŚCI
ROKOWANIE W ZALEŻNOŚCI
OD STOPNIA
OD STOPNIA
ZAAWANSOWANIA
ZAAWANSOWANIA
CHOROBY (skala Child-Pugh)
CHOROBY (skala Child-Pugh)
PRZESZCZEPIENIE
PRZESZCZEPIENIE
ZE WSKAZAŃ
ZE WSKAZAŃ
PILNYCH
PILNYCH
60 – 70%
60 – 70%
PRZEŻYCIE
PRZEŻYCIE
ROCZNE :
ROCZNE :
bez TX
bez TX
0-5%
0-5%
PRZESZCZEPIENIE
PRZESZCZEPIENIE
PLANOWE
PLANOWE
96%
96%
PRZEŻYCIE ROCZNE :
PRZEŻYCIE ROCZNE :
Grupa A i B > 90%
Grupa A i B > 90%
bez 80 - 90%
bez 80 - 90%
Grupa C >70%
Grupa C >70%
bez < 50%
bez < 50%
PRZECIWWSKAZANIA DO
PRZECIWWSKAZANIA DO
PRZESZCZEPIENIA
PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
NOWOTWÓR
NOWOTWÓR
ZAKAŻENIE UKŁADOWE
ZAKAŻENIE UKŁADOWE
(Z WYJĄTKIEM SBP)
(Z WYJĄTKIEM SBP)
ZESPÓŁ WĄTROBOWO-PŁUCNY
ZESPÓŁ WĄTROBOWO-PŁUCNY
NIEWYDOLNOŚĆ
NIEWYDOLNOŚĆ
ODDECHOWO - KRĄŻENIOWA
ODDECHOWO - KRĄŻENIOWA
NIEWYDOLNOŚĆ WIELONARZĄDOWA
NIEWYDOLNOŚĆ WIELONARZĄDOWA
ROZLEGŁA ZAKRZEPICA WROTNA
ROZLEGŁA ZAKRZEPICA WROTNA
BRAK WSPÓŁPRACY CHOREGO
BRAK WSPÓŁPRACY CHOREGO
CZYNNA CHOROBA ALKOHOLOWA
CZYNNA CHOROBA ALKOHOLOWA
KLINIKA CHIRURGII OGÓLNEJ I
KLINIKA CHIRURGII OGÓLNEJ I
TRANSPLANTACYJNEJ
TRANSPLANTACYJNEJ
SZPITAL DZIECIĄTKA JEZUS
SZPITAL DZIECIĄTKA JEZUS
WARSZAWA MATERIAŁ WŁASNY 2000-
WARSZAWA MATERIAŁ WŁASNY 2000-
2004
2004
100 PRZESZCZEPIEŃ WĄTROBY :
100 PRZESZCZEPIEŃ WĄTROBY :
17 PRZESZCZEPIENIA OSTRE
17 PRZESZCZEPIENIA OSTRE
83 PRZESZCZEPIENIA PLANOWE
83 PRZESZCZEPIENIA PLANOWE
W TYM 3 RETRANSPLANTACJE
W TYM 3 RETRANSPLANTACJE
58 KOBIETY 42 MĘŻCZYZN
58 KOBIETY 42 MĘŻCZYZN
WIEK BIORCÓW 17 – 67 LAT
WIEK BIORCÓW 17 – 67 LAT
PRZYCZYNA
PRZYCZYNA
MARSKOŚCI
MARSKOŚCI
WĄTROBY :
WĄTROBY :
( materiał własny )
( materiał własny )
HCV + HBV
HCV + HBV
42
42
ALKOHOLOWA
ALKOHOLOWA
13
13
PBC
PBC
7
7
CHOROBA WILSONA
CHOROBA WILSONA
9
9
KRYPTOGENNA
KRYPTOGENNA
8
8
TOKSYCZNA
TOKSYCZNA
6
6
AUTOIMMUNO
AUTOIMMUNO
11
11
PSC
PSC
5
5
HEPATOMA
HEPATOMA
5
5
NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY PO TX
NIEWYDOLNOŚĆ WĄTROBY PO TX
3
3
TECHNIKA
TECHNIKA
PRZESZCZEPIENIA
PRZESZCZEPIENIA
WĄTROBY
WĄTROBY
(materiał własny)
(materiał własny)
TX PIGGY-BACK (97) LUB ORT (3)
TX PIGGY-BACK (97) LUB ORT (3)
CIĘCIE PODŻEBROWE OBUSTRONNE
CIĘCIE PODŻEBROWE OBUSTRONNE
CELL-SAVER
CELL-SAVER
PERFUZJA KRWIĄ 300 ML
PERFUZJA KRWIĄ 300 ML
ZESPOLENIE ŻÓŁC. KONIEC-KONIEC
ZESPOLENIE ŻÓŁC. KONIEC-KONIEC
JEJUNOSTOMIA ODŻYWCZA
JEJUNOSTOMIA ODŻYWCZA
WYNIKI
WYNIKI
100 przeszczepień wątroby
100 przeszczepień wątroby
w trybie pilnym (17) :
w trybie pilnym (17) :
12 chorych żyje ( 70,1% )
12 chorych żyje ( 70,1% )
w trybie planowym (83) :
w trybie planowym (83) :
79 chorych żyje ( 95,2% )
79 chorych żyje ( 95,2% )
Ogólne wytyczne postępowania z
Ogólne wytyczne postępowania z
chorymi zakażonymi HBV
chorymi zakażonymi HBV
kwalifikowanymi do przeszczepienia
kwalifikowanymi do przeszczepienia
wątroby
wątroby
Nie wykrycie HBsAg nie wyklucza
Nie wykrycie HBsAg nie wyklucza
zakażenia HBV i obecności HBV-DNA
zakażenia HBV i obecności HBV-DNA
Dodatnie anty-HBe lub anty-HBc lub
Dodatnie anty-HBe lub anty-HBc lub
HBeAg u chorego z ujemnym HBsAg
HBeAg u chorego z ujemnym HBsAg
HBV-DNA metodą PCR
HBV-DNA metodą PCR
10% chorych z marskością HBV jest
10% chorych z marskością HBV jest
HCV(+) dlatego u wszystkich należy
HCV(+) dlatego u wszystkich należy
wykonać RNA-HCV met. PCR
wykonać RNA-HCV met. PCR
Wytyczne postępowania z
Wytyczne postępowania z
chorym z
chorym z
marskością o
marskością o
nieustalonej etiologii.
nieustalonej etiologii.
Obowiązkowe oznaczenie anty-
Obowiązkowe oznaczenie anty-
HBc i anty-HBe
HBc i anty-HBe
W przypadku stwierdzenia
W przypadku stwierdzenia
dodatnich anty-HBc i/lub anty-
dodatnich anty-HBc i/lub anty-
HBe obowiązkowe HBV-DNA
HBe obowiązkowe HBV-DNA
testem PCR
testem PCR
Chory z marskością
Chory z marskością
wątroby HBV
wątroby HBV
Dodatni wynik HBV-DNA PCR -leczenie
Dodatni wynik HBV-DNA PCR -leczenie
Lamivudyną 100mg/dobę rozpocząć jak
Lamivudyną 100mg/dobę rozpocząć jak
najszybciej (minimum 4 tygodnie przed
najszybciej (minimum 4 tygodnie przed
przeszczepieniem)
przeszczepieniem)
Po przeszczepieniu leczenie
Po przeszczepieniu leczenie
immunoglobuliną anty-HBs tak by
immunoglobuliną anty-HBs tak by
poziom p/ciał > 100 i Lamivudyną
poziom p/ciał > 100 i Lamivudyną
przewlekle
przewlekle
(> 4 lat)
(> 4 lat)
Chory z marskością
Chory z marskością
wątroby HBV
wątroby HBV
Klasa B i C wg. Childa-Pugh nie jest
Klasa B i C wg. Childa-Pugh nie jest
przeciwskazaniem do stosowania
przeciwskazaniem do stosowania
Lamivudyny.
Lamivudyny.
Droga pacjenta do przeszczepienia
Droga pacjenta do przeszczepienia
wątroby
wątroby
Lekarz POZ
HEPATOLOG (ustalenie diagnozy i stopnia zaawansowania
choroby)
Konsultacja w ośrodku transplantacyjnym
(kwalifikacja/przeciwwskazania)
Ewaluacja kliniczna w ośrodku hepatologicznym (badania
niezbędne do kwalifikacji chorego do operacji)
Wielospecjalistyczna konsultacja w ośrodku transplantacyjnym
Powiadomienie chorego ( i rodziny) o wyniku kwalifikacji i
uzyskanie zgody chorego na leczenie
Wpisanie chorego na listę oczekujących
Dziękuję za uwagę !