Dorsz atlantycki

symbolem problemów

współczesnego

rybołówstwa

Fot. Wikimedia.com/August Linnman

• Jako łatwo dostępna i pożywna ryba łowna

dorsz miał duże znaczenie w rozwoju

cywilizacji na wybrzeżach północnego

Atlantyku.

• Dla przemysłu rybnego wielu krajów ciągle

jest jedną z najważniejszych poławianych ryb.

• W konkurencji o jego malejące zasoby

dochodziło do międzynarodowych konfliktów.

• Dziś dorsz stał się symbolem

niezrównoważonego rybołówstwa. Ze względu

na przełowienie, szczególnie populacji w

zachodnim Atlantyku oraz w Morzu Północnym

i Bałtyku, gatunek ten jest narażony na

wyginięcie.

• W Polsce połowy dorsza są głównym

problemem rybołówstwa i ważnym tematem

politycznym.

Skutki przełowienia dorsza

• Dorsz jest rybą drapieżną i ma duże znaczenie

w ekosystemie morza.

• Jednak wskutek przełowienia zniknął ze szczytu

łańcucha pokarmowego, co prowadzi do zmian

w strukturze piramidy: populacje fok,

mniejszych gatunków ryb i skorupiaków

zwiększają się, podobnie jak ilość

fitoplanktonu, zmniejsza się natomiast ilość

drobnego zooplanktonu.

• Obok zmian klimatycznych tak duży spadek

liczebności populacji stanowi główną przyczynę

głębokich przemian w ekosystemach morskich

północnego Atlantyku.

Wielkość połowów

• W 2004 roku na Atlantyku złowiono 70 tys. ton

dorsza, co stanowi prawie 10% całkowitej ilości

ryb złowionych przez UE (735 tys. ton). Jest to

jednak tylko ułamek wielkości połowów z lat 60.

XX wieku.

Wojny dorszowe

• W latach 70. XX wieku wielkość połowów

dorsza zaczęła spadać, a rywalizacja o

zmniejszające się populacje dorsza przyjęła

rozmiary poważnych sporów

międzynarodowych. Pomiędzy Wielką Brytanią

a Islandią doszło do wojen dorszowych, w

których dochodziło do zrywania sieci,

taranowania statków i wymiany strzałów.

Fot. Wikimedia.com/Issac Newton

Formy ograniczenia

połowów

• Zakazano połowów dorsza na Morzu

Północnym (24 stycznia 2001 roku).

• Komisja Europejska ogłasza, że 100 000

km

2

Morza Północnego (niemal 20% całej

powierzchni akwenu) ma być wyłączone z

połowów dorsza.

• Wprowadzono limity wielkości połowów

poszczególnych gatunków (tzw. kwoty).

• Wypłacane są odszkodowania dla rybaków,

którzy przeznaczają do rozbiórki stare kutry.

• Wprowadzono limity okresu połowów

poszczególnych gatunków.

Konflikty… ekolodzy i rybacy

Populacja makreli jest tak niska, że nie ma sensu

wypływać

z portu. Populacja śledzia powiększa się

sukcesywnie, odkąd

w 1995 roku spadła drastycznie i zakazano

połowów. To samo dotyczy dorszy, fląder i

krewetek.

Nawet przed zakazem połowów, ciężko było

związać koniec

z końcem. Rozumiem potrzeby ochrony

gatunków, ale żeby zarobić, muszę złowić 170

ton dorsza każdego roku. Trzy lata temu

zainwestowałem 250 000 zł w nowy kuter, ale

nasze połowy zmniejszyły się o połowę w ciągu

ostatnich dwóch lat. Muszę wypływać dalej w

morze – tam, gdzie wolno łowić – a to powiększa

moje koszty

.