OSOBOWOŚĆ I

UMIEJĘTNOŚCI

KIEROWNICZE

Ćwiczenie

z Ekonomiki i Zarządzania

II.

Charakterystyczne cechy

osobowościowe KIEROWNIKA

Okoliczności osobiste:

•

wiek, płeć, stan cywilny i sytuacja rodzinna, sytuacja

małżeńska (współpraca, wsparcie, uzgodnione wzory

postępowania, podział ról itp.),

•

liczba dzieci (ich wiek, szczególne wymagania i

okoliczności, zadania opiekuńcze i wychowawcze),

•

stan

zdrowia

(schorzenia,

przeciwwskazania,

zagrożenia itp.),

•

kondycja

psychofizyczna

(samopoczucie,

ocena

własnych sił, trwałe nastawienia i nastroje uczuciowe),

•

związki społeczne z otoczeniem, wsparcie społeczne,

grupa odniesienia o podobnych wzorcach życia,

poczucie więzi, kontaktu.

II. Charakterystyczne cechy

osobowościowe KIEROWNIKA

Zasoby psychiczne:

•

motywacja, cele, wartości;

•

wiara w siebie, asertywność;

•

ekstrawersja społeczna i umiejętności społeczne;
samokrytycyzm, realizm;

•

wytrwałość,

trwałość

emocji

i

motywów;

aktywność,

łatwość

działania,

nastawienie

praktyczne;

•

zdolności twórcze, kreatywność;

•

mała reaktywność, odporność na stres.

Najbardziej znany (klasyczny) podział, czyli
typologia

Hipokratesa,

wymienia

następujące typy ludzi, a mianowicie

:

 Sangwinik – człowiek o żywym, porywczym,

zmiennym temperamencie, o szybko powstających i

przemijających reakcjach (reakcje szybkie, silne i

krótkotrwałe). „Obróci się i na tym koniec”.

 Flegmatyk – człowiek słabo i powoli reagujący na

bodźce zewnętrzne, o powolnym usposobieniu,

spokojny, opanowany, chłodny. „Wyśpi się, a potem

pomyśli”.

 Melancholik – człowiek o powolnych, słabych lecz

długotrwałych reakcjach uczuciowych.

 Choleryk (impetyk) – człowiek o silnych i szybkich

reakcjach uczuciowych, ale wytrwały, odporny na

trudności, człowiek porywczy, impulsywny, gwałtowny.

Osobowość KIEROWNIKA:

•

Reasumując

poglądy

największych

autorytetów w tej dziedzinie, za osobowość
zwykło się uważać całokształt cech
psychicznych jednostki.

•

W jej skład wchodzą zarówno cechy
wrodzone, jak i cechy nabyte w postaci
przekonań i zasad postępowania.

Osobowość KIEROWNIKA:

•

Tylko jednostki o silnej osobowości są w stanie
okazywać indywidualność zachowań w grupie
dla nich znaczącej.

•

Osoby te stają się w grupie liderami, którzy są
potencjalnymi kandydatami na kierowników.

Zawód: Menedżer, kierownik

• Dobry kierownik powinien umieć określić

poziom potrzeb każdego pracownika,
by w swej działalności motywacyjnej dążyć
do stworzenia odpowiednich warunków
pracy i struktury zadań tak, aby
pracownicy realizując swoje potrzeby
osiągali jednocześnie dobre wyniki w pracy
dla dobra własnego i firmy.

Zawód: Menedżer, kierownik

Demokracja zastępuje tyranię!

• Wraz z nowymi wymogami rynku stanęło przed

przedsiębiorcami

nowe

zadanie:

nowe

przywództwo w postaci współuczestniczenia i

upodmiotowienia pracowników.

• Modele przywództwa oparte na biurokracji i

bezwzględnej władzy, gdzie lider odgrywał rolę

nieznoszącego sprzeciwu władcy, tyrana, ustępują

miejsca współpracy i demokracji.

Demokracja zastępuje tyranię!

• Dziś podstawowymi umiejętnościami przywódcy

powinny być motywowanie pracownika oraz

wyzwalanie u niego mobilizacji do działania

w różnych zakresach.

• Ważne jest stwarzanie pracownikom warunków do

wykorzystania

całego

ich

potencjału:

doświadczenia, kreatywności, zaangażowania,

pomysłowości, dla realizacji celów organizacji.

Tab. 2 Główne role i kompetencje menedżera
(zredukowane do trzech najważniejszych)
na podstawie badań amerykańskich

Lp.

GŁÓWNE

ROLE

CECHY KOMPETENCYJNE

1. Dyrektora Inicjatywa

Wyznaczanie zadań

Umiejętny rozdział zadań

2. Producent

a

Osobista wydajność i motywacja

Motywowanie innych

Opanowanie elementu czasu i kontrola

stresu

3. Koordynat

ora

Planowanie

Organizowanie i projektowanie

Kontrolowanie

4. Informator

a

Eliminacja zbędnych informacji

Krytyczna analiza informacji

Umiejętność przedstawienia informacji na

piśmie

Źródło: Quinn R.E., Faerman S.R., Thompson S.R., McGrath M.R., 1990.

5.

Mentora

Zrozumienie siebie i innych

Podtrzymywanie więzi międzyludzkich

Dbałość o rozwój podwładnych

6.

Arbitra

Budowanie zespołu

Wspólne podejmowanie decyzji

7.

Innowato
ra

Chęć wprowadzania zmian

Myślenie kreatywne

Wprowadzanie zmian w życie

8.

Pośredni
ka

(brokera)

Budowanie

i

utrzymywanie

bazy

decyzyjnej

Negocjacja umów i zobowiązań

Prezentacja pomysłów

Lp

.

GŁÓWNE

ROLE

CECHY KOMPETENCYJNE

Źródło: Quinn R.E., Faerman S.R., Thompson S.R., McGrath M.R., 1990.

Tab. 2 Główne role i kompetencje menedżera
(zredukowane do trzech najważniejszych)
na podstawie badań amerykańskich

Menedżer, jako osoba kierująca

Powinien posiadać:

• umiejętności

techniczne

–

niezbędne

do

wykonywania lub rozumienia zadań związanych z

daną organizacją;

• umiejętności interpersonalne (społeczne) –

umiejętności nawiązywania kontaktów, rozumienia i

motywowania zarówno jednostek, jak i grup;

• umiejętności koncepcyjne – zależne od zdolności

do myślenia abstrakcyjnego;

• umiejętności diagnostyczne i analityczne –

umożliwiające

menedżerowi

zaprojektowanie

najwłaściwszej reakcji w danej sytuacji.

ZASADY SKUTECZNEGO DZIAŁANIA

KIEROWNIKA

(L. Giberson – Kanada)



Kieruje się sztuką życzliwości i perswazji.



Godność ludzką stawia wyżej niż płace, awanse czy

warunki pracy.



Nie stosuje podwójnej skali ocen.



Polecenia wydawane podwładnym zaczyna od słowa

„proszę”.



Udziela pochwał bez obaw i docenia zasługi każdego.



Jeśli kogoś gani nie robi tego w obecności innych.



Rozpatruje

skargi

pracowników

i

pozwala

wypowiedzieć się im do końca.



Słucha umiejętnie tego co mówią inni.

PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ

KIEROWNIKA

(wg C. Hymowitz’a – USA)

• nieumiejętność współżycia z ludźmi,

• brak umiejętności przystosowania się

(trudności w odrzucaniu starych szablonów

a przyjęcie nowych wzorów postępowania),

• syndrom „tylko ja” – zbyt częste myślenie

wyłącznie o sobie i o własnych interesach,

• strach przed podjęciem odpowiednich

decyzji (ryzyko to wynika z obawy przed

porażką),

• niezdolność do podnoszenia się z upadku

(mimo niepowodzeń, kierownik koniecznie

musi przezwyciężyć swoje słabości).