WIADOMOŚCI OGÓLNE

O KOMÓRKACH I

TKANKACH

SCHEMAT KOMÓRKI

KOMÓRKA

Funkcja:



Podstawowa „cegiełka” budująca ciało

Cechy:



Wszystkie komórki pochodzą z zygoty



Specjalizując się dopasowują swój
kształt i organizację do pełnionej funkcji

Skład:



Błona komórkowa



cytoplazma

BŁONA KOMÓRKOWA

FUNKCJA BŁONY
KOMÓRKOWEJ



Oddziela komórkę od środowiska



Uczestniczy w transporcie, wydzielaniu
i wchłanianiu



Bierze udział w porozumiewaniu się
komórek



Tworzy wewnątrzkomórkowe przeciały
o odmiennej funkcji (organelle)

BUDOWA BŁONY
KOMÓRKOWEJ



Lipidy



Fosfolipidy – tworzą dwuwarstwową strukturę błony



Cholesterol – wzmacnia wytrzymałość mechaniczną błony



Białka



Transportują



Stanowią miejsce przyczepu (substancji sygnałowych,
cytoszkieletu, białek macierzy międzykomórkowej)



Katalizują reakcje chemiczne



Przenoszą sygnały do wnętrza komórki



Cukry



Przyłączone są do lipidów lub białek w zewnętrznej
warstwie błony



Umożliwiają rozpoznawanie się komórek



Chronią powierzchnię

ŁAŃCUCH CUKROWY

GLIKOLIPIDÓW BŁONY EUROCYTU

DECYDUJE O GRUPIE KRWI ABO

NADMIERNA AKTYWNOŚĆ BIAŁEK WYDAJĄCYCH Z

KOMÓRKI CYTOSTATYKI JEST PRZYCZYNĄ NIEPOWODZEŃ

W LECZENIU NOWOTWORÓW

POWIĄZANIE CYTOSZKIELETU Z BIAŁKAMI BŁONY

ERYTROCYTU DECYDUJE O KSZTAŁCIE KRWINKI

CYTOPLAZMA



Funkcja



Stanowi wnętrze komórki



Skład



Organelle błonowe



Jądro



Retikulum endoplazmatyczne



Aparat Golgiego



Lizosomy



Preoksysomy



Mitochondria



cytozol

JĄDRO KOMÓRKOWE

JĄDRO KOMÓRKOWE



Funkcja:



Przechowuje informację genetyczną
zakodowaną w strukturze DNA;



Udostępnia informację przez syntezę
kwasów rybonukleinowych



Kopiuje DNA

JĄDRO KOMÓRKOWE



Budowa:



Otoczka utworzona z dwóch błon połączonych w
miejscach, gdzie znajdują się pory;



Chromatyna – kompleksy DNA i białek, które w
czasie podziału komórki kondensują do
pałeczkowatych form



Jąderko – wydzielony obszar syntetyzujący
rybosomy



Macierz jądrowa – włóknisto – ziarnista sieć.

RETIKULUM
ENDOPLAZMATYCZNE

RETIKULUM ENDOPLAZMATYCZNE



Funkcja



Synteza białek



Synteza lipidów



Detoksykacja



Budowa



System połączonych ze sobą spłaszczonych
pęcherzyków błonowych oraz rurek



Rodzaje



Szorstkie retikulum endoplazmatyczne



Gładkie retikulum endoplazmatyczne

APARAT GOLGIEGO

APARAT GOLGIEGO



Funkcja:



Sortowanie, modyfikacja i pakowanie białek

oraz lipidów w celu ich wydzielenia lub

dostarczenia do innych organelli



Budowa:



System spłaszczonych woreczków
błonowych

MITOCHONDRIA

MITOCHONDRIA



Funkcja:



Oddychanie komórkowe



Budowa:



Owalne lub pałeczkowate twory zbudowane z
dwóch błon



Błona wew. tworzy liczne fałdy zwane grzebieniami



Wnętrze wypełnia macierz



Biogeneza:



Mitochondria pochodzą od symbiotycznych bakterii

PREOKSYSOMY



Budowa:



kuliste ciałka lub system błon



Funkcja:



Tlenowe utlenianie substratów



Wytwarzanie kwasów żółciowych

MUTACJE GENÓW

Zaburzające sprawność peroksysomów

powodują u noworodków ciężkie wady

mózgu, marskość wątroby i

niewydolność nerek

LIZOSOMY



Funkcja:



Wewnątrzkomórkowe trawienie

makrocząsteczek do substancji prostych



Budowa:



System pęcherzyków o różnej wielkości

W SZCZEGÓLNYCH
PRZYPADKACH ENZYMY
LIZOSOMALNE MOGĄ
BYĆ WYDALANE POZA
KOMÓRKĘ I BRAĆ
UDZIAŁ W TRAWIENIU
TKANEK

GENETYCZNE DEFEKTY
ENZYMÓW
LIZOSOMALNYCH
UNIEMOŻLIWIAJĄ
ROZKŁAD CZĄSTECZEK
OKREŚLONEGO TYPU I
POWODUJĄ GROMADZENIE
SIĘ ICH W KOMÓRCE

CENTROSOM



Funkcja:



Bierze udział w podziale komórki



Buduje wrzeciono podziałowe



Organizuje cytoszkielet mikrotubularny



Budowa:



Zagęszczenie cytoplazmy w okolicy jądra



Zawiera:



centrosole

CYTOZOL



Definicja:



Płynna część cytoplazmy nie wychodząca w

obręb organelli błonowych



Funkcja



Tworzy wewnętrzne środowisko komórki



Zachodzą w niej liczne procesy

metaboliczne

CYTOZOL



Skład:



Białka enzymatyczne



Rybosomy



Proteasomy



Sieć włókienek białkowych tworzących szkielet
cytoplazmatyczny:



Mikrotubule



Filamenty pośrednie



Mikrofilamenty



Glikogen, tłuszcz i inne metabolity

BIAŁKA BUDUJĄCE
FILAMENTY POŚREDNIE SĄ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA
TKANEK. JEST TO
WYKORZYSTYWANE DO
ROZPOZNAWANIA
POCHODZENIA
NOWOTWORU