Gospodarka kwasowo-zasadowa

Tomasz Magoń

Patofizjologia
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 2006

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Stężenie jonów H+ w płynach pozakomórkowych wynosi 40

nmol/l

pH = 7,4

Stężenie H+ zależy od:
1. układów buforowych przestrzeni poza i

wewnątrzkomórkowej

2. utrzymanie we krwi określonego stężenia CO2 przez

kontrolę wentylacji płucnej

3. stężenie wodorowęglanów i syntezę mocznika z HCO

3

-

i

NH4+ w wątrobie

H

+

+ HCO

3

-

H

2

CO

3

CO

2

H

2

O

usuwane przez wątrobę w procesie syntezy mocznika

regulowana przez ustrojowe pH

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Bufory krwi

CO

2

– HCO

3

-

- 53 %

bufor hemoglobinowy - 35 %
białka osocza - 7 %
fosforany organiczne i nieorganiczne - 5 %

W utrzymaniu RKZ udział biorą:

- płuca

- nerki

- przewód pokarmowy (wątroba)

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Mierzone parametry RKZ

pH

pCO

2

– posiada chemoreceptory w łuku aorty

BE

– niedobór zasad – ilość zasady aby pH krwi

doprowadzić
do wartości 7,4 warunkach: temp. 37

o

C, pCO

2

= 40

mmHg

przerwa anionowa

– różnica między stężeniem Na w

osoczu
sumą stężeń głównych anionów (Cl-,
HCO3-)

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Bufory wewnątrzkomórkowe

• grupy boczne aminokwasów tworzących białka

• CO

2

– HCO

3

-

(i inne bufory otwarte)

• bufory biochemiczne – uwalniają bądź wiążą H

+

w reakcjach

enzymatycznych, np. przemiana kw. mlekowego w glukozę
• transport kwasów lub zasad przez błonę organelli komórkowych

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

W kanalikach nerkowych istnieją mechanizmy
odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowego pH
organizmu.

• transport H+ z komórek do wnętrza nefronu
(do moczu)

• reabsorpcja HCO3-

• wydzielanie jonu amonowego NH4+

H+

H+

Na+

Cl-

HCO3-

Cl-

OH-

Cl-

pompa wymienniki jonowe kanał

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

ATP

ATP

K+

H+

H+

Cl-

komórki alfa wydzielają H+

i reabsorbują wodorowęglany

mocz

HCO3-

HCO3-

H+

Na+

HCO3-

Cl-

Cl-

ATP

H+

H+

Na+

Cl-

mocz

komórki beta

wydzielają wodorowęglany

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Normy RKZ

pH - 7,35-7,45

pCO2 - 35-45 mmHg

pO2 - 80-100 mmHg

[HCO3-] - 25 mmol/l

BE - od -1,5 do +2

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej

Kwasica

Zasadowica

- zwiększenie stężenia jonów wodorowych we krwi

- zmniejszenie stężenia jonów wodorowych we krwi

• metaboliczna

• oddechowa

• metaboliczna

• oddechowa

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Kwasica

Kwasica

- zwiększenie stężenia jonów wodorowych we krwi

•

metaboliczna

metaboliczna – zmniejszenie stężenia wodorowęglanów (HCO3-)

Wyrównanie polega na stymulacji oddychania i obniżeniu pCO2

•

oddechowa

oddechowa – wzrost pCO2 we krwi

Wyrównanie polega na wzroście wydzielania H+ oraz resorpcji
zwrotnej HCO3- i zwiększenia stężenia HCO3- w płynach ustrojowych

Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006

Patofizjologia

Zasadowica

Zasadowica

- zmniejszenie stężenia jonów wodorowych we krwi

•

metaboliczna

metaboliczna – wzrost stężenia wodorowęglanów (HCO3-) w osoczu

Wyrównanie oddechowe polega na hipowentylacji

•

oddechowa

oddechowa – spadek pCO2 we krwi

wynik hiperwentylacji

Wyrównanie nerkowe polega na zmniejszeniu wydalania H+
i zwiększeniu wydalania HCO3- z moczem